
زِه اَوَل ، خُدا هَمِه چینِه ای طَو آفِری : هُو دُنیا وُ هَمِه موجودانِه مِنِ شیش رو آفِری. بَد زِ آفِرینِشِ زِمین، چُون خُدا هَنی هیشی نِه شِلک نَدادِه بی ،هَمِه جا تُوریک وُ خُولی بی . اَما روِ خُدا ری سَرِ اَوا بی .
Open Bible Stories (obs)
Built with:
زِه اَوَل ، خُدا هَمِه چینِه ای طَو آفِری : هُو دُنیا وُ هَمِه موجودانِه مِنِ شیش رو آفِری. بَد زِ آفِرینِشِ زِمین، چُون خُدا هَنی هیشی نِه شِلک نَدادِه بی ،هَمِه جا تُوریک وُ خُولی بی . اَما روِ خُدا ری سَرِ اَوا بی .
پَ خُدا گُو : « روشِنایی وابو» وُ روشِنایی وابی. خُدا دی که روشِنایی خووِه وُ هُونِه «رو» نوم نِها. وُ خُدا توریکی نِه زِ روشِنایی سَوا کِرد وُ هُونِه « شَو» نوم نِها. خُدا روشِنایی نِه مِنِه رو اَوَل آفِری.
مِنِه رو دُویُومِ آفِرینِش ، خُدا گُو : « فَلَکی ری سَرِ اَوا وِه وُجود بیا » وُایطَو وابی. خُدا اُ فِلَکِنِه آسمُو نوم نِها.
مِنِه رو سِیُوم خُدا گُو : « اَوا زیرِ آسِمُو مِنِه یَه جا جَم آبون تا حُشکی وِه وُجود بیا .» هُو حُوشکی نَه «زِمین» وُ اَوانِه « دَریا » نوم نِها .خُدا دی اُونچِه آفِری خووِه.
بَد خُدا گُو : « اَنوا سُوزیَل وُ دِرَخا ری زِمین رُش کُنِن» وُ ایطَو وابی . خُدا دی اُونچِه آفِری خووِه.
مِنِه رو چارومِ آفِرینِش ، خُدا گُو : « مِنِه آسِمُو روشِنایی وِه وُجود بیا .» وُ وِه ای تَرتیو خُدا اَفتُو ، ما وُ آسارِهانِه آفِری تا ری زِمین روشِنایی بِوَشخِن پَ رو ، شَو فَصلا وُ سالا زِه هم سَوا وابیدِن . خُدا دی اُونچِه که آفِری خووِه.
مِنِ رو پَیُوم ، خُدا گُو: « هُونُو که مِنِه اَو زِندِیی اِکُونِن، دَریانِه پُر کُونِن وُ پَرَندِه ها مِنِه آسمُو پَرباز کُونِن.» ایطَو هُو هَمِه هُونُو که مِنِه اَو زِندِیی اِکُونِن وُ پَرَندِهانِه آفِری. خُدا دی اُونچِه که آفِری، خووِه وُ هُونُونِه بَرکَت دا.
مِنِه رو شیشُومِ آفِرینِش ، خُدا گُو : «زِمین زِهَمِه نُو جُووَرا پُر وابو» وُ اُنچِه خُدا گُو اَنجُوم وابی. هُو حِیوونا،وَشیا،خَزَندیَل وُ حَشَرِه ها بیدِن. خُدا دی اُونچِه آفِری خووِه وُ خُشحال وابی.
پَ خُدا فَرمود: « آدُمیزادِ نِه جورِ خُومون بِسُوزیم تا ری زِمین وُ جُووَرا هُو فِرمونرَوایی کُونِه.»
اُسُو خدا قَردی خاک گِرُو ، هُونِه وِه صورَتِ آدُوم دِراَوُرد وُ مِنِس زِندِیی نِه هُوف کِرد . خُدا هُونِه آدُوم نوم نِها وُ باغِ گَپی سیس اَمُودِه کِرد تا اُچُو زِندِیی کُونِه وُ زِس نیاداری بُکُونِه .
خُدا دوتا دِرَختِ مَصخوص مِنِه اُ باغ نِها ، یکی دِرَختِ زِندِیی وُ دیَری دِرَختِ شناخت خووُ بَد. خُدا وِه آدُوم گُو که اِتَرِه زِه میوِه ها هَمه درختا باغ بُخُورِه اِلا دِرَختِ شناختِ خووُ بَد . اَیَر هُو زِ میوِه اُ دِرَخت اِخُورد، اِمُورد.
پَ خُدا گُو:« خوو نی کِه آدُوم تِینا بو.» چون حِیوونا نَتَرِسِن هُومدُرُنگِ خووی سی آدُوم بون.
پَ خُدا آدُومِنِه مِنِه خَوِه گِرونی بُورد .اُسُو یَکی زِه دِندِها هُونِه گِرُ وُ زِس ، زِنِ نِه آفِری وُ هُونِه تِی آدُم اَوُرد.
وَختی آدُوم هُونِه دی ، گُو : « ای مُوجود جورِ مُونِه . هُونِه زِنِه نوم اِنُوم ، چُون زِ پیا گِرِدِ وابی .» سی هِمیو که پیا زِه دا بَوِه خُوس جُدا اِیُبو وُ وِه زِنِه خُوس وَصل اِبو وُ زِه اُ وِ بَد ، اُ دوتا ، یِه تَن اِبون.
خُدا پیا وُ زِنِنه وِه شِلکِ خُوس آفِری. هُو اُونُونِه بَرکَت دا وُ فرمود : « باردار وابوین ، بَچَل راس کُنین وُ زِمینِ نِه پُر کُنین.» وُ خُدا دی هَر اُونچِه آفِری خووِه وُ خُوشحال وابی . هَمِه یُونُو مِنِه رو شیشُوم اتفاق اوفتا. وا شُرو وابیدِنِه رو هَفتُوم ، خُدا کارِ آفِرینِشِ نِه تَموم کِرد ،
رو هَفتُومِ نِه خُدا بَرکَت دا وُ هُونِه مُقَدَس خُوند ؛ چُون رویی بی که خُدا بَد زِ تَمام آبیدِنِه کارِ آفِرینِش ، آروم گِرُ. وِه ای تَرتیو خُدا دُنیا وُ هَمِه خَلایِقِ نِه آفِری.
آدُم وُ زِنِس مِنِ باغ قَشَنگی که خُدا سی هُونُو ساخته بی ، وا خوشی زِندِیی اِکِردِن. وا وُجودِ کِه لُخ بیدِن ، زِ هُو شَرمی نداشتِن چون هَنی گُنا وِه دُنیا نَوِیدِه بی . هُونُو همیشه مِنِه باغ رَه اِرَدِن وُ وا خُدا گَپُ گُوت اِکِردِن.
اما ماری کَلَکباز مِنِ اُ باغ بی . اُ مار زِ زِنِه پُرسی : « آیا حَییقَت دارِه که خُدا ایسانِه زِ خَردِنِه میوِه هَمِه دِرَختا باغ مَن کِردِه؟»
زِنِه جِواو دا : « ایما اَجازِه دُوریم زِ میوِها هَمه درختا بجُز درختِ فَمیدِنِ خوو وُ بَد بُخُوریم. خدا وِه ایما گُودِه : « اَیَر ایسا زِه میوِه اُ بُخُورین وُ یا حَتا وِس دَس بِزَنین ، اِمیرین.»
مار وِه زِنِه گُو : « یُو دُرُس نی ! ایسا نِمیرین . خدا اِدونِه وَختی که ایسا زِه اُ دِرَخت بُخُورین ، جور خُدا خووِنه زِ بَد اِفَمین .»
زِنِه دی که میوه اُ درخت قَشَنگه وُ وِه نِظَر خوشمِزِه اِیا . هُو که اِخاس هَمِه چینِه بِدوِه، میوِه اینه زِ درخت چیند وُ خَرد. بَدِس زِ اُ میوِه وِه مِرِس هم دا وُ هُونَم خَرد.
یِهَو ، تیَلِسون واز آبی وُ زِ لُخ بیدِنِه خوسون آگا وابیدِن . آدُم وُ زِنِس سَی کِردِن تا وا بَلگِ درختا ، لُختی خُسُونِه بِپوشَنِن.
بَدِس آدُم وُ زِنِس صدا خُدانِه اِشنُفتِن که مِنِه باغ رَه اِرَه . خدا گُو : « آدُم کُویِنی ؟» آدُم جِواو دا :« بَنگِ تونِه مِنِه باغ اِشنُفتُوم وُ چُون لُخ بیدُوم تَرسِستُوم ، خُونِه قایام کِردُوم.»
بَدِس خدا پُرسی :« کی بِت گُو لُختی، آیا زِه میوِه اُ درخت که مَن کِردِ بیدُوم خَردی؟» آدُوم جَواو دا : « ای زِنِه یی که بُوم بَشخیدی ، زِه اُ میوه بُوم دا.»اُسُو خدا زِ زِنِه پُرسی :« ای چِه کاری بی کِردی؟» زِنِه گُو :« مار گولُوم زِی .»
خدا وِه مار گُو :« تو لَهنَتی هِدی . ری اِشکَمِت سِر اِخُوری وُ خاک اِخوری. تو وُ زِنِه زِه یِکیدون نِفرت اِگِرین وُ هَمچِنُو مابینِه نَسل تو وُ نَسل زِنِه دُوشمِنی اِلُوم. کسی زِه نَسل زِنِه ی ، سَرتِ لِه اِکُونِه وُ تُو پاشنِسه اِزَنی.»
بَدِس خدا وِ زِنِه گُو: «درد زاییدِن تُونِه مَلی اِکُونُوم . وِه مِرِت مُشتاقی وُ هُو وِت مُسَلَط اِبو.»
خدا وِه پیا گُو:« چون وِه حرفِ زِنِت گوش دادی وُ زُوم سَرپیشی کِردی ، زِمین زیرِ لَهنَت اِرِه وُ تُو وا زَمَتِ مَلی ،خوراک جور اِکُونی . آخِرِس اِمیری وُ لاشِت وِ خاک اِوُرگَرتِه.»آدُوم زِنِه خُونِه حَوا نوم نِها که مَنیس زِندِیی بَشخِه ؛ چون هُو وا دا هَمِه آدُمیَل وابو . خدا هُونُونِه وا لَواسایی زِ پوسِ حِیوونا پوشوند.
بَدِس خدا گُو:« حَلا که اِنسون جور ایما وابی وُ خووِنِه زِ بد اِفَمِه ، نَوا اِلیم که زِ میوه دِرَختِ زِندِیی هَمیشِه یی هَم بُوخُرِه وُ تا هَمیشِه زِندِه بِمَنِه.» سی هِمیُو خدا هُونُونِه زِ باغ کِرد صَرا.هُو پَلی درِ باغ ، فِرِشتِه هایی قُردَتمَند نِها تا زِه خَردِنِه میوِه درختِ فَمیدِنِ خو وُ بَد پِشگِری کُونِن.
بَد زِ سالا مَلی ، تِداد آدُمیَل ری زِمین مَلی وابی. هُونُو اُوقَد سِتیزِگَر وُ شَر وابیدِن که خدا قَصت کِرد هَمه مردُومِ دُنیانِه وا سِیلی گَپ نابود کُونِه.
اما خدا زِه نوح دِلشاد بی .هُو پیایی عادِل بی که مابِینِ شِرورا زِندِیی اِکِرد .خدا نوحِنِه زِ قَصتِ خُوس دَروارِه اُ سُیلِ گَپ آگا کِرد وِه . هُو نوح فَرمود که یَه کِشتی گَپی بِسازِه.
خدا وِه نوح فرمود که کشتی نِه وِ درازا ۱۴۰ متر ،پَنا ۲۳ متر وُ بُلَندا ۵/۱۳ متر بِسازِه. نوح وا ای کِشتی سه طَوَقِنِه وا چو سَرو اِساخت. کشتی وا سَفق اِداشت ، اُتاقا مَلی وُ پَنجِرِیی بو . کشتی وِ ای دِلیل ساختِه اِیُوبی که نوح ، حُوِدونس وُ حیوونا حُشکی نِه زِ سیل مافِظَت کُونِه.
نوح زِ خدا اَطاعَت کِرد.هُو وُ سه تا کُورِس کشتینِه هَمطَو که خدا فِرمون دا بی ، ساختِن .چُون اُ کِشتی مَلی گَپ بی ، سالا زِمون بُرد تا ساختِه وابو . نوح وِه مَردُوم هُشتار دا که سِیل اِخُو اِیا وُ هُونُو وا وِه طِرَفِ خدا وُرگَرتِن. اما هُونُو حَرفِ نوحِنِه باوَر نَکِردِن.
خدا همچِنُو فِرمون دا که نوح وُ حونِدونِس خوراک بَسِ خُوسُون وُ حِیووناسون جَم کُونِن. وَختی هَمِه چی حاضر وابی، خدا وِ نوح گُو وَختِس رَسی تا اُ هَش نَفَر یَنی اُ، زِنِس ، سِه تا کُورِس وُ بِییگاس مِنِ کِشتی بِرِن.
خدا زِ هر قِس حیوون وُ پَرَندِه ، یَه جُف نَرو مادِه وِ طِرَفِ نوح فِشنا تا مِنِه کشتی بِرِن وُ وَختِ سِیل اَمون بون . هَمچِنو خدا ، هَف جُف نَرو مادِه زِ هَمِه حِیوونا که قاوِلِ قُربونی کِردِن بین ، فِشنا. وَختی هَمِه سَوار کِشتی وابیدِن، خدا دَرِه کشتینِه بَس.
بَدِس بارون چِل رو بی اَمون بُوری وُ اَو زِ زِمین اُونچِنو اِجوشی که هَمِه چی، حَتا کوها بُلَندَم ، وا اُ پوشوندِه وابی .
هَمِه موجودایی که ری حُشکی زِندِیی اِکِردِن ، بِجُز آدُمیَل وُ حیوونا مِنِه کِشتی ، هَلاک وابیدِن. کشتی ری اَو شِناوَر وابی وُ هَمِه چیا مِنِس زِ غَرق آبیدَن اَمون داشتِن.
بَد زِ وُیسادِنِه بارون ، کشتی ۵ ما ری اَو شِناوَر بی وُ مِنِه ای مُدَت سَطِ اَو شُرو وِ پُویین رَدِن کِرد.بَدِس یَه رو کِشتی ری یَه کُهی زِ حَرکَت وُیسا. اما دُنیا هَنی زیرِ اَو بی. بَد زِ سه ما نوک کوها پِیدا وابی.
بَدِ گُدَشتِ چِل رو، نو غَلایینِه سی جُسَنِه حُشکی فِشنا صَرا .غَلا بال گِرِه اَما حُشکینِ نَجُوس.
بَد زِ هُو نوح کَموتَرینِه فِشنا . اما کَموتَرَم نَتَرِس زِمینی حُشک بِجورِه، سی هِمیو وِه طِرَفِه نوح وُرگَشت. هَفتِه بَد، کَموتَرِنِه یه وِلا دی فِشنا وُ کَموتر وا بَلگی زِه زِیتون وِه کشتی وُرگَشت ! اَو نِشَس وُ سُوزِیَل رُش کِردِه بیدِن.
نوح یَه هَفتِه دی مَندیر مَند وُ کَموتَرِنِه سی دَفِه سِیُوم فِشنا. ای دَف کَموتر نَوُرگَش. اَو نِشَس بی وُ کَموتَر جایی ری حُشکی جُوسِه بی.
دو ما بَد خداوند وِه نوح فَرمود :« وا حُوِدونِت وُ حِیوونا زِ کِشتی بِزَن صَرا .مَلی وابوین ، بَچَل بیورین وُ زِمینِنِه پُر کُنین.» سی هِمیو نوح وُحُوِه دونِس زِ کشتی زِین صَرا.
نوح بَد زِه تَرکِ کشتی ، جایی سی قُوربونی ساخت وُ زِ حیوونایی که سی هِمیُو اَوُرد بی ، قُوربونی کِرد خدا زِ ای کارِ نوح دِلشاد وابی وُ حُوِدونِسِ بَرکَت دا.
بَدِس خدا ایچِنو قَول دا :« دیِه زِمینِنِه سی خاطِرِ شِرارَتِ اِنسون ، وا سِیل ، لَهنَت یا نا بود نِکُونُوم؛ هَرچَن دِلِ اِنسون زِ بَچِه یی گِناکارِه.»
بَدِس خُدا وِ نِشوِه قَولِ خُوس ، اَوَلی رَنگین کَمونِ مِنِ آسِمون راس کِرد . هَر وَخت رَنگین کَمون مِنِ آسِمون دیار اِیابی ، خدا وُ قَومِس قَولِ هُونِه وِ خَیال اِیَوُردِن .
سالا بَد زِ طیفونِه نوح ، تِدادِ آدُمیَل دُوارتِه هَم مَلی وابی. هُونُو زُونتَرِه وِه خُدا وُ هَمدیِه گُنا اِکِردِن وُ چُون هَمِه وِ یِه زِوون حَرف اِزِیدِن ، بِجا اَطاعَت زِه فِرمونِه خُدا وُ پَشخ وابیدِن و پُر کِردِنِه زِمین، دَورِه هَم یَه جا جَم وابیدِن و مَشغولِه ساختِنِه شَری سی خُوسون وابیدِن.
هُونُو آدُمایی مَلی مَغرور بیدِن و نِخاسِن مِثِه دَسورا خُدا زِندِیی کُونِن وُحَتا وِه ساختِنِ بُرجِ بُلَندی مَشغول وابیدِن که سَر وِ آسِمون اِکَشی . خُدا دی که اَیَر هُونُو وِه شِرارَتاسون اِدامه بِدِن، گُناکاریاسون مَلی اِبو.
سی هِم یُو خُدا زِوونا هُونُو نِه وِه زِوونا مُختَلِفی عَوَض کِرد وُ هُونُونِه مِنِه هَمِه دِنیا پَشخ کِرد.شَری که آدُمیَل راس کِردِنِسه شُرو کِردِن بی ، نومِسِه بابِل نِهادِن که مَنیس «آشُفتِ» یِه.
بَد زِ چَن صَد سال خُدا وا یَه پیایی وِه نومِه اَبرام حرف زِی. خُدا وِه هُو فَرمود : « زِمین وُ حُوِه بَوِییتِه وِل کُن وُ وِه زِمینی بِرَو که مُو تُونِه بِس هَدایَت اِکُنُوم. مُو تُونِه بَرکَت اِدُوم وُ زِه تو ایلِه گَپی راس اِکُنُوم. مُو نومِ تُونه گَپ اِکُنُوم.کِسایی که وِ تو بَرکت بِدِن ، بَرکَت اِدُوم وُ هُونُویی که تُونِه لَهنَت کُونِن ، مَلهون اِکُنُوم .هَمِه حونِدونِه ری زِمین سی خاطِرِه تو بَرکَت اِگِرِن.»
اَبرامَم زِ خُدا اَطاعَت کِرد .هُو زِنِس سارای ، حِذمَتکاراس وُ مالُ مَنالِ خُونِه وُرداشت وُ وُه طِرَفِه دیارِ کَنعان که خُدا نِشونِس دابی، رَه.
وَختی اَبرام مِنِه کَنعان رَسی، خُدا فرمود: « وِه اَطرافِت سِیل کُون .هَمِه ای دیارِنِه که اِبینی ، وِه تُو وُ بَچَلِت اِبَشخُوم.» اُسُو اَبرام مِنِه اُ دیار، نِشَس.
مِنِه اُچُو پیاییی بی وِه نومِه مِلکیصِدِق که کاهِنِه خُدای مُتِعال بی. اَبرام هُونِه آخِرِه یکی زِ جَنگاس دی .مِلکیصِدِق، اَبرامِنِه بَرکَت دا وُ گُو : « خُدای مُتَعال که صاحابِه آسِمونا و زِمینِه ، اَبرامِنِه بَرکَت دا.» اُسُو اَبرام دَهیک زِه غَنیمَتا جنگی نِه وِه مِلکیصِدِق بَشخی.
سالا گُدَشت، اما اَبرام و سارای، هَنی بَچِه یی نَداشتِن . خُدا وا اَبرام حرف زِی وُ زُونتَرِه وَدِه دا که وِه هُونُو کُوری اِبَشخِه وُ زِه حُوِدونِه هُو بَچَلِه مَلیی وِه وجود اِیا که مِثِه آسارِه ها آسمُومَلی اِبون. خدا اَبرامِنِه عادل حِساو کِرد، چُون هُو وَدِه خُدانِه واوَر کِرد بی.
اُسُو خدا وا اَبرام پِیمونی بَس. مَمولِس یُونِه که پِیمون تَوافُقیِه دو طِرَفِه که طِوقِه هُو هر دو طِرَف تَهُد اِدِن تا کاری سی یِکیدون اَنجُو بِدِن . اما مِنِه مورِد اَبرام ، خُدا وَختی ای پِیمونِه نِه بَست که اَبرام مِنِه خَوی سَنگین بی .وا ای وُجود اَبرام اِتَرِس صِدا خُدانِه بِشنُفِه. خُدا گُو : « مُو زِ وُجودِه خُوت کُری بِت اِبَشخُوم وُ دیارِه کَنعانِنِه وِه نَسلِه تُو اِدُوم.»اما اَبرام هَنی کُری نَداش.
دَ سال بَد زِ مالکَنون وِ دیارِ کَنعان ، اَبرام وُ سارای هَنی بَچِه نَداشِن. پَ سارای زِنِه اَبرام وِه هُو گُو : «حَلا که خُداوَند اَجازِه نَدا تا مُو بَچه داشتِه بوم وُ ایسُو که مُو سی حامِلِه وابیدِن پیر هِدُوم ، وا حِزمَتکارُوم هاجَرعِروسی کُو تا هُو بِتَرِه سی مُو بَچِه بیارِه. »
پَ اَبرام وا هاجرعُروسی کِرد . هاجر کُوری وِه دُونیا اَوُرد وُ اَبرام نومِ هُونِه اِسماعیل نِها. اَما سارای وِه هاجَر حِسوتی اِکِرد. وَختی که اِسماعیل سینزَه سالِس وابی، خُدا یَه وِلا دی وا اَبرام حَرف زِی .
خُدا فرمود : « مُو قادِرِه مُطلَقُوم وُ وا تُو پِیمونی اِبَندُوم.» اُسُو اَبرام وِه درگا خُدا سَرِسِه دومِن وَند . خدا هَمطَو وِه اَبرام فرمود : تو بَوِه ایلا مَلی یی اِبُوی . مُو دیارِه کَنعانِ نِه سی میراث ، وِه تُو وُ حُوِه دونِت اِدُوم وُ هَمیشِه خُدا هُونُو اِبوم. تُو هَم وا هَمَه کُریَلِه حُوِه دونِتِه سُنَت کُنی.»
«زِنِت سارای ، کُوری اِیارِه که بَچِه وَدِه اِبو.نومِ هُونِه اِسحاق بِنِه. مُو وا هُوپِیمون اِبَندُم وُ زِه هُو ایلِ گَپی وِه وُجود اِیارُوم. زِه اِسماعیلم ایلی گَپ راس اِکُنُوم ، اما پِیمون مُو وا اِسحاق اِبو.» اُسُو خُدا نومِه اَبرامِنِه وِه اِبراهیم ، یَنی بَوِه ایلای مَلی ، عَوَض کِرد . هَمطَو خُدا نومِه سارایِ نِه وِه سارَه عَوَض کِرد که وِه مَنی « شازُدِه» یِه.
اُ رو اِبراهیم هَمه کُریَلِه حُوِه دونِسِه سُنَت کِرد. بَد زِ نِهِنکِ یَه سال ، وَختی که اِبراهیم صد وِ سارَه نَوَد سالِه بی، سارَه کُری وِه دُنیا اَوُرد . هَمطَو که خُدا خاسِه بی ، هُونُو هُونِه اِسحاق نوم نِهادِن.
وَختی که اِسحاق پیا جَوونی وابی ، خُدا خاس ایمونِه اِبراهیمِنِه آزمایَشت کُونِه وُ گُو : « تِینا کُرِت اِسحاقِنِه سی مُو قُربونی کُون.» اِبراهیم یَه وِلا دی زِه خُدا اَطاعَت کِرد وُ اَمُودِه وابی تا کُرِسِه قُربونی کُونِه.
وَختی اِبراهیم وُ اِسحاق وِ طِرَفِ جا قُربونی اِرَدِن، اِسحاق پُرسی : « بَوِه ، هیمِه سی قُوربونی اَمُودِه یِه ، اما بَره قُربونی کُویِنِه؟» اِبراهیم جِواو دا : « کُورُوم ، خُدا بَرِه قُربونینِه اَمُودِه اِکُونِه.»
وَختی که هُونُو وِه جا قُوربونی رَسیدِن، اِبراهیم کُورِس اِسحاقِنِه وا طِنافی بَس وُ هُونِه ری جا قُوربونی نِها. اِبراهیم اِخاس کُرِسِ قُربونی کُونِه که خُدا فرمود: « دَس نیادار! وِه کُر زَخمی نَزَن! ایسُو اِدونُوم که تُو ترسِ مُونِه مِنِه دلِ خُوت دُوری ، چون تِینا کُورِتِه زُوم دِریخ نَکِردی.»
اِبراهیم نِهِنکِ اُچُو ، قوچینِه دی که مِنِه خارا گیرکِرد بی . خُدا قوچِنِه وِه جا اِسحاق سی قُربونی اَمُودِه کِرد بی . اِبراهیم وا دِلشُودی قوچِنِه سی قُوربونی وُه خدا تَخدیم کِرد.
اُسُو خدا وِه اِبراهیم گُو :« زِه اُوچُو که تو حاضِر بیدی تا هَمِه چی خُونِه ، حَتا ، تِینا بَچَتِه وِه مُو بِوَشخی ، مُو هَم قَول اِدُوم تُونِه بَرکَت بِدُوم. حُوِه دونِت مَلی تَر زِه آسارِه ها آسمون اِبون. سی یو کِه مُونِه اَطاعَت کِردی، هَمِه حُوِه دونِ ری زِمین زِ طِریقِ حُوِه دونِ تُو بَرکَت اِگِرِن.»
وَختی که اِبراهیم وِ پیری وُ کُورِس اِسحاق وِه جَوونی رَسی بی، اِبراهیم یِکی زِ حِزمَتکارا خُونِه وِه زادگا وُ دیارِ حُوِدونِس فِشنا تا زِ اُوچُو سی اِسحاق زِنِه یی بیارِه .
بَد زِ سَفَری طولُونی وِه دیاری که قومو خیشِ اِبراهیم مِنِس زِندِیی اِکِردِن ، خدا اُ حِزمتکارِنِه وِ طِرَفِه رِبِکا که نَوه گِوو اِبراهیم بی رَنِمُویی کِرد. اُ نَوِه گِوو اِبراهیم بی.
رِبِکا قَوول کِرد که قَومِ خُونِه تَرک کُونِه وُ وا حِزمَتکار وِه حُوِه اِسحاق بِرِه . بی مَتَلی بَد زِ رَسیدِنِس ، اِسحاق واس عِروسی کِرد.
بَد زِ مُدَتِ طولانی ، اِبراهیم مُرد وُ خدا سی پِیمونی که وا اِبراهیم بَس بی ، اِسحاقِ نِه بَرکَت دا . یکی زِ وَدِها خدا مِنِه اُ پِیمون یُو بی که اِبراهیم ، حُوِدونی مَلی داشتِه بو،اما ربِکا زِنِه اسحاق نَتَرِس بَچِه دار
وابو.خدا اَجازِه دا وا دُعا اِسحاق ، رِبِکا دوقُولی حامِلِه وابو. اُ دُو بَچِه ، پِش زِ وِ دُنیا اُوِیدِن ، مِنِ اِشکَمِه رِبِکا، وا یَک مِنِ جَنگ بیدِن وُ سی هَمیُو ، دِلیلِسِه زِ خدا پُرسی.
خدا وِ رِبِکا گُو: « تو دُو کُور وِه دُونیا اِیاری . زِ هَردوتاسون قَوما مُختَلِفی وِه وُجود اِیا.هُونُو هَمیشِه وا یَک مِنِه جَنگ اِبون، اما قومِ کُورِ گَفتَر زِ قِومِه کُورِ کُچیرتَر اَطاعَت اِکُونِه.»
وَختی که کُورا رِبِکا زِه مار وابیدِن ، کُور اَوَل ، سُورمُورِ بی وُ لاشِس مِلمِلو بی ، هُونُو هُونِه عیسو نوم نِهادِن . بَدِس کُورِه دُیُوم حالی که پاشنِه عیسونِه مِنِه دَسِس گِرِ بی زِمار وابی . نومِ هُونُه یَعقوب نِهادِن.
اُ دوکُور گَپ وابیدِن.عیسو دوس داش وِ شِکار بِرِه اما یَعقوب پیایی حُوِه نِشین بی . رِبِکا یَعقوبِ نِه دوس داش اما عیسو عِزیز کِردِه اِسحاق بی.
یَه رو عیسو مِنِ همی حال که مَلی گُسنِس بی زِ شِکار وُرگَش. عیسو وِه یَعقوب گُو :« تَمِنا دارُوم قَردی زِ غَذاتِ بُوم بِدِ.» یَعقوب جِواو دا : « اَوَل وِ مُو قَول بِدِه هَمِه اُونچِه سی خاطِرِ نُوری بیدِنِت وِت اِرَسِه نِه وُم بِوَشخی.» ایطَو، عیسو قَول دا که هَمِه اِمتیازا نُوری بیدِنِ خُونِه وِه یَقوب بِوَشخِه. بَدِس یَقوب قَردی زِ غَذا وِ عیسو دا.
وَختی اِسحاق اِخاس که بَرکَتِ خِونِه وِ عیسو بِدِه، رِبِکا وا کَلَک یَعقوبِ نِه جا عیسو وِ تو اِسحاق فِشنا. اِسحاق پیر وابی بی وُ دی نَتَرِس خو بِوینِه . یَعقوب لَواس عیسونِه وَر کِرد وُ گَردِن وُ دَسا خُونِه وا پوسِ بُز پوشَنی.
یَعقوب طِی بَوِس اِوِی وُ گُو :« مُو عیسویُوم وُ اُوِیدُوم تا مُونِه بَرکَت بِدی.» وَختی اِسحاق می بُزِنِه دس زِی وُ لَواسِنِه بوکِرد، فِرک کِرد عیسو طِیس اُوِیدِه وُ هُونِه بَرکَت دا.
عیسو زِ یَعقوب نِرفَت داش ،چون هُو حَقِ نُوریی سِه وُ بَرکَتِ سِه دُزی بی. سی هِمیُو نَشقِه کَشی که بَد زِ مُوردِنِ اِسحاق ، یَعقوبِ نِه کُوشِه.
اما رِبکا زِ ای موضو آگا وابی. هُو وُ اِسحاق ، یَعقوبِ نِه وِه یَه جا دیری طِی قَومو خیشِ رِبِکا فِشنادِن.
یَعقوب سالا مَلیی نِه مِنِه قومُو خیشِه رِبِکا زِندِیی کِرد. مِنِه اُ دَورِه ، هُو عِروسی کِرد وُصاحِبِ دَوازَه کُور وُ یَه دُوَر وابی. خدا وِه یَعقوب مال و مَنالِ مَلی بَشخی.
بَد زِه بیس سال دوری زِه حُوِس مِنِه کَنعان ، یَعقوب وا حُوِدونِس ، حِزمَتکاراس وُ هَمِه گَلِس وِه اُوچُو وُرگَشتِن.
وا ای حال یَعقوب مَلی هَراسَنیدِه بی ، چُون فِرک اِکِرد که عیسو هَنی نیَت کُوشتِنِه هُونِه دارِه . سی هِمیوُ تِداد مَلی زِ حِیوونا گَلِسِ نِه سی پیشکَشی سی عیسو فِشنا.حِزمَتکاری که اُ گَلِه وُ رَمِنِه سی عیسو بُورد بی ، وِ هُو گُو : « ای گَلِه وُ رَمِنِه حِزمَتکارِت یَعقوب وِت تَخدیم اِکُونِه . هُو خَیلی زی وِایچُو اِرَسِه.»
اما عیسو دیِه نیَتِه ضِرَر زِیدِن وِ یَعقوبِنِه نَداش وُ زِدیدارِس مَلی دِلشاد وابی. یَعقوب مِنِه صُلُو آرامِش مِنِه کَنعان زِندِیی اِکِرد. بَد اِسحاق مُرد وُ یَعقوب وُ عیسو هُونِه خاک کِردِن . پِیمونی که خُدا وا اِبراهیم بَستِه بی بَدِه مُردِنِه اِسحاق وِه یَعقوب رَسی.
بَد زِ سالیونِ دِراز، وَختی یَعقوب پیا ریش اِسبیدی وابی ، کُری که مَلی دوس داش یوسُفِ نِه فِشنا تا زِ سَلومتی گَویَلِس کِه مَشخولِ چِرا گَلِه بیدِن حَوَر اِیارِه.
گَویَلِ یوسُف زِس بَدِسون اِیُوِی ، چُون نَه فَقَد بَوِسون هُونِه بیشتَر زِ هُونُو دوس داش ، بَلاکُوم مِنِ خَو دی بی که وِه هُونُو حُکمرونی اِکُونِه . پَ وَختی یوسُف طِی گَویَلِس رَ ، هُونُو هُونِه دُزیدِن وُ وِ تاجِرا بَردِه فِرُدِن.
پِش زِ هُو که گَویَلِ یوسُف وِ حُوِه بِرَسِن ، هُونُو قَوا یوسُفِنِه دِردِن وُ ریس خینِ تیشتَر فِشکَنیدِن و اُسُو قَواسِ وِ بَوِه خُو یَعقوب نِشُو دادِن تا دار اِگو حِیوونی وَشی یوسُفِ نِه کُشتِه . یَعقوب مَلی دِلگِرون وابی .
تاجِرا بَردِه یوسُفِ نِه وِ مِصر بُردِن . مِصر دیارِ گَپ وُ قُردِتمَندی بی که بالِ رو نیل بی. تاجِرا هُونِه وِ یَه مِقامِ دارا دَولَتِ مِصر فِرودِن . یوسُف اَرواوِ خُونِه وِه خووی حِزمَت اِکِرد وُ خُدا هَم هُونِه بَرکَت اِدا .
زِنِه اُ مِقامِ دَولَتی سَی اِکِرد وا یوسُف بِخَوسِه ، اما یوسُف قَوول نَکِرد که وِ خُدا گُنا کُونِه . پَ اُ زِنِه عَصَوانی وابی وُ تُمَتی ناسِزا وِ یوسُف زِی هُونِه دَسگِر وُ وِ زِندون فِشنا . اما یوسُف حَتا مِنِ زِندون هم وِ خُدا بَفادار مَند وُ خُدا هُونِه بَرکَت دا .
بَد زِ گُدَشتِ چَن سال ، وا یو که یوسُف بی گُنا بی ، هَنی مِنِه زِندون بی . شَوی فِرعُون ( مِصریا پادِرشا خُونِه فِرعُون اِگُودِن ) ، دو خَو دی که مَلی دِلگِرونِس کِرد. هیشکی زِ رَنِماها فِرعُون نَتَرِسِن خَواسِ تَبیر کُنِن .
چُون خُدا قُردَتِ تَبیر خَوِنِه وِ یوسُف دا بی ، فِرعُون هُونِه زِ زِندون طِی خُوس اَوُرد تا خَواسِه تَبیر کُنِه . یوسُف بِس گُو : « خُدا هَف سال سَمَر مَلی اِدِه اما زِ پِیس ،هَف سال قَطی اِبو .»
فِرعون اُوچِنو تَتِ تاثیر شَصخیِتِ یوسُف وابی که هُونِه مِنِ جا دُیُومی شَصخِ قُردَتمَندِ مِصر نِها .
یوسُف وِ مَردُم گُو که مِنِ هَف سال زیُوتی نِهمَت سَمَرا غِذایی نِه اَمبار کُونِن . اُسُو وَختی هَف سال قَطی شُرو وابی ، یوسُف اُ سَمَرا نِه وِ مَردُم اِفُرُخ تا هُونُو خُوراک بَس خُوسون داشتِه بون .
قَطی وُ حُوشسولی سَختی نَه فَقَد مِصرِنِه بَلاکُوم دیارِ کَنعان ، جُویی که یَعقوب وُ اَتُ اَیالِس زِندِیی اِکِردِنِ نَم گِرِ بی .
سی هَمیُو یَعقوب کُورا گَفتَرِ خُونِه وِ مِصر فِشنا تا خُوشتُ خُوراک بِجورِن .وَختی هُونُو ری وِ ری یوسُف وابیدِن تا زِس خُوراک بِخَرِن ، هُونِ نیَشنیدِن . اما یوسُف هُونُونِه اَشنی .
بَد زِ یُو که گَویَلِ خُونِه اِمتِحان کِرد ، یوسُف وِسون گُو : « مُو یوسُف ، گِوو ایسانُوم ، نَتَرسین . ایسا وِ مُو بَدی کِردین ، اما خُدا بَدی ایسانِه وِ خویی بَدَل کِرد . بیُوین وُ مِنِ مِصر زِندِیی کُنین وُ مُو اِتَرُوم مِنِ ایچُو هَمِه چی سی ایسا وُ اَتُ اَیالاتون جور کُنُوم .
وَختی گَویَلِ یوسُف وِ حُوِه وُرگَشتِن حَوَرِه زِندِ بیدِنِه یوسُفِ نِه وِ یَعقوب دادِن، هُو مَلی دِلشاد وابی .
هَرچَن یَعقوب پیا ریش اِسبیدی وابی بی، وا اَتُ اَیالِس وِ مِصر مال وَند وُ هُونُ هَمِسون کِلِ یَک اُچُو زِندِیی کِردِن . یَعقوب پِش زِ مُوردِنِه خُوس ، هَمِه کُریَلِسِه بَرکَت دا .
عَد وُ پِیمونی که خُدا وِ اِبراهیم دا بی ، بَد زِ اِسحاق وِ یَعقوب وُ بَدِس وِ دَوازَه کُرِ هُو وُ اَتُ اَیالِس رَسی . زِ حُوِدونِه دَوازَه کُرِ یَعقوب ،دَوازَه قَویلِه قَومِ اِسراییل راس وابی .
بَد زِ مَرگِ یوسُف هَمِه فامیلاس مِنِ مِصر مَندِن . هُونُو وُ بَچَلِسون سی سالیونِ درازی مِنِ اُوچُو وِ زِندِیی خُو اِدامِ دادِن وُ صاحاوِه بَچَلِ مَلی وابیدِن . مِصریا هُونُونِه اِسراییلی اِگُودِن .
بَد زِ گُدَشتِ صَدا سال ، نَفَرا اِسراییلیا مَلی زِیُود وابیدِه وابی . دی یوسُف وُ کُمَکاس زِ خَیالِ مِصریا رَدِ بی . هُونُو زِ اِسراییلیا اِتَرسیدِن چُون مَلی زِیُوت بیدِن .سی هَمیو فِرعُونی که مِنِ اُ وَخت وِ مِصر حُکومَت اِکِرد ، اِسراییلیانِه غُلومِه مِصریا کِرد .
مِصریا ، اِسراییلیانِه وادار وِ ساختِنِ بَناها وُحَتا شَرا مَلی کِردِن . کارا سَخت ، زِندِیی نِه وِ کومِه هُونُو تَل کِرد بی ، اما خُدا هُونُونِه بَرکَت دا وُ صاحاوِ بَچَلِ مَلی تِری وابیدِن .
فِرعون دی که اِسراییلیا مَلی زاتُ وَلَت اِکُونِن ، سی هِمیُو وِقَومِ خُو اَمر کِرد که هَمِه بَچَلِ تازِه زِ مار وابیدِ کُرِ هُونُو نِه وِ مِنِ رو نیل بِوَنِن وُ بُکُشِن .
تا یُو کِه یَه زِنِه اِسراییلی کُری زُیی . هُو وُ مِرِس تا وَختی که اِتَرِسِن ، بَچِه تازِه زِ مار وابیدِنِه قایام کِردِن .
وَختی که دا بَوِه بَچِه تازِ زِ مار وابیدِه ، دی نَتَرِسِن قایامِس کُونِن ، سی پِشگِری زِ کُشتِه وابیدِنِه هُو ، بَچِه تازِه زِ مار وابیدِنِه مِنِ سَبَتی ری اَو مِنِ نِیزارا بالِ اَو رو نیل نِهادِن . اما دِدو گَفتَرِس زِ دیر سِیل اِکِرد تا بِوینِه چِه سَرگُومارِس اِکَشِه .
دُدَرِه فِرعون سَبَتِ نِه دی وُ مِنِسِه سِیل کِرد . وَختی بَچِه تازِه زِ مار وابیدِنِه دی ، هُونِه وِه جا کُرِ خُوس قَوول کِرد .هُو یَه زِنِه اِسراییلی نِه وِ کار گِرِه تا موسا نِه شیر اِدِه . بی حَوَر زِ یُو که اُ زِنِه هِمُو دا موسا بی . وَختی داس بَچِنِه زِ شیر گِرِه ، هُونِه طِی دُودَرِه فِرعون وُرگَرتَنی وُ هُو نومِه هُونِه موسا نِها .
یَه رو وَختی موسا گَپ وابی بی ، یَه مِصری نِه دی کِه غُلومِ اِسراییلی نِه اِزَنِه . موسا سَی کِرد گِوو اِسراییلی خُونِه نَجات اِدِه .
موسا دار اِگُو هیشکی هُونِه نِبینِه ، اُ مِصرینِه کُشت وُ لاشِسِه قایام کِرد . اما یَکی ای کارِ موسانِه دی .
وَختی فِرعون زِ ای کارِ موسا آگا وابی ، سَی کِرد موسانِه بُکُوشِه . اما موسا زِ مِصر وِ بیاوون فِرار کِرد وُ سَروازا فِرعون نَتَرِسِن هُونِه اُچُو بِجورِن .
موسا مِنِ بیاوونِ دیر زِ مِصر وِ چُوپوی مَشخول وابی . هُو وا زِنِه یی زِ اُ دیار عِروسی کِرد وُ صاحاوِ دو کُر وابی .
یَه رو ، وَختی موسا زِ گَلِه گوسِندا خُوسیسِ نیاداری اِکِرد ، بُتِه یی نِه دی کِ عَلُواِگِرِه اَما نِسُوخت . پَ نِهِنگ وابی تا دِلیلِسِه بِفَمِه . وَختی موسا وِ خارا که تَش مِنِس بی نِهِنگ وابی ، خُدا زِ مِنِه خارا بَنگ کِرد : « کُوشاتِ زِ پا دِرار ، چُون جایی که سَرِس وُیسادی مُقَدَسِه .»
بَدِس خدا فَرمود :« مُو رَنج وُ بَدبَختی بَندِ ها خومَه مِنِ مِصر دیدُوم. مُو تُونِه طِی فِرعون اِفِشنُوم تا قَومِ مُونِه زِ بَردِه یی مِصر دِراری . مُو دیارِه کَنعانِ نِه وِ هُونُو اِدُوم ، دیاری که وَدِسِه وِ اِبراهیم ، اِسحاق وُ یَعقوب دادِه بیدُوم .»
موسا گُو : «اَر قَوم زُوم بِپُرسِن کی مُونِه فَشنادِه ، بِسون چِه بُگُوم ؟» خُدا فَرمود : « هَستَم اُ کِه هَستَم . وِ هُونُو بُگُو << هَستَم >> مُونِه طِی ایسا فِشنادِه . هَمچِنو وِ هُونُو بُگُو که مُو یَهُوَه خُدا بَوِیَلِتُون اِبراهیم ، اِسحاق وُ یَعقوب هِدُوم . نومِ مُو تا اَبَد هِم یُونِه .»
موسا نِخاس طِی فِرعون بِره ، چون اِتَرسی که نَتَرِه حَرف بِزَنِه ، سی هَمیو خدا گِوو موسا ، هارونِ نِه فِشنا تا وِس اَمداد کُونِه .
خُدا وِ موسا وُ هارون ای هُوشدارِنِه دا که فِرعون یِه دِنده وُ لَجواز اِبو . موسا وُ هارون طِی فِرعون رَدِن وُ گُودِن : « ای پِیغُومی یِه که خُدا اِسراییل وِ تودادِه : قَومِ مُونِه وِل کُو تا بِرَیِن .» فِرعون وِ حَرف هُونُو هیچ اِلتِفاتی نَکِرد وُ وِ جا که بِنی اِسراییلِ نِه وِل کُونِه ، هُونُونِه مَجوور کِرد کِه سَخت تَر زِ پِش کار کُونِن .
فِرعون هَمچِنُو زِ آزاد کِردِنِ قَوم اِسراییل سَرپِشی اِکِرد . سی هِمیُو خُدا دَ بِلا وَشَتناک وِ مِصر نازِل کِرد . زِ رَهِ اُ بِلاها ، خُدا وِ فِرعون نِشون دا که قُردَتِ هُو زِ فِرعون وُ هَمِ خُداها مِصر مَلی تَرِه .
خُدا اَوِ نیلِنِه وِ خین بَدَل کِرد . اما فِرعُون هَمچِنُو ، قَومِ اِسراییلنِه وِل نَکِرد .
خُدا هَمِه دیارِ مِصرنِه زِ بَق پُر کِرد . فِرعون زِ موسا خاس کِه بَقانِه زِ دیارِ مِصر دِر کُونِه . اما بَد زِ یُو کِه بَقا زِ بِین رَدِن ، دِلِ فِرعون بَردتَر وابی وُ اَجازِ رَدِن زِ مِصرِنِه وِ هُونُو نَدا .
پَ خُدا بِلا پَشخِه ها وُ بَدِس پَشخِه ها گِفتَرِنِه فِشنا . فِرعون وِ موسا وُ هارون گُو که اَیَر ای بِلانِه دِر کُونِن ، وِ هُونُو اَجازِه اِدِه که مِصرِنِه تَرک کُونِن . پَ زِ دُعا موسا، خُدا ای بِلاهانِه دِر کِرد ، اما فِرعون دِلِه خُونِه بَرد تَر کِرد وُ ای دَفا هَم اَجازِ تِرکِ مِصرِنِه نَدا .
بَد زِ هُو ، خُدا کاری کِرد تا هَمِه گَلِه وُ رَمِه مِصریا مِریض وابون وُ بِمیرِن . اما دِلِه فرعون بَردتَر وابی وُ ای دَفا هَم وِ هُونُو اَجازِ رَدِن نَدا .
خُدا وِ موسا گُو تا مُشتا خُونِه زِ خاکِسَر پُر کُونِه وُ نِها فِرعون وِ هِوا بِفِشکَنِه .وَختی موسا ای کارِنِه کِرد ، هَمِه مَردُومِ مِصر غِیرِزا اِسراییلیا دُمَلا پُردَردی گِرِدِن . اما خُدا دِلِه فِرعونِه نِه بَردتَر کِرد وُ فِرعون اَجازِه نَدا که هُونُو بِرِن .
بَد خُدا بِلا تِدِرگِ نِه فِشنا که سَمَرا زِمین وُ هَر جوندُوری که مِنِ صَرا بی زِ بِین اِبُرد . اُسُو فِرعون ، موسا وُ هارونِ نِه بَنگ کِرد وُ گُو : « مُو ای دَفا گُنا کِردُوم ، ایسا آزُدین کِه بِرَیین .» اُسُو موسا دُعا کِرد وُ تِدِرگ سا کِرد
اما فرعون زُونتَرِه گُنا کِرد وُ دِلِه خُونِه بَرد کِرد وُ اَجازِه نَدا که اِسراییلیا آزُود وابون .
سی هِمیو خُدا مَلَخا مَلی نِه وِ دیارِ مِصر فِشنا . هُونُو هَمِه سَمَرایی که زِ بِلا تِدِرگ بُوقی مَند بی ، خَردِن .
بَدِس خُدا بِلا تُوریکی نِه فِشنا که سه رو طول کَشِس . هَمِه جا چُونُو تُوریک وابی بی که هیش مِصری نَتَرِس وِ حُوِه زَنِه صَرا . اما مِنِ اُوچُو که اِسراییلیا زِندِیی اِکِردِن ، روشِنایی بی .
حَتا بَد زِ ای بِلا ، فِرعون وِ اِسراییلیا اَجازِه نَدا تا بِرِن . زِ اُچُو که گوشِس بِدِکار نَبی ، خُدا تَصمیم گِرِه تا آخِری بِلانَم بِفِشنِه . ای بِلا باعِث اِیابی که فِرعون تَصمیمِ خُونِه عَوَض کُونِه .
خُدا موسا وُ هارونِ نِه طِی فِرعون فِشنا که بِس بُگُون تا اِسراییلیا نِه وِل کُونِه . هُونُو وِ فِرعون هُشتار دادِن که اَیَر قَومِ اِسراییلِ نِه وِل نَکُونِه ، خُدا هَمِه کُرا نُوری وُ حَتا گَلِه وُ رَمِه مِصرِنَم هِلاک اِکُونِه . وَختی فِرعون یُونِه اِشنُفت ، واوَر نَکِرد وُ زُونتَرِه هَم زِاَطاعَتِ خُدا سَرپِشی کِرد .
سی کِسایی کِه وِ خُدا ایمون داشتِن ،رَهی راس کِرد تا کُرا نُوری هُونُو زِ ای بِلا نَجات پِیدا کُونِن . هَر حُوِ دونی وا بَره یی بی نُسخِ نِه اِگِرِه وُ هُونِه قُربونی اِکِرد .
خُدا وِقَومِ اِسراییل فَرمود تا خینِ بَرِنِه دَورِ دَرِ حُوِهاسون بِمالِن . هُونُو هَمچِنُو وا گوشتِ اُ بَرِنِه کَواو اِکِردِن وُ وا نونِ بی مایِه حَویر دَرجا اِخَردِن . خُدا هَمچِنُو وِ هُونُو فَرمود که بَد زِ خَردِنِه اُ ، دَرجا مِصرِنِه تَرک کُونِن .
اِسراییلیا هَمِه فِرمونا خُدانِه وا دِقَت اَنجُوم دادِن . مِنِ نِصوِ شَو خُدا زِ مِصر گُدَشت وُ هَمِه کُرا نُوری مِصریا نِه زِ بِین بُورد .
خُدا زِ هَمِه حُوِه ها قَومِ اِسراییل که نِشُوِ خینِ نِه دَورِ دَراسون داشتِن اِگُدَشت . هَمِه کِسایی کِه مِنِ اُ حُوِه بیدِن، سی دِلِ خینِ بَره اَمون داشتِن .
اما خُدا زِ بالِ حُوِه مِصریا که وِ خُدا ایمون نَداشتِن وُ زِ فِرمونا هُو پِیرُوی نِکِردِن اِگُدَشت وُ هَمِه کُرا نُوری مِصریا نِه کُشت .
کُرا نُوری هَمِه مِصریا کُشتِه وابیدِن .زِ کُرِ نُوری فِرعون گِرِدِ تا کُرِ نُوری غُلومی که مِنِ زِندُون بی . مَلی زِ مَردُومِ مِصر سی بارگِرونی مَلی خُو اِگِرِوِستِن وُ شیوَن اِکِردِن .
فِرعون مِنِ هِمُو شَو ، موسا وُ هارونِ نِه بَنگ کِرد وُ گُو : « قَومِ اِسراییلِ نِه وُردُورین وُ دَرجا زِ مِصر بِزَنین صَرا .» مِصریا هَم وِ هُونُو پاسِفتی کِردِن که زیتَر ، اُ دیارِنِه تَرک کُونِن .
اِسراییلیا مَلی دِلشاد بیدِن که مِصرِنِه وا اِنِهادِن . هُونُو دی بَردِه نَبیدِن وُ وِ طِرَفِ دیارِ مُوعود پِش اِرَدِن . مِصریا اُونچِه نِه اِسراییلیا زِسون طِلَو اِکِردِن ، جورِ نُرقِه ، طِلا وُ چیا قیمَتی سونِه وِ هُونُو بَشخیدِن . بَضی زِقَوما دی که وِ خُدا ایمون اَوُردِ بیدِن ، وا هُونُو مِصرِ نِه وا نِهادِن .
سُتُوی زِ اَور مِنِ رو وُ سُتُوی زِ تَش مِنِ شَو ، پِش ری هُونُو حَرکَت اِکِرد . حُوضورِ خُدا مِنِ سُتُوِ اِور وُ تَش وا هُونُو بی وُ هَمیشِه هُونُونِه مِنِه ای سَفَر هَدایَت اِکِرد . تِینا کاری که وا هُونُو اِکِردِن ، یُو بی که وا بِدینِس اِرَدِن .
بَد زِ وَختِ کَمی فِرعون وُ قَومِس ، زِ کار خُو پِشیمون وابیدِن وُ تَقیبِسون کِردِن ، تا یَه دَفا دی هُونُو نِه وِ غُلومی خُو دِرارِن . خُدا نَظَرِسونِه عَوَض کِرد تا نِشُو اِدِه که تِینا هُو خُدا حَییقی یِه ، وُ مَردُم بِفَمِن که یَهُوَه ، زوردارتَر زِ فِرعون وُ خُداها مِصریایِه .
وَختی اِسراییلیا سِپا مِصرِنِه دیدِن فَمیدِن مابِینِ دَریا سُورِ وُ سِپا فِرعون وِ دام وَسِن . هُونُو مَلی تَرسیدِ بیدِن وُ اِقارنیدِن : « سی چِه مِصرِنِه وا نِهادیم ؟» « هَمِمُون زی اِمیریم !»
موسا وِ اِسراییلیا گُو : « مَتَرسین ! خُدا اَمرو سی ایما اِجَنگِه وُ نَجاتِمون اِدِه . » بَدِس خُدا وِ موسی گُو : « وِ قَومِ اِسراییل بُوگُو وِ طرَفِ دَریا سُورِ بِرِن .»
بَدِس خُدا سُتُوِ اَورِنِه حَرکَت دا وُهُونِه مابِینِ بَنی اِسراییل وُ سِپا فِرعون نِها ، تا سَروازا مِصری دی نَتَرِن هُونُو نِه بِوینِن .
خُدا وِ موسا اَمر کِرد که دَسِ خُونِه ری دَریا اِیارِه وِ رُه . اُسُو خُدا بادی فِشنا که اَوِ دَریانِه وِ چَپ وُ راس کِشُوند ، طَوری که رَهی مِینِ دریا واز وابی .
پَ قَومِ اِسراییل حُولی که دو طِرَفِسون دیفاری زِ اَو بی ، مِنِ دَریا رَه خُوسونِه رَدِن .
بَد زِ هُو خُدا سُتُوِ اَورِنِه وُرداش تا مِصریا بِتَرِن فِرارِ اِسراییلیا نِه بِوینِن . پَ مِصریا تَصمیم گِرِدِن هُونُونِه تَقیو کُونِن .
ایطَو هُونُو وِ دینِه اِسراییلیا رَدِن مِنِ دَریا ، اما خُدا مِصریانِه وِ وَشَت اِنداخ وُ کاری کِرد که اَراوِ هاسون مِنِ گِل گیر کُونِه .هُونُو اِقارنیدِن : « فَرار کُونین ! چُون خُدا سی اِسراییلیا اِجَنگِه .»
بَد زِ هُوکِه قَومِ اِسراییل وِ سَلومَت وِ اُ تایِ دَریا رَسیدِن ، خُدا وِ موسی فَرمود : « یَه وِلا دی دَسِتِه وِ طِرَفِه دَریا دِراز کُون .» وَختی که هُو ای کارِنِه کِرد ، اَو وِ سَرِ مِصریا وُ اَراوِ هاسون رِد وُ هَمِسون غَرق وابیدِن .
وَختی اَسراییلیا نابودی سِپا مِصرِنِه دیدِن ، وِ خُدا اِتِماد کِردِن وُ وِ ای واوَر رَسیدِن که موسا ، زِ طِرَفِ خُدا یِه .
قَومِ اِسراییل مَلی دِلشاد بیدِن ؛ چُون خُدا هُونُونُه زِ بَردِه یی وُ مَرگ نَجات دا بی . ایسُو هُونُو آزاد بیدِن که خُدانِه بِپَرَسِن وُ بِدینِس بِرِن . اِسراییلیا تَرانِه ها مَلی یی دَروارِه آزُوی خُوسون راس کِردِن وُ خُدانِه سَتایِش کِردِن ، که هُونُو نِه زِ دَسِ لَشگَرِ مِصر نَجات بَشخیدِه بی .
پَ خُدا وِ قَوم فِرمون دا ، که هر سال ای واقِنِه جَشن بِگِرِن وُ وِ یاد بیارِن که خُدا چِطَو مِصریانِه شِکَس دا وُ قَومِ اِسراییلِ نِه زِ بَردِ یی آزُود کِرد. ای جَشن نِه پَسَخ نوم نِهادِن . هُونُو هَر سال وا کَواو کِردِنِ ، بَرِه قُربونی وا نون فَطیر، هُونِه جَشن اِگِرِن .
بَد زِ رَد آبیدِنِ قَومِ اِسراییل زِ دَریا سُورِ ، خُدا هُونُونِه وِ طِرَفِ کُه سینا هَدایَت کِرد .یَنی هِمُو کُهی که موسا خارا عَلَو گَرِدِنِ ریس دی بی . بَدِس قَوم پا اُ کُه مال وَندِن .
خُدا وِ موسا وُ قَومِ اِسراییل فَرمود : « ایسا وا هَمیشِه زِ مُو فِرمونبَری کُونین وُ وِ عَدی که وا ایسا اِبَندُوم بَفادار بِمَنین . اَیَر ای کارِنِه اَنجُوم بِدین ، سی مُو مُلکِ مَصخوص ، دیاری زِ کاهِنا وُ اُمَتی مُقَدَس اِبوین .»
مردُم سی مُدَتِ سِه رو خُونِه سی دیدِنِ خُدا اَمُودِه کِردِن . پَ خُدا وا قُرُومتِراق ، دی وُ صِدا تَرسَناک شِیپور ، ری نُوکِ کُه سینا نِشَس . موسا تِینا رَ وِ رُه .
بَدِس خُدا وا هُونُو پِیمونی بَس وُ گُو : « مَن هَستَم یَهُوَه خُدات ، که تُونِه زِ اَسارَت وُ بَندِییِ مِصر آزُود کِرد . خُدا دیِه یی غُیر زِ مُونِه مَپَرَس .»
« بُت مَساز وُ هُونُونُه مَپَرَس چُون مُو یَهُوَه ، وا تِینا خُدا تو بوم . نومِه مُونِه بی حُرمَت مَکُون وُ رو شَباتِ نِه مُقَدِس نیادار . هَمِه کارا خُونِه مِنِ شیش رو اَنجُوم بِدِه ، چُون تو وا مِنِه رو هَفتُوم آروم بِگِری وُ مُونِه یاد کُونی .»
وِ دا بَوِت اِتِرام بِل . قَلت مَکُون ، زِنا مَکُون وُ دُرُوُ مَگُو . تی طَمَه وِ مال و زِنِه هُومسادِت نَداشتِ بو .
قَوم قَوول کِردِن زِ قانونایی که خُدا بِسون دا بی پِیرُوی کُونِن . هُونُو قَوول کِردِن که مالِ خُدا بون وُ تِینا هُونِه بِپَرَسِن .
خُدا هَمچِنو وِ مَردُمِ اِسراییل فَرمود که بُوونی گَپ ( بُوون ملاقات ) بِسازِن و هُو اَمرِ ساختِنِه بُوونِ نِه وا ریزه کُوریا وُ هَرشی وا مِنِس بو، وِ هُونُو دا. هُو اَمر کرِد پَردِ گَپی بِسازِن که بُوونِ نِه وِ دُ بَشخ تُقس کُونِه .خُدا مِنِ تو پُشتِ پَردِ حاضِر وُ اِنِشَست .تِینا کاهِنِ اَظَم اَجازِ داشت که وِ اُ تو ، وِ حُضورِ خُدا داخل وابو .
قَوم هَمچِنُو وا جایی سی قُربونی مِنِ بُوونِ مُلاقات اِسازِه . هَرکی شِریعَتِ خُدا نِه سَرپِشی اِکِرد ، وا حِیوونی نِه طِی جا قُوربونی بیارِه . کاهِنی وا اُ حِیوونِ نِه بُکُوشِه وُ هُونِه سی قُربونی سی خُدا ، ری جا قُربونی بِسوزَنِه . خُدا گُو که خینِ حِیوونِ قُربونی وابیدِه ، گُنا اُ فَردِنِه اِپوشَنِه . ایطَو خُدا گُنا هُونِه نِیدِه اِگِرِه وُ اُ شَصخ زِ تی خُدا پاک وِ حِساو اِیُوِی . خُدا گِوو موسا ، هارون وُ حونِدونِسِه نِه اِنتِخاو کِرد تا کاهِنا هُو بون .
بَدِس خُدا دَ فِرمونِ نِه ری دوتا صَفِه بَردی نِوِش وُ وِ موسا دا . خُدا هَمچِنُو وِ قَوم قانونایِ دیِه یی دا تا زِ هُونُ پِیرُوی کُونِن . خُدا وَدِه دا ، اَیَر زِ اُ قانونا اَطاعَت کُونِن هُونُو نِه بَرکَت اِدِه وُ ویرِس واسون هِدِه ، اما اَیَر سَرپِشی کُونِن هُونُونِه مُجازات اِکُونِه .
موسا روا مَلی یی وِ رُه کُه مَند وُ وا خُدا گَپُ گُوت کِرد . مَردُم زِ تی وِ رَه مَندِن سی وُرگَشتِنِس خَسِ وابیدِن . پَ طِلاها طِی هارون اَوُردِن وُ زِس خاسِن بُتی بِسازِ، تا وِ جا خُدا بِپَرَسِنِس . ای طَو دَس وِ گُنا وَشَتناکی مِنِ حَقِ خُدا زِیدِن .
هارون بُتی طِلایی جورِ گُوَری ساخ . مَردُم وَشیانِه بُوتِنِه پَرَسیدِن وُ سی هُو قُربونی کِردِن ! خُدا سی گُناسون زِسون مَلی عَصَوانی وابی وُ وِ موسا گُو که تَصمیم وِ نابودی سون گِرِدِه . اما موسا زِ خُدا دَرخاس کِرد که ای کارِنِه اَنجُوم نَدِه . خُدا دُعا موسانِه اِشنُفت وُ هُونُونِه زِ بین نَبُرد
وَختی که موسا زِ کُهِ سینا اِوِی بِلَم ، دو صَفِه بَردی که خُدا نِوِشتِ بی مِنِ دَس داشت . چُون بُوتِنِه دی ، چِنو عَصَوانی وابی که صَفِه هانِه زِی وِ گِل وُ اِشکِنا .
بَدِس بُوتِ نِه سوزَنی وُ هُونِه حیرد کِرد ، وِ جورِگَرت دِراَوُرد . گَرتِنِه مِنِه اَو رِد وُ مَردُومِنِه وادار کِرد بُخُرِنِس . خُدا بَلایی سَرِ مَردُم نازِل کِرد وُ مَلی زِ هُونُو مُردِن .
موسا وِ جا صَفِه ها بَردی که خُوس هُونُونِه اِشکنا بی ، صَفِ ها بَردی دیِه یی سی دَ فِرمون تِراشی . بَدِس زُونتَرِه زِ کُه رَ وِ رُه وُ سی بَشخِشِ گُناها قَوم دُعا کِرد .خُدا دُعاها موسانِه اِشنُفت وُ هُونُونِه بَشخی . موسا وا دَ فِرمون که خُدا ری صَفِه ها تازِه نِوِشتِ بی ، زِ کُه اُوِی بِلَم . بَدِس خُدا هُونُونِه زِ کُهِ سینا وِ طِرَفِ دیارِه وَدِه هَدایَت کِرد .
بَد زِ یُو کِه خُدا قَومِنِه زِ قانونا دینی آگا کِرد ، هُونُونِه وِ طِرَفِ کُهِ سینا هَدایَت کِرد . هُونُو سی خاطِرِ عَدی که وا خِدا بَسِه بیدِن ، زِ قانونا دینی اَطاعَت اِکِردِن . خاسِ خُدا یُو بی که هُونُو وِ دیار موعود ، یَنی کَنعان بِرَسِن . خُدا پِش پِشِ هُونُو وا سُتُوِ اَور اِرَه وُ مَردُم هِم وِ دینِس اِرَدِن .
خُدا وِ اِبراهیم ، اِسحاق وُ یَعقوب قَول دا بی که دیارِموعودِ نِه وِ حُونِدونِه هُونُو اِدِه . اما اُ وَخت ایلا مَلی یی اُچُو زِندِیی اِکِردِن که وِ هُونُو کَنعانیا اِگُودِن .کَنعانیا بِدینِ خُدا نِرَدِن . هُونُو خُداها دُرُویینِه اِپَرَسیدِن وُ کارا بَدِ مَلی نِه اَنجُوم اِدادِن .
خُدا وِ قَومِ اِسراییل فرمود : « بَد زِ رَسیدِن وِ دیار موعود ، وا خُونِه زِ شَرِ کَنعانیا که اُچُو اِشینِن راحت کُنین . وا هُونُو صُل وُعِروسی نَکُونین . ایسا وا هَمِه بُتا هُونُونِه نابود کُنین . نِتیجِه نافِرمونی زِ ای اَمرا ، پَرَسِش بُوتا هُونُو وِ جا مو اِبو .»
وَختی اِسراییلیا وِ سَرحَدِ کَنعان رَسیدِن ، موسا زِ هَر ایل یَه نَفَر ، یَنی دَوازَه پیا نِه اِنتِخاو کِرد .هُو وِ هُونُو رَهِ اَنجُومِ جاسوسی دیارِ کَنعانِ دا . هَمچِنُو زِ هُونُوخاس تا تَقیق کُونِن که آیا کَنعانیا قُردَتمَند هِدِن یا بی قُوَت .
اُ دَوازَه پیا چِل رو مِنِه هَمِه جاها کَنعان گَشتِن وُ بَد زِ هُو وُرگَشتِن . هُونُو گُودِن : « زِمین خوو وُ سَمَر مَلی دارِه .» اما دَ نَفَر زِ اُ جاسوسا گُودِن : « شَرا مُکَم وُ مَردُمُس مَلی گَپِن .اَیَر وِ هُونُو حَملِه کُنیم ، شَکی مِنِس نی شِکَس اِخُوریم وُ وِ دَس هُونُو کُشتِه اِبویم .»
اُسُ دُ جاسوس دی که نوماسون کالیب وُ یوشَع بی ، گُودِن :« دُرُسِ کِه مَردُمِ کَنعان زِ ایما دِرازتَر وُ قُردِتمَن تَرِن ، اما شَکی مِنِس نی ایما تَریم هُونُو نِه شِکَس اِدیم ! چُون خُدا سی ایما اِجَنگِه .»
اما قَوم وِ حَرفا یوشَع وُکالیب گوش نَدادِن وُ عَصَوانی وِ موسا وُ هارون گُودِن : « سی چِه ایمانِه وِ ای جا وَشَناک اَوُردین ؟ ایما وا مِنِ مِصر اِمَندیم . اَیَر وِ اُ دیار بِرِیم ، مِنِ جَنگ کُوشتِه اِبویم وُ زِنگَل وُ بَچَلِمون وِ بَردِیی اِرِن . » هُونُو خاسِن رَبَری دی اِنتِخاو کُونِن تا هُونُو نِه وِ مِصر وُرگَرتَنِه .
خُدا زِ ای گُفتُ لُفتِ مَردُم مَلی عَصَوانی وابی وُ وِ بُوونِ مُلاقات رَ وُ گُو : « ایسا وِ مُو نافِرمون وابیدین ، پَ هَمِتُو مِنِ بیاوون سَرگَردون اِبُوین . هَمِه نَفَرا بیس سال وِ رُو ، غِیرزِ کالیب وُ یوشَع ، مِنِه بیاوون اِمیرِن وُ هیش وَخت مِنِه دیارِ موعود داخِل نِبون . »
وَختی مردُوم ای گُفتِه ها خُدانِه اِشنُفتِن ، زِ گُنا خُو پِشیمون وابیدِن وُ خَاسِن که وِ کَنعانیا حَملِه کُنِن .موسا وِسون هُوشتار دا که نَرِن ، چون خُدا واسون نَبی . اما هُونُو وِ موسا گوش نَدادِن .
خُدا مِنِه اُ جَنگ واسون نَبی . سی هِمیو زِ کَنعانیا شِکَس خَردِن وُ مَلی زِسون کُشتِ وابی . بَدِس قَومِ اِسراییل زِ دیارِکَنعان وُرگَشتِن وُ سی چِل سال مِنِ بیاوون سَرگَردون بیدِن.
مِنِه چِل سالی کِه اِسراییلیا مِنِ بیاوون سَرگَردون بیدِن ، خُدا اِتیاجاسونِ وِسون اِدا . هُو زِ آسِمُون وِسون نونی دا که نومِس « مَنا » بی . هُو هَمچِنُو سیسون کُوکَر اِفِشنا تا گوشتَم سی خَردِن داشتِه بون . مِنِ هَمِ اُ مُدَت خُدا نَشت کُوش وُ لَواس هُونُ کُونِه وُ دِرنیدِه وابو .
خُدا وا مُنجز زِ بَردا گَپِ کُه ، اَو سی خَردِن وِسون دا . اما وا ای هَمِه ، قَوم اِسراییل زِ خُدا وُ زِ موسا گِلِه داشتِن وُ غُر اِزِیدِن . وا ای حال ، خُدا هَمچِنُو وِ پِیمونی که وا اِبراهیم ، اِسحاق وُ یَعقوب بَسِه بی ، بَفادار بی .
یَه دَفا دی وَختی که مَردُم اَو سی خَردِن نَداشتِن ، خُدا وِ موسا فَرمود : « وِ بِردِ گَپِ کُه بُگُو که اَو زِس اِیا بِلَم . » اما موسا جا کِه وِ بَردِ گَپِ اَمر کُونِه ،وا چودَسی دُ وِلا هُونِه زِی وُ وا ای کار وِ خُدا بی اِتِرامی کِرد . اَو مَلی بَس سی هَمِه زِ دِلِ بَردِ گَپِ کُه وِی بِدَر ، اما خُدا وِ موسا عَصِوانی وابی وُ گُو : « تو وِ دیارِ موعود داخِل نِیُوبوی .»
بَد زِ چِل سال که قَومِ اِسراییل مِنِ بیاوون سَرگَردون بیدِن ،هَمِه هُونُویی که ضِدِ خُدا وُرِستادِه بیدِن ، مُردِن . اُسُو خُدا قَومِ نِه یَه دَفا دی نِهِنگِ سَرحَدِ دیارِ مُوعود هَدایَت کِرد . چُون موسا مَلی پیر وابی بی ، خُدا یوشَعِ نِه سی رَبِری قَوم اِنتِخاو کِرد . خُدا وِ موسا قَول دا که یَه رو ، پِیغُومبَری جورِ هُو سی مَردُم اِفِشنِه .
خُدا موسانِه اَمر فَرمود وِ کُه رُهیی اِرِه وِ رُه تا زِ اُچُو تَرِه دیارِ موعودِه نِه بِوینِه . موسا دیارِ موعودِنِه دی ، اما خُدا وِس اَجازِه نَدا داخِلِس وابو . پَ موسا مُرد وُ قَوم اِسراییل سی رو سیس گِریِه زُوری کِردِن . یوشَع رَبَرِسون وابی . هُو رَبَرِ خووی بی ، چُون وِ خُدا اِطمینون داش وُ زُس اَطاعَت اِکِرد .
اَخیر وَخت هُو رَسی که قَوم اِسراییل مِنِ دیارِ موعود ، یَنی کَنعان بِرِن . مِنِه اُچُو شَری بی وِ نومِ اَریحا که دَور تا دَورِس وا دیوارا سِفتی ماوِظَت اِیابی . یوشَع دُ جاسوس وِ اُ شَر فِشنا . مِنِه اُچُو فاشِه یی وِ نومِ راحاب زِندِیی اِکِرد . اُ جاسوسا نِه طِی خُوس قایام کِرد ، کُمَکِسون کِرد تا زِشَر فِرار کُونِن . هُو چُون وِ خُدا ایمون داش ای کارِنِه کِرد . جاسوسا وِ راحاب قَول دادِن کِه وَختی اَریحانِه نابود کِردِن ، کِه ویرِسون وا هُو وُحونِدونِس بو .
سی رَدَن مِنِ دیارِ موعود ، اِسراییلیا وا زِ رو اُردُن اِگُدَشتِن . خُدا وِ یوشَع گُو : « کاهِنا نِه پِش پِش بِفِشن .» وَختی کَفِ پا کاهِنا وِ اَوِ رو اُردُن رَسی ، حَرکَتِ اَو بَند اُوِی وُ اِسراییلیا تَرِسِن ری زِمینِ حُشک ، وِ اُ تایِ رو بِرِن .
بَد زِ هُو کِه قَوم زِ رو اُردُن گُدَشت ، خُدا وِ یوشَع گُو که سی حَملِه وِ شَرِ قَوی اَریحا ، اَمُودِه وابو . خُدا وِ مَردُم فَرمود : « کاهِنا وُ سَروازا وا شیش رو ، هَر رو یَه وِلا دَورِ شَر بِگَردِن .» پَ کاهِنا وُ سَروازا ای کارِنِه اَنجُوم دادِن .
مِنِ رو هَفتُوم ، اِسراییلیا وا هَف بار شَرِنِه دَور بِزَنِن ، بَدِس کاهِنا مِنِه کَرنا خُوسون هوف کُونِن وُ هَمِه مَردُم بِقارنِن . هُونُو ای کارِنِه اَنجُوم دادِن .
اُسُو دیفارا دَورتا دَورِه اَریحا دومِن رِد . اِسراییلیا هَمِه چیا مِنِه شَرِنِه ، طِوقِ فِرمون خُدا نابود کِردِن .تِینا راحاب وُ حونِدونِس که وِ اِسراییلیا عِلاوِه وابیدِن ، سالِم مَندِن .وَختی بَقیِه قَوما کِه مِنِه کَنعان زِندِیی اِکِردِن ، فَمیدِن کِه اِسراییلیا اَریحانِه نابود کِردِن ، وَشَت کِردِن که نَکُونِه قَومِ اِسراییل وِسون حَملِه کُونِه .
خُدا وِ قِومِ اِسراییل فِرمون دا بی که وا هیچ ایلی مِنِه کَنعان ، پِیمون صُل نَبَندِن .اما یَکی زِ ایلا مِنِه کَنعان وِ نومِ جِبعونیان وِ یوشَع دُرُ گُو وُ اِدِآ کِرد کِه زِ جا دیری وِ کَنعان اُوِیدِن .هُونُو زِ یوشَع خاسِن کِه واسون پِیمونِ صُل بِوَندِه . یوشَع وُ بَقیِه رَبرا اِسراییل ، بی شُور وا خُدا ، پِیمون صُل وا جِبعونیانِ بَسِن .
بَد زِ سِه رو ، اِسراییلیا فَمیدِن که جِبعونیا واقِعَن مالِ کَنعانِن . پَ ، زِ کِلِکِ هُونُو عَصِوانی وابیدِن . اما پِیمونِ صُلِ واسون نَشکِنادِن ، چُون اُ پِیمون مِنِ حُضورِ خُدا بَستِه وابیدِه بی . چَن وَخت بَدِس ، پادِرشاها ایلا دیِه یی زِ کَنعانیا وِ نوم اَموریا ، وَختی اِشنُفتِن کِه جِبعونیا وا اِسراییلیا پِیمونِ صُل بَسِن ، وا یِکیدون هَم پِیمون وابیدِن ، لَشگَرِ خُونِه جَم کِردِن وُ وِ جِبعونیا حَملِه کِردِن . جِبعونیا زِ یوشَع کُمَک خاسِن .
یوشَع لَشگَرِ اِسراییلِ نِه جَم کِرد . هُونُو تَمومِ شَو مِنِه رَه بیدِن تا وِ جِبعون رَسیدِن . صُوِ زی اَموریانِه غافِلگیر کِردِن ، وِسون حَملِه کِردِن .
خُدا اُ رو سی اِسراییل جَنگی . هُو اَموریانِه گیج کِرد ، تِدِرگِ گَپ زِآسمون اَوُرد بِلَم وُ مَلی زِ اَموریانِه کُشت .
هَمچِنو خُدا کاری کِرد کِه اَفتُو مِنِه آسمون زِ حَرکَت وُیسا ، تا سَروازا اِسراییلی سی شِکَسِ کامِلِ اَموریا وَخت داشتِه بون . خُدا مِنِ اُ رو پیروزی گَپی سی اَسراییلیا راس کِرد .
بَد زِ یُو کِه خُدا اُ لَشگَرانِه شِکَس دا ، خَیلی زِ ایلا دی کَنعانی ، سی حَملِه وِ اِسراییلیا وا یَک هُوم پِیمون وابیدِن . یوشَع وُ اِسراییلیا وِسون حَملِه کِردِن وُ نابودِسون کِردِن .
بَد زِ ای جَنگا ، خُدا سَمِ هَر ایلِ اِسراییلِنِه زِ دیارِ موعود وِسون بَشخی . بَدِس خُدا آرامشِنِه مِنِه هَمِه سَرحَدا اسراییل بَنا کِرد .
چُون یوشَع ریش اِسبید وُ پیر وابی ، هَمِه قَومِ اِسراییلِ نِه جَم کِرد . اُسُو هُو وِ مَردُم یادآوِری کِرد کِه هُونُو قَول دادِه بیدِن ، زِ پِیمونی که خُدا ری کُوهِ سینا واسون بَستِه بی ، اَطاعَت کُونِن . مَردُم قَول دادِن کِه وِه خُدا بَفادار بِمَنِن وُ زِ قانونا هُو اَطاعَت کُونِن .
بَد زِ مُردِنِ یوشَع ، قَومِ اِسراییل زِ خُدا نافِرمونی کِردِن و کَنعانیانِ کامِل زِ دیارِ موعود نَکِردِن بِدَر . هُونُو هَمچِنُو وِ جا یَهُوَه خُدا حَییقی وِ پَرَسِشِ بُتا کَنعانیا ری اَوُردِن . ای وَخت ، قَومِ اِسراییل پادِرشایی نَداشتِن ، پَ هَرکی اُونچِه نِه دار اِگو دُرُسِ ،اَنجُوم اِدا .
نافِرمونیِ اِسراییل یَه سِری چیانِه باعِث وابی که چَندی دَفِعه مِنِ زِندِیی قَومِ اِسراییل تِکرار وابی . اِتِفاقا ای دَورِه وِ ای تَرتیو بی : قَومِ اِسراییل سالا چَندی وِ نافِرمونی زِ خُدا اَدامِه دادِن . اُسُو خُدا سی مُجازاتِ هُونُو ، وِ دِشمِنوسُون اَجازِه اِدا تا وِ هُونُو پیروز وابون . دِشمِنوسُون مالاسونِه غارَت وُ نابود اِکِردِن وُ مَلی زِ هُونُو نِه اِکُوشتِن . اُسُو بَد زِ یُو کِه سالا مِنِ آزاراَذیَتِ دُشمِنُوسُون اِیابیدِن ، طِی خُدا تَوبِه اِکِردِن وُ زِس اِخاسِن تا هُونُونِه زِ دَسِ دُشمِنُوسُون آزُودی بَشخِه .
هر وِلا که هُونُو تَوبِه اِکِردِن ، خُدا وا فِشنادِنِ آزُود کُنِندِیی هُونُونِ آزُودی اِبَشخی .شَصخِ آزُود کُنِندِ وا دُشمِنو هُونُو اِجَنگی وُ هُونُو نِه شِکَس اِدا .ایطَو آرامِش وِ دیارِ هُونُو اِمَند وُ شَصخِ آزُود کُنِندِ وا خووی وِسون حُکومَت اِکِرد. خُدا آزُود کُنِندِ ها مَلی نِه سی آزُودی قَوم اِسراییل فِشنا . بَد زِ یُو کِه خُدا اَجازِ دا تا گُرویی زِ دُشمِنا هُونُو وِ نومِ مِدیان قَومِ اِسراییلِ نِه شِکَس بِدِه ، یَه وِلا دی آزُود کُنِندِ یی سی هُونُو فِشنا .
مِدیانیا وِمُدَتِ هَف سال ، سَمَرا قَومِ اِسراییلِ نِه غارَت اِکِردِن . قَومِ اِسراییل چُونُو تَرسیدِ بیدِن که مِنِ اِشکَفتا قایام اِیابیدِن تا نَکُنِه مِدیانیا هُونُو نِه بِجورِن . اَخیر هُونُو زِ خُدا تَمَنا کِردِن تا نَجاتِسون اِدِ .
یَه رو یَه پیایی اِسراییلی وِ نومِ جِدعون، یِواشَکی داش گَندُم اِکُف تا مِدیانیا نَتَرِن هُونُو نِه بِدُزِن . هِمی وَخت مِلِکِ یَهُوَه ریس هاشکار وابی گُو : « اَی جَنگجوی نَتَرس ، خدا وا تونِ . رَو وُ اِسراییلِ نِه زِ چَنگِ مِدیانیا آزُودی بِدِه .»
بَوِه جِدعون ، یَه جا قُربونی داش کِه هُونِه وِ یَه بُت نِسار کِرد بی . اَوَلی دَرخاسِ خُدا زِ جِدعون نابود کِردَنِ اُ جا قُربونی بی . اما چُون جِدعون زِ مَردُم اِتَرسی تا نِصوِ شَو مَندیر مَند . اُسُو جا قُربونی نِه اِشکِنا وُ هُونِه حیرد کِرد .هُو نِهِنگِ اُچُو ، جا قُربونی تازِیی سی خُدا راس کِرد وُ ریس قُربونی نِها .
صُوِ رو بَد مَردُم زِ دیدِنِ یُو کِه شَصخی جا قُربونی نِه اِشکِنا وُ هُونِه نابود کِردِه مَلی عَصَوانی وابیدِن . هُونُو وِ طِرَفِ حُوِه جِدعون رَدِن تا هُونِه کُوشِن ، اما بَوِه جِدعون گُو : « سی چِه اِخوین وِ خُدا خُوتون کُمَک کُونین ؟ اَیَر هُو خُدایِه ، بِلین خُوس ویرِس وا خُوس بو .» هُونُو سی دِلِ اُونچِه هُو گُو ، زِ کُوشتِنِه جِدعون دَس کِشیدِن .
بَد زِ هُو مِدیانیا دُوارتِه هَم اُوِیدِن تا قَومِ اِسراییلِ نِه غارَت کُونِن . اُقَد مَلی بیدِن کِه نَتَرسی اِشمُریسون . جِدعون هَمِه قَومِ نِه سی جَنگ وا مَدیانیا تِلِوی . جِدعون زِ خُدا دوتا نِشُوِ خاس تا مُطمَین وابو کِه خُدا اَراسی زِس خاس تا اِسراییلِ نِه آزُود کُونِه .
سی اِوِلی نِشُوِ ، جِدَعون یَه تیکِه زِ پوسِ گوسِندِ نِه ری زِمین نِها وُ زِ خُدا خاس کِه فَقَد ری پوس ، شَونُوم بِنِه اَما زِمین حُشک بِمَنِه . خُدا ای کارِنِه اَنجُوم دا . رو بَدِس هُو زِ خُدا خاس زِمین خیس بو ، اَما پوس حُشک بِمَنِه ، خُدا ای کارِنِه هَم کِرد. ای دو نِشُوِه ، جِدعونِ نِه قانِه کِرد کِه خُدا زِ هُو اِخُو تا اِسراییلِ نِه زِ دَسِ مِدیانیا آزاد کُونِه .
۳۲۰۰۰ سَروازِ اِسراییلی طِی جِدعون اُوِیدِن ، اما خُدا وِس گُو کِه هُونُو مَلی زیادِن . سی هِمیُو جِدعون ۲۲۰۰۰ سَروازِنِه کِه زِ جَنگ اِتَرسیدِن وِ حُوِه فِشنا . خُدا یَه وِلا دی وِ جِدعون گُو کِه هُونُو مَلی زیادِن . بَدِس هَمِنِه بِغِیرِزا ۳۰۰ نَفَرِنِه وِ حُوِه فِشنا .
هِمُو شَو خُدا وِ جِدعون گُو : « یِواشَکی وِ اُردوگا مِدیانیا رَو ، وَختی حَرفاسونِ بِشنُفی دی زِ حَملِه وِ هُونُو نِتَرسی . » جِدعون وِ اُردوگا هُونُو رَ وُ اِشنُفت کِه یَه سَرواز مِدیانی اُونچِه مِنِه خَو دی بی سی رَفیقِس تَریف اِکِرد . رَفیقِس وِس گُو : « مَنی خَوِت یُونِه که لَشگَرِ جِدعون لَشگَرِ مِدیانیا نِه شِکَس اِدِه .» وَختی جِدعون یُونِه اِشنُفت خُدانِه سَتایِش کِرد .
جِدعون طِی سَروازاس وُرگَشت وُ وِ هَر یَکیسون یَه کَرنا وُ یَه کوزِه سُفالی دا که مَشعَلی مِنِس بی . هُونُو اُردوگا دِشمَنِ نِه وَختی سَروازا مِدیانی وِ خَو بیدِن ماصِرِه کِردِن. ۳۰۰ تا سَروازِ جِدعون مَشعَلا خُونِه مِنِ کوزِنِهادِه بیدِن تا مِدیانیا نَتَرِن روشِنی مَشعَلِ نِه بِوینِن .
ُسُو هَمِه سَروازا جِدعون ، مِنِه یَه وَخت کوزِ هانِه اِشکِنادِن وُ روشِنایی مَشعَلانِه نِشُون دادِن . وُ هِمطَو کِه مِنِه کَرناها خُوسون هُوف اِکِردِن اِقارنیدِن : « شُومشیر سی یَهُوَه وُ جِدعون .»
خُدا اُچِنُو مِدیانیانِه لِوِه کِرد که هُونُو حَملِه وُ کُشتِنِه یِکیدونِه نِه شُرو کِردِن . جِدعون دَرجا بَقیِه قَومِ اِسراییلِ نِه زِ حُوِهاسون تِلِوی تا مِنِه بِدین کِردِنِه مِدیانیا کُمَکِسون کُونِن . هُونُو مَلی زِ مِدیانیا کُشتِن بَقیِسونِه زِ دیارِ اِسراییل کِردِن صَرا .اُ رو ۱۲۰۰۰۰ نَفَر زِ مِدیانیا کُشتِه وابی . وُ ایطَو، خُدا قَومِ اِسراییلِ نِه نَجات دا .
مَردُم خاسِن جِدعونِ نِه پادِرشا خُوسون کُونِن . جِدعون وِسون اَجازِه اَنجُومِ ای کارِنِه نَدا ، اَما زِسون خاس قَردی حَلقِ ها طِلایی نِه که زِ مِدیانیا گِرِدِن وِس تَویل بِدِن .مَردُم مَلی طِلاوِ جِدعون دادِن .
اُسُو جِدعون وا اُ طِلاها ، جِلیزقِه یی جورِ هُو کِه رِییسِ کاهِنا اِپوشی ، ساخ . اَما مَردُوم جور بُت ، جِلیزقِه یی که جِدعون ساخ بی پَرَسِش کِردِن . سی هِمیُو ، خُدا زُونتَرِه قَومِ اِسراییلِ نِه تَمبِه کِرد ، چون وِ پَرَسِشِ بُتا ری کِردِن بی .خُدا وِ دِشمِنُو هُونُو اَجازِ دا که هُونُونِه شِکَس اِدِن . اَخیر هُونُو دُوارتِه زِ خُدا کُمَک خاسِن وُ خُدا سی هُونُو آزاد کُنِندِه دیِه یی فِشنا .
یُو هِی تِکرار اِیابی : قَومِ اِسراییل گُنا اِکِردِن ، خُدا هُونُو نِه تَمبِه اِکِرد ، هُونُو تَوبِه اِکِردِن وُ خُدا آزاد کُنِندِه یی سیسون اِفِشنا . سی سالیون دِراز ، خُدا شَصخا مَلی یی سی آزادی قَومِ اِسراییل زِ دَسِ دِشمِنُوِسون ، اِفِشنا .
اَخیر قَومِ اِسراییل زِ خُدا خاسِن جورِ مِلَتا دیِه یَه پادِرشایی وِ هُونُو بِدِه . هُونُو پادِرشا بُلَن بالا وُ قَوی اِخاسِن کِه بِتَرِه مِنِه جَنگا هُونُونِه رَبَری کُونِه . خُدا زِ ای خاس هُونُو راضی نَبی ، اَما هِمطَو کِه خاسِ بیدِن ، پادِرشایی وِ هُونُو بَشخی.
شایوول اَوَلی پادِرشا اِسراییل بی . هِمطَو کِه مَردُم اِخاسِن ، بُلَن بالا وُ حُوش صورَت بی . شایوول مِنِ سالا اَوَلی حُکمرونی خُوس ، پادِرشا خووی بی اَما یَواش یَواش پیایی شِرور وابی کِه زِ خُدا پِیرُوی نِکِرد . پَ خُدا پیا دیِه یی نِه اِنتِخاو کِرد تا یَه رو جا هُو پادِرشا وابو .
خُدا یَه جَوون اِسراییلی وِ نومِه داوودِ نِه اِنتِخاو کِرد تا هُونِه سی جانِشینی شاوولِ پادِرشا اَمُودِه کُونِه . داوود ، یَه چُوپُوی وُ زِ مَردُمِ بِیتِ لَحِم بی . هُو مِنِ هَمی حال کِه مَشخولِ نِگَبونی زِ گوسِندا بَوِس بی ،دُو وِلا گَلِنِه زِ حَملِه خِرس وُ شیر نَجات دا وُ هُونُو نِه کُشت . داوود یَه پیا اُوفتادِ حال وُ عادِلی بی . هُو وِ خُدا اِطمینون داشت وُ زِ هُو اَطاعَت اِکِرد .
وَختی که داوود هَنی پیا جَوونی بی وا جُلیات که جور غول بی جَنگی .جُلیات سَروازی ماهِر بی که قَدوبالاس نِهِنگِ سِه مِرت بی . اَما خُدا وِ داوود اَمداد کِرد تا جُلیاتِ نِه بُکُشِه وُ اِسراییلِ نِه نَجات اِدِه .بَد زِ هُو داوود چَنین وِلا وِ دُوشمِنا اِسراییل پیروز وابی . هُو وِ سَروازی ماهِر بَدَل وابی وُ مِنِ مَلی زِ جَنگا قَومِ اِسراییلِ نِه هَدایَت کِرد . هَمِه مَردُم هُونِه تَریف تَمجید اِکِردِن .
مَبَتِ مَردُم وِ داوود باعِث وابی که شایوول بِس حِسوتی کُونِه . اَخیر شایوول قَصت کِرد کِه داوودِ نِه بُکُشِه اما هُو وِبیاوون گُرُخت وُ خُونِه قایام کِرد . یَه رو وَختی کِه شایوول وُ سَروازاس وِ جُوسِ داوود اِگَشتِن ، یِهَوی شاوول رَ مِنِه یَه اِشکَفتی که داوود مِنِس قایام وابیدِه بی . شایوول داوودِ نِه نَدی . داوود مَلی وِ شایوول نِهِنگ وابی وُ لِکِه یی زِ لَواسِ شایوولِ نِه بُری . وَختی شایوول زِ غار زِی وِ دَر داوود قارنی وُ لِکِه لَواس شایوولِ نِه بِس نِشوُ دا . وِ ای صورَت وِ شایوول ثابِت وابی کِه داوود نِخوُ وا کُشتِنِس وِ پادِرشایی بِرَسِه .
اَخیر شاییول مِنِه یَه جَنگی کُشتِه وابی وُ داوود وِ پادِرشایی اِسراییل رَسی . هُو پادِرشا خَیفی بی وُ مَردُم دوسِس داشتِن .خُدا وِ داوود بَرکَت دا وُ هُونِه مِنِه هَمِه کاراس پیروز کِرد . داوود مِنِه جَنگا مَلی یی شِرکَت کِرد وُ وِ کُمَکِ خُدا دُشمِنونِه اِسراییلِ نِه شِکَس دا . داوود اورشِلیمِ نِه واگِر وُ هُونِه پایِتَختِ خُوس کِرد . داوود هَمچُو زِندِیی کِرد وُ خاکِس کِردِن .هُو وِ مُدَتِ ۴۰ سال پادِرشا بی وُ مِنِ ای مُدَت ، اِسراییل قَوی وُ ثِروَتمَند وابی .
داوود اِخاس مَبَدی سازِه کِه هَمِه قَومِ اِسراییل بِتَرِن مِنِس خُدا نِه بِپَرَسِن وُ قُربونی وِ خُدا تَقدیم کُنِن . سی تَقریوَن ۴۰۰ سال ، مَردُم مِنِ جایی عَبادَت وُ قُربونی اِکِردِن کِه بُوهونِ مُلاقات نوم داش وُ موسا هُونِه ساخت بی .
اَما خُدا پِیغُومبَری وِ نومِ ناتانِ نِه طِی داوود فِشنا وُبِس گُو : « چون تو مِنِ جَنگا مَلی یی بیدی ، مَبَدِ نِه سی مونیسازی بَلاکُوم کُورِت هُونِه اِسازِه . وا ای وُجوت مُو تُونِه مَلی بَرکَت اِدُوم . کِسی زِ حُونِدونِ تو تا اَبَد ری قَومِ مُو سَلطَنَت اِکُونِه .» تِینا شَصخ زِ نَسلِ داوود که تَرِست تا اَبَد سَلطَنَت کُنِه مِسیح بی . مِسیح اُ اِنتِخاو وابیدِ یِه خُدا بی که دُنیا نِه زِ گُناهاش نَجات اِدا .
وَختی داوود ای کَلُومِنِه اِشنُفت ، خُدا نِه شُرک وُ سَتایِش کِرد . خُدا هَم هُونِه سَرفِراز کِرد وُ مَلی بَرکَت بَشخی . داوود نَدونِست کِه اَلبَت داوود زِ وَخت اَنجُومِ وَدِها خُدا آگا نَبی . اَما حَلا اِدونیم کِه قَومِ اِسراییل وا ، زِ وَختِ داوود ، تَقریوَن هَزار سال سی اُوِیدِنِه مِسیح اِنتَظار بِکَشِه .
داوود سالا زیُوتی عادِل حُکومَت کِرد . هُو مُطیع خُدا بی وُ خُدا هَم هُونِه بَرکَت اِدا . وا ای حال آخِرا زِندِییس گُنا گَپی ری وِ ری خُدا کِرد .
یَه رو ، وَختی هَمِه سَروازا داوود ، سی جَنگ صَرا بیدِن هُو زِ پُشتِ بونِه کاخِ خُوس سَیلی وِ بیرون کِرد وُ زِنِ قَشَنگی نِه دی کِه مَشخولِ مِلَه بی . هُو اُ زِنِه نِه نِیَشنی اَما فَمی کِه نومِس بِتشِبِع هِه .
وِ جایی کِه زِ وَسوِسِه دوری کُونِه ، داوود یَه شَصخی نِه فِشنا تا اُ زِنِه نِه طِیس اِیارِه . هُو وا اُ زِنِه خَوسی وُ بَدِس هُونِه وِ حُوِس فِشنا . بَد زِ وَختِ کَمی بِتشِبَع پِیغومی سی داوود فِشنا وُ گُو کِه اَوسَن وابی .
مِرِه بِتشِبَع نومِس اوریا بی . هُو یَکی زِ بِتَری سَروازا داوود بی . اوریا اُ وَخت دِیر زِ حُوِه وُ مِنِه جَنگ بی . داوود هُونِه تِلَوی وُ بِس گُو وِ حُوِه رَو وُ نِهِنگِ زِنِت بو . اما هُو قِوول نَکِرد وا حالی کِه بَقیِه سَروازا مِنِ مِیدُوِ جَنگ بیدِن ، وِ حُوِه وُرگَرتِه . سی هِمیُو داوود ، یَه وِلا دی اوریا نِه وِ مِیدُوِ جَنگ فِشنا وُ زِ فِرموندِا خاس تا هُونِه نوکِ صَنِه جَنگ بِفِشنِن تا کُشتِه وابو . وُ ایطَو بی کِه اوریا مِنِه جَنگ کُشتِه وابی .
بَد زِ کُشتِه وابیدِنِه اوریا ، داوود وا بِتشِبَع عِروسی کِرد وُ هُو سی داوود کُری زُویی . خُدا زِ کاری کِه داوود کِرد بی عَصَوانی بی ، سی هِمیُو ناتان نِبی نِه فِشنا تا پِلیدی گُنا داوودِ نِه وِس بِفَمونِه . داوود وِ گُنا خُوس اِتِراف کِرد وُ خُدا هُونِه بَشخی . داوود مِنِه بَقیِه زِندِییس ، حَتا مِنِه وَضیَتا سَخت ، خُدا نِه پِیرُوی وُ اَطاعَت کِرد .
سی مُجازاتِ گُنا ، کُرِ داوود مُرد . هَمیطَو مَلی زِ حُوِدونِس ، جِلَوس گَردَنکِشی کِردِن وُ قُردَتِس مَلی کَم وابی . اما وا وُجودِ نا اَطاعَتی داوود ، خُدا هَمچِنُو وِ عَدی کِه واس بَست بی بَفادار بی وُ هُونِه وِ اَنجُوم رَسُوند . بَدِآ داوود وُ بِتشِبَع صاحاوِ کُری وابیدِن کِه نومِسِ سُلِیمون نِهادِن .
داوودِ پادِرشا ۴۰ سال حُکومَت کِرد . بَد زِ مُردِنِس ، کُورِس سُلِیمون وِ پادِرشایی قَومِ اِسراییل رَسی . خُدا وا سُلِیمون گُفتُو لُفت کِرد وُ زِس پُرس کِرد : « زِ مُو چِه اَخُوی تا وِت بِدُوم ؟ » سُلِیمون زِ خُدا خاس تا وِس حِکمَت بِدِه . خاسِ سُلِیمون باعِثِ دِلشُودی خُدا وابی وُهُونِه دوناتِری پیا ری زِمین کِرد . سُلِیمون چیا زیُوتی یاد گِرُو وُ پادِرشایِه مَلی عاقِلی بی . خُدا هِمچِنُو سُلِیمونِ نِه مِلی مالدار کِرد .
سُلِیمون مِنِه شَرِ اُورشِلیم جا عَبادَتی ساخ کِه داوود نَشقِسِه کَشی بی وُ مِصالِسِه جَم کِرد بی . زِ اُ وَخت ، مَردُوم اِتَرِسِن وِ جا بُوونِ مُلاقات ، اُچُو خُدانِه عَبادَت کُنِن وُ قُربونی کُونِن . خُدا مِنِه مَبَد حاضر بی وُ وا قَومِ خُوس زِندِیی اِکِرد .
اَما سُلِیمُون وِ زَنگَلی زِ قَوما دی دِل دا وُ هُونُونِ زِنِه خُوس کِرد . هُو تَقریوَن وا هَزار زِنِه عِروسی کِرد وُ ایطَو زِ خُدا نافِرمونی کِرد . تِدادِ مَلی زِاُو زِنگَل ، زِ دیارا غِریو اُوِیدِ بیدِن وُ سی پَرَسِش وا خُوسُون بُتَلی داشتِن . وَختی کِه سُلِیمون وِ سِندِ ریش اِسبیدی رَسی ، هُو هَم بُتَلِ زِنِگَلِسِه اِپَرَسی .
سی هِمیُو خُدا زِ سُلِیمون عَصَوُنی وابی وُ بِس گُو کِه سی جِزا ای نافِرمُونی ، پادِرشایی اِسراییلِ نِه بَد زِ مُردِنِس وِ دُو تُقس اِکُونِه .
بَد زِ مُردِنِه سُلِیمُون ، کُرِس رِحُبِعام وِ جاس پادِرشا وابی . هَمِه قَومِ اِسراییل جَم آبیدِن تا هُونِه وِ عِنوونِ پادِرشا خُوسُو قَوول کُونِن . هُونُو وِ رِحُبِعام شَکایِت کِردِن کِه سُلِیمُون مَلی زِسُو کار اِکَشی وُ مَجوور بیدِن مَلی مالیات بِدِن . هُونُو زِ رِحُبِعام خاسِن کِه جورِ بَوِس سَخگیر نَبو .
اَما رِحُبِعام جِواوِ سِفیانِه یی وِسُون دا وُ گُو : « ایسا فِرک اِکُونین کِه بَوُم سُلِیمُون سَخگیری اِکِرد ، اَما مُو ایسانِه وادار اِکُونُم مَلی کار کُنین وُ عِذاوِتُو اِدُوم .»
بَد زِ اِشنُفتِنِ حَرفاس ، مَلی زِ مَردُم وِ ضِدِس بُلَن وابیدِن . دَ قَویلِه زِ قَویلِه ها اِسراییل زِس سَوا وابیدِن . فَقَد دُ قَویلِه وِس بَفادار مَندِن وُ هُونُو نومِ خُونِه پادِرشایی یِهودا نِهادِن .
دَ قَویلِه دی پیای وِ نومِ یِرُبِعامِ نِه پادِرشا خُوسون کِردِن کِه مِنِ دیارا شَمُلی اُو دیار اِنِشَستِن وُ خُونِه پادِرشایی اِسراییل بَنگ کِردِن .
یِرُبِعام زِ خُدا اَطاعَت نِکِرد وُ باعِثِ رَدِنِ مِردُم وِ طِرَفِ گُنا وابی . هُو دُ بُت ساخ وُ زِ مَردُم خاس تا هُونُونِه بِپَرَسِن . هُونُو دیِه سی پَرَسِش وِ اورشِلیم کِه مِنِه پادِرشایی یِهودا بی ، نِرَدِن .
پادِرشایی یِهودا وُ پادِرشایی اِسراییل دُشمِنونِ یِکیدون وابیدِن وُ هَمیشِه وا هَمدیِه مِنِ جَنگ بیدِن .
مِنِ پادِرشایی تازِه اِسراییل ، هَمِه پادِرشاها شَرور بیدِن . مَلی زِ هُونُو وِ دَسِ اُ شَصخایی کِه اِخاسِن پادِرشایی نِه واگِر کُونِن ، کُشتِه وابیدِن .
هَمِه اُ پادِرشاها وُ مَلی زِ مَردُمِ اِسراییل وِعَبادِتِ بُتا مَشخول بیدِن . مِنِه پَرَسِش بُتا ، وا زِنیَلِ فاشِه اِخَوسیدِن وُحَتا بَچَلِنِه سی بُتا قُربونی اِکِردِن .
پادِرشاها یِهودا زِ حُوِدونِه داوود بیدِن . بَضی زِای پادِرشاها آدُومیَلِ خووی بیدِن ، وا عَدالَت حُکومَت اِکِردِن وُ خُدانِه اِپَریسدِن . اَما مَلیِ پادِرشاها یِهودا ، شَرور بیدِن . بَضی زِسون حَتا بَچَلِ خُوسونِه سی بُتا قُربونی اِکِردِن . مَلی زِ مَردُمِ یَهودا هَم وِ ضِدِ خُدا بُلَن وابیدِن وُ خُداها دیِه یی نِه پَرَسیدِن .
مِنِه طولِ تاریخِ اِسراییل ، خُدا پِیغُوبرایی نِه سیسون فِشنا . پِیغُومبَرا زِ خُدا پِیغومایی اِگِرِدِن وُ هُونِه وِ مَردُم اِنتِقال اِدادِن .
ایلیا پِیغُومبَری بی کِه وَختِ پادِرشایی اَخاب زِندِیی اِکِرد . اَخاب پیا شَریری بی کِه مَردُمِ نِه وِ پَرَسیدِنِ بُتِ بَعل تَشویخ اِکِرد . ایلیا وِ اَخاب گُو کِه خُدا هُونِه جِزا اِدِه . هُو هَمچِنُو وِ اَخاب گُو : « مِنِ دیارِ اِسراییل ، بی فِرمونِ مُو ، هیچ بارون یا شَونِمی ری زِمین نِبارِه .» اَخاب زِ حَرفِ ایلیا چُونُو عَصِوانی وابی کِه قَصت کِرد کِه هُونِه بُکُوشِه .
خُدا وِ ایلیا گُو کِه وِ بیاوون بِرِه وُ خُونِه زِاَخاب قایام کُونِه . ایلیا وِ بیاوون رَ وُ بالِ رویی کِه خُدا بِس نِشُو دا بی ، نِشَس . هَر رو صُو وُ پَسین ، کَلاغا سیس نون وُ گوشت اِیَوُردِن . مِنِ ای وَختا ، اَخاب وُ لَشگَرِس بِدینِه ایلیا اِگَشتِن ، اما نَتَرِسِن هُونِه بِجورِن .
چون بارونی نِیُوِی ، بَد زِ مُدَتی اُ رو حُشک وابی . پَ ایلیا وِ دیارِ دیِه یی رَ کِه نِهِنگ بی . مِنِ اُ دیار زِنِه یی فَقیر وا کُرِس زِندِیی اِکِرد کِه سی حُشکسُلی قاتُوقِسون تِموم وابی . وا ای حال اُ زِنِه ویرِس وا ایلیا بی وُ خُدا هَم اِتیاجا هُو وُ کُرِسِ نِه بَراوُردِ اِکِرد .تاپو آرت وُ ریغِنِ هُو هیشوَخت خُولی نَوابی وُ مِنِ هَمِه وَختِ حُشکسُولی ، قاتُوق سی خَردِن داشت . ایلیا سی سِه سال مِینِ اُچُو مَند .
بَد زِ سِه سالُ نیم ، خُدا وِ ایلیا گُو کِه زُونتَرِه بارون اِیا . خُدا زِ ایلیا خاس تا وِ دیارِ اِسراییل وُرگَرتِه وُ وا اَخاب حَرف بِزَنِه . وَختی اَخاب ایلیانِه دی وِس گُو :« تُو هِدی کِه هَمِه ای مُشکِلانِه راس کِردی ! » ایلیا مِنِ جِواب بِس گُو :«هَمِه ای مُشکِلا سی دِلِ تُونِه ! تُو یَهُوَه کِه خُدا واقِیی یِه نِه تَرک کِردی وُ بَعلِ نِه اِپَرَسی . هَمِه قَومِ اِسراییلِ نِه وِ کُوهِ کَرمِل بیار .»
هَمِه اِسراییل وُ اَنبیا بُتِ بَعل کِه ۴۵۰ نِفَر بیدِن وِ کُوهِ کَرمِل اُوِیدِن . ایلیا گُو :« تا وِ کَی اِخُوین مِنِ دُدِلی بِمَنین ؟ اَیَر یَهُوَه خُدایِه ، هُونِه بِپَرَسین وُ اَیَر بَعل خُدایِه هُونِه پِیرُوی کُنین .»
پَ ایلیا وِ اَنبیا بُتِ بَعَل گُو :« یَه گا نَر قُربونی کُنین ، وُ گوشتِسِه تیکِه تیکِه کُونین وُ ری جا قُربونی بِنین ، اَما هُونِه تَش نَزِنین . مُنَم ری جا قُربونی دیِه یی هَمی کارِنِه اِکُونُوم . خُدایی کِه سی جا قُربونی تَش بِفِشنِه خُدا حَییقی هِدِه . » سی هِمیُو اَنبیا بُتِ بَعَل ، قُربونی نِه راس کِردِن ، اَما تَشی ریشِن نَکِردِن .
اُسُو هُونُو وِطِرَفِ بُتِ بَعَل دُعا کِردِن وُ گُودِن : « ای بَعَل ، صِدا ایمانِه بِشنُف ! » هُونُو هِمِه رو مَشخولِ دُعا ، وِ قارنیدِن وُ زَخمی کِردِنِ لاشِ خُوسون وا چَقو بیدِن . اَما زِ طِرَفِ بَعَل جِواوی نَوِی وُ تَشی هَم نازِل نَوابی .
اَنبیا بَعل بَد زِ یُو کِه هَمِه روزِنِه دُعا کِردِن ، عاجِز وابیدِن وُ دُعاسونِه وُیسوُندِن . بَد ایلیا گا نَرِ دیِه یی نِه سی قُربونی ری جا قُربونی نِها وُ وِ مَردُم گُو کِه دَوازَه خُمرِه گَپِ اَوِ نِه ری جا قُربونی بِریزِن ، طَوری کِه گوشتِ گا ، هیزُوم وُحَتا زِمینِ دَورِهُو هَم کامِل تَر وابو .
بَد ایلیا ایطَو دُعا کِرد :« اِی یَهُوَه ، اِی خُدا اِبراهیم ، اِسحاق وُ یَعقوب ، اِمروز وِ ایما نِشُو بِدِه کِه تُو خُدا اِسراییل هِدی وُ مُو حِزمَتکار تُو هِدُوم . دُعا مُونِه قَوول کُون تا ای قَوم بِدونِن کِه تُو خُدا حَییقی هِدی .»
دَرجا تَشی زِ آسِمُون نازِل وابی وُ گوشت ، هیمِه ، بَردا ، خاک وُ حَتا اَوِ دَورِ جا قُربونی نِه هَم سوزُوند . وَختی مَردُم یُونِه دیدِن ، دَرجا ری زِمین وَستِن وُ گُودِن :« یَهُوَه خُدایِه ! یَهُوَه خُدایِه ! »
بَد ایلیا گُو :« نَلین حَتا یَه نَفَر زِ اَنبیا بُتِ بَعَل بِگُرِسِن ! » پَ مَردُم اَنبیا بَعَلِ نِه دَسگِر کِردِن وُ هَمِه هُونُو نِه زِ اُچُو بُردِن وُ کُشتِن .
بَد وِ اَخابِ پادِرشا گُو : « دَرجا وِ حُوِت وُرگَرت ، چُون زی بارون اِیا .» هَمی وَخت ، اَورایی سیا ،آسِمُونِ نِه پوشُند وُ بارونی شِدید بارِست . یَهُوَه حُشکسالی نِه تِموم کِرد وُ وا ای کار هَمچِنُو ثابِت کِرد کِه فَقَد هُو خُدا حَییقی هِدِه .
بَد زِ یُو کِه مَموریَتِ ایلیا تِموم وابی ، خُدا پیایی وِ نومِ اِلیشَعِ نِه وِ پِیغُومبَری خُوس نِشُون کِرد . خُدا مُنجِزا مَلی یی نِه وا اِلیشَع اَنجُوم دا . یَکی زِ ای مُنجِزا سی نَعَمان اِتِفاخ اُوفتا کِه زِ فِرمُوندِ ها لَشگَرِ دُوشمِن بی . هُو وِ یَه مِریضی سَختِ پوسی مُفتلا بی . هُو دَروارِه اِلیشَع اِشنُفتِه بی ، سی هِمیُو طِیس رَ وُ خاس کِه شِفا گِرِه . اِلیشَع وِ نَعَمان گُو کِه خُونِه هَف دَفِه مِنِه رو اُردُن بِوَرِه .
اَوَلِس نَعَمان زِ ای پِشنِهات عَصَوُنی وابی چُون ای کارِنِه اَحمَقی اِدونِست ، نِخاس هُونِه اَنجُوم اِدِه . اما بَد قَصتِسِ عَوَض کِرد وُ هَف وِلا خُونِه مِنِه رو اُردُن کِرد . وَختی کِه سی هَفتُمی وِلا زِ اَو اُوِی صَرا ، کامِل شِفا گِرِه بی ! خُدا هُونِه شِفا دا .
خُدا سی قَومِ اِسراییل پِیغُومبَرا مَلی دیِه یی فِشنا . هَمِه هُونُو وِ مَردُم هُوشتار اِدادِن کِه زِ پَرَسِشِ بُتا دَس وُردارِن ، اَیَر ایچِنُو رَفدار نَکُونِن ، وِ نِظَرِ خُدا گُناکار وِ حَساو اِیان وُ هُو هُونُونِه جِزا اِدِه .
بیشتَرِ وَختا ، مَردُم زِ خُدا اَطاعَت نِکِردِن . هُونُو بیشتَر وا پِیغُومبَرا رَفدارِ بَدی داشتِن وُ بَضی وَختا حَتا هُونُونِه اِکُوشتِن ! یَه وِلا ، اِرمیا پِیغُومبَرِ نِه مِنِه چَهی اِنداختِن وُهُونِه اُچُو وِل کِردِن تا بِمیرِه . اِرمیا تَهَ چَه مِنِه شُلُ گُل رَه . اَما بَد زِ هُو ، پادِرشا وِس رَم کِرد وُ وِ خادِماس فِرمون دا تا پِش هُو کِه بِمیرِه زِ مِنِ چَه بیارِنِس صَرا .
وا ای وُجود کِه زِ پِیغُومبَرا نَفَرت داشتِن ، هُونُو زُنتَرِه دَروارِه خُدا حَرف اِزِیدِن . هُونُو وِمَردُم هُشتار اِدادِن کِه اَیَر تَوبِه نَکُونِن ، زِ بِین اِرِن . هُونُو هَمچِنُو وَدِه خُدا نِه وِ یادِ مَردُم اِیَوُردِن کِه هِمُو فِشنادِنِه مِسیح بی .
پادِرشایی اِسراییل وُ پادِرشایی یِهودا دُتاسون وِ ضِدِ خُدا گُنا کِردِن . هُونُو عَدی نِه کِه وا خُدا مِنِه کُوهِ سینا بَستِن بی ، شِکَسِن . خُدا وا پِیغُومبَرا وِ هُونُو هُشتار دا تا تَوبِه کُونِن وُ زُنتَرِه هُونِه بِپَرَسِن ، اَما هُونُو زِ خُدا اَطاعَت نَکِردِن .
سی هِمیُو خُداهُونُو نُه تَمبِه کِرد وُاَجازِ دا کِه دُشمِنُونِسُون هُونُونِه نابود کُنِن . مِنِ اُ وَخت قَومِ قُردَتمَندِ دیِه یی وِ نومِ آشور بی . آشوریا نِسوَت وِ قَوما دیِه مَلی بی رَم بیدِن . پادِرشایی اِسراییل وِ دَسِ آشور زِ بِین رَ . آشوریا مَلی زِ مَردُمِ پادِرشایی اِسراییلِ نِه کُشتِن ، هَرچی خاسِن غارَت کِردِن وُ مَلی زِ دیارِسونِ سُودِن.
آشوریا تَمومِ رَبَرا ، شَصخا مالدار وُ کِسایی کِه ماهِر بیدِن وا خُوسون وِ آشور بُردِن . فَقَد بَضی زِ فَردا مَلی فَقیر مِنِ اِسراییل مَندِن .
پَ آشوریا ، غَریوِه هانِه وِ دیارِ اِسراییل اَوُردِن کِه مِنِه اُچُو زِندِیی کُنِن . غَریوِه ها شَرا نابود وابیدِنِ نِه دُوارتِه ساختِن وُ وا باقی اِسراییلیا کِه اُوچُو باقی مَندِن بی ، عِروسی کِردِن . سویِه دونِه وِ جا مَندِه زِ ای زَواجا ، نِه سامِری بَنگ اِکِردِن .
مَردُمِ پادِرشایی یِهودا دیدِن کِه خُدا بِنِشینِ پادِرشایی اِسراییلِ نِه وِ دِلیلِ بی ایمونی وُ نافِرمونی جِزا دا ، اَما وا ای حال هَمچِنُو وِ پَرَسِشِ بُتا وُ خُداها کَنعانیا اِدامِه اِدادِن . خُدا پِیغُومبِرایی نِه فِشنا کِه بِسون هُشتار بِدِن ، اَما هُونُو هَمچِنُو وِ کارِ خُوسُون اِدامِه اِدادِن .
تَقریوَن صَد سال بَد زِ نابودی پادِرشایی اِسراییل وِ دَسِ آشوریا ، خُدا نِبوکَدنِصَر پادِرشا بابِلِ نِه فِشنا تا وِ پادِرشایی یِهودا تاخت . بابِلیا قَومِ قُردَتمَندی بیدِن . پادِرشا یِهودا قَوول کِرد کِه حِزمتگزارِ نِبوکَدنِصَر بو وُ هَر سال پیلِ مَلی نِه وِ هُو بِدِه .
اَما بَدِ چَن سال ، پادِرشا یِهودا ضِدِ بابِل وُرِستا . وِ هِمی دِلیل بابِلیا وُرگَشتِن وُ زُنتَرِه وِ پادِرشایی یِهودا تاختِن . بابِلیا شَرِ اُورشِلیمِ نِه واگِر کِردِن ، مَبَدِنِه نابود کِردِن وُهَر مالینِه کِه مِنِ شَر وُ مَبَد بی ، وا خُوسون بُردِن .
سی تَمبِه هِه پادِرشا یِهودا ، سَروازا نِبوکَدنِصَر ، کُرا هُونِه پِشِ تِیَلِس کُشتِن وُ تیَلِسِه کور کِردِن» . بَد زِ یُو ، هُونُو پادِرشانِه وا خُوسون بُردِن تا مِنِه زِندُونِ بابِل بِمیرِه .
نِبوکَدنِصَر وُ لَشگَرِس تَقریوَن هَمِه بِنِشینِه پادِرشایی یِهودانِه وا خُوسون وِ بابِل بُردِن وُ فَقَد شَصخا مَلی فِقیرِنِه هِشتِن مَنِن تا کِشاورزی کُونِن . وِ ای دَورِه کِه قَومِ خُدا مَجوور وِه تَرکِ دیارِ مُوعود وابیدِن ، تَبید اِگُون .
وا یُو کِه خُدا وا تَبید ، قَومِ خُونِه سی گُناهاس جِزا دا ، اَما هُونُو وُ وَدِهایی نِه کِه وِ هُونُو دا بی زِ خَیال نَبُرد . خُدا ویرِس وِ قَومِ خُوس بی وُ وِ وَسیلِه پِیغُومبَرا خُوس وا هُونُو حَرف اِزِی . خُدا وَدِه دا کِه بَد زِ هَفتا سال زُونتَرِه قَومِ اِسراییلِ نِه وِدیارِ مُوعود اِوُرگَرتَنِه .
بَد زِهَفتا سال کورُش پادِرشا پارسیا ، بابِلیانِه شِکَس دا وُ وِ ای تَرتیو پادِرشایی پارسیا وِ جا پادِرشایی بابِلی ، ری مَلی زِ قَوما مُسَلَت وابی . مِنِ ای وَخت مَردُمِ اِسراییلِ نِه یِهودی بَنگ اِکِردِن وُ مَلی زِ هُونُو هَمِه عُمرِسونِ مِنِه بابِل زِندِیی کِردِن . فَقَد کِسایی کِه مَلی ریش اِسبید بیدِن ، تَرِسِن دیار یِهودا نِه وِ خَیال یارِن .
پارسیا وا یُو کِه قُردَتمَند بیدِن ، وا قَوما زیرِ سُلطِه خُوسون ، وا نَرمی وُ مِربونی رَفدار اِکِردِن . بَد زِ وَختِ کَمی کِه کورُوش وِ پادِرشایی پارس رَسی ، هُو فِرمون دا کِه هَر یِهودی کِه اِخُو وِ یِهودا وُرگَرتِه ، تَرِه دیارِپارسِ نِه تَرک اِکُونِه وُ وِ دیارِ یِهودا وُرگَرتِه . هُو حَتا وِ هُونُو پیل دا تا مَبَدِ نِه مِنِه اورشِلیم زُونتَرِه بِسازِن ! پَ ، هَفتا سال بَد زِ تَبید ، گُرُو کُچیری زِ یِهودیا وِ شَرِ اُورشِلیم مِنِه دیارِ یِهودا وُرگَشتِن .
وَختی قَوم وِ اُورشِلیم رَسیدِن ، مَبَد وُ دیوارِ دَورِ شَرِ نِه دُوارتِه ساختِن . پارسیا هَنی ریسون مُسَلَط بیدِن ، اَما هُونُو دُوارتِه مِنِه دیارِ مُوعود زِندِیی اِکِردِن وُاِتَرِسِن خُدا نِه مِنِه مَبَد پَرَسِش کُونِن .
زِ هِمُو اَوَلِ خِلخَت خُدا خوو اِدونِس کِه بَد زِ مُدَتِ مَلی مِسیحِ مُوعودِنِه اِفِشنِه . هُو وِآدَم وُ حَوا وَدِه دا بی کِه ای کارِنِه حَتمی اَنجُوم اِدِه . خُدا وَدِه دا کِه زِ سویِه دونِه حَوا کِسی اِیا کِه سَرِ مارِنِه اِکُوفنِه . ماری کِه حَوا نِه گول زِی هِمُو شِیطُو بی . وَدِه یُو بی کِه مِسیح ، شِیطُوِ نِه کامِل شِکَس اِدِه .
خُدا وِ اِبراهیم وَدِه دا کِه وِ وَسیلِه هُو هَمِه مِلَتا دُنیا بَرکَت اِگِرِن . هُو وِ وَدِه خُوس بَد زِ مُدَتی وا فِشنادِنِه مِسیح عَمَل اِکِرد . مِسیحِ مُوعود وا مَردُمِ نِه زِ هَر قَومی مِنِ دُنیا زِ گُناهاسون نَجات بَشخِه .
خُدا وِ موسا وَدِه دا کِه مِنِه آیِندِه نَجات دِهِندِ یی جورِ هُو اِوُرستِه . ای نَجات دِهِندِ هِمُو مِسیحِ مُوعود بی . وِ ای تَرتیو خُدا یَه وِلا دی وَدِه اُوِیدِنِه مِسیحِ نِه دا .
خُدا وِ داوود پادِرشا وَدِه دا کِه کِسی زِ سویِه دونِه هُو وِ پادِرشایی اِرَسِه وُ تا اَبَد ری قَومِ خُدا سَلطَنَت اِکُونِه . یُو وِ اُ مَنی بی کِه مِسیح زِ سویِه دونِه داوود اِیا .
وِ طِریقِه اِرمیا پِیغُومبَر خُدا وَدِه دا کِه پِیمونی تازِه نِه اِسازُوم ، اَما نَه جورِ پِیمونی کِه خُدا وا اِسراییل مِنِه کُوهِ سینا بَس بی . مِنِه پِیمونِه تازِه ، خُدا قانونِ خُونِه ری قَلبا مَردُم اِنِویسِه ، هَر شَصخی هُونِه اِیَشنِه وُ هُونِه مَبَت اِکُونِن زِ حُکماس اَطاعَت اَکُونِن . مِسیح کِسی بی کِه ای پِیمونِ تازِه نِه وا هُونُو اِبَس . هُونُو قَومِ هُو اِبون وُخُدا گُناها هُونُو نِه اِبَشخِه .
پِیغُومبَرا خُدا هَمچِنُو گُودِن کِه مِسیحِ موعودِ پِیغُومبر، کاهِن وُپادِرشا اِبو . پُیغُومبَر کِسی یِه کِه کَلومِ خُدا نِه اِشنُفِه وُ هُونِه وِمَردُم وازگو اِکُونِه . مِسیحِ موعودِ خُدا ،پِیغُمبَرِ کامِلی اِبو چُون هُو پِیغوما خُدانِه کامِل اِفَمِه وُهُونِه وِ طَورِ کامِل وِمَردُم وازگو اِکُونِه .
کاهِنا یِهودی زِ طِرَفِ مَردُم سی خُدا قُربونی اِکِردِن کِه وِ جا جَزا گُناهاسون بی . هَمچِنُو کاهِنا سی مَردُم وِ دَرگا خُدا دُعا اِکِردِن . وا ای حال قَرار بی مِسیحِ مُوعودِ کاهِنِ گَپی بو کِه خُونِه وِ جا یَه قُربونیِ کامِل وِ خُدا تَسلیم اِکُونِه . یَنی اُ اَصلا گُنا نِکُونِه وُ وَختی هُو خُونِه وِجا قُربونی تَسلیم کُونِه ، اِتیاجی وِ هیش قُربونی دیِه یی سی گُنا نی .
پادِرشاها وُ رییسا ری گُروایی زِ مَردُم حُکمرونی اِکُونِن وُ بَضی وَختا اُشتَواهایی دارِن . داوودِ پادِرشا تِینا ری اِسراییلیا حُکومَت کِرد . اَما مِسیحِ مُوعود کِه زِ سویِه دونِه داوود اِیا ری هَمِه دُنیا تا اَبَد حُکومَت اِکُونِه . هُو عادِل حُکومَت اِکُونِه وُ قَصتا دُرُس اِگِرِه .
پِیغُمبرایی کِه زِ طِرَفِ خُدا فِشنادِه وابیدِه بیدِن پِشگویی ها مَلی دَروارِه مِسیحِ مُوعود کِردِه بیدِن . مَلاکی پِیغُومبَر پِشگویی کِرد بی کِه پِش زِ اُوِیدِنِه مِسیحِ موعود ، پُیغُومبَرِ گَپِ دیِه یی اِیا . اِشعَیا پُیغُومبَر پِشگویی کِرد بی کِه مِسیح موعود زِ دُدَرِ بَکرُو باطِلی زِ مار اِبو . میکاهِ پِیغُومبَر هَم گُودِه بی کِه هُو مِنِه شَرِ بِیتِ لَحِم وِ دُنیا اِیا .
اِشعَیا پِیغُومبَر گُو کِه مِسیح مِنِه جِلیل زِندِیی اِکُونِه . هُو دِلا اِشکِنادِه اِنسونا نِه تَسَلا اِدِه وُ اِسیرانِه آزُود اِکُونِه . هُو هَمچِنُو پِشگویی کِرد کِه مِسیحِ موعود ، مِریضا یَنی کورا ، شَلا ، کَرا وُ لالانِه هَم شِفا اِدِه .
اِشعَیا پِیغُومبَر هَمچِنُو پِشگویی کِرد بی کِه مَردُم زِ مِسیحِ موعود نَفرَت اِکُونِن وُ هُونِه قَوول نِکُونِن . پِیغُومبَرا دی هَم پِشگویی کِردِن بی کِه یَکی زِ رَفیقا مِسیح وِس پُشت اِکُونِه . زَکَریا پِشکویی کِرد کِه ای رَفیق وا سی سِکه نُرقِه وِس خَیانَت اِکُونِه . پِیغُمبَرا دی هَم پِشگویی کِردِن کِه مِسیحِ نِه اِکُوشِن وُ ری لَواساس قُرِه اِوَنِن .
هَمچِنُو پُیغُومبَرا دَروارِه چِطَو مُردِنِس پِشگویی کِردِن . اِشعِیا پِیغُومبَر گُو بی کِه مَردُم ریس تُف اِکُونِن وُ هُونِه اِزَنِن وُ مَخسِرِس اِکُونِن . بَدِس لاشِسِه سیلا اِکُونِن تا وا زَرجی گَپ اِمیرِه ، وا وُجودِ هُو کِه هیش گُنایی نَکِرد بی .
پِیغُومبَرا دی هَم پِشگویی کِردِن بی کِه مِسیحِ مُوعود وا اِنسونی کامِل وُ بی هیش گُنایی بو . هُو وا میرِه ، چُون خُدا هُونِه وِ جا گُنا هَمِه مَردُمِ دُنیا جِزا اِدِه . جِزا هُو باعِث اِیوبی کِه مابِینِ اِنسون وُخُدا آرامِش وُ صُل ساکِن وابو . سی هِمیُو ، اِرادِه خُدا یُو بی کِه مِسیح زِیدِه وُ کُشتِه وابو .
پِیغُومبَرا دی یُونِه هَم پِشگویی کِردِن کِه خُدا مِسیحِ نِه بَد زِ مَرگ اِوُرِستَنِه .سی هِمیُو وا مُردِن وُ وُرِستادِنِه مِسیح زِ مُردِن ، خُدا اِخاس کِه نَشقِه نَجاتِ گُناکارا نِه کامِل کُونِه وُ پِیمونی تازِه وا اِنسون بِوَندِه .
خُدا چیا مَلی دَروارِه اُویدِنِه مِسیح وِه پِیغُومبَرا هاشکار کِرد . اَما مِسیح مِنِه وَختِه هیشکَس زِ ای پِیغُومبَرا هَنی نَوِیدِه بی . بیشتَر زِه ۴۰۰ سال پَس زِ آخِری پِشگویی ، وَختی کِه وَختِس رَسی ، خُدا مِسیحِ نِه وِ دُنیا فِشنا .
زِ قِدیم خُدا وا پِیغُومبَرا خُوس وا قَومِ خُوس حَرف اِزِی . اَما بَد زِ ۴۰۰ سال کِه خُدا وا قَومِ خُوس حَرف نَزِیدِه بی ، یِهَو مِلِکِ خُدا وِ کاهِنِ ریش اِسبیدی کِه نومِس زَکَریا بی هاشکار وابی . هُو وُ زِنِس اِلیزابِت ، آدُما خُدا تَرسی بیدِن . هُونُو پیر بیدِن وُاِلیزابِت نازا بی .
مِلِکِ خُدا وِ زَکَریا گُو :«زِنِت کُوری اِزایِه . تُو نومِسِ یوحَنا اِنی . خُدا هُونِه زِ روِس پُر اِکُونِه وُ یوحَنا مَردُمِنِه سی اُوِیدِنِ مِسیحِ موعود اَمُودِه اِکُونِه .» زَکَریا جِواو دا :« مُو وُ زِنُوم سی بَچِه دار وابیدِن مَلی پیریم ! چِطَو بِدونُوم کِه راستِسِه بُوم اِگُوی ؟»
مِلِکِ خُدا وِه زِکَریا جِواو دا : « مُو زِطِرَفِ خُدا فِشنادِه وابیدُوم تا ای حَوَرِ حُوشِنِه وِت بِرَسُونُوم . حَلا کِه تُو حَرفامِه واوَر نَکِردی ، قُردَتِ حَرف زِیدِنِه زِ دَس اِدی تا وَختی کِه اُو بَچِه زِمار وابو . » زِ هَمو وَخت زَکَریا دی نَتَرِس حَرف بِزَنِه . پَ مِلِکِ خُدا زِ طِی زَکَریا رَه ، زَکَریا وِ حُوِه وُرگَشت وُ چی نَگُدَشت کِه زِنِس اِوسَن وابی .
وَختی کِه اِلیزابِت مِنِه ماهِ شیشُومِ اَوسَنیس بی ، هِمو مِلِک یِهَو ری فامیلِ اِلیزابِت کِه نومِس مَریَم بی هاشکار وابی . هُو بِکرُو باطِل وُ نومزَدِ پیایی وِ نومِ یوسُف بی . مِلِک وِ هُو گُو : « تو اَوسَن اِیُوبوی وُ کُری اِزایی وُ نومِسِه عیسی اِنی . هُو کُورِ خُدایِ مُتِعال وُ سَلطِنَتِس هَمیشِه یی اِبو . »
مَریَم جِواو دا : « چِطَو یَه ایطَو چی یی مُونکِنِه وَختی کِه مُو شی نَکِردُوم ؟ » مِلِک تَوضی دا : « روح القُدُس ری تُو اِیا وُ قُوَتِ خُدا ریت سا اِکُونِه . سی هِمیُو اُ کُور ، قُدوس وُ کُورِ خُدا مُتِعال اِبو . » مَریَم وِ گُودِها اُو مِلِک ایمون اَوُرد وُ اُونچِه نِه کِه هُو گُودِه بی ، قَوول کِرد .
وَختِ کَمی بَد زِ ای واقِیِه ، مَریَم وِ حُوِه اِلیزابِت رَه . هِمی کِه اِلیزابِت سِلامِ مَریَمِ نِه اِشنُفت بَچِه مِنِه کُمِس تِکُو خَرد . هُونُو سی دِلِ کارایی کِه خُدا سیسون کِرد بی مَلی دِلشُودی کِردِن . مَریَم تَقریوَن سِه ما طِی اِلیزابِت مَند وُ بَد وِ حُوِه وُرگَشت .
بَد زِ ای واقِیِه اِلیزابِت کُوری زُویی . هُو وُ زَکَریا نُومِ تازِه زِ مار وابیدِنِه هِمطَو کِه مِلِک گُو بی یوحَنا نِهادِن . بَدِس زُونتَرِه خُدا چیلِ زَکَریا نِه واز کِرد وُ زَکَریا گُو : « خُدانِه شُرک ، چُون هُو وِ کُمَکِ قَومِس وُرِستا ! وُ تُو نِه اِی کُورُم پِیغُومبَرِه خُدای مُتِعال بَنگ اِکُونِن وُ وِ اِنسونا اِگُوی کِه چِطَو اِتَرِن آمُرزِیدِنِه گُنااسونِه بِگِرِن !»
مَریَم وا پیایی عادِل وُ خُوش رَفدار ، وِ نومِ یوسُف نومزَد وابیدِه بی . وَختی یُوسُف فَمی کِه مَریَم اَوسَنِ ، هُو اِدونِس کِه بَچِه زِ خُوس نی . یوسُف نِخاس کِه مَریَمِ نِه بَدنوم بی حُرمَت کُونِه ، سی هَمیُو تَصمیم گِرِه کِه یَوُشَکی زِس سَوا وابو . اَما پِش زِیُو کِه اُ کارِنِه بُکُونِه ، مِلِکی مِنِ خَوِس هاشکار وابی .
مِلِک وِ یوسُف گُو :« زِ عِروسی وا مَریَم نَتَرس . بَچِه یی کِه مِنِه کُومِه هُونِه زِ روح القُدُسِ .مَریَم کُوری اِزایِه وُ نومِسِ عیسی ( یَهُوَه نَجات اِبَشخِه ) بِنِه ، چُون هُو مَردُمِنِ زِ گُنااسون نَجات اِدِه .»
سی هِمیُو یوسُف وا مَریَم عِروسی کِرد وُ هُونِه وِ حُوِه خُوس بُرد . اَما تا وَختی کِه بَچِه زِ مار نَوابی ، واس نَخَوسی .
مِنِ آخِری روزا اَوسَنی مَریَم ، پادِرشایی روم فِرمون دا کِه سی سَرشُمُوری ، هَر شَصخ وا وِ شَرِ آوا اَجدُدی خُوس وُرگَرتِه . یوسُف وُ مَریَم وا زِ ناصِرِه تا بِیتِ لَحِم مَلی رَه اِرَدِن ، چُون جَدِسون داوود پادِرشا وُ شَرِسون بِیتِ لَحِم بی .
وَختی مَریَم وُ یوسُف وِ بِیتِ لَحِم رَسیدِن ، جُویی سی مَندِن نَجُسِن . تِینا جُویی کِه تَرِسِن مِنِه هُو بِمَنِن ، جایی سی نیاداشتِنِ حَیوونا بی . مِنِه اُوچُو مَریَم بَچِه نِه زُیی وُ هُونِه مِنِه آخُور خَوسُوند ، چُون سی هُو جا خَو نَداشتِن . هُونُو هُونِه عیسی نوم نِهادِن .
اُ شَو ، چُوپُوایی مِنِه صَرا گَلِه اسوونِه نِگَهبونی اِکِردِن . یِهَو مِلِکی نورُونی مِنِسون هاشکار وابی وُتَرس وُ هَراس هُونُونِه گِرو . مِلِک وِ هُونُو گُو ٬٬ نَتَرسین ، چُون مُو حَوَرِ حُوشی سی ایسا دارُوم . مِسیحَ مُوعود کِه خُداوَندِ مِنِه بِیتِ لَحِم زِ مار وابی ! ٬٬
« بِرین وُ بِجُوسِه اُو بَچِه بِگَردین وُ تازِه زِ مار وابیدِ مِنِه قُنتاق لِفنیدِه وُ مِنِه آخُور خَوسُوندِه اِجورینِس. » یِهَو لَشگَرِ گَپی زِ مِلِکا آسِمون وِه اُو مِلِک اَضاف وابیدِن . هُوُنو خُدانِه سَتایِش اِکِردِن وُ اِگُودِن ، « خُدانِه مِنِه آسمُو جِلال با وُ ری زِمین صُلُو آرومی سی مَردُمی کِه خُدا بِسون لُفت دارِه !»
پَ مِلِکا هُونُو نِه وا نِهادِن وُ چُوپُوا هَم گَلِه ها خُوسونِه ، وِ جایی کِه عیسی اُوچو بی رَسیدِن وُ تازِه زِه مار وابیدِه یی نِه دیدِن کِه مِنِه آخُوری خَوسیدِه بی ، دُرُس هَمطَو کِه اُ مِلِک گُو بی . هُونُو مَلی هَیجونی وابیدِن . چُوپُوا طِی گَلِه ها خُوسون وُرگَشتِن وُ خُدا نِه سی اُونچِه دیدِن وُ اِشنُفتِن پَرَسِش وُ سَتایِش اِکِردِن .
بَد زِ هُو پیاهایی زِ شَرق کِه آستارِشِناس وُ مَلی حِکیم بیدِن ، سِتارِه یی عِجیوِ نِه مِنِ آسِمُو دیدِن . هُونُو مُلتَفِت وابیدِن کِه پادِرشا تازِه یِهود زِ مار وابی . سی هِمیُو ، رَهِ مَلی یی نِه زِ دیارِ خُو سی دیدِنِ ای بَچِه اُویدِن . هُونُو وِ بِیتِ لَحِم اُوِیدِن وُ حُوِه یینِه کِه عیسی وا دا بَوِس اُوچُو زِندِیی اِکِرد جُوسِن .
وَختی اُ پیاها دانِشمَن عیسی نِه وا داس دیدِن ، زانو زِیدِن وُ هُونِه پَرَسیدِن . هُونُو وِ عیسی هِدیه ها گِرونی دادِن وُ بَدِس وُ حُوِه خُوسون وُرگَشتِن .
یوحَنا کُورِ زَکَریا وُ اِلیزابِت ، گَپ وابی وُ سی پُیغُومبَری اِنتِخاو وابی . هُو مِنِه بیاوون زِندِیی اِکِرد . عَسَلِ صَرُویی وُ مَلَخ اِخَرد وُ لَواسی زِ پَشمِ شُتُر وَر اِکِرد .
تِداد مَلی زِ مَردُم وِ بیاوون طِی یوحَنا اِیُوِیدِن وُ حَرفاسِ اِشنُفتِن . هُو سیسون موعِظِه اِکِرد وُ اِگُو : « تَوبِه کُنین ، چُون پادِرشایی خُدا نِهِنگِه . »
چُون مَردُم پِیغومِ یوحَنا نِه اِشنُفتِن ، مَلی زِسون زِ گُناهاسون تَوبِه اِکِردِن وُ یوحَنا هُونُو نِه وا اَو تَعمید اِدا . مَلی زِ رَبَرا دینی هَم طِی یوحَنا اِیُوِیدِن ، اَما وِ گُناها خُوسون اِتِراف نِکِردِن وُ زِسون تَوبِه نِکِردِن .
یوحَنا تَعمید دِهِندِه وِ رَبَرا دینی گُو :« اَی مارا سَمی ! تَوبِه کُنین وُ رَفدارِ خُونِه عَوَض کُنین . خُدا هَر دِرَختی نِه کِه بَر خوو نیارِه ، اِبُورِه وُ مِنِه تَش اِوَنِه .» یوحَنا پِشگویی پِیغُمبَرانِه تَموم کِرد کِه گُودِه بیدِن : « بِنیَر ، حَلا مُو پِیغُوم رَسُونِ خُومِه پِشاپِشِ تُو اِفِشنُوم تا رَهِ نِه سی تُو هُوموار کُونِه .»
بَضی زِ رَبَرا دینی زِ یوحَنا پُرسیدِن :« آیا تُو مِسیحی ؟» یوحَنا جِواو دا : « مُو مِسیح نیدُوم ، اَما کِسی بَد زِ مُو اِیا کِه مِقامِس زِ مُو مَلی بالاتَرِه . اُقَد کِه مُو لایِق نیدُوم بَند کُوشاسِه واز کُونُوم . »
رو بَد عیسی سی تَعمید اَو ، طِی یوحَنا تَعمید دِهِندِه اُوِی . چُون یوحَنا هُونِه دی گُو :« یِو هِمُو بَرِه خُدایِ کِه گُنا هَمِه دُونیا نِه اِوُردارِه .»
یوحَنا تَعمید دِهِندِه وِه عیسی گُو:« مُو لایِق نیدُوم تو نِه تَعمید بِدُم . یُو مُونُوم کِه وا زِ تُو تَعمید بِگِرُوم .» اَما عیسی گُو : « مُونِه تَعمید بِدِه ، چُون کار دُرُس هِمیُونِه . » سی هِمیُو یوحَنا عیسی نِه تَعمید دا ، وا یُو کِه عیسی هیش وَخت گُنا نَکِردِه بی .
وَختی کِه عیسی بَد زِ تَعمید زِ اَو وِی صَرا ، رو خُدا جورِ کَموتَری هاشکار وابی وُ دومِن اُوِی ریس قِرار گِرِه وُ هِمو وَخت ، بُونگِ خُدا زِ آسِمون رَسی کِه :« یُو نِه کُورِ مُو کِه هُونِه دوس دارُوم وُ زِس دِلشادُوم . »
خُدا وِه یوحَنا تَعمید دِهِندِه گُودِه بی : « روحُ القُدُس ری شَصخی کِه تُو هُونِه تَعمید اِدی اِیا ، اُ شَصخ کُورِ خُدایِه . » خُدا تَکِه وُ وَختی یوحَنا عیسی نِه تَعمید دا ، صِدا خُدایِ بَوِنِه اِشنُفت . خُدایِ کُور یَعنی عیسی مِسیحِ نِه دی وُ روحُ القُدُسِ نِه وِ شِلکِ کَموتَر هَم دی .
بَد زِ تَعمیدِ عیسی ، رو خُدا دَرجا هُونِه وِ بیاوون بُرد . جایی کِه هُو وِ مُدَتِ چِل شَوَندِه رو ، روزِه گِرِه. اُسُو شِیطُو طِی عیسی اُوِی ، هُونِه وَسوِسِه کِرد تا گُنا کُونِه .
شِیطُو عیسی نِه وَسوِسِه کِرد وُ گُو : « اَیَر تُو کُورِ خُدایی ، وِ ای بَردا بُوگُو نون اِبون تا تَری خُوری ! »
عیسی جِواو دا : « مِنِ کَلومِ خِدا نِوشتِه وابی ، اِنسون سی زِندِه مَندِن تِینا وِ نون اِتیاج نَدارِه ، بَلاکُوم وِ هَر کَلومی کِه زِ دُوونِ خُدا اِیا وِ دَر ! »
بَدِس شِیطُون هُونِه ری رُتِری جا مَبَد بُرد وُ گُو : « اَیَر تُو کُورِ خُدایی ، خُونِه زِ ایچُو بِلَم بِوَن ؛ چُون کِتاو مُقِدَس اِفَرمایِه : خُدا وِ مِلِکاس فِرمون اِدِه تا تونِه بِگِرِن ، مَوا پاتِ وِ بَردی بِزَنی . »
اَما عیسی اُونچِه شِیطُون گُودِه بی اَنجُوم نَدا وُ جِواو دا : « خُدا مِنِ کَلومِس وِ قَومِ خُوس فِرمون دادِه ٬٬ خُداوَند خُدا خُونِه مَیازمون .»
بَدِس شِیطُون هُونِه وِ نوکِ یَه کُوه بُلَنی بُرد وُ هَمِه مَملِکَتا دُونیا وُ قُردَت وُ مالُ مَنالِسونِه نِشُوِس دا وُ گُو : « اَیَر زونی بِزَنی وُ مُونِه پَرَسِش کُنی ، هَمِه یُونُونِه بِت اِبَشخُوم . »
عیسی جِواو دا : « زِ مُو دیر وابو اَی شِیطُون ! مِنِ کَلومِ خُدا هُو وِ قَومِ خُوس فِرمون دادِ کِه : فَقَد خُداوَند خُدا خُونِه پَرَسِش کُون وُ تِینا هُونِه حِزمَت کُون . »
عیسی وِ دامِ وَسوِسِه ها شِیطُون نَوَس . پَ شِیطُون هُونِه تَرک کِرد وُ مِلِکا اُویِدِن عیسی نِه حِزمَت کِردِن .
بَد زِ پیروزی وِ وَسوِسِه ها شِیطون ، عیسی وِ جا بِنِشین خُوس ، جِلیل وُرگَشت . روحُ القُدُس وِ عیسی قُوَتِ مَلی اِدا وُ هُو سی تَلیم زِ جایی وِ جا دیِه اِرَه وُ هَمِه دَروارِس وِ خووی یاد اِکِردِن .
عیسی وِ ناصِرِه رَه ، وِلاتی کِه دَورِه بَچِه یی خُونِه اُچُو گُدَرتَنید ، رَه. مِنِه رو شَبات ، هُو وِ جا پَرَسِش رِه . رَبَرا دینی صَفِه یی زِ کِتاوِ اِشعَیا پِیغُومبَرِ نِه وِس دادِن تا بِخُوِه پَ عیسی طومارِ نِه واز کِرد وُ یَه بَشخِسِه سی مَردُم خُوند .
هُو ایطَو خُوند : « خُدا روِ خُونِه ری مُو نِها تا حَوَرِ حُوشِ نِه وِ فَقیرا اِلام کُونُوم . هُو مُونِه فِشنا تا اِسیرانِه آزُودی ، کورانِه بینُویی وُ ظُولم دیدِه هانِه نَجات بُوَخشُوم . چُون وَختِ رَمَتِ خُدا وِ اِنسون رَسی .»
بَدِس عیسی نِشَس وُ هَمِه وا دِقَت وِس زُل زِیدِه بیدِن . هُونُو اِدونِستِن کِه اُو بَشخ خُوندِه وابیدِه زِ کِتاو مُقَدَس ، وِ مِسیحِ موعود اَشارِه اِکِرد . عیسی گُو : « کَلومی کِه سی ایسا خُوندُوم ، هَمی حَلا دَر حالِ اَنجُومِه . » هَمِه مَردُم تَعَجُو کِردِن وُ پُرسیدِن : « مَر ای شَصخ کُورِ یوسُف نی ؟ »
بَدِس عیسی فَرمود : « اَ رُوسی کِه یَه پِیغُومبَر نِه وِ دیارِ خُوس قَوول نِکُونِن .وَختی کِه دَورِه ایلیا پِیغُومبَر سِه سالُو نیم بارون نَوِی ، وا وُجودِ زَنگَلِ بیوِه سارِ مَلی مِنِه اِسراییل ، خُدا ایلیانِه وِه اَمداتِ زِنِه بیوِه ساری فِشنا کِه مِنِه دیارِ دیِه یی زِندِیی اِکِرد . »
وُ ایطَو اِدامِه دا : « مِنِ دَورِه اِلیشِع پِیغُومبَر ، مَردُمِ مَلی وِ مِریضی پوسی گِرِفدار بیدِن . اما اِلیشَع هیش یَکیسونَه شِفا نَدا . هُو تِینا نَعَمانِ سوری ، فِرموندِه دُوشمَنِ اِسراییلِ نِه زِ مَرَض شِفا دا . » هُونُو کِه اِشنُوفتِن وُ یِهودی بیدِن زِس عَصَوانی وابیدِن .
مَردُمِ ناصِرِه ، عیسی نِه زِ جا پَرَسِش صَرا کَشُوندِن ، وِ لَوِه یَه صَخرِیی بُردِن تا هُونِه زِ اُچُو بِلَم بِوَنِن وُ بُکُشِن . اَما عیسی زِ میونِسون گُدَشت وُ شَرِه ناصِرِه نِه وا نِها .
بَدِس عیسی وِ هَمِه جا جِلیل رَ . وُ مَردُمِ مَلی وِ طِرَفِس اِیُوِیدِن وُ مِریضا مَلینِه وا خُوسون اِیَوُرِدِن . مِنِه هُونُو عِدِیی شَل ، کور وُ کَر بیدِن ، بَضیا هَم نَتَرِسِن رَه بِرِن وُ حَرف بِزَنِن . عیسی هُونُو نِه شِفا اِدا .
هَمچِنُو مَلی نِه کِه اِسیرِ روا بَد بیدِن ، طِی عیسی اِیَوُردِن . وِ فِرمون عیسی روا بَد زِ مَردُم اِرَدِن صَرا . مَلی زِ هُونُو اِقارنیدِن : « تُو کُورِ خُدایی !» وُ مَردُم وا تَعَجُو خُدا نِه پَرَسِش اِکِردِن .
اُسُو عیسی زِ بِینِ شاگِردا خُوس دَوازَه نَفَرِنِه اِنتِخاو کِرد وُ هُونُو نِه رِسولا نوم نِها . هُونُو وا عیسی اِگَشتِن وُ زِس یاد اِگِرِدِن .
یَه رو یَکی زِه اُساها دینی یِهود طِی عیسی اُوِی . هُو اِخاس ثابِت کُونِه کِه تَلیما عیسی اُشتَوایِه . هُو پُرسی : « اُسا ، اِنسون چِه وا بُوکُونِه تا زِندِیی هَمیشِه یی نِه داشتِه بو ؟ » عیسی جِواو دا : « مِنِ کِتاوِ تُورات دَروارِه یُو چِه نِوِشتِه ؟ »
اُ پیا گُو : « خُداوَند ، خُدا خُونِه وا هَمِه دِل ، وا هَمِه جون ، وا هَمِه قُوَت وُ وا هَمِه فِرکِت دوس داشتِه بو. هُومسادِه تِه هَم جورخُوت ، دوس داشتِه بو . » بَدِس عیسی فَرمود : « راس اِگُوی ! تُو هَم ایطَو کُن تا زِندِیی هَمیشِه یی نِه داشتِه بوی . »
اَما اُ عالِمِ دینی چُون نِخاس خُونِه زاهِد نِشُو بِدِه ، یَه وِلا دی پُرسی : « هُومسادِه مُو کینِه ؟»
عیسی وا یَه مَتَلی جِواوِ اُ رَبَرِ دینی نِه دا : « پیا یِهودی زِ اُورشِلیم وِ طِرَفِ اَریحا اِرَه
مِنِه رَه ، رازَنا بِس حَملِه کِردِن وُ هَمِه دارُیی سِه زِس گِرِدِن ، هُونِه زِیدِن وُ لاشِ نیمِه جونِسِه بالِه رَه وِل کِردِن .
بَد زِ ای اِتِفاق ، کاهِنی یِهودی زِ اُوچُو رِد اِیابی . وَختی اُ پیا نِه مِنِه رَه اوفتادِه دی ، زِ طِرَفِ دی رَه را خُوسِه اِدامِه دا وُ هُونِه نِیدِه گِرِه .»
یِکَم بَدِس یَه لاوی زِ رَه رَسی . (لاویا ، ایلی زِ اِسراییل بیدِن کِه کاهِنا مَبَدِنِه کُمَک اِکِردِن ) . هُو هَم وِ طِرَفِ دیِه رَه رَ وُ وِ اُ پیا رَسیدِه یی نَکِرد .
اُسُو پیا دیِه اُوِی کِه سامِری بی . ( سامِریا وُ یِهودیا زِ هَمدیِه نَفرَت داشتِن ) . وا یُو کِه دی پیا زَخمی یِهودیِه ، اَما دِلِس وِ حالِس سُود وُ زَخماسِه شُشت ، مِلَم مُولی وُ بَس . »
اُسُو پیا سامِری هُونِه ری خَر خُوس سِوار کِرد ، وِه کارُمسَرایی بُرد وُ مِنِه اُچُو هَم زِس پَرَساری کِرد . »
« واروزِس ، پیا سامِری وا وِ رَ خُوس اِدامِه اِدا وُ اِرَه . هُو قَردی پیل وِ صابِ کارُمسَرا دا وُ گُو : « ویرِت واای شَصخ بو وُ اَیَر مَلی تَر زِ یُو خَرج کِردی ، وَختی کِه وُرگَشتُم وِت اِدُوم .»
اُسُو عیسی زِ اُ عالِم دینی پُرسی : «حَلا فِرک اِکُونی کُو یَک زِ اُ سِه نَفَر ، هُومسادِه اُ پیا بی کِه زِس دُزی وابیدِه وُ ظُلمِس کِردِ بیدِن ؟ » عالِم دینی جِواو دا : « هُو کِه سیس دِلِس سُود .» عیسی وِس جِواو دا : « تُو هَم رَو ایطَو کُن .»
یِه رو یَکی زِ گَپا دارا طِی عیسی اُوِی وُ زِس پُرسی : « اُسایِ خُوو ، چِه وا بُکُونُوم تا زِندِیی هَمیشِه یی نِه بِگِرُوم ؟ » عیسی بِس فَرمود : « سیچِه مُونِه خُوو بَنگ اِکُونی ؟ وا یُو کِه جُز خُدا هیشکی خُوو نی . اَیَر اِخُوی زِندِیی هَمیشِه یی دُشتِه بوی ، زِ فِرمونا خُدا اَطاعَت کُون .»
هُو پُرسی : « زِ کُو یَک زِ فِرمونا خُدا وا پِیرُوی کُونُوم ؟ » عیسی جِواو دا :« قَلت مَکُن ، زِنا مَکُن ، دُزی مَکُن ،دُرُ مَگُو ، وِ دا بَوِت اِتِرام بِنِه وُ هُومسادِتِه جور خُوت دوس داشتِه بو .»
اَما اُ پیا جَوون گُو : « مُو زِ بَچِه یی هَمِه فِرمونا خُدانِه اَنجُوم اِدادُوم ، حَلا دی چِه وا بُکُنُوم تا زِندِیی هَمیشِه یی داشتِه بوم ؟ » عیسی وا مِهر سِیلِس کِرد .
وُ جِواو دا :« اَیَر اِخُوی بِتَرینِه اَنجُوم بِدی ، رَو وُ هَرچی دُوری بِفُروش وُ پیلِسِه وِ فِقیرا بِدِه تا گَنجِت مِنِه آسِمون بو نَه ری زِمین ! اُسُو بیَو وُ مُونِه پِیرُوی کُون ! »
وَختی اُ پیا جَوون ای حَرفِ عیسی نِه اِشنُفت ، مَلی ناراحَت وابی چُون دارا بی وُ نِخاس مال ُ مَنالِ خُوسِ زِ دَس بِدِه . هُو ری خُونِه وُرگَرتَنی وُ زِ عیسی دیر وابی .
بَدِس عیسی وِ شاگَرداس فَرمود : « یُونِه بِدونین کِه داخِل وابیدِنِه یَه دارا وِ پادِرشاهی خُدا مَلی سَختِه . دُوارتِه اِگُوم رَد آبیدِنِه یَه شُتُر زِ سیلا سیزِن آسونتَرِ زِ داخِل وابیدِنِه یَه شَصخِ دارا وِ پادِرشاهی خُدا !»
شاگِردا زِاِشنُفتِنِه ای حَرفِ عیسی تَعَجُو کِردِن وُ پُرسیدِن : « پَ کی تَرِه نَجاتِ نِه جورِه ؟ »
عیسی وِ شاگِردا سَیلی کِرد وُ فَرمود : « اِنسون نَتَرِه خُونِه نَجات بِوَشخِه ، اَما طِی خُدا هَمِه چی مُونکِنه . »
پِطرُس وِ عیسی گُو :« ایما زِ هَمِه چیمون دَس کَشیدیم تا پِیرُو تُو بُویم ، حَلا چِه دَسگیرِمُون اِبو ؟ »
عیسی جِواو دا : « هَرکی سی مُو زِگِوو وُ دِدو ، دا بَوِه وُ بَچِه حُوِه وُ زِمین تی پوشی کُونِه ، صَد بَرابَر مَلی اِجُورِه وُ زِندِیی هَمیشِه یی نِه بِدَس اِیارِه . اَما مَلی زِ هُونُو کِه اَوَلِن اَخیر اِبون وُ مَلی زِ هُونُو کِه اَخیرِن ، اَوَل اِبون . »
یَه رو پِطرُس زِ عیسی پُرسی : « اُسا ، گِوویی کِه وِ مُو بَدی اِکُونِه نِه ، چَن وِلا وا بَشخُوم ؟ آیا هَف وِلا ؟ » عیسی فَرمود : « نَه هَف وِلا بَلاکُوم هَفتا هَف وِلا ! » عیسی اِخاس وِ ایما بِفَمونِه کِه وا هَمیشِه بِوَشخیم . بَدِس عیسی ای مَتَلِ نِه گُو .
هُو گُو : « پادِرشایی خُداوَند جورِ پادِرشایی یِه کِه اِخاس حِساوا خُوسِ وا حِزمَتکاراس صاف کُونِه . بِدِیی یَکی زِ اُ حِزمَتکارا اِندازِه مُزهِ ۲۰۰۰۰۰ سال کار بی .»
زِ اُوچُو کِه حِزمَتکار نِتَرِس ای قَد بِدِیی نِه بِدِه ، پادِرشا فِرمون دا وِ جا اُ بِدِیی ، هُونِه وا زِنِه وُ بَچَل وُ هَمِه دُرُییس بِفِروشِن .
اَما اُ پیا خُونِه ری پاها پادِرشا وَند وُ اِلِتِجا کِرد وُ گُو : « اِی پادِرشا ، تَمَنا دارُم وِ مُو وَخت بِدی تا هَمِه بِدِییمِ تا وِ اَخیر بِدُوم . » دِلِ پادِرشا وِ حالِس سُود ، پَ هُونِه آزُود کِرد وُ هَمِه بِدِیی هُونِه بَشخی .
اَما وَختی اُ حِزمَتکار زِ دَرگا پادِرشا اُوِی بِدَر ، یَکی زِ هُومکاراسِه دی کِه اِندازِه دَس مُزه چار ما وِس بِدِکار بی . پَ گِلیسِ گِرِه وُ گُو : « بِدِییتِ بُوم بِدِه .»
رَفیقِ بِدِکارِس ری پاهاس وَس وُ گُو : « تَمَنا دارُم مُلَتی بُوم بِدِه تا هَمِه بِدِییمِه پس بِدُم .» اَما طَلَبکار راضی نَوابی وُ هُومکارِسِه تا پَس دادِنِه هَمِه بِدِییس وِ زِندُون وَند .
وَختی رَفیقا اُ شَصخ ای واقِیِه نِه اِشنُوفتِن ، مَلی ناراحَت وابیدِن وُ وِ حُضورِ پادِرشا رَدِن ، واقِیِه نِه بِس گُودِن .
پادِرشا دَرجا اُ پیانِه تِلِوی وُ گُو : « اِی حِزمَتکارِ شِریر! مُو وِ تَمَنا تُو اُ بِدِیی مَلی گَپِ نِه بَشخیدُوم . تُو هَم وا هَمی رَفدارِنِه وا هُومکارِت اِکِردی . » پادِرشا مَلی عَصَوانی وابی وُ فِرمون دا هُونِه وِ زِندُون بِوَنِن وُ تا هَمِه بِدِیی نِه نَدادِه هُونِه آزُود نَکُونِن .
بَدِس عیسی فَرمود : « اَیَر ایسا گِووتونِه زِ تَهِ دِل نَبَشخین ، بَوِه آسِمُونی مُو هَم وا ایسا هَمی طَور رَفدار اِکُونِه .
عیسی رَسولانِه سی بِشارَت وُ تَلیم وِ وِلایَتا مَلی فِشنا . بَد زِ وُرگَشت ،هُونُو عیسی نِه زِ کارایی کِه کِردِه بیدِن آگا کِردِن . بَدِس عیسی هُونُو نِه وِ یَه جا خَلوَتی نِهِنگِ رو بُرد تا قَردی اِسراحَت کُونِن .سی هِمیُو هَمِه مِنِه یَه بِلَمی سِوار وابیدِن وُ وِ اُ تایِ رو رَدِن .
چُون مَردُم دیدِن کِه عیسی وُ شاگِردا سِوارِ بِلَم وابیدِن زِ اُچُو اِرِن ، بالِ رو دَوِستِن تا پِش زِ هُونُو اُ طِرَفِ رو بِرَسِن . سی هِمیُو وَختی عیسی وُ شاگِرداس وِ اُچُو رَسیدِن ، گُرُو گَپی زِ مَردُم تی بِرَسون بیدِن وُ زِسون اِستِقبال کِردِن .
تِداد هُونُو جُز زِنگَل وُ بَچَل ، نِهِنگِ پَی هِزار پیا بی . دِلِ عیسی مِسیح مَلی سیسون سُود ، چُون جورِ گوسِندا بی چُوپُون بیدِن . پَ تَلیمِسونِ شُرو کِرد وُ مِریضانِه شِفا دا .
سَرِ شَو، شاگِردا طِی عیسی اُوِیدِه وُ گُودِن : « اِی اُسا ! مَردُمِ نِه بِفِشن تا سی خُوسون غِذا بِگِرِن ؛ چُون مِنِ ای جا پَرت ، چی سی خَردِن پِیدا نِبو . »
اَما عیسی وِ شاگِردا گُو ایسا خُوتون وِ هُونُو غِذا بِدین . » هُونُو جِواو دادِن : « چِطَو اِتَریم ای هَمِه مَردُم نِه سیر کُنیم ؟! ایما تِینا پَی نون وُ دو مُویی کُچیر داریم وُ بَس .»
عیسی وِ شاگِرداس فَرمود تا وِ مَردُم بُگُون ، کِه مِنِه دَسِه ها پَنجا نَفَری ری سُوزِ ها بِشینِن .
بَدِس عیسی پَی نونُ دو مُویی نُه مِنِه دَسِس گِرِه وُ وِ آسِمون سِیل کِرد وُخُدانِه سی غِذا شُرک کِرد وُ هُونِه بَرکَت دا .
بَدِس عیسی نونا وُ مُویی یانِه تیکِه تیکِه کِرد وُ وِ شاگِرداس دا تا بِینِ مَردُم تُقس کُنِن . هَمِه خَردِن وُسیر وابیدِن ، اَما چی زِ اُ غَذاهاکَم نَوابی .
بَدِس شاگِردا بَقی مَندِه غَذا نِه جَم کِردِن ، ایطَو زِ بِقی اُ پَی نونِ دُو مُویی ، دَوازَ سَبَد پُر وابی .
بَد زِ هُو کِه عیسی وِ جَمیَت غِذا دا وِ شاگِرداس فَرمود سَوارِ بَلَم وابون ، وِه اُ تایِ رُو بِرِن ، اَما هُو سی وَختِ کَمی اُوچُو مَند . پَ شاگِردا حَرکَت کِردِن وُ عیسی بَد زِ هُو کِه مَردُمِ نِه فِشنا رَدِن ، زِ کُوهی رَ وِ رُ تا دُعا کُونِه . هُو اُچُو تِینا بی وُ تا قَردی زِ شَو دُعا اِکِرد .
ای وَسَط شاگِردا مِنِه بَلَم دَر حالِ پارو زِیدِن بیدِن ، اَما باد مُخالِف اِیُوِی وُ تا اُ وَختِ شَو فَقَد نِصوِ روِ رَدِه بیدِن .
اُسُو عیسی دُعا خُونِه تَموم کِرد وُ وِ طِرَفِ شاگِردا رَه . هُو وِ طِرَفِ بَلَمِ هُونُو ری اَو قَدَم زِی .
وَختی شاگِردا عیسی نِه دیدِن ، مَلی تَرسِستِن ، چُون فِرک کِردِن روحِ . عیسی فَمی کِه هُونُو تَرسِستِن ، پَ وِسُون گُو : « نَتَرسین مَن هَستَم ! »
بَدِس پِطرُس وِ عیسی گُو : « سَروَرُم ،اَیَر تُونی ، اَمر کُن تا ری اَو تِیت بیام . » عیسی وِ پِطرُس فَرمود : « بیَو ! »
پَ پِطرُس زِ بَلَم اُوِی بِدَر وُ ری اَو وِ طِرَفِ عیسی رَه . اَما بَد زِ کَمی رَ رَدِن ری اَو ، هُو ری خُونِه زِ عیسی وُرگَرتُند وُحَواسِس وِ موجا بُلَن وُ قُردَتِ مَلی باد پَرت وابی .
اُسُو تَرس ، پِطرُسِ نِه گِرِه وُحُولی کِه مِنِه اَو غَرق اِیابی ، قارنی : « سَروَرُوم نَجاتُم بِدِه ! » عیسی زی دَسِ خُونِه دِراز کِرد وُ هُونِه بیرون کَشی . بَدِس عیسی وِ پِطرُس فَرمود :« اِی کم ایمون ، سیچِه وِ مُو اِتِماد نَکِردی تا مِنِه اَمنیَت بِمَنی ؟»
وَختی پِطرُس وُ عیسی سَوارِ بَلَم وابیدِن ، باد یِهَو زِ حَرکَت وُیسا وُ اَو آروم گِرِه . شاگِردا کِه مَلی تَعَجُو کِردِن بی ، عیسی نِه پَرَسِش کِردِن ، بِس گُودِن : « اَ رُسی کِه تُو کُورِ خُدایی .»
یَه رو عیسی وُ شاگِرداس وا بَلَم وِ اُ تایِ رو وِ دیارِ جَدَریان رَدِن . وَختی وِ حُشکی رَسیدِن زِ بَلَمِ خُوسون زِیدِن بِدَر .
پیایی اُچُو بی کِه اِسیرِ روا بَد بی .
اُ پیا قَردی قِوی بی کِه هیشکَس نَتَرِس رامِس کُونِه . چَندی وِلا هُونِه وِ زِنجیر کَشُوندِه بیدِن ، اَما هُو زِنجیرانِه اِدِرد .
اُ پیا مِنِه قَورِسونِ اُ دیار زِندِیی اِکِرد . هُو شَوَندِه رو اِقارنی . لَواسی وَرِس نَبی وُ خُونِه وا بَردا تیز زَخمی اِکِرد .
وَختی اُ طِی عیسی رَسی ، جِلَو هُو زونی زِی . عیسی وِ اُ جِن فِرمون دا : « زِ ای پیا یَو بِدَر ! »
جِن مُکَم قارنی وُ گُو : « اِی عیسی ، کُورِ خُدایِ مُتِعال ، زِ مُو چِه اِخُوی ؟ تَمَنا اِکُونُوم مُونِه عِذاو مَدِه ! » بَدِس عیسی زِ اُ جِن پُرسی : « نومِت چِنِه ؟ » هُو جِواو دا : « نومُم لِژیونِ ، چُون ایما مَلیم .» ( لِژیون چَن هِزار سَرواز مِنِه لَشگَرِ روم بی .)
جِنا زِ عیسی تَمَنا کِردِن : « ایمانِه زِ ای دیار صَرا مَکُون » مِنِ اُوچو گَلِه یی زِ خوکا ری تَلی دَر حال چِرا بیدِن . روا ناپاک اِلتِجا کِردِن وُ گُودِن : « پَ ایمانِه مِنِ خوکا بِفِشن » عیسی اَجازِه دا وُ فَرمود :« بِرین »
جِنا زِ اُ پیا وِیدِن بِدَر ، مِنِه خوکا رَدِن . هَمِه اُ خوکا کِه نِهِنگِ دُو هَزار بیدِن ، زِ سَرپُویینی تَل وِ رو اُوفتادِن وُ غَرق وابیدِن .
چوپونا خوکا کِه زِه اُ گَلِه نیاداری اِکِردِن ، وا دیدِنِ اُ واقِیِه وِ طِرَفِ شَر دَوِستِن وُ مَردُمِ نِه زِ اُونچِه عیسی کِردِه بی حَوَر دادِن .مَردُمِ شَر اُوِیدِن وُ اُ پیا جِن زِیدِنِه دیدِن کِه آروم وابیدِه ، لَواس وَر کِردِه وُ عاقِل نِشَسِه.
مَردُم کِه مَلی تَرسِستِن ، زِ عیسی خاسِن اُچُونِه تَرک کُونِه . پَ عیسی سَوارِ بَلَم وابی .اَما اُ پیا کِه پِشتَر اِسیرِ جِن بی زِ عیسی تَمَنا کِرد تا واس بِرِه .
اَما عیسی وِس گُو : « وِ حُوِت وُرگَرت وُ وِ هَمِه بُگُو کِه خُدا سیت چِه کِردِه وُ چِطَو رَمَتِس وِ تُو رَسی . »
سی هِمیُو اُ پیا رَ وُ وا هَرکی ری وِ ری اِیابی ، اِگُو کِه عیسی سیس چِه کِردِه . هَرکی کِه مَتَلِ هُونِه اِشنُفت ، تَعَجُو اِکِرد .
عیسی وِ اُ تایِ رو وُرگَشت . بَد زِ رَسیدِن وِ اُوچُو ، دَسِه مَلی یی دَورِس جَم آبیدِن ، مِنِه اُ جَمیَت ، زِنِه یی بی کِه دَوازَه سال زِ خینریزی عِذاو اِکَشی . هُو هَمِه داراییسِ سی دَرمونِ خُوس خَرج کِردِ بی وُ وِ دُیدُرا دادِه بی ، اَما حالِس بَدتَرَم وابیدِ بی .
هُو اِشنُفتِه بی کِه عیسی مِریضا مَلی یی نِه شِفا دادِه پَ وا خُوس گُو : « ایمون دارُوم کِه اَیَر فَقَد وِ قَبا عیسی دَس بِزَنُوم ، مُونَم شِفا اِگِرُوم . » اُ زِنِه خُونِه زِ بِینِ مَردُم وِ پُشتِ عیسی رَسُوند وُ دَس زِی وِ قَبا عیسی ، خینریزیس قَت وابی .
هَمی وَخت عیسی فَمی کِه نیرویی زِس زِی بِدَر . پَ وُرگَشت وُ پُرسی : « کی دَس زِی وِ لَواسِ مُو؟ » شاگِردا جِواودادِن : « مَردُمِ مَلی زِهَر طِرَف وِت فِشار اِیارِن ، سیچِه اِپُرسی ؟ کی بُوم دَس زِی ؟ »
اُو زِنِه دَر حُولی کِه زِ تَرس اِلَرزی ، جِلَو پا عیسی زونی زِی . بَدِس بِس گُو کِه چِه کِرد وُ چِطَو شِفا گِرِه . عیسی بِس گُو : « ایمونِت تُونِه شِفا دا ! وا سَلومَت رَو . »
یَه رو عیسی بالِ رو دَر حالِ تَلیم وِ دَسِه گَپی زِ مَردُم بی . تِدادِسون اُقَد مَلی بی کِه عیسی جا نداشت سی حَرف زِیدِن واسون . سی هَمیُو سَوارِ بَلَمی کِه بالِ اَو بی وابی وُ زِ اُچُو مَردُمِ نِه تَلیم دا .
عیسی ای مَتَلِه نِه سی مَردُم وازگو کِرد : « بَرزیَری سی کاشتِنِه دون رَه صَرا . مِنِ حُولی کِه دُونانِه وِ هَر طِرَف فِشِنگِه اِکِرد ، قِردی زِسون مِنِه رَه وَس وُ بالِندِها اُوِیدِن وُ هَمُسونِه خَردِن .
بَضی ری بَردا وَسِن کِه ریس قَردی خاک بی . دُونا ری اُ خاکِ تُنُک ، خَیلی زی جُوونِه زِیدِن . اَما ریشِه هاسون نَتَرِسِن مِنِ دِلِ خاک داخِل بِرِن .سی هِمیُو وَختی اَفتُوِ سوزون ریسون گِرِ ، هَمِه سُودِن وُ زِ بِین رَدِن .
بَضی زِ دونا هَم مِنِه خارا وَسِن . خارا وُ دونا وا یَک رُش کِردِن وُ ساقِه ها تازِه سُوزِه زیر فِشارِ خارا زِ بین رَدِن وُ هیچ سَمَری ندادِن .
قَردی زِ دونا ری خاکِ خوو وَسِن ، وُ زِ هَردون ، سی ، شَص وُ حَتا صَد بَرابر سَمَر اَوُرد . هَر کی اِخُو خُدانِه پِیرُوی کُونِه وِ حَرفا مُو گُوش کُونِه . »
شاگَردا زِ اِشنُفتَنِ ای مَتَل مَنگ وابیدِن . پَ عیسی وِ هُونُو ایچِنُو تَوضی دا : « دون ، کِلومِ خُدایِه . مَبَر، کِسی یِه کِه کَلومِ خُدانِه اِشنُوفِه اَما هُونِه دَرک نِکُونِه وُ شِیطُون کَلومِ نِه زِس اِدُزِه . حِییقَتِس شِیطُون نِلِه کَلومِ خُدانِه بِفَمِه .
زِمینِ بَردی ، کِسیِ کِه پِیغومِ خُدانِه اِشنُفِه ، هُونِه وا دِلشُودی قَوول اِکُونِه ، اَما وَختی سَختی اِیا وُ یا وَختی مَردُم اَذیَتِس اِکُونِن ، زِ خُدا ری اِوُرگَرتَنِه . وا زَوونی دی هُو زِ اِتمینون وِ خُدا دَس اِوُردارِه .
زِمینی کِه زِ خارا پوشَنیدِه یِه ، کِسی یِه کِه پِیغومِه نِه اِشنُوفِه اَما دِلگِرونیا زِندِیی وُ دِل بَسِه یی هُو وِ پیل وُ کَسبُ کارُ چیا مَلی دی ، بَد زِ وَختِ کَمی هُونِه زِ مَبَت کِردِن وِ خُدا اِندازِه . دی تاوِ دِلشُود کِردِنِ خُدانِه اَ ری اُونچِه زِ کَلومِه خُدا یادگِرِدِه بی نِه نَدارِه .هُو جورِ خوشا گَندُمیِه کِه سَمَری وِ بار نیارِه .
اَما زِمینِ خوو ، کِسیِ کَه پِیغُومِ خُدا نِه اِشنُوفِه ، ایمون دارِه وُ سَمَر اِیارِه . »
عیسی مَتَلا مَلی دیِه یی هَم دَروارِه پادِرشایی خُدا گُو . سی نُمُونِه ایچِنو فَرمود : « پادِرشایی خُدا جورِ دونِه خَردَلِ کِه یِکی مِنِه زِمینِس کاش . ایسا خوو اِدونین کِه دونِه خَردَل کُوچیرتَرین دونِه هایِه .»
« وا وُجودِ یُو وَختی دُونِه خَردَل گَپ اِبو زِ هَمِه سُوزِ ها دیِه باغ گَفتَر اِبو . اُقَد کِه پَرَندِها لا شاخاس اِسراحَت اِکُونِن .»
عیسی مَتَلِ دیِه یی فَرمود : « پادِرشایی خُدا جورِ حَویر مُویِه یی یِه کِه زِنِه یی هُونِه وا حَویرِ نون قُوطی اِکُونِه تا مِنِه هَمِه حَویر پَشخ وابو . »
«پادِرشایی خُدا ، جورِ گَنجیِه کِه شَصخی هُونِه مِنِه زِمینِ بِرزیَری قایام کِردِ بو . شَصخِ دیِه یی هُونِه جُس وُ زُونتَرِه هُونِه زیرِ خاک قایام کِرد وُ زِ ذَوقِس رَ وُ هَرچی داش فِرُود تا بَسِ خِریدِن اُ زِمین کِشاورزی پیل داشتِه بو .»
« پادِرشایی خُدا ، جورِ یَه مُرواری مَلی قَشَنگُ گِرونِه . یَه تاجِرِ مُرواری هُونِه جُس وُ هَرچی داشت ، فِرُد تا وا پیلِس هُونِه بِخِرِه . »
اُچُو کِسایی بیدِن کِه گِمون اِکِردِن سی دِلِ کارا خووِسون خُدا قَوولِسون کِردِه . هُونُو دیَرونِ نِه کِه کارا خوو نِکِردِن حِقارَت اِکِردِن . پَ عیسی سیسون ای مَتَلِ نِه تَریف کِرد : « دو نَفَر وِ مَبَد رَدِن تا دُعا کُونِن . یِکی زِسون رَبَرِ دینی وُ دیَری خِراج گِر بی . »
رَبَرِ دینی وُیسا وُ ایچِنو دُعا کِرد : « اِی خُدا شُرکت با کِه جورِ مَردُمِ دی ، گُناکار ، دُز ، ظالِم ، زِناکار وُ حَتا جورِ ای خِراج گِر نیدُوم .
هَر هَفتِه دو وِلا روزِه اِگِرُوم وُ زِ هَمِه پیلا وُ دَرامَدی کِه دَسُمِه اِگِرِه ، یِه زِ دَسِه وِ تُو اِدُوم . »
اَما اُ خِراج گِر دیرتَر زِ اُ رَبَرِ دینی وُیسا وُ وَختِه دُعا ، حَتا سَرِسِ وِ طِرَفِ آسِمون نَوُرد وِ رُو ، بَلاکُوم وا مُشت وِ سینِه خُوس زِیدِه ، گُو : « خُدایا وِه مُو رَم کُون ، چُون گُناکارُوم ! »
بَدِس عیسی اِدامِه دا : « حَییقَتِسه وِه ایسا اِگُوم خُدا دُعا اُ خِراج گِرِ نِه اِشنُفت وُ هُونِه زاهِد وِ حِساو اَوُرد . خُدا هَرکی نِه کِه مَغرور بو ایارِه بِلَم وُ هَرکی خُونِه فِروتَن کُونِه سَرفِراز اِکُونِه . »
یَه رو عیسی مَلی زِ مَردُمِ نِه کِه دَورِس جَم وابیدِه بیدِن تازِس بِشنُفِن ، تَلیم اِدا . بیشتَریاسون خِراج گِر وُ بِقیِه مَردُمایی بیدِن کِه تِلاشی سی اَطاعَت زِشَریعَتِ موسی نِکِردِن .
اَما رَبَرا دینی کِه مِنِه اُوچُو بیدِن ، اِدیدِن کِه عیسی چِطَو وا گُناکارا جورِ رَفیقا صِمیمی رَفدار اِکُونِه . پَ وِ هَمدیِه اِگُودِن کِه عیسی کارِ اُشتَوایی اِکُونِه . وَختی عیسی حَرفاسونِه اِشنُفت ، ای مَتَلِ نِه سیسون وازگو کِرد :
« پیایی بی کِه دُتا کُور داشت . یَه رو کُورِه کُوچیرتَر وِه بَوِه گُو : مُو اِرثُومِه هَمیسُو اِخُوم ! » سی هَمیوُ بَوِه داراییسِه وا دو کُورِس تُقس کِرد .»
چی زِس نَگُدَشت کِه کُورِ کُچیرتَر هَر چی داشت جَم کِرد وُ وِه دیاری دیردَس رَه وُ مِنِه اُوچُو هَمِه دارایی خُونِه مِنِه زِندِیی گُناوُری نابود کِرد .
مَلی نَگُدَشت کِه قَطی گَپی مِنِه اُ جایی کِه اُ کُر بی ، اُوِی وُ هُو دی پیلی سی خِریدِن خُوراک نَداشت . سی هَمیُو مَجوور وابی وِ تِینا کاری کِه زِس بَر اِوِی یَنی چُپُوی خوکا مَشخول وابو وُ اُقَد فَقیر وُ گُسنِه بی کِه وا خُوراکِ خوکا اِشکَمِ خُونِه سیر اِکِرد .
اَخیر یَه رو کُور کُچیرتَر وا خُوس گُو : « مُو ایچُو چِه اِکُونُم ؟ هَمِه حِزمَتکارا بَوِم خوراک مَلی سی خَردِن دارِن ، اَما مُو ایچُو زِ گُسنِه یی اِمیرِوم . پَ طِی بَوِه خُوم اِوُرگَرتُوم وُ زِس تَمَنا اِکُونُوم کِه یِکی زِ حِزمَتکاراس بوم .»
پَ وِ طِرَفِ حُوِه بَوِس رَه وَس . هَنی زِ حُوِه دیر بی کِه بَوِس هُونِه دی وُ دِلِس سیس سُود وُ سِری وِ طِرَفِس دَوِس هُونِه بَغَل کِرد وُ بوسی .
کُور وِ بَوِس گُو :« بَوِه ، مُو وِ تُو وُ خُدا گُنا کِردُم وُ دی لایِق نیدُم کُورِت بوم . »
اَما بَوِس وِ حِزمَتکارا گُو : « بی مَتَلی بِرین وُ بِتَرین لَواسا نِه زِ حُوِه بیارین وُ وَرِ کُورُم کُنین .اَنگُشدَری وِ دَسِس وُکَوشی وِ پاس کُنین . وُ گوَری تِنگ یینِه اَوُردِه ، سَرِسِ بِوُرین تا جَشن بِگِریم وُ شُودی کُنیم . چُون ای کُورُم مُردِه بی وُ ایسُو زِندِه وابیدِه . گُم وابیدِه بی وُ ایسُو هُونِه دُوارتِه جُوسُوم . »
پَ ، هَمِسون جَشنِ گَپی وِپا کِردِن . چی نَگُدَشت کِه کُورِ گَفتَر کِه زِ کارِ بَرزِیَری وِ حُوِه اِوُرگَشت ، صِدا ساز وُ رَقص وُ آوازِنِه اِشنُفت وُ کَنجُو کُو کِرد کِه چِه وابی .
وَختی کُورِ گَفتَر فَمی کِه ای شُودی وُ رَقص سی وُرگَشتِنِه گِووس وِه حُوِه یِه ، عَصَوانی وابی وُ نَخاس وِه مِنِ حُوِه وابو . بَوِس زِی بِدَر وُ وِس اِلتِجا کِرد کِه وِ حُوِه بیا وُمِنِ جَشن شِرکَت کُونِه ، اَما هُو دَرخاسِ بَوِه نِه رَد کِرد .
کُورِ گَفتَر وِه بَوِس گُو : « هَمِه ای سالا وا بَفاداری حِزمَتِت کِردُم ! هیشوَخت زِ فِرمونِت سَرپیشی نَکِردُم وُ مِنِه هَمِه ای مُدَت ، حَتا یَه بُزی هَم وِ مُو نَدادی تا تَرُوم وا رَفیقام جَشن بِگِرُم . اَما ای کُورِت دارایی تِه مِنِه راها گُناوُریس نابود کِرد . وُ ایسُو کِه وِه حُوِه وُرگَشتِه ، بِتَری گُوَرِ تِنگِ نِه سی هُو کُشتی تا جَشنی راس کُنی .»
بَوِس جِواو دا : « کُورُم ، تو هَمیشِه طِیمی وُ هَر چی دارُوم اینِه تُونِه . اَما بِتَرین کار یُونِه کِه ایسُو جَشن بِگِریم وُ شُودی کُنیم ،چُون گِووت مُردِه بی وُ زِندِه وابی ، گُم وابیدِه بی وُ جُوستِه وابی .»
یَه رو ، عیسی سِه تا زِ شاگِرداس یَنی پِطرُس ، یَعقوب وُ گِووس یوحَنا نِه وُرداشت وُ ری کُوهه بُلَنی بُرد تا وا یَک دُعا کُونِن .
وَختِ دُعا ، صورَتِ عیسی جورِ اَفتَو نورُونی وُ لَواسِس جور نور اِسبید وابی . اُطَو اِسبید کِه ری زِمین جورِس نی .
اُوسُو موسی وُ ایلیا ( اِلیاس ) هاشکار وابیدِن . ای پیایَل ، صَدا سال پِش زِ ای واقِه یه ری زِمین زِندِیی اِکِردِن . هُونُو وا عیسی دَروارِه مُردِنِس کِه زی مِنِ اُورشِلیم واقِه اِیابی ، گُفت وُ لُفت کِردِن .
وَختی کِه موسی وُ ایلیا وا عیسی مَشخولِ گُفت وُ لُفت بیدِن ، پُطرُس وِ عیسی گُو : « شِه خوو کِه ایما ایچُونیم . اَجازِه بِدِه سِه تا کَپَر بِسُوزیم ، یَکی سی تو ، یَکی سی موسی وُ یَکی هَم سی ایلیا . پِطرُس نَدُوِس کِه شِه اِگُو .»
هَنی حَرفِ پِطرُس تَموم نوابیدِه بی کِه اَوری نورُونی دومِن اُوِی وُ دَورِسونِه گِرِه وُ صِدایی زِس دِر اِوِی کِه ، یُو کُورِ عِزیزِمُونِه کِه زِس کامِل دِلشُودُوم . حَرفِسِ بِشنُفین . وا اِشنُفتَنِ ای صِدا ، سِه شاگِرد زِ تَرس ری زِمین وَسِن .
عیسی نِهِنگ وابی وُ دَس ریسون نِها وُ گُو : « وُرِسین وُمَتَرسین !» وَختی هُونُو تیَلِسونِ واز کِردِن ، هیشکَس جُز عیسی نِه نِیدِن .
عیسی وُ اُ سِه شاگِرد زِ کُوه وُرگَشتِن . اُوسُو عیسی وِ هُونُو فَرمود : « زِ اُونچِه دیدین هَنی وِ کَسی شی نَگُوین . مُو زی اِمیرُوم وُ دُوارتِه زِندِه اِبوم . بَدِس اِتِرین وِ بَقیِه بُگُوین کِه شِه دیدین . »
یَه رو ، عیسی اِشنُفت کِه ایلعازَر مَلی مِریضِ . ایلعازَر وُ دُو دِدوس مَریَم وُ مارتا ، زِ رِفیقا نِهِنگ وُ صِمیمی عیسی بیدِن . وَختی عیسی ای حَوَرِ نِه اِشنُفت ، گُو : « ای مَرَض باعِثِ مُردِنِس نِبو ، بَلاکُوم سی گَپی وُ جِلالِ خُدا اِبو . » عیسی وا یُو کِه هُونُو نِه دوس داشت اَما دو رو دی جایی کِه بی مَند .
بَد زِگُدَشتِنِ اُ دو رو عیسی وِ شاگِرداس گُو : « بیُوین وِ یِهودیِه وُرگَرتیم .» اَما شاگِردا گُودِن :« اِی اُسا ، هَمی شَن رو پِش بی کِه مَردُمِ یِهودیِه اِخاسِن کُوشِنِت ! . عیسی گُو : « رَفیقِ ایما ایلعازَر خَوسیدِه وُ مُو اِرُوم تا هُونِه بیار کُنُم .»
شاگِردا عیسی جِواو دادِن : « خُداوَندا ، اَیَر هُو خَوسیدِه ، حالِس بِتَر اِبو . » اُسُو عیسی وِ طَورِ واضِه فَرمود : « ایلعازَر مُردِه . مُو خُوشحالُم « کِه اُچُو نَبیدُم تا ایسا تَرین بُوم ایمون بیُورین . »
وَختی عیسی وِ شَرِ جا بِنِشینِ ایلعازَر رَسی . زِ مُردِنِ ایلعازَر چار رو اِگُدَشت . مارتا وِ پِشوازِ عیسی رَ وُ گُو : « سَروَرُم اَیَر ایچُو بیدی ، گِووم نِمُرد . اَما مُو ایمون دارُم هَر چِه تو زِ خُدا بِخُوی ، هُو وِه تُو اِبَشخِه . »
عیسی جِواو دا :« مُو قیامَت وُ حَیاتِ هَمیشِه یی هِدُوم . هَرکی بُوم ایمون اَوُرد ، حَتا اَیَر بِمیرِه ، زِندِه اِبو . هَرکی بِه مُو ایمون اَوُرد هیشوَخت نِمیرِه . آیا وِ ای گُفتِه مُو ایمون داری ؟» مارتا جِواو دا: « بَلی اُسا ، مُو ایمون دارُوم کِه تو مِسیح ، فَرزَندِ خُدایی .»
وَختی مَریَم طِی عیسی رَسی ، وِ پاهاس وَس وُ گُو : « سَروَرُوم ، اَیَر ایچُو بیدی ، گِووم نِمُرد . » عیسی زِسون پُرسی : «کُویِه خاکِس کِردین ؟ » هُونُو جِواو دادِن : « مِنِه قَور . بیَو وُ بِوین . اُسُو عیسی گِرِوِست .
قَورِایلعازَر اِشکَفتی بی کِه بَردِ گَپی پِشِ دَرِس نَهادِه بیدِن . وَختی عیسی وِه قَور رَسی ، وِ هُونُو گُو: « بَردِ نِه یَه وَر بِزَنِن ! » اَما مارتا گُو : « چار رو زِه مُردِنِس اِگُدَرتِه . ایسُو دی لاشِس بو کِردِه . »
عیسی جِواو داد : « مَر نَگُودُوم وِ مُو ایمون بیار تا جِلالِ خُدانِه بِوینی ؟ » سی هَمیُو هُونُو بَردِ نِه وُرداشتِن .
اُسُو عیسی وِ آسِمون سَیل کِرد وُ گُو : « بَوِه ، تُونِه شُرک اِکُنُوم کِه دُعا مُونِه اِشنُفتی . مُو اِدونُوم کِه تُو هَمیشِه دُعامِه اِشنُفی ، اَما یُو نِه سی خاطِرِه مَردُمی کِه ایچُونُن گُودُوم ، تا ایمون بِیارن کِه تُو مُونِه فِشنادی . بَدِس بُنگِ بالا کِرد وُفَرمود : « ایلعازَر بیَو صَرا ! »
ایلعازَر زِ قَور اُوِی صَرا ! حالی کِه هَنی هَمِه لاشِس مِنِه کَفَن لِفنیدِه بی . عیسی وِه هُونُو گُو : « وازِس کُونین تا بَتَرِه رَه بِرِه .» عِدِه یی زِ یِهودیا چُون ای مُنجِزِ نِه دیدِن ، وِ عیسی ایمون اَوُردِن .
اَما گَپَلِ دینی یِهود حِسوتی کِردِن ، پَ دَورِ هَم جَم وابیدِن تا نَشقِه کُشتِنِ عیسی وُ ایلعازَرِ نِه بِکَشِن .
یِهودیا هَرسال ، عِیدِ پِسَخِ نِه جَشن اِگِرِدِن . ای جَشن ،سی یادبودِ هُو بی کِه چِطَو خُدا صَدا سال پِش ، بَوِه یَلِ هُونُو نِه زِ بَردِه یی وُ اِسیریِ مِصر نَجات بَشخیدِه بی . تَقریوَن سِه سال بَد زِ اَوَلی مُوعِظِه وُ تَلیم هَمِگونی عیسی ، هُو وِ شاگِرداس گُو کِه اِخُو عِیدِ پِسَخِ نِه وا هُونُو مِنِ اورشِلیم جَشن بِگِرِه ، وُ یُو کِه اُچُو کُشتِه اِبو .
یِهودا یَکی زِ شاگِردا عیسی بی . هُو مار حِساو پیلِ شاگِردا بی وُ، بَضی وَختا هَم هُو پیل اِدُزی . بَد زِ یُو کِه عیسی وُ شاگِرداس وِ اورشِلیم رَسیدِن ، یِهودا رَ طِی کاهَنا گَپِه یِهود وُپِشنِهادِ خَیانَت وِ عیسی نِه وِ جا پیل وِ هُونُو دا .هُو اِدونِس کِه رَبَرا یِهودی مِسیح بیدِنِ عیسی نِه اِنکار اِکُونِن وُ نَشقِه کُشتِنِسِه کِشیدِه بیدِن .
گَپ گَپَلِ قَومِ یِهود وا رَبَری کاهِن گَپِه ، سی خَیانَتِ یِهودا سی سِکِه نُرقِه دادِن . دُرُس طِوقِ پِشگُویی پِیغُومبَرا کِه یُونِه گُودِه بیدِن .یِهودا قَوول کِرد وُ پیلِنِه وُرداشت . زِ اُ وَخت هُو بِجُوسِ یَه فِرصَتی بی تا عیسی نِه وِسون تَسلیم کُونِه .
عیسی مِنِه اورشِلیم ، عِیدِ پِسَخِ نِه وا شاگِرداس جَشن گِرِه. وَختِ خَردِنِ شُومِ پِسَخ ، عیسی نونِ نِه وِ دَس گِرِه وُ گُو : « بِگِرین ، یُو لاشِ مُونِه کِه مِنِه رَهِ ایسا فِدا اِبو . ای کارِنِه وِ یادِ مُو اَنجُوم بِدین . » وِ ای طِریق عیسی گُو کِه لاشِس سی هُونُو قُربونی اِبو .
بَدِس عیسی تاسِ نِه کِه مِنِس اَو اَنگیر بی وُرداشت وُ بِسون گُو :« بِگِرین ، یُو خینِ مُو مِنِ پِیمونِ تازِه یِه کِه سی آمُرزیدِنِ گُناها ایسا رِختِه اِبو . هَر وَخت یُونِه اِخُورین ، وِ یادِ مُو بُخُورین .»
بَدِس عیسی وِ شاگِرداس گُو : « یَکی زِ ایسا بُوم خَیانَت اِکُونِه .» شاگِردا تَعَجُو کِردِن وُ پُرسیدِن : « کی ای کارِنِه اِکُونِه . » عیسی گُو : کِسی کِه مُوای تیکِه نِه وِ هُو اِدُوم ، اُ خَیانَتکارِه . » بَدِس اُ نونِ نِه وِ یِهودا دا .
بَد زِ هُو کِه یِهودا نونِ نِه وُرداشت ، شِیطُو رَ وِ مینِه جِلدِس . هُو زِ اُچُو رَ تا وِ گَپ گَپَلِ یِهود کُمَک کُونِه تا عیسی نِه دَسگِر کُونِن . ای واقِیِه مِنِ شَو اِتِفاق اُوفتا .
بَدِ غِذاعیسی وُ شاگِرداس وِ طِرَفِ کُوهِ زِیتین رَدِن . عیسی گُو : « اِمشَو ایسا مُونِه تِینا اِلین . چُون مِنِه کِتاوِ آسِمونی نِوِشتِه وابی ، چُوپُوِنِ اِزَنِن وُ هَمِه گوسِندا پَشخ اِبون . »
پِطرُس گُو : « حَتا اَیَر هَمِه تُونِه تَرک کُونِن ، مُو ایکارِنِه نِکُونُوم ! » عیسی بِس گُو :« شِیطُون اِخُو هَمِه ایسانِه داشتِه بو ، اَما مُو سی تُو دُعا کِردُم تا ایمونِت زِ دَس نَرِه . بِدون کِ اَمشَو ، پِش زِ خُرُوسخُون ، تو سِه وِلا اِنکار اِکُونی کِه مُونِه اِیَشنی ! »
پِطرُس دُوارتِه وِ عیسی گُو : « حَتا اَیَر بِمیرُوم تُونِه اِنکار نِکُونُوم ! » بَقیِه شاگِردا هَم ایطَو گُودِن .
بَدِس عیسی وا شاگِرداس وِ باغِ جِتسیمانی رَدِن . عیسی وِ شاگِرداس گُو کِه مِنِ دُعا بِمَنِن مَوادا گِرِفدارِ وَسوِسِه وابون . بَدِس عیسی هُونُونِه تَرک کِرد تا دُعا کُونِه .
عیسی سِه وِلا ایطَو دُعا کِرد ، اِی بَوِه مُو اَیَر مُونکِنِه ، اِلتِفات کُون اَجازِه بِدِه زِ ای جومِ رَنجُ مِهنَت نَخُورُم . اَما اَیَر رَهِ دیِه یی سی آمُورزیدِنِه گُناها آدُما نی ، پَ اِرادِه تُو اَنجُوم وابو . عیسی اُونچِنُو گِرِفدارِ کِشمَکِشِ رویی وابیدِه بی کِه عِرَقِس جورِ قَرطِه ها خین ری زِمین اِوَس . خُدا مِلِکی نِه فِشنا تا هُونِه تَقبیَت کُونِه .
بَد زِ هَر دُعا ، عیسی وِ طِرَفِ شاگِرداس اِوُرگَشت اَما اِدی کِه هُونُو خَوِن . وَختی کِه عیسی سی سِیُومی وِلا وُرگَشت گُو : « وُرِسین ! اُ شاگِردِ خایِنُوم ایچُونِه . »
یِهودا وا رَبَرا یِهود ، سَروازا وُ جَمیَتِ گَپی اُوِيدِن . هُونُو وا خُوسون شُمشیر وُ گُورز داشتِن . یِهودا وِ طِرَفِ عیسی اُوِی وُ گُو : « سِلام اِی اُوسا ، وُ هُونِه بوسی . یُو عِلامَتی بی تا وِ گَپ گَپَلِ دینی یِهود بَفَمونِه ، کِه کُو یَکی عیسی یِه تا دَسگِرِس کُونِن . بَدِس عیسی بِس گُو : « یِهودا ، آیا وا بوسی بُوم خَیانَت اِکُونی ؟ »
وَختی کِه سَروازا ، عیسی نِه دَسگِر کِردِن ، پِطرُس شُومشیرِ خُونِه کَشی وُ گوشِ راسِ حِزمَتکارِ کاهِن گَپِنِه بُوری . عیسی وِس گُو : « شُمشیرِتِه غِلاف کُون ! مُو تَرُوم زِ بَوُم دَرخاس کُونُوم تا هِزارا مِلِک وِ کُمُک مُو بِفِشنِه . اَما مُو وا زِ بَوُوم اَطاعَت کُونُوم .» بَدِس عیسی گوشِ اُ پِیانِه شِفا دا . بَد زِ دَسگِری عیسی ، هَمِه شاگِردا گُرُخدِن .
نِصوِ شَو ، سَروازا عیسی نِه وِ حُوِه کاهِن گَپِه بُردِن تا کاهِن گَپِه خُوس زِس وازخاس کُونِه . پِطرُس هَم زِ دیر بِدینِسون اِیُوِی . وَختی عیسی نِه وِ مِنِ حُوِه بُردِن ، پِطرُس بیرُو حُوِه طِی تَش وُیسا .
مِنِ حُوِه ، رِییسا یِهود هُونِه وازجویی کِردِن . هُونُو شاهِدا دُرُگُویی اَوُردِن کِه دَروارِه عیسی دُرُ گُودِن . اَما شِهادَتاسون وا یَک یِکی نَبی ، سی هِمیُو رَبَرا یِهود نَتَرِسِن ثابِت کُونِن کِه هُو گُناکارِ . عیسی هَم هیش حَرفی ری زِوونِس نَوُرد .
اَخیر کاهَن گَپِه وِعیسی سِیل کِرد وُ گُو :« وِ ایما بُگُو ، آیا تُو مِسیح کُورِ خُدا زِندِ یی ؟ »
عیسی گُو : « بَلی هِدُوم ، وُ یَه رو مُونِه اِبینی کِه طِرَفِ راسِ خُدا نِشَسُوم وُ وا قُوَت زِ آسِمون ، وِ زِمین اِوُرگَرتُوم . » یِهَو کاهِن گَپِه لَواسِ خُونِه دِرد وُ وِ رَبَرا دینی قارنی :« کُرف گُو ! ایما وِ شاهِدا دیِه یی اِتیاج نَدُوریم ! هَمِه اِشنُفتین کِه هُو گُو مُو کُورِ خُدایُوم .» چِه رای اِدین ؟
رَبَرا دینی یِهود هَمِه وِ کاهِن گَپِه جِواو دادِن : « هُو سِزاس مُوردِنِه ! » اُوسُو تیَلِ عیسی نِه بَسِن ، وِ صورَتِس تُوف وَندِن ، هُونِه زِیدِن وُ مَخسِرِه کِردِن .
زِ بیرونِ حُوِه ، پِطرُس مَندیروُیسادِه بی . کِنیزی بِس گُو : « گَمونُوم تُو هَم وا عیسی بیدی ! » پِطرُس اِنکار کِرد . قَردی بَدِس یَه کِنیزِ دیِه هَمی حَرفِنِه بِس زِی وُهُو اِنکار کِرد . اَخیر ، کِسایی کِه اُوچُو وُیسادِه بیدِن بِس گُودِن : « تُو حَتمی یِکی زِ شاگِردا عیسی یی چُون تُونَم جِلیلی هِدی.»
اُسُو پِطرُس قَسَم خَرد وُ گُو : « خُدا مُونِه لَهنَت کُونِه اَیَر ای پیانِه بِیَشنُوم ! » دَرجا خُروس بَنگ زِی وُ عیسی وُرگَشت وُ وِ پِطرُس سِیل کِرد .
بپِطرُس رَ وُ مَلی گِرِوِست . یِهودا خایِن دی کِه رَبَرا یِهود عیسی نِه وِ مُردِن مَکوم کِردِن ، ناراحَتی مَلی هِونِه گِرِ وُ دَس وِ خُوکُوشی زِی .
مِنِ ای روا پیلاتُس فِرموندار رومی ری یِهودا حُکرونی اِکِرد. گَپ گَپَلِ یِهود عیسی نِه طِیس بُردِن خاسِ هُونُو یُو بی کِه پیلاتُس عیسی نِه وِ مَرک مَکوم کُونِه . پیلاتُس زِ عیسی پُرسی : « آيا تو پادِرشا یِهودی ؟ »
عیسی جِواو دا : « دُرُس گُودی . اَما پادِرشایی مُو زِمینی نید . اَیَر ایطَو بی ، طِرَفدارام سیم اِجَنگیدِن . اَما مُو وِ دُنیا اُوِیدُم تا حَییقَتِ نِه دَروارِه خُدا بُوگُوم . هَر کی کِه حَییقَتِ نِه دوس داشتِه بو وِه مُو گُوش اِکُونِه . پیلاتُس گُو : « حَییقَت شِنِه ؟ »
بَد زِ گَپ وُ گُوتِ پیلاتُس وا عیسی ، هُو طِی جَمیَت رَ بِدَر وُ گُو : « مُو گُنایی مِنِ ای شَصخ نَجُوسُوم . » اَما گَپ گَپَلِ یِهود مِنِه جَمیَت قارنیدِن : « مَصلووِس کُون ! » پیلاتُس جِواو دا : « هُو گُناکار نی .» اَما هُونُو ای دَفا وا بُنگِ بالاتَری قارنیدِن . بَدِس پیلاتُس سی سِیُومی وِلا گُو : «هُو گُناکار نی ! »
اَما پیلاتُس زِ یُو کِه شورِش اِبو ، تَرسی ، سی هَمیُو قَوول کِرد وُ عیسی نِه وِ سَروازاس دا تا مَصلووِس کُونِن . سَروازا رومی عیسی نِه شَلاق زِیدِن وُ لَواس شُوهی وَرِس کِردِن وُ تاجی زِ خار ری سَرِس نِهادِن . اُسُو وِه مَخسِرِه اِگُودِن : « زِندِه وا پادِرشا یِهود » .
بَد زِ هُو کِه سَروازا ، عیسی نِه مَخسِرِه کِردِن ، هُونِه بُردِن صَرا تا مَصلووِس کُونِن .هُونُو هُونِه واداشتِن تا صِلیوِ خُونِه بِوَرِه .
سَروازا ، عیسی نِه وِه جایی وِه نومِه جُلجُتا (جُمجُمِه سَر ) بُردِن وُ دَسو پاسِه ری صِلیو میخکو کِردِن . اما عیسی گُو : « اِی بَوِه ای مَردُمِ نِه بِوَشخ چُون نَدونِن چِه اِکُونِن .» وِ فِرمون پیلاتُس وِ رُ سَرِس علامَتی نِهادِن کِه ریس نِوِشتِه بی « یُو نِه پادِرشا یِهود .»
سَروازا ری رَختا عیسی قُرِه وَندِن . وَختی هُونُو ای کارِنِه کِردِن ، اُ پِشگویی کِتاو مُقَدَس واقِیَت وابی کِه اِگُو: « لَواسامِه بِینِ خُوسون تُقس کِردِن وُ ری قَبام قُرِه وَندِن . »
عیسی نِه بِینِ دو گُناکار مَصلو کِردِن . یَکی زِ هُونُو عیسی نِه مَخسِرِه اِکِرد ، اَما دیَری بِس گُو : « آیا تو زِ خُدا نِتَرسی ؟ ایما گُناکاریم اَما ای شَصخ بیگُنایِه . اُوسُو وِ عیسی گُو :« اِی عیسی ، مُونِه مِنِه مَلَکوتِ خُوت وِ یادِت بیار . » عیسی وِس جِواو دا : « تُو هَمی اَمرو وا مُو مِنِه بِهِشت اِیای .
رَبَرا دینی یِهود ، وُ جَمیَتی کِه اُوچُو بیدِن ، عیسی نِه مَخسِرِه اِکِردِن . هُونُو اِگُودِن :« اَیَر تُو کُورِ خُدایی ، زِ صِلیو بیَو بِلَم وُ خُونِه نَجات بِدِه ! اُوسُو ایما وِ تُو ایمون اِیاریم .»
اُسُو آسِمونِ هَمِه اُو دیار وا یُو کِه ظُر بی ، کامِل تاریک وابی ، ای تاریکی زِ ظُر تا ساعَتِ ۳ پَسین اَدامِه داشت .
مِنِ هَمی وَخت عیسی بُنگِ بالا کِرد وُ داد زِی : « اِي بَوِه ، رو خُونِه وِ دَسِت اِدُم . » بَدِس سَرِ خُونِه دومِن وَند وُ جون دا . وَختی هُو جون دا ، هَمی وَخت ، زِمین لَرزِه اُوِی وُ یِهَو پَردِه حُوِه خُدا کِه جا مُقَدَسِ نِه سَوا اِکِرد وُ اِنسونا نَتَرِسِن اُ طِرَفِس بِرِن ، زِ رُو تا بِلَم دِردِه وابی .
عیسی وا مُردِنِس ، رَهِ نِه واز کِرد تا مَردُم بِتَرِن خُدانِه بِجورِن . وَختی نِگَبونِه رومی زِرِ صِلیو ای رویدادِنِه دی ، گُو : « حَییقَتَن کِه ای پیا بی گُنا بی . هُو پِسَرِ خُدا بی . »
بَدِس دوتا زِ گَپ گَپَلِ یِهود ، نیقودیموس وُ یوسُف کِه ایمون داشتِن کِه عیسی هِمُو مِسیحِ مُوعودِه ، طِی پیلاتُس رَدِن وُ خاسِن کِه لاشِ عیسی نِه تَویل بِگِرِن . هُونُو جِنازِه نِه وا یِه لِکِه کَتونی لِفنیدِن وُ مِنِ قَوری بَردی نِهادِن وُ یَه بَردِ گَپی هَم پِشِ دَرِ قَور غَلتَنیدِن تا بَستِه وابو .
بَد زِ یُو کِه سَروازا ، عیسی نِه مَصلو کِردِن ، گَپ گَپَلِ قَومِ یِهود طِی پیلاتُس رَدِن وُ گُودِن : « عیسی وِه دُرُ گُو کِه بَد زِ سِه رو زِ مُردِها اِوُرِستِه .سی یُو کِه شاگِرداس نَتَرِسِه بون جِنازِسِه بِدُوزِن ، وا شَصخی نِه مامور کُنیم تا وِ مُدَتِ سِه رو قَورِ نِه بِپایِه . اَیَر بِتَرِن جِنازِنِه بِدُوزِن ، اُوسُو اِدِا اِکُونِن کِه هُو زِ مُردِیَل وُرِستا .»
پیلاتُس گُو : « سَروازایی نِه وا خُوتُون بِوَرین وُ تا جایی کِه اِتَرین قَورِنِه زیرِ نَظَر بِگِرین .» سی هِمیُو هُونُو رَدِن وُ بَردِ گَپِ دَرِ قَورِ نِه مُور وُ موم کِردِن وُ سَروازایی نِه اُوچُو نِهادِن کِه نِگَبونی بِدِن تا کِسی نَتَرِه جِنازِه نِه بِدُزِه .
چُون رو بَد زِ دَفنِ عیسی ، یَنی رو شَبات کار کِردَن قَدِقَن بی ، هیشکی زِ رَفیقا عیسی نَتَرِسِن وِ سَرِ قَور بِرِن . اَما سَحَرِ رو بَد ، تِدادی زِ زِنگَل اَمُودِه وابیدِن تا ری سَرِ قَور عیسی بِرِن وُ جِنازِه عیسی نِه تَدهین کُونِن .
پِش زِ یُوکِه زِنگَل وِ اُوچُو بِرَسِن ، مِنِ قَور زَمین لَرزِه حِساوی وابی . مِلِکی زِ آسِمُو وِی بِلَم ، بَردِ دَرِ قَورِنِ وِ طِرَفی غَلتَنی وِ ریس نِشَس . اُ مِلِک هَمچِنُو بَرقِ آسِمُون اِدُرَخشی . نِگَبونا وا دیدِنِ هُو چِنُو تَرسِستِن کِه جورِ مِیِت وِ زِمین وَستِن .
وَختی کِه زِنگَل وِ قَور رَسیدِن ، مِلِک وِسون گُو :« مَتَرسین ، عیسی ایچُو نی . هُوهَمطَو کِه وَدِه دا بی زِ مُردِه ها وُرِستا . مِنِ قَورِ بِنیَرین وُ بِوینین . » زِنگَل مِنِه قَورِنِه سِیل کِردِن وُ جایی کِه جِنازِه عیسی نِه مِنِس نِهادِه بیدِن دیدِن ، اَما جَنازِه نِه نَجُوسِن .
اُوسُو مِلِک وِ زِنگَل گُو : « بِرین وُ وِ شاگِردا بُگوین کِه عیسی زِ مُردِه ها وُرِستا وُ پِش زِ ایسا وِ جِلیل اِرِه .»
زِنگَل حالی کِه هَم خُوشحال بیدِن هَم تَعَجُو کِردِ بیدِن ، وِ طِرَفِ شاگِردا رَدِن تا حَوَرِ حُوشِ نِه وِسون بَرَسونِن .
مِنِ حالی کِه زِنگَل اِدَوِستِن تا ای حَوَرِ حُوشِ نِه وِ شاگِردا بِدِن ، یِهَو عیسی وِسُون هاشکار وابی . هُونُو پِشِ هُو زَمین وَستِن وُ پَرَسیدِنِس . عیسی وِسون گُو : « مَتَرسین ! بِرین وُ وِ شاگِردام بُگوین کِه وِه جِلیل بِرِن وُ مُونِه اُوچو اِبینِن .»
رویی کِه خُدا عیسی نِه زِ مُردِ ها بُلَن کِرد ، دُو تا زِ شاگِردا حالِ رَدِن وِ یَکی زِ شَرا نِهِنگ ، دَروارِه اُونچِه سی عیسی اِتِفاق اوفتا حَرف اِزِیدِن ، هُونُو اُمید داشتِن کِه عیسی هِمو مِسیحِ موعود بو ، اَما هُو کُشتِه وابیدِه بی . ایسُو زِنگَل گُودِن کِه عیسی زُونتَرِه زِندِه وابی ، اما شاگِردا نَدونِستِن چِنِه باوَر کُونِن .
عیسی وِ شاگِردا نِهِنگ وابی وُ واسون گَپ زِی اَما هُونُو هُونِه نِیَشنیدِن . عیسی زِسون پُرسی : « دَروارِه چِه حَرف اِزَنین ؟» وِ عیسی گُودِن : « حَرفاسون دَروارِه واقِه ایی کِه ای چَن رو پِش ، سی عیسی اِتِفاق اوفتا .» هُونُو دار اِگُودِن کِه عیسی غَریوِیی یِه کِه زِ پِش آمِدا مِنِه اورشِلیم بی حَوَرِ .
بَدِس عیسی سیسون شَر دا کِه کَلومِ خُدا دَروارِه مِسیح چِه گُو . هُو بِسون یادآوِری کِرد کِه پُیغُومبرا گُودِه بیدِن کِه مِسیح زَرج اِکِشِه وُ کُشتِه اِبو ، اَما مِنِ رو سِیُوم زِندِه اِبو . وَختی هُونُو وِ نِهِنگی اُ شَر رَسیدِن ، کِه اِخاسِن اُوچُو بِمَنِن ، تِقریوَن شَو وابی بی .
وَختی اُو دُو پیا وِجاسون رَسیدِن ، تَقریوَن شَو بی . هُونُو زِعیسی دَوَت کِردِن کِه شَو واسون بِمَنِه ، هُوهَم واسون مِنِه حُوِه وابی . وَختی وِ سَرِه سُرفِه شُوم نِشَسِن ، عیسی نونِ نِه وُرداشت وُ شُرک کِرد هُونِه دِرد . یِهَو تیَلِسون واز وابی وُ دَرجا هُونِه اَشنیدِن . اَما عیسی هَمی وَخت زِ نَظَرِسون غَیو وابی .
اُ دُتا وِ هَمدیِه گُودِن : « هُو عیسی بی ! وُ سی هَمیُو وَختی هُو مَطلَوا کِتاو مُقَدَسِ نِه سیمون تَوضیح اِدا دِلُمون اِلَرزِس .» اُسُو دَرجا وِ اُورشِلیم وُرگَشتِن وُ وَختی کِه رَسیدِن ، وِ شاگِردا گُودِن : «عیسی زِندِه یِه ! ایما هُونِه دیدیم ! »
مِنِه هَمی حال کِه سَرِسون گَرمِ گُفت وُ لُفت بی ، یِهَو عیسی مابِینِسون هاشکار وابی وُ گُو :« سَلومَتی وا ایسیا با ! » شاگِردا دار اِگُون رو اِبینِن ، اَما عیسی گُو : « سیچِه تَرسِستین شَک دُورین مُو عیسی یُوم ؟ وِ دَسا وُ پاهام سِیل کُونین روآ لاشی جور مُو نَدارِن .» سی هُو کِه وِ هُونُو نِشُو بِدِ کِه رو نی ، زِسون خاس کِه وِس چی بِدِن تا بُخُورِه . هُونُو قَردی مُوهی وِس دادِن وُ عیسی هُونِه خَرد .
عیسی گُو : « مُو وِ ایسا گُوُدُم کِه هَرچِه مِنِ کَلومِ خُدا دَروارُوم گُودِه وابی ، وا اَنجُوم وابو . » اُوسُو عیسی وِسون کُمَک کِرد تا کَلومِ خُدانِه بِتَر بِفَمِن . هُو گُو: « زِ وَقتا دِیر ، مِنِ کِتاوا پِیغُومبَرا نِوِشتِه وابی کِه مِسیحِ مُوعود وا زَرجُ عِذاو بِوینِه ، جونِسِ فِدا کُونِه وُ روسِیُوم زِ مُردِا وُرِسِه . »
« پِیِغُومبَرا هَمچِنو نوِشتِن کِه شاگِردا مُو کَلومِ خُدانِه اِعلان اِکُونِن وُ وِ هَمِه اِگُون کِه وا تَوبِه کُونِن . هَرکی کِه تَوبِه کُونِه ، خُدا گُنااسِه اِیامُرزِه . شاگِردا مُو اِعلان ای پِیغومِنِه زِ اُورشِلیم شُرُ اِکُنِن ، بَدِس وِ مِنِ هَمِه قَوما وُ وِ هَمِه جا اِرِن . ایسا شاهِدِ حَرفا ، کارا وُ هَمِه واقِه هایی هِدین کِه سی مُو پِش اُوِی .»
عیسی مِنِ مُدَتِ چِل رو بَد زِ زِندِه وابیدِن زِ مُردیَل ، چَندی وِلا خُونِه وِ شاگِرداس هاشکار کِرد . هُو حَتا یَه وِلا خُونِه مِنِه یَه وَخت وِ مَلی زِ ۵۰۰ نَفَر هاشکار کِرد . هُو وِ راها جوراجوری وِ شاگِرداس ثابِت کِرد کِه زِندِه وابی وُ وِسون دَروارِه مَلَکوت خُدا یاد دا .
عیسی وِ شاگِردا فَرمود :« خُدا هَمِه اِختیارا مِنِه زِمین وُ آسِمُونِ نِه وِ مُو دادِه . سی هِمیُو بِرین وُ هَمِه قَومانِه شاگِردُم کُنین وُ هُونُونِه وِ نومِ پِدَر ، پِسَر وُ روحُ القُدُس تَعمید بِدین وُ وِسون یاد بِدین کِه چِطَو هَمِه فِرمونایی کِه وِ ایسا دادُمِ نِه اَطاعَت کُونِن .زِ خَیالِتُون بو کِه مُو هَمیشِه وا ایسایُوم .»
چِل رو بَد زِ هُوکِه عیسی زِ مُردیَل بُلَن وابی وِ شاگِرداس ایچِنُو فَرمود : « مِنِ اورشِلیم بِمَنین تا بَوِ مُو وا فِشنادِنِه روحُ القُدُس ، وِ ایسا قُردِت بِدِه .»، تا اُ تَسَلی دِهِندِه یَنی روحُ القُدُس ری ایسا بيا .» بَدِس عیسی جِلَو تیَلِسون وِ طِرَفِ آسمون رَ وِ رُ وُ مِنِه اَوری نادیدِ وابی . عیسی وِ دَسِ راسِ خُدا نِشَس تا ری هَمِه چی حُکمرونی کُونِه .
بَد زِ یُو کِه عیسی وِ آسِمُون وُرگَشت ، شاگِردا هَمچِنُو کِه عیسی فِرمون دا بی ، مِنِه اورشِلیم مَندِن . ایموندارا دایُوم وا یَک جَم اِیابیدِن وُ دُعا اِکِردِن .
یِهودیا هَرسال رو مُهُومی وِ نومِ پِنتیکاستِ نِه جَشن اِگِرِدِن کِه هَم وَخت وا پَیجا اُمی رو بَد زِ عِیدِ پِسَخ بی . پِنتیکاست جَشنِ یِهودیا سی وُرداشتِنِ سَمَرِ گَندُوم بی . هُونُو زِ هَمِه دُنیا وِ اورشِلیم اِیُوِیدِن تا ای جَشنِ نِه وا یَک اَنجُوم بِدِن . مِنِه ای سال ، جَشنِ پِنتیکاست ، تَقریوَن یِه هَفتِه بَد زِ رَدِنِ عیسی وِ آسِمُون اِتِفاق اوفتا .
وَختی هِمِه ایموندارا دَورِ هَم جَم وابیدِه بیدِن ، یِهَو صِدایی جورِ صِدا حَرکَتِ بادِ شِدیدِنِ اِشنُفتِن . اُسُو چیی جُورِ اَلُوا تَش ری سَرا هِمِسون گُر گِرِه . اُسُو هَمِه زِ روحُ القُدُس پُر وابیدِن وُ خُدانِه وِ زِوونایی کِه نَدونِستِن پَرَسیدِن . روحُ القُدُس قُردَتِ حَرف زِیدِن وِ زِوونا نِه وِسون بَشخیدِه بی .
وَختی مَردُمی کِه وِه اورشِلیم اُوِیدِه بیدِن ، ای صَدانِه اِشنُفتِن ، دَورِ هَم جَم آبیدِن تابِوینِن کِه چِه اِتِفاق اوفتا بی . هُونُو اِشنُفتِن کِه ایموندارا مَردُومِه نِه زَه کارا گَپِ خُدا حَوَردار اِکُونِن . هُونُو زِ ای قِضیِه تَعَجُو کِردِن ، چُون اِتَرِسِن حَرفا هُونُو نِه بِفَمِن . مِنِ مِملِکَتِ هُونُو مَردُم زِوونا جوراجوری داشتِن .شاگِردا زِ اِسراییل بیدِن وُ اِتَرِسِن فَقَد وِ زِوونِ آرامی ، عِبری وُ یا یونانی حَرف بِزَنِن . اَما هُونُو اِشنُفتِن کِه شاگِردا وِ زِوونِ داسون مَردُومِه نِه زِه کارا خُدا حَوَردار اِکِردِن .
مُشتی زِسون هَم گُودِن کِه شاگِردا مَست وابیدِن . اَما پِطرُس وُیسا وُ وِ هُونُو گُو :« بِشنُفین ! ای مَردُم مَست نیدِن ! بَلاکُوم یُو هَمُو پِشگویی یوییلِ پِیغُومبَرِ کِه خُدا گُودِه بی ٬٬ مِنِه روا اَخِر ، مُو رو خُومِه ری هَمِه آدُما اِریزُوم ٬٬
«اِی قَومِ اِسراییل ، عیسی شَصخی بی کِه کارا عبَلاجَوی اَنجُوم دا تا خُونِه وِ ایما بیَشنِه . هُو وا قُردَتِ خُدا کارا مَلی عِجیوی کِرد .ایسا یُونِه اِدونین ،اَما هُونِه ری صِلیو کِشُوندین !»
«عیسی مُرد ، اَما خُدا هُونِه زِ مُردِیَل بُلَن کِرد . یُو واقِه وابیدِنِه پِشگُویی اُ پِیغُومبِریِه کِه گُو ٬٬ تُو نِلی کِه لاشِ بَچِه مُقَدَسِت مینِ قَور فاسِد وابو ٬٬ ایما شاهِد یُوهِدیم کِه خُدا عیسی نِه زِ مُردیَل بُلَن کِرد .»
خُدا بَوِه ، ایسُو عیسی نِه وِ رُ ری بِلَنتِرین مِقامِ آسِمون یَنی وِ دَسِ راسِ خُوس نِشُوندِه . عیسی هَمطَو کِه وَدِه دابی روحُ القُدُسِ نِه سی ایما فِشنا . ای کارایی کِه اَمرو اِبینین وُ اِشنُفینِ نِه روحُ القُدُس اَنجُوم اِدِه .
«ایسا عیسی نِه ری صِلیو کِردین ، اِما واوَر دُوشتِه بوین کِه خُدا هُونِه ، خُداوَند وُ مِسیح ، اِنتِخاو فَرمودِه »
مَردُوم مَلی زِ حَرفا پِطرُس تاثیر گِرِدِن. سی هِمیُو زِ هُو وُ بَقیِه شاگِردا پُرسیدِن : « اِی گَویَل ، ایسُو وا چِه کُونیم ؟»
پِطرُس جِواو دا : « هَمِه ایسا وِ بَشخیدِه وابیدِنِه گُنااتون مُتاجین . پَ تَوبِه کُنین وُ وِ نومِ عیسی مِسیح تَعمید بِگِرین . اُوسُو خُدا پِشکِشِه روحُ القُدُسِ نِه هَم وِ ایسا اِبَشخِه .»
تَقریوَن ۳۰۰۰ نَفَر وا حَرفا پِطرُس ایمون اَوُردِن وُ شاگِردِ عیسی وابیدِن . هُوُنُو تَعمیدِ اَو گِرِدِن وُ وِ جَمِ ایموندارا مِنِ کِلیسا اورشِلیم اَضاف وابیدِن .
ایموندارا هَمیشِه وِ تَلیما رِسولا گوش اِگِرِدِن . وا هَمدیِه جَم اِیابیدِن ، وا یَک غِذا اِخَردِن وُ دُعا اِکِردِن . هُونُو وا یَک جَم اِیابیدِن خُدانِه اِپَرَسیدِن وُ هَرچِه داشتِن وا یَک شِریک اِیابیدِن . مَردُم دَروارِ هُونُو وِ خووی حَرف اِزِیدِن وُ هَر رو عِدِ مَلی ایمون اِیَوُردِن .
یِه رو پِطرُس وُ یوحَنا وِ طِرَفِ مَبَد اِرَدِن . پَلی دَروازِه ، پیا لَمی نِه دیدِن کِه گَدایی اِکِرد .
پِطرُس وِه اُو پیا لَم سِیل کِرد وُ گُو : « مُو هیش پیلی نَدارُم کِه وِت بِدُم . اَما اُونچِه دارُم ، وِ تُو اِدُم . وِ نومِ عیسی ، وُرِس وُ رَ بِرَو ! »
خُدا هِمُو وَخت اُ پیا لَمِ نِه شِفا دا وُ هُو شُرُو وِ رَ رَدِن کِرد وُ دَورِ هُونُو خُوشحُولی اِکِرد وُ خُدانِه اِپَرَسی . مَردُمی کِه مِنِه حَوشِ مَبَد بیدِن ، تَجُو کِردِن .
دَسِه مَلی وا عِجِلِه جَم وابیدِن تا اُ پیا نِه کِه شِفا گِرِه بی بِوینِن . پِطرُس وِه اُ جَمیَت گُو : « زِ دیدِنِ شِفا ای پیا تَجُو نَکُنین . ایما ای پیانِه وِ قُردَت یا سی دِلِ دیندُوری خُو شِفا نَدُدیم . بَلاکُوم یُو قُردَتِ عیسی یِه کِه هُو نِه شِفا دادِه ، چُون ایما وِ هُو ایمون دُریم .»
« ایسا کِسایی هِدین کِه زِ فِرموندار رومی خاسین کِه عیسی نِه بُکُوشِه . ایسا هُو کِه وِ هَمِه جُون اِبَشخِه نِه کُشتین ، اَما خِداهُونِه زِ مُردِها زِندِه کِرد . هَرچَن نَدونِستین چِه دُرین اِکُنین ، اَما پِش بینی پِیغُومبَرا نِه اَنجُوم دادین کِه گُودِ بیدِن مِسیح وا زَرج بِکَشِه وُ بِمیرِ . خُدا خاس کِه ایطَو وابو. پَ تَوبِه کُونین وُ وِ طِرَفِ خُدا وُرگَرتین تا هُو گُناهاتونِ پاک کُونِه . »
وَختی رَبَرا پَرَسِشگا حَرفا پِطرُس وُ یوحَنا نِه اِشنُفتَن مَلی عَصَوانی وابیدِن . پَ هُونُو نِه دَسگِر کِردِن وُ وِ زِندُون وَندِن .اَما مَلی زِ هُونُو کِه پِیغُومِ پِطرُسِ نِه اِشنُفتِن ، ایمون اَوُردِن وُ ایموندارا ۵۰۰۰ نَفَٰر وابیدِن .
واروزِس ، گَپ گَپَلِ یِهود ، پِطرُس وُ یوحَنا نِه وا پیا کِه لَم بی طِی کاهِن گَپِه وُ رَبَرا دینی اِوُردِن . هُونُو زِ پِطرُس وُ یوحَنا پُرسیدِن : « وا چِه قُردَتی ای پیا لَمِنِه شِفا دادین ؟ »
پِطرُس جِواو دا : « ای پیا کِه ری وِ ریتون وُیسادِه وِ قُردَتِ عیسی مِسیح شِفا گِرِه . ایسا عیسی نِه وِ صِلیو کَشیدین ، اَما خُدا هُونِه زُنتَرِه زِندِه کِرد ! ایسا هُونِه رَد کِردین ، اَما رَهِ نَجاتِ دیِه یی نی ، جُز وِ قُردَتِ عیسی ! »
رَبَٰرا دینی زِ نَتِرسی پِطرُس وُ یوحَنا تَجُو کِردِن ، چُونکِه هُونُو آدُمایی بیسَوات وُ مَحمولی بیدِن . اُسُو یادِسون اُوِی کِه ای پیایَل وا عیسی بیدِن . پَ وِ هُونُو گُودِن : « اَیَر زُونتَرِه دَروارِه عیسی وا مَردُم حَرف بِزَنِن ایسانِه مَلی تَنبِه اِکُونیم .» هُونُو بَد زِ یُو کِه پِطرُس وُ یوحَنا نِه حِساوی تَرسُوندِن ، آزُودِسون کِردِن .
یِکی زِ رَبَرا کِلیسا اِوَلی ، شَصخی بی کِ نومِس اِستیفان بی کِه هَمِه اِتِرامِس اِکِردِن .روحُ القُدُس بِس قُردَت وُ دونایی دادِ بی . اِستیفان مُنجِزا مَلی اَنجُوم دا وُ مَلی زِ مَردُم وا حَرفاس وِ عیسی ایمون اَوُردِن .
یَه رو کِه اِستیفان مَشخولِ تَلیم دَروارِه عیسی بی ، مُشتی زِ یِهودیا کِه وِ عیسی ایمون نَداشتِن ، شُرو وِ جَرُبَس وا اِستیفان کِردِن . هُونُو مَلی عَصَوانی وابیدِن وِ وِ رَبَرا دینی دَروارِه اِستیفان دُرُ گُودِن : « ایما اِشنُفتیم کِه هُو دَروارِه موسی وُ خُدا ، حَرفا لیشی اِگُو . » پَ رَبَرا دینی ، اِستیفانِ نِه دَسگِر کِردِن وُ هُونِه طِی کاهِن گَپِه وُ بَقیِه رَبَرا یِهودی بُردِن . بَدِس شاهِدا دُرُیی مَلیتَری اَمُودِه کِردِن وُ دَروارِس دُرُ گُودِن .
کاهِن گَپِه زِ اِستیفان پُرسی : « آیا اُونچِه ای آدُما دَروارِت اِگُون راسِه ؟ » اِستیفان سی جِواو وِ ای سُوال ، مَلی حِرف وِ کاهِن گَپِه گُو .هُو گُو کِه خُدا زِ وَختِ اِبراهیم تا دَورِه عیسی ، کارا مَلی گَپی سی یِهودیا اَنجُوم دا ، اَما ای قَوم وِ کَرات زِ هُو نا اَطاعَتی کِردِن. اِستیفان بِسون گُو : «ایسا قَومی سَر گَپ وُ مِنِ ری خُدا گَردَن کَشین . ایسا هَمیشِه روحُ القُدُسِ نِه رَد کِردین ، دُرُس هَمطَو کِه بَویَلِ ایما هَمیشِه خُدا نِه رَد کِردِن وُ پِیغُومبَراسِ کُوشتِن . اَما ایسا کاری بَتَر زِ هُونُو کِردین ، ایسا مِسیحِ نِه کُشتین ! »
وَختی رَبَرا دینی ای حَرفانِه اِشنُفتِن ، مَلی عَصَوانی وابیدِن ، گوشا خونِه گِرِدِن وُ قارنیدِن . هُونُو اِستیفانِ نِه وِ بیرونِ شَر کَشُوندِن وُ هُونِه سَنگسار کِردِن تا بِمیرِه .
اِستیفان مِنِ هَمی حال کِه جُون اِدا بُنگِ بالا کِرد : « اِی عیسی ! روحِ مُونِه قَوول کُون . » اُوسُو زونی زِی وُ زُونتَرِه بُنگِ بالا کِرد : « اِی خُداوَند ! ای گُناهِنِه ری سون نَگِر .» وُ اُسُو جُون دا .
اُ رو مَلی زِ مَردُمِ اورشِلیم شُرو وِ آزار اِذیَتِ پِیرُوا عیسی کِردِن وُ ایموندارا وِ دیارا دی گُرُختِن . اَما وا وُجودِ ای اِتِفاقا وِ هَرجا کِه اِرَدِن دَروارِه عیسی موعِظِه اِکِردِن .
یِکی زِ شاگِردا عیسی وِ نومِ فیلیپُس وا مَلی دیِه زِایموندارا ، مِنِ وَختِ سِتَم زِ اورشِلیم گُرُخت . هُو وِ سامِرِه رَ ، مِنِ اُوچُو دَروارِه عیسی موعِظِه کِرد وُ مَلی زِ مَردُم نَجات گِرِدِن . بَدِس یَه رو ، مَلِکی زِ طِرَفِ خُدا وِ فیلیپُس اَمر کِرد تا وِ رَهی مِنِ بیاوون بِرِه . وَختی کِه هُو مِنِ اُ رَه بی ، یَکی زِ گَپونِ مُهُمِ حَبَشِه نِه دی کِه وا گُوری سَفَر اِکِرد . روحُ القُدُس وِ فیلیپُس فَرمود تاطِی اُ پیا بِرِه وُ واس گَپ ُ گُوت کُونِه .
وَختی فیلیپُس وِ گُوری نِهِنگ وابی ، اِشنُفت کِه اُ شَصخِ حَبَشی تیکِه یی زِ کِتاو اشِعَیا پُیغُومبَرِ نِه اِخُوند .اُوچُویی کِه اِگُو:« جورِ گوسِندی کِه سی سَر بُریدِن اِبَرِن وُ بَرِه یی کِه طِی پَشم چینِس ساکِتِ ، هیش کَلومی نَگُو . وا هُو عدالَتِ نِه اَنجُوم نَدادِن وُ اِتِرامِس نَکِردِن . هُونُو جونِسِ گِرِدِن .»
فیلیپُس زِ شَصخِ حَبَشی پُرسی : « آیا تَری هُونِه کِه اِخونی بِفَمی ؟» حَبَشی جِواو دا : « نَه ! مُو نَتَرُوم هُونِه بِفَمُوم مَر کِسی سیم وازگوس کُونِه .تَمَنا دارُم بیَو وُ کِلُوم بِنِشین . آیا اِشعَیا یُونِه دَروارِه خُوس یا شَصخِ دیِه یی اِگُو ؟»
فیلیپُس مِنِه گُوری رَ وُ کِلِس نِشَس ، بَدِس سی حَبَشی وازگو کِرد کِه اِشعَیا اُ قِسمَتِ نِه دَروارِه عیسی نِوِشتِه . فیلیپُس قِسمَتا مَلی زِ کَلومِ خُدا نِه سیس وازگو کِرد وُ پِیغومِ اِنجیلِ عیسی نِه وِس رَسُوند .
هَمی حِین کِه فیلیپُس وُ پیا حَبَشی پِش اِرَدِن ، وِ یَه بَرمی رَسیدِن . پیا حَبَشی گُو : « سِیل کُو ایچُو اَو هِد ! آیا مُونکِنِه تَعمید بِگِرُوم ؟ » وُ وِ خادِمِس فِرمون دا گُوری نِه نیادارِه .
سی هِمیُو هُونُو مِنِ اَو رَدِن وُ فیلیپُس پیا حَبَشی نِه تَعمید دا . وَختی زِ اَو وِیدِن بِدَر ، یِهَو روحُ القُدُس فیلیپُسِ نِه وِ یَه جا دی بُرد . فیلیپُس مِنِ اُوچُو وِه مُوعِظِه دَروارِه عیسی اَدامِه دا .
پیا حَبَشی وِه سَفَرِ خُوس وُ رَدِن وِ طِرَفِ حُوِس اَدامِه دا . هُو زِ یُو کِه عیسی نِه اِشناخت مَلی دِلشاد بی .
پیایی بی وِ نومِ سولُس کِه مِنِ جَوونی وَختِ کُشتِنِ اِستیفان ویرِس وا لَواس یِهودیا بی وُ وِه عیسی ایمون نَداشت . هُو مِسیحیا نِه آزار اَذیَت اِکِرد وُ مِنِ اورشِلیم زِ حُوِه یی وِ حُوِه دیِه اِرَه تا پیایَل وُ زِنگَلِ نِه دَسگِر کُونِه وُ بِندازِ مِنِ زِندُون . کاهِن گَپِه وِس گُو کِه وِ شَر دَمِشق بِرِه تا مِسیحیا اُوچُونِه دَسگِر کُونِه وُ وِ اوشِلیم وُرگَرتَنِه .
سی هِمیُو سُولُس وِ دَمِشق رَ . پِش زِ رَسیدِنِس وِ اُوچُو، نوری نورانی زِ آسِمون دَورِسِه گِرِه وُ وِ زِمین وَس . سولُس بُنگی نِه اِشنُفت کِه وِس گُو : « شایول ، شایول ، سی چِه وِ مُو سِتَم اِکُونی ؟ » سولُس پُرسی : « سَروَرُوم ، تو کینی ؟ » عیسی وِس جِواو دا : « مُو عیسی هِدُوم . هِمهُو کِه وِس آزار اَذیَت اِرَسونی !»
وَختی کِه سولُس زِ جا وُرِستا ، تیَلِس نِدیدِن . رَفیقاس هُونِه وِ طِرَفِ دَمِشق رانِمُویی کِردِن . سولُس سی مُدَتِ سِه رو ، چی نَخَرد حَتا اَو .
مِنِ شَرِ دَمِشق ، شاگِردی وِ نومِ حَنانیا زِندِیی اِکِرد . خُدا بِس فَرمود : « وِه حُوِه یی بِرَو کِه سولُس مِنِس اِنِشینِه . دَسا خُونِه ری هُو بِنِه تا زُونتَرِه تَرِه بِوینِه . » اَما حَنانیا گُو : « خُداوَندُم ! مُو اِشنُفتُوم کِه ای پیا چِطَو وِ ایموندارا سِتَم اِکُونِه .» خُدا جِوابِس دا : « بِرَو ! مُو هُونِه اِنتِخاو کِردُوم تا نومِ مُونِه وِ یِهودیا وُ قَویلِه ها دیِه وازگو کُونِه . هُو سی خاطِرِ نومِ مُو ، عِذاو وُ بِلا مَلی اِبینِه . »
پَ حَنانیا طِی سولُس رَ وُ دَسِ خُونِه ری هُو نِها وُ گُو : « هِمو عیسی کِه مِنِ رَه وِ تو هاشکار وابی ، مُونِه فِشنا تا تو زِونتَرِه بینا وُبوی وُ زِ روحُ القُدُس پُر وابوی .» سولُس دَرجا تَرِس زُونتَرِه بِوینِه وُ حَنانیا هُونِه تَعمید دا . اُوسُو سولُس خوراک خَرد وُ قُردَتِش وُرگَشت .
سولُس دَرجا موعِظِه سی یِهودیا دِمِشقِ نِه شُرُو کِرد وُ اِگُو : « عیسی کُرِ خُدا یِه ! » یِهودیا مَلی تَجُو کِردِن ،چُون اُ پیایی کِه سَی اِکِرد ایموندارا نِه زِبِین بِوَرِه ، ایسُو خُوس وِ عیسی ایمون اَوُرد ! سولُس وا یِهودیا جَرُو بَس کِرد . هُو ثابِت کِرد عیسی هِموُ مِسیحِ .
بَدِ چَن رو ، یِهودیا خاسِن سولُسِ نِه بُکُشِن .هُونُو کِسایی نِه فِشنادِن تا هُونِه مِنِه دَروازِه شَر بِجورِن وُ بُکُشِن . اَما سولُس زِ نَشقِسون آگا وابی وُ رَفیقاس کُمَکِس کِردِن تا فِرار کُونِه . یَه شَو هُونِه مِنِه یَه سَوَدی نِهادِن وُ زِ دیفارا شَر بِلَم فِشنادِن . بَدِس کِه سولُس زِ دَمِشق گُرُخت ، وِ مُوعِظِه دَروارِه عیسی اَدامِه دا .
سولُس وِ اورشِلیم رَ تا رِسولانِه بِوینِه ، اَما هُونُو زِس تَرسِستِن . اُسُو یَه ایموندار وِ نومِه بَرنابا ، سولُسِ نِه طِی رِسولا بُرد . هُو وِسون گُو کِه چِطَو سولُس ، وا نَتَرسی مِنِ دِمِشق موعِظِه کِرد . بَد زِ هُو بی کِه رِسولا ،سولُسِ نِه قَوول کِردِن .
بَضی زِ ایموندارا کِه زِ سِتَمِ شَرِ اورشِلیم گُرُختِه بیدِن ، وِ شَرِ دیِه یی وِ نومِ اَنطاکیِه رَدِن وُ دَروارِه عیسی موعِظِه کِردِن . مَلی زِ بِنِشینِ اَنطاکیِه یِهودی نَبیدِن ، اَما سی اَوَلی وِلا ایمون اَوُردِن . بَرنابا وُ سولُس وِ اُوچُو رَدِن تا وِ ایموندارا تازِه ، دَروارِه عیسی مَلی تَلیم بِدِن وُ کِلیسا نِه تَقویَت کُونِن . مِنِ اَنطاکیِه بی کِه ایموندارا وِ مِسیحِ نِه ، سی اَوَلی وِلا ٬٬ مِسیحی ٬٬ نوم نِهادِن .
یَه رو مِسیحیا اَنطاکیِه مَشغولِ دُعا وُ روزِه بیدِن کِه روحُ القُدُس بِسون فَرمود : « بَرنابا وُ سولُسِ نِه سی کاری کِه هُونُو نِه سی اَنجُومِس اِنتِخاو کِردُم ، سَوا کُنین .» اُوسُو کِلیسا اَنطاکیِه دَساسونِ ری بَرنابا وُ سولُس نِهادِن وُ سیسون دُعا کِردِن . بَدِس هُونُو رَدِن تا حَوَرِ حُوشِ عیسی نِه مِنِ جاها دیِه مُوعِظِه کُونِن . بَرنابا وُ سولُس وِ مَردُم مَلی زِ قَویلِه ها مُختَلِفی تَلیم دادِن وُمَلی وِ عیسی ایمون اَوُردِن .
سولُس وَختی کِه مِنِ هَمِه پادِرشایی روم سَفَر اِکِرد ، تَصمیم گِرِ زِ نومِ رومی خُوس کِه پولُس بی ، اِستِفادِه کُونِه . یَه رو ، پولُس وُ رِفیقِس سیلاس وِ شَرِ فیلیپی رَدِن تا حَوَرِ حُوشِ عیسی نِه وازگو کُونِن . هُونُو وِ بالِ رو کِه بیرونِ شَر بی رَدِن . مَردُم مِنِ اُوچُو دَورِ هَم بیدِن تا دُعا کُونِن . مِنِ هُونُو زِنِه یی وِ نومِ لیدیِهِ نِه دیدِن کِه یَه تاجِر بی . هُو خُدانِه دوس داشت وُ هُونِه اِپَرَسی .
خُدا وِ لیدیِه قُردَت دا تا وِ عیسی ایمون بیارِه . پولُس وُ سیلاس هُونِه وا حُوِدونِس تَعمید دادِن . بَدِس هُو ، پولُس وُ سیلاسِ نِه دَوَت کِرد تا مِنِ حُوِس بِمَنِن وُ هُونُو هَم طِیس مَندِن .
پولُس وُ سیلاس مَلی زِ وَختا جایی کِه یِهودیا دُعا اِکِردِن مَردُمِ نِه مُلاقات اِکِردِن . مِنِ اُوچُو کِنیزی بی کِه روِ ناپاکی داشت وُ هَر رو وِ دینِه هُونُو اِیُوِی . هُو وِ کُمُکِ ای رو ناپاک ، آیِندِه نِه سی مَردُم پِش بینی اِکِرد وُ ایطَو وِنومِ یَه غَیوگُو ، سود مَلی سی اَرواواس جَم اِکِرد .
اُ کِنیز وَختی کِه هُونُو رَ اِرَدِن ، اِقارنی اِگُو : « ای پیایَل حِزمَتکارا خُدا بُلَن مَرتِوِه یِه . هُونُو رَهِ نِجاتِ نِه وِ ایسا نِشُو اِدِن ! » هُو روا مَلی ایطَو کِرد تا یُو کِه صَورِ پولُس تُموم وابی .
اَخیر یَه رو وَختی کِه اُو کِنیز اِقارنی ، پولُس ریسِ طِرَفِس کِرد وُ وِ رو ناپاکی کِه مِنِس بی گُو : « وِ نومِ عیسی زِ وُجوتِ ای دُوَر رَو صَرا . » رو ناپاک دَرجا هُونِه وِل کِرد .
وَختی اَرواوا اُ کِنیز دیدِن چِه وابی ، مَلی عَصَوانی وابیدِن . یُو وِ اُ مَنی بی کِه مَردُم دی وِ اَرواوا اُ دُوَر پیل نیدِن ، سی یُوکِه فَمیدِن بی اُ رو ناپاک ، کِنیز دی نَتَرِه غَیوگویی کُونِه.
سی هِمیُو اَرواوا اُ کِنیز ، پولُس وُ سیلاسِ نِه طِی مِقاما رومی بُردِن . هُونُو پولُس وُ سیلاسِ نِه زِیدِن وُ زِندون کِردِن .
هُونُو پولُس وُ سیلاسِ نِه وِ جایی زِ زِندُون کِه نِگَبونا مَلی داشت ، اِنداختِن . هُونُو هَمچِنُو پاهاسونِ وا تیکِه ها گَپِ چو بَسِن . وا ای حال هُونُو نِصوِ شَو ، سُرُ هایی زِ پَرَسِش وُ سَتایِشِ خُدا اِخُوندِن .
یِهَو ، زِمین لَرزِه یی وابی ! هَمِه دَرا زِندُون واز وابیدِن وُ زِنجیرا هَمِه زِندونیا ری زِمین وَست .
پَ رِییسِ زِندون وُرِستا وُ دی دَرا زِندون وازِن . هُو فِرک کِرد هَمِه زِندونیا گُرُختِن وُ زِ تَرس جِزا مُردَن زِ دَسِ مِقاما رومی ، اِخاس خُونِه بُکُوشِه . اَما پولُس هُونِه دی وُ بُونگِ بالا کِرد : « وِ خُوت صَتمِه مَزَن ! هَمِه ایما ایچُونیم .»
رِییسِ زِندُون تَرسون وُ لَرزون طِی پولُس وُ سیلاس اُوِی وُ پُرسی : « چِه کُنُوم تا نَجاتِ نِه بِگِرُوم . » پولُس جِواو دا : « وِ عیسی خُداوَند ، ایمون بیار . بَدِس تُو وُ حُوِدونِت نَجاتِ اِگِرین . » اُسُو رِییسِ زِندُون ، پولُس وُ سیلاسِ نِه وِ حُوِه خُوس بُرد وُ زَخماسونِه شُشت . پولُس حَوَرِ حُوشِ عیسی نِه سی هَمِه کِسایی کِه مِنِه حُوِس بیدِن ، موعِظِه کِرد .
اُ رِییسِ زِندُون وُ هَمِه اَتِ عَیالِس وِ عیسی ایمون اَوُردِن وُ پولُس وُ سیلاس هُونُو نِه تَعمید دادِن . اُسُو رِییسِ زِندُون وِ پولُس وُ سیلاس خوراک دا وُ هُونُو وا یَک خُوشحُولی کِردِن .
واروزِس ، رَبَرا شَر ، پولُس وُ سیلاسِ نِه زِ زِندُون آزُود کِردِن وُ زِ هُونُو خاسِن تا زِ فیلیپی بِرِن . پولُس وُ سیلاس وِ دیدَنِه لیدیِه وُ چَنتا زِ رَفیقاسون رَدِن وُ بَدِس زِ شَر زِیدِن صَرا . حَوَرِ حُوش دَروارِه عیسی هَمچِنُو پَشخ اِیابی وُ کِلیسا گَپ اِیابی .
پولُس وُ بَقیِه رَبَرا مِسیحی وِ شَرا زِیُوتی رَدِن . هُونُووِ تَلیم وُ مُوعِظِه دَروارِه حَوَرِ حُوش عیسی اِدامِه دادِن . هُونُو هَمچِنُو دَس نِویسایی مَلی نِوِشتِن تا ایموندارا نِه مِنِه کِلیساها تَلیم بِدِن وُ تَشفیخ کُنِن . بَضی زِ ای دَس نِوِشتِه ها کِتاوایی زِ کِتاو مُقَدَس وابیدِن .
وَختی خُدا دُنیا نِه خَلق کِرد ، هَمِه چی تَموم وُ بی نُسخ بی وُ گُنا نَبی . آدَم وُ حَوا هَمدیِه نِه دوس داشتِن وُ وِ خُدا عِشق داشتِن . هیش مَرَض یا مُردَنی نَبی . یُو هَمُو دُنیایی بی کِه خُدا اِخاس .
شُیطُو ، وِ وِسیلِه مار کِه مِنِه باغ بی ، وا حَوا حَرف زِی ، چُون اِخاس هُونِه گول بِزَنِه . بَدِس هُو وُآدَم گُنا کِردِن . سی نافِرمونی هُونُو ، هَمِه اِنسونا مَکوم وِ مُردِن وابیدِن .
حَتا سی دِلِ گُنا آدَم وُ حَوا اِتِفاقِ وَشَتناکتِری وَس . هُونُو دُوشمِنِ خُدا وابیدِن . نِتیجِس یُونِه کِه ، زِ اُ وَخت تا ایسُو ، هَمِه گُنا کِردِن . هَرکِس زِ وَختی زِ مار اِبو دُوشمِنِ خُدایِه . مابِینِ خُدا وُ اِنسون رابِطِه صُلی نِبی ، اَما خُدا خاس صُل وابو .
خُدا وَدِه دا کِه شَصخی زِ نَسلِ حَوا سَرِ شِیطُوِنِه اِکووِه وُ شِیطُون پاشنِسِه اِگِزِه . وِ ای مَنی کِه شِیطُون مِسیحِ نِه اِکُوشِه ، اَما خُدا هُونِه زُونتَرِه زِندِه اِکُونِه .اُوسُو مِسیحِ موعود سی هِمیشِه قُردَتِ شِیطُوِنِه زِ بِین اِبَرِه . بَد زِ سالیونِه دِرازی ، خُدا هاشکار کِرد کِه عیسی ، هِمو مِسیحِ مُوعودِه .
خُدا وِ نوح فِرمون دا تا یِه کِشتی بِسازِه تا حُوِدونِسِ زِ طیفون کِه خُدا اِفِشنِه نَجات اِدِه . ایطَو خُدا کِسایی کِه وِس ایمون داشتِن نَجات دا . وُ هَمیطَو هَمِه اِنسونا سی دِلِ گُناهاسون حَقِسون مُردِن زِ طِرَفِ خُدا یِه ، اَما خُدا عیسی نِه فِشنا تا هَرکی بِس ایمون بیارِه ، نَجات بِوَشخِه .
سی صَدا سال ، کاهِنا سی اِنسونا وِ دَرگا خُدا قُربونی اِکِردِن . ای کار وِه مَردُم نِشُون اِدا کِه گُنا کِردِن وُ حَقِسون جِزایی زِ طِرَفِ خُدا یِه . اَما اُ قُربونی نَتَرِس واعِثِ بَشخِش گُناها اِنسون وابو . عیسی کاهِن گَپِ یِه . هُوکاری کِرد کِه کاهِنا زِ اَنجُومِس عاجِز بیدِن . هُو خُونِه فِدا کِرد تا قُربونی سی گُناها اِنسونا بِسازِه . هُو قَوول کِرد تا سی گُناها هَمِه اِنسونا ، مُجازات وابو . سی هِمیُو عیسی مِسیح کاهِن گَپِه یِه .
خُدا وِ اِبراهیم گُو :« زِ طِریقِ تو هَمِه قِویلِه ها دُنیا بَرکَت اِگِرِن . » عیسی زِ نَسلِ اِبراهیم بی . خُدا هَمِه قَوما دُنیانِه وِ وَسیلِه اِبراهیم بَرکَت اِدِه ، چُون هَر کِس کِه وِ عیسی ایمون بیارِه ، زِ گُناها نَجات اِگِرِه . وَختی ای مَردُم وِ عیسی ایمون بیارِن ، خُدا هُونُو نِه زِ نَسلِ اِبراهیم اِدونِه .
خُدا وِ اِبراهیم فَرمود تا کُرِس اِسحاقِ نِه سیس قُربونی کُونِه . اَما خُدا بَرِه یی فِشنا وِ جا اِسحاق قُربونی وابو . هَمِه ایما سی دِلِ گُناهامون حَقِمون مُردِنِه ! اَما خُدا عیسی نِه وِ دُنیا بَشخی تا وِ جا ایما قُربونی وابو وُ بِمیرِه . سی هِمیُو عیسی نِه بَرِه خُدا نوم اِنیم .
وَختی خُدا آخِری بِلا نِه ری مِصر فِشنا ، وِ هَر حونِدونِه اِسراییلی فَرمود تا یِه بَرِه نِه بُکُوشِن . بَرِه وا بی نُصخ بی . بَدِس هُونُو وا خینِ هُونِه وِ رُ وُ پَلی چارچو دَرِ حُوِه اِفِشِنگِنیدِن .وَختی کِه خُدا اُ خینِ نِه اِدی ، زِ حُوِه هُونُو رَد اِیابی وُ کُرِ نُوری اُ حُوِدونِ نِکُشت . وَختی ای پِش آمَد وابی ، خُدا هُونِه پِسَخ نوم نِها
عیسی جورِ بَرِه عِیدِ پِسَخِه . هُو هیش اُشتِوایی نَکِردِه بی وُ هیش وَخت گُنا نَکِرد . هُو مِنِ هَمو روا عِیدِ پِسَخ مُرد . وَختی کِسی وِ عیسی ایمون اَوُرد ، خینِ عیسی ، تُوونِ گُنا اُ شَصخِه اِدِه . تو گوی خُدا وا مُجازات نَکِردَنِ هُو ، زِ هُو اِگُذَرتِه .
خُدا وا بِنی اِسراییل پِیمون بَس ، سی یُو کِه هُونُو قَومی بیدِن کِه هُو اِنتِخاو کِردِه بی تا اینِ هُو بون . اَما خُدا ایسُو پِیمونِ تازِیی بَس کِه نِهِنگِ هَر کی بو . هَرکی زِ هَر قَومی وُ هَر قَویلِه یی ، اَیَر ای پِیمونِ نِه قَوول کُونِه ، وِ قَومِ خُدا اَضاف اِبو . هُو سی دِلِ ایمون وِ عیسی وِ قَومِ خُدا اَضاف اِبو .
موسی پُیغُمبَری بی کِه کَلومِ خُدا نِه وا قُردَت مَلی وازگو کِرد . اَما عیسی گَفتَرین پِیغُمبَرا یِه . هُو خُدایِه ، پَ هَر اُونچِه هُو اَنجُوم دا وُ گُو ، کارا وُحَرفا خُدا بی . سی هِمیُونِه کِه کِتاو مُقَدَس عیسی نِه کَلومِ خُدا نوم نِها .
خُدا وِ داوود پادِرشا وَدِه دا کِه کِسی زِ سویِدونِس وِ عِنوونِ پادِرشا تا هَمیشِه ری قَومِ خُدا حُکمرونی اِکُونِه . عیسی پِسَرِ خُدا وُ مِسیحِ موعودِ وُ هُو زِ سویِدونِه داوودِ کِه تَرِه تا هَمیشِه پادِرشایی کُونِه .
خُدا وِ داوود پادِرشا وَدِه دا کِه کِسی زِ سویِدونِس وِ عِنوونِ پادِرشا تا هَمیشِه ری قَومِ خُدا حُکمرونی اِکُونِه . عیسی پِسَرِ خُدا وُ مِسیحِ موعودِ وُ هُو زِ سویِدونِه داوودِ کِه تَرِه تا هَمیشِه پادِرشایی کُونِه .
مِلِکی وِ دُوَرِ جَوونی وِ نومِ مَریَم گُو کِه هُو کُرِ خُدانِه وِ دُونیا اِیارِه . وَختی مَریَم هَنی شی نَکِردِه بی ، روحُ القُدُس ریس هُوف کِرد وُ اَوسَن وابی . هُو کُری وِ دُونیا اَوُرد وُ نومِسِ عیسی نِها . سی هِمیُو عیسی هَم خُدا هَم اِنسونِه .
عیسی مُنجِزا مَلی اَنجُوم دا کِه نِشون اِدِه هُو خُدا یِه . هُو ری اَو رَه رَه ، طیفونِ نِه ساکِت کِرد ، مِریضا نِه شِفا دا ، زِ مِردُم مَلی رو ناپاک کِرد صَرا ، مُردِ هانِه زِندِه کِرد وُ پَی نون وُ دو موهی کُوچیرِ نِه ، بَرکَت دا وُ سیر کِردَنِه مِلی زِ ۵۰۰۰ نَفَر بَس وابی .
عیسی مَلُمِ گَپی هَم بی . هَمِه تَلیما هُو راس بیدِن . مَردُم اُونچِه نِه کِه وِ هُونُو اِگُو وا اَنجُوم اِدادِن ، چُون هُو پِسَرِ خُدا بی . سی هُو تَلیم اِدا کِه وا دیَرونِ جورِ خُوتون مَبَت کُنیم .
هُو هَمچِنُو وِ هُونُو یاد دا کِه خُدا نِه وا مَلی زِ هَر چی دیِه ، حَتا مال وُ مَنالاتون دوس داشتِه بوین .
عیسی گُو کِه بیدِن مِنِه پادِرشایی خُدا، وا اِرزِشت تَر زِ هَر شی مِنِه ای دُنیا یِه . سی داخِل وابیدِن وِ پادِرشایی خُدا ، وا هُو تُونِه زِ گُناهات آزادی بِوَشخِه .
عیسی گُو بَضی زِ اِنسونا هُونِه قَوول اِکُونَن ، بَدِس هُونِو نِه نَجات اِدِه ، اَما هَمِه هُونِه قَوول نِکُونِن . هُو یُونِه هَم گُو کِه بَضی زِ اِنسونا جورِ خاکِ خووِن ، چُون حَوَرِ حُوشِ عیسی نِه قَوول اِکُونِن وُ خُدا هُونُو نِه نَجات اِبَشخِه . بَضیا هَم جورِ خاکِ سِفت وُ سَخ بالِ رَه هِدِن . کَلومِ خُدا جورِ اُ دونی یِه کِه ری اُ زِمین اِیُوفتِه ، اَما هیش مَصولی وِ بار نِیا . یُونُو مَردُمی هِدِن کِه پِیغومِ عیسی نِه قَوول نِکُونِن وُ نِخُون داخِلِ پادِرشایی خُدا وابون .
عیسی وِ هُونُو یاد دا کِه خُدا گُناکارانِه مَلی دوس دارِه . هُو اِخُو کِه هُونُو نِه بِوَشخِه وُ بَچَلِ خُوس کُونِه .
عیسی هَمچِنُو وِ هُونُو گُو کِه خُدا زِ گُنا نَفرَت دارِه .سی دِلِ گُنا آدَم وُ حَوا ، هَمِه سویِدونِ هُونُو هَم گُنا اِکِردِن . اَخیر ، هَر کی مِنِ دُنیا گُنا اِکُونِه وُ زِ خُدا سَوا اِبو . هَمِه دِشمونِ خُدایِن .
اَما خُدا هَمِه مَردُمِ دُنیا نِه چُونُو مَبَت کِرد کِه تِینا کُرِ خُوس عیسی نِه دا، تا هَرکی بِس ایمون اَوُرد سی دِلِ گُناهاس مُجازات نَبو ، بَلاکُوم تا هَمیشِه وا خُدا زِندِیی کُونِن .
سی دِلِ یُو کِه گُنا کِردین ، خُدا حَق دارِه کِه ری ایسا عَصَوانی وابو ، اَما عیسی وا رَدِن ری صِلیو وُ مُردِنِس ، تُوونِ گُناها مانِه ری خُوس گِرِه .
عیسی هیش وَخت هیش گُنایی نَکِرد ، اَما قَوول کِرد کِه سی گُناها اِنسون مُجازات وابو. هُو حَتا گُرُونتِری مُجازات کِه مُردِنِه ، قَوول کِرد . ایطَو هُو قُربونی کامِلی بی تا گُناها ایسا وُ هَرکی دیِنِه مِنِه ای دُنیا پاک کُونِه . چُون عیسی خُونِه جورِ یَه قُربونی وِ خُدا دا ، پَ خُدا هَمِه گُناها ، حَتا گُناها مَلی لیشِ هُونُونی کِه وِ هُو ایمون اِیارِن اِبَشخِه .
حَتا کارا خوو ایسا نَتَرِه باعِثِ نَجاتِتون وابو . کاری نی کِه وا اَنجُومِس بِتَرین وا هُو رابِطِه رِفیقی داشتِه بوین . وِ جاس وا ایمون بیُورین کِه عیسی پِسَرِ خُدا یِه وُ وِ جا ایسا ری صِلیو مُرد وُ خُدا زُونتَرِه هُونِه زِ مُردَن وُرِستُوند . اَیَر وِ ای حَییقَت ایمون اَوُردین خُدا هَم هَمِه گُناها ایسا نِه اِیامُورزِه .
خُدا هَرکی نِه کِه وِه عیسی ایمون بیارِه وُ قَوول کُونِه کِه هُو خُداسِه ، نَجات اِدِه. اَما خُدا کِسایی نِه کِه وِس ایمون نیارِن ، نَجات نِدِه . مُهُم نی فَقیر یا دارا ، پیا یا زِنِه ، ریش اِسبید یا جِوون وُ یا یُو کِه بِنِشینِتُون کُویِه بو. خُدا ایسانِه دوس دارِه وُ اِخُو وِ عیسی ایمون اِیارین تا بِتَرِه وا ایسا رابِطِه رِفاقَتی داشتِه بو .
عیسی ایسانِه دَوَت اِکُونِه تا وِس ایمون اِیارین وُ تَعمید بِگِرین . آیا ایمون دارین کِه عیسی هِمو مِسیحِ مُوعود وُ تِینا پِسَرِ خُدا یِه ، آیا ایمون دارین کِه گُناکار وُ سِزاوارِ مُجازاتِ خُدا هِدین ؟ آیا ایمون دارین کِه عیسی ری صِلیو مُرد تا گُناها ایسا نِه پاک کُونِه ؟
اَیَر وِ عیسی وُ اُونچِه کِه هُو سی ایسا اَنجُوم دا ایمون دارین ، پَ ایسُو ایسا مِسیحی هِدین ! زِ ای وِ بَد شِیطُو مِنِه پادِرشایی تاریکی خُوس ری ایسا حُوکمرونی نِکُونِه . ایسُو خُدا مِنِه پادِرشایی نورُونی خُوس ری ایسا حُوکمرونی اِکُونِه . خُدا ایسا نِه قُردَت اِدِه کِه دی جورِ پِش گُنا نَکُونین وُ وِ ایسا یاد دادِه چِطَو دُرُس زِندِیی کُنین .
اَیَر مِسیحی هِدین ، خُدا گُناها ایسا نِه سی دِلِ کاری کِه عیسی کِرد اِبِشخِه .ایسُو خُدا ایسا نِه رَفیقِ نِهِنگِ خُوس اِدونِه وُ نَه دِشمون .
اَیَررِفیق خُدا وُ خادِمِ عیسی خُداوَند هِدین ، مُشداقِ پِیرُوی زِ تَلیما عیسی اِبوین . وا یُو کِه یَه مِسیحی هِدین ، شِیطُون هَنی ایسانِه وَسوِسِه اِکُونِه تا گُنا کُونین ، اَما خُدا هَمیشِه وِ وَدِها خُوس بَفا اِکُونِه . هُو اِفَرمایِه اَیَر وِ گُناها خوتون اَتِراف کُنین ، ایسا نِه اِبَشخِه وُ وِ ایسا قُردَت اِدِه تا وا گُنا بِجَنگین .
خُدا وِ ایسا اِگُو کِه دُعا کُنین وُ کَلوم هُونِه بِخُونین . هُو هَمچِنُو وِ ایسا اِگُو تا وا مِسیحیا دیِهِ هُونِه بِپَرَسین وُ وِ دیَرون هَم بُگُوین کِه سی ایسا چِه کِردِه . اَیَر هَمِه یُونُونِه اَنجُوم بِدین ، رِفاقَتِ مُکَمی مابِینِ ایسا وُ خُدا وِ وُجود اِیا .
نِهِنگِ ۲۰۰۰ سالِه کِه اِنسونایِ مَلی مِنِ دُونیا ، حَوَرِ حُوشِ اِنجیلِ عیسی مِسیحِ نِه اِشنُفِن . کِلیسا در حُولِ گَپ وابیدِنِه . عیسی وَدِه دا کِه آخِرِ دُنیا اِوُرگَرتِه . هَرچَن عیسی هَنی نَوِیدِه ، اَما وِ وَدِه خُوس بَفا اِکُونِه .
خُدا زِ ما اِخُو هَمطَو کِه مَندیرِ وُرگَشتِنِ عیسی هِدیم ، طَوری زِندِیی کُنیم کِه مُقَدَس بویم وُ هُونِه اِتِرام کُنیم . هُو هَمچِنُو زِ ایما اِخُو کِه دَروارِه پادِرشایی هُو وا دیَرون حَرف بِزَنیم . وَختی مِسیح هَنی ری زِمین زِندِیی اِکِرد ، ایطَو فَرمود : « شاگِردا مُو حَوَرِ حُوشِ پادِرشایی خُدا نِه مِنِه هَمِه دُنیا مُوعِظِه اِکُونِن ، اُسو آخِرِ دُنیا اِرَسِه .»
قَوما مَلی هِدِن کِه هَنی دَروارِه عیسی چی نَشنُفتِن . پِش زِ وُرگَشتِنِ مِسیح وِ آسِمُون ، هُو وِ مِسیحیا فَرمود تا ای حَوَرِ حُوشِ نِه وِ هَمِه کِسایی کِه هُونِه هیش وَخت نَشنُفتِن وازگو کِونِن. عیسی فَرمود :« بِرین وُ هَمِه قَومانِه شاگِردا مُو کُنین ، چُون دِلا جورِ زِمین سی دِرَو اَمُودِه هِدِه . »
عیسی یُونِه گُو کِه : « نَوکَر زِ اَرواوِ خُوس گَفتَر نی . هَمطَو کِه اَرواوا ای دُنیا زِ مُو نِرفَت داشتِن ، ایسا نِه هَم سی دِلِ مُو اِشکَنجِه اِکُونِن وُ اِکُشِن . مِنِ ای دُنیا زَرج اِکَشین اَما اُمیتوار بوین ، چُون مُو ، شِیطُونِ نِه کِه حُکمرونِه ای دُنیا یِه شِکَس دادُم . اَیَر تا آخِر وِ مُو بَفادار بِمَنین ، اُسُو خُدا ایسانِه نَجات اِدِه . »
عیسی سی شاگِردا خُوس مَتَلایی تَریف کِرد ، تا وِه هُونُو تَوضی بِدِه مِنِ آخِرِ ای دُنیا چِه وِه مِردُم اِیا . هُو گُو : « پیایی مِنِ زِمینِ خُوس دون خوو کاشت . وَختی هَنی خَو بی ، دِشمِنِس اُوِی وُ لا وِ لا دونِ گَندُم ، تیمِ عَلَف زَرد کاشت وُ وِ رَهِ خُوس رَه .
وَختی دونا جَوونِه زِیدِن ، کارگِرا اُ پیا گُودِن : « آقا ، ایسا دونِ خوو مِنِ ای زِمین کاشتین ! سیچِه مِنِسون عَلَفِ زَرد گَپ آبی ؟» اُ پیا جِواو دا : « یُو تِینا اِتَرِه کارِ دِشمِنونِ مُو بو کِه هُونُو نِه بِکارِه . یَکی زِ دِشمِنونِ مُو ای کارِ نِه کِردِه .»
کارگِرا وِ اَرواوِ خُوسون جِواو دادِن : « آیا وا عَلَفا زَرد نِه وَنیم صَرا ؟ » اَرواو جِواو دا : « نَه اَیَر ای کارِنِه اَنجُوم بِدین ، بَضی زِ گَندُما نِه هَم وا هُونُواِکَشین صَرا . تا موسِمِ دِرَو صَور کُنین وُ اُسُو عَلَفانِه جَم کُنین بِسوزَنین ، اَما گَندُما نِه وِ اَمبار بیُورین . »
شاگِردا مَنی ای مَتَلِ نِه نَفَمیدِن وُ زِ مِسیح خاسِن تا ای مَتَلِ نِه سیسون تَوضی بِدِه . عیسی گُو : « پیایی کِه دونِ خووِ نِه کاشت ، نِشُون دِهِندِه مِسیحِ . زِمین هَمو دُنیا یِه وُ دونِ خوو وِ مَنی مَردُمی یِه کِه مِنِه پادِرشایی خُدا هِدِن .»
عَلَفِ هَرز کِسایی هِدِن کِه زِ شِیطُوِ ، یَنی شِرارَت . دِشمِن اُ پیا یَنی کِسی کِه عَلَفا هَرزِ نِه کاشت هَمو اِولیسِه . موسِمِ دِرَو ، آخِرِ دُنیا یِه ، وُ دِرَوکارا مِلِکا یِن .
وَختی دُنیا وِ آخِر بِرَسِه ، مِلِکا هَمِه مَردُمی نِه کِه زِ شِیطُو هِدِن ، زِهَمِه دُنیا جَم اِکُونِن وُ وِ دَریاچِه تَش اِوَنِن . جایی کِه هُونُو وا زَرج وُ بِلا وَشَتناکی اِگِرِوِن وُ دِندونا سونِه ری هَم اِکُورچَنِن . اَما عادِلا کِه عیسی نِه پِیرُوی کِردِن جورِ نُورِ اَفتُو مِنِ پادِرشایی بَوِه خُوسون ، خُدا ، اِدُرَشخِن .
عیسی هَمچِنُو گُو کِه پِش زِ تَموم وابیدِنِ دُنیا اِوُرگَرتِه . هُو هَمطَو کِه زِمینِ نِه تَرک کِرد اِوُرگَرتِه ، یَنی وا یَه لاشِ دُنیایی اِیا وُ مِنِ آسِمون ری اَورا اِیا . وَختی عیسی وُرگَرتِه ، هَر مِسیحی کِه مُردِه ، زِ مُردِه ها اِوُرِستِه وُ وا هُو مِنِ آسِمون مُلَاقات اِکُونِه .
بَدِس مِسیحیایی کِه هَنی زِندِه هِدِن، وِ آسِمون وِ رُ بُردِه اِبون وُ وِ بَقیِه مِسیحیایی اَضافِه اِبون کِه وُرِستادِن . هَمِه هُونُو وا عیسی اُوچُو اِبون وُ عیسی وا قَومِ خُوس زِندِیی اِکُونِه .
عیسی وَدِه دا وِ هَرکی کِه وِس ایمون دارِه ، تاچی اِبَشخِه . هُونُو وا خُدا تا اَبَد ری هَمِه چی حُکمرونی اِکُونِن وُ مِنِ آرامِش کامِل اِبون .
اَما خُدا کِسایی نِه کِه وِ عیسی ایمون نیارِن ، داوَری اِکُونِه .هُو هُونُو نِه وِ جَندُوم اِوَنِه. اُوچُو جایی یِه کِه هُونُو تا هَمیشِه اِگِرِوِن وُ دِندونا خُوسونِه ری هَم اِکُورچَنِن وُ زَرج اِکَشِن . تَشی کِه هیش وَخت کور نِبو هُونُونِه اِسوزَنِه وُ کِرما زِ خَردِنِسون نِواسِن .
وَختی کِه عیسی وُرگَرتِه ، شِیطُو وُ پادِرشایی سِه کامِل نابود اِکُونِه . شِیطُو تا هَمیشِه وا هَمِه کِسایی کِه وِ جا اَطاعَت زِخُدا ، زِ هُو پِیرُوی کِردِن مِنِ اُچُو اِسوسِن .
سی دِلِ نافِرمونی آدَم وُ حَوا وُ اُوِیدِنِ گُنا مِنِه ای دُنیا ، خُدا دُنیانِه لَهنَت کِرد وُ قَصت وِ نابودیس گِرِه . اَما یِه رو خُدا آسِمُون وُ زِمینِ نُوی اِیافِرینِه کِه کامِل اِبو .
عیسی وُ قَومِ هُو مِنِ زِمینِ تازِه زِندِیی اِکُنِن ، وُ تا هَمیشِه ری هَرچی کِه هِه حُکمرونی اِکُونِه . هُو هَر اَرسی نِه زِ تیا مَردُم پاک اِکُونِه . دی غَمی نی وُ هیش کَس زَرج نِکَشِه . هُونُو هیش وَخت نِگِرِوِن نِبون ، دیِه کِسی مِریض نِبو وُنِمیرِه . وُ هیش بَدی مِنِه اُوچُو نی وُ عیسی وا صُل وُ عَدالَت مِنِ پادِرشایی خُوس حُکمرونی اِکُونِه . زِ هُو وِ بَد هُو تا هَمیشِه وا قَومِ خُوسِ .
Page Format