Built with:
خدا دَه اول تمام چیز رَه اِی رقمی جُور کَد. او دنیا و تمام چیزای رَه که دَه مینِه شی یَه دَه شش روز پیدا کَد. باد اَزیکه خدا زِمِی رَه جُور کَد، زِمِی تَریگ و خالِی بود، از خاطریکه خدا تا اَنوز اِیج چیز رَه دَه او شکل ندِدَد. ولی روح خدا دَه بَلِه آوا بود.
باد اَزو خدا گفت: «رُوشنِی شُونه!» و رُوشنِی شد. خدا دید که رُوشنِی خوبشِی یَه و او رَه "رُوز" نام کَد. خدا رُوشنِی رَه از تَرِیکِی جُدا کَد و او رَه "شاو" نام اِیشت. خدا رُوشنِی رَه دَه روز اول پیدایش، پیدا کَد.
دَه روز دوم پیدایش خدا گفت: «دَه بَلِه آوا یگ پِراخِی باشَه» و پِراخِی جُور شد. خدا اِی پِراخِی رَه "آسمُو" نام کَد.
دَه روز سوم خدا گفت: «آوا کُل شِی دَه یگ جای جَم شُونه و خُشکِی مالُوم شُونه.» خدا خُشکِی رَه "زِمِی" و آوا رَه "دریا" نام کَد. خدا دید اَرخِیل رَه که جُورکَدَد، خوبشِی یَه.
باد اَزُو خدا گفت: «اَر رَقم دِرَختُو و آلافا دَه روی زِمِی بُور شُونه.» و اَمُو رقم شد. خدا دید اَرخِیل رَه که جُور کدَد، خوبشِی یَه.
دَه روز چارُم پیدایش، خدا گفت: «دَه آسمُو روشنِی باشَه.» و آفتاو، ماتاب و اِستِرا مالوم شدَن. خدا اونا رَه جُور کَد تا زِمِی رَه رُوشنِی کنَه و روز، شاو، فصلا و سالا رَه از یگدیگه شِی جدا کنَه. خدا دید اَرخیل رَه که جُورکده خوبشِی یَه.
دَه روز پنجم خدا گفت: «زنده جانا دریا رَه پُر کنَه و مُرغا دَه آسمُو پرواز کَنه.» او اَمیرقم تمام چیزای رَه که دَه آو، آو بازی مُونه و مُرغا رَه جُور کَد. خدا دید اَرخیل رَه که جُورکدَه، خوبشِی یَه و اونا رَه برکت دَد.
دَه روز ششم پیدایش، خدا گفت: «دَه زِمِی اَر رَقم اَیوانا باشه!» و اَمُو رقم که خدا گفت، شد. یگ تعدادشی اَیوانای اهلی، یگ تعدادشی خَزِندا و یگ تعدادشی وحشی بودَن. خدا دید که خوبشِی یَه.
باد اَزُو خدا گفت: «انسان رَه دَه رقم خودخُو اَلدِی جَور کَنیم. اونا دَه بَلِه زِمِی و تمام اَیوانا اُکومَت خاد کدَن.»
اَزُوختی خدا یَقس خاگ رَه گرفت، او رَه مرد جُور کَد و دَه او زندگی دَد. نام شی رَه آدم اِیشت. خدا یگ باغ کلان رَه جُور کَد تا آدم اَم بِتنه دَه اُونجی زندگی کنَه و او رَه دَه اُونجی اِیشت تا باغ رَه نگاه کَنَه.
دَه غُول باغ، خدا دُو دَنه دِرخت مخصوص رَه شَندَد، دِرخت زندگی و دِرخت شناخت خوب و بد. خدا آدم رَه گفت، مِیتنی که از مِیوه اَر درخت بُوخرِی به غیر از مِیوه دِرخت شناخت خوب و بد. اگه از مِیوه اَزِی دِرخت بُوخرِی، خاد مُردی.
باد اَزُو خدا گفت: «خوب نِیَه که مرد تنا باشه.» بَلدِه اَزیکه اِیج کُدَم از اَیوانا نمِیتنِست اَمرای خوب بَلدِه آدم باشه.
اَزُوختی خدا آدم رَه دَه یگ خاو تاتو بُرد. باد اَزُو خدا یگ تار قبرغه آدم رَه گرفت و اَزُو یگ زن جُور کَد و او رَه پیش آدم اَوُرد.
وختی آدم او رَه دید، گفت: «بِلاخِره! اِی یکی رقم از مَه‌‍یَه! اِی رَه زن بوگیم، بَلدِه اَزیکه از مرد جُور شده.» اَمزِی خاطر اَستَه که مرد از آته و آبِه خو جُدا مُوشَه و کَد خاتون خُو یگ تَن مُوشه.
خدا مرد و زن رَه رقم خود خُو اَلدِی جُور کَد. او اونا رَه برکت دَد و گفت: «اولاد و نُوسایِ زیاد دشتَه شِید و زِمِی رَه پُر کِید.» خدا دید اَر چیز رَه که جُور کدَه خوبشِی یَه و او از بیخی شی راضی بود. تمام اَمزیا دَه روز ششم پیدایش، رُخ دَد.
وختی که روز هفتم رسید، خدا کار پیدایش رَه خلاص کِدَد، روز هفتم رَه بَرَکت دَد و اِی روز رَه مقدس خاند؛ از خاطریکه او کار پیدایش رَه خلاص کِدَد. خدا کُلّ دنیا و اَرچیز رَه اَمِی رَقم پیدا کَد.
آدم و خاتون شِی دَه باغ نُوربَندی که خدا بَلدِه شِی جُور کِدَد، دَه زیاد خُوشی زندگی مُوکَدَن. اونا اِیج کُدَم شِی کالا نَمُوپشِید ولی اِی سَبَب نَشدَد که اونا از یگدیگِه شی شرمِیدِه شی بایَه، بَلدِه اَزیکه دَه دنیا اِیج گناه نَبود. اُونا زیادتر وَختا دَه مِینِه باغ را مِیگَشتَن و کَد خدا تُورَه مُوگُفتَن.
مَگَم دَه مِینِه باغ یگ دانَه مار بود که او غَدَر چَلباز بود. او از زن سُوال کَد: «راسَه که خدا بَلدِه شُوم گفته، از مِیوایِی دِرِختُونِ که دَه باغ اَستَه نَخرِین؟»
زن جُواب دَد: «خدا مُو رَه گفت که مِیتنِید از میوایی تمام دِرختُو بُوخرِید به غَیر از مِیوه دِرخت شناخت خوب و بد. خدا مُو رَه گفت: «اَگَه شُمُو اَزُو میوه بُوخرِید و یا اَگَه دَه او دِست اَم دِیِید، خاد مُردِین.»
مار دَه زن جُواب دَد: «اِی راس نِیَه! شُمُو نخاد مُردین. تَنا خدا مُوفامَه اَمُو لازَه که شُمُو اَزُو مِیوه بُوخرِید، رَقَم خدا اَلدِی مُوشید و خوب و بد رَه رَقَم اَزُو واری مُوفامِید.
زن دید که میوه خوبشِی یَه و مزَه دار مالُوم مُوشَه. سَراَزُو آم او دل شی بود که عاقل باشَه، اَزُوختی چَن دَنَه میوه از دِرخت کَند و خُورد. باد اَزُو یَقّس شی رَه دَه شُوی خُو که اَمرای شی بود، دَد و او اَم مِیوه رَه خُورد.
یگ دَفَهی، چِیمای از وا واز شد و فامِیدَن که اَردوی شی لُوجَه. اونا کوشش کَدَن بلگای دِرختُو رَه کَد یگدیگِه شی پینَه کَنَه و کالا جُور کَنَن و کَد شی جانای خُو رَه بُوپُشنَن.
باد اَزُو مرد و خاتون شی اَواز را گَشتُون خدا رَه دَه مِینِه باغ شنیدَن. اونا اَردوی شی از خدا تاشَه شدَن. باد اَزو خدا آدم رَه کُوی کَد: «کُجایِی؟» آدم جُواب دَد: «شِنِیدُوم که تو دَه باغ را مُورِی، از خاطریکه لُوج بُودوم ترسیدُوم. اَزُوختی تاشَه شُدوم.
بازَم خدا سُوال کَد: «کِی گفت که تو لُوجِی؟ از میوهی که گفته¬دُم نَخَر، خُوردِی؟» مرد جُواب دَد: «تو اِی زن رَه دَه مَه دِیدِه و او میوه رَه مرَه دَد.» باز خدا از زن سُوال کَد: «چی کار کَدِی؟» زن جُواب دَد: «مار مرَه بازی دَد».
خدا دَه مار گفت: «تو نالَت شُدی! تو کَد روی دل خُو را خاد رافتی و خاگ اَم خُوراگ تو مُوشَه. تو و زن از یگدیگِه خُو نِفرت خاد دَشتِید و بین آلاَولاد یگدیگِه شُوم اَم نِفرت پیدا خاد شد. نبِیرَه زن سر تو رَه لَی خاد کدَن و تو بُوربِی شی رَه نِیش خاد زَدِی.»
خدا باز دَه زن گفت: «مَه درد اولاد کدُو رَه بَلدِه تو کَلُو سَخت خاد کَدُوم. تو دَه شُوی خُو وابسته خاد شُدی و او سر تو اُکُومت خاد کَد.»
خدا دَه مرد گفت: «تو دَه تورَه زن خُو گوش کدِی و از مَه نافرمانی کدِی. یالی زِمِی نالَت شده، تو باید سخت کار کَنِی و بَلدِه خو آذُوقَه پیدا کنی. باد اَزُو تو خاد مُردی و جِسم تو پَس دَه خاک خاد رافت.» مرد خاتُون خُو رَه حوا نام کَد که مانای شی "زندگی دِیدُو یَه،" بَلدِه اَزِیکه او آبِه تمام مردم مُوشَه. خدا آدم و حوا رَه کَد پوست اَیوانا پُوشَند.
باد اَزُو خدا گفت: «یالی که آدم کَد فامیدونِ خوب و بد، رقم از مُو اَلدِی شده، نباید از مِیوه دِرخت زندگانی بُوخرَن و تا ابدالاباد زندگی کَنَن.» اَزُوختی خدا آدم و حوا رَه از باغ بُور کَد و فرشتای قوی رَه دَه دانِ دَرگِه باغ اِیستِلجِی کَد که اِیج کس رَه نَیلَه تا از میوَه دِرخت زندگانی بُوخرَن.
باد از یگ وختِ زیاد، مردم بسیاری دَه دنیا زندگی مُوکَدَن. اُونا غَدَر شَریِر و خَشِن شده‌دَن. اِی خیلی بَد شُد که خدا تصمیم گرفت، تا کُل دنیا رَه کَد یگ سیل کلان نابود کنَه.
ولی خدا از نوح راضی بود. او یگ مرتیکه عادلِ بود که دَه بین مردمِ شَرِیر زندگی مُوکَد. خدا دَه نوح گفت که او یگ سیل کلان رَه رَیی خاد کَد. اَزی خاطر، او بَلدِه نوح گفت که یگ کشتی کلان جُور کنَه.
خدا دَه نوح گفت یگ کشتی که حدود ۱۴۰ متر درازی، ۲۳ متر بَر و ۱۳.۵ متر بِلَندی شی بَاشه، جُور کنَه. نوح باید کشتی رَه از چوب جُور مُوکَد که سه منزل، یگ چت، یگ دَنَه وُرسِی و اتاقای زیاد مِیدَشت. کشتی دَه غَیت سیل نوح، آل‌آولاد شی رَه و تمام زنده جانای روی زِمِین رَه باید نگاه مُوکَد.
نوح از خدا اطاعت کَد. او کَد سه بچه خُو کشتی رَه اَمُو رقَم که خدا بَلدِه از وا گفتَد، جُور کَد. جُور کِدون کشتی سالا دوام کَد از خاطریکه غَدَر کلان بود. نوح مردم رَه دَه بارهِ سِیلی که قرار بود بایَه، اخطار ددَه و دَه اُونا گُفتد که سن خدا بَیِین، مگم اُونا دَه او باور نَکدَن.
خدا باز اَم دَه نوح و فامیل شی امر کَد که خوراک بَسغُو بَلدِه خود گُون‌خُو و اَیوانا جَم کنَن. وختیکه تمام چیزا تَیار شد، خدا دَه نوح گفت وخت شی یَه که او، خاتُون شی، سه بچه شی و خاتُونون شی که سرجَم هشت نفر مُوشُودَن، دَه مِینِه کشتی بُورَن.
خدا از تمام اَیوانا و پَرندا یگ نر و یگ ماده بَلدِه نوح رَیی کَد تا مِینِه کشتی بُورَن و دَه غَیت سیل دَه امان باشَن. خدا از اَر رَقَم اَیوانای که بَلدِه قربانی مناسب بودَن، هفت نر و هفت ماده رَیی کَد. وَختیکه تمام اُونا مِینِه کشتی شُدَن، خدا خود شی دَرگَه رَه بستَه کَد.
باد اَزُو بارُو شروع دَه باریدو کَد، بارید و بارید. بارُو ۴۰ شاو روز یَکسِره بارید! آو از زِمین اَم جُوش مُوخُورد. تمام چیزا دَه کُل دنیا زیر آو شد، اَینَم اَمُو کووایِ بلَن.
تمام چیزای که دَه خشکی زندگی مُکَدَن مُردَن، به‌جز از مردم و اَیوانایِ که دَه بَینِ کشتی بودَن. کشتی دَه روی آو را مُورافت و تمام اُونای رَه که دَه مِینِه شی بودَن، از غرق شدُو نِجات مِدَد.
باد از اِیستَه شدونِ بارُو، کشتی بَلدِه پنج ماه روی آو اِیستَه بود و دَه اِی وخت، آو شروع دَه تا اَمدُو کَد. باد اَزُو، یگ روز، کشتی دَه بَلِه بلَندی یگ کوه اِیستَه شد، مَگَم دنیا اَنُوز اَم پُر از آو بود. بَاد از سه ماهِ دیگه، سرای کوه مالُوم شُدَن.
باد از ۴۰ روز دیگه، نوح یگ مرغ رَه که قَلَخ نام دَشت، دَه بُرُو ایِلَه کَد تا تُوغ کنَه که آو خُشک شده یا نه؟ قَلَخ دَه اَر سُو پَر کَشید تا خشکی پیدا کنَه، مَگَم پیدا نَتنِست.
باد اَزُو نوح یگ مرغِ دیگه رَه که نام شی کَوتَر بود دَه بُرُو رَیِی کَد. مَگَم او اَم اِیج زِمِین خُشک رَه پیدا نَتنِست، پس او پیش نوح اَماد. یگ هفته باد، او بَسَم کَوتَر رَه دَه بوُرُو رَیِی کَد و کَوتَر یک شاخچه زیتون رَه دَه نُول خُو گرفته پس اَماد! آو کم شده مُورافت و آلافا دَرَو سَوُز مُوشُدن!
نوح یگ هفته دیگه صبر کَد و بَلدِه دفه سوم کَوتَر رَه دَه بُرُو رَیِی کَد. ایِم دفه، او یگ جَگه بَلدِه خاو پیدا کَد و پس نَمَاد. آو خُشک شُدَه مُورافت!
باد از دو ماه، خدا نوح رَه گفت: «یالی تو، فامیل تو و تمام اَیوانا مِیتنین که از کشتی بُور شُنین. اولاد و نُوسایی زیاد دِشتَه شِید و زِمین رَه پُر کِید.» اَزُوختی نوح و فامیل شی از کشتی بُور شُدَن.
باد اَزیکه نوح از کشتی بُور شد، او یگ قربانی‌جگه جُور کَد و اَیوانای رَه که بَلدِه قُربانی مناسب بودَن، قربانی کَد. خدا اَزی قربانی خوشال شده نوح و آل‌اولاد شی رَه برکت دَد.
خدا گفت: «وادَه مُنُوم که دیگه اِیج‌وخت زِمین رَه از خاطر کارای بَدی که مردم مُونَن لانَت و یا دنیا رَه کَد سیل نابود نَکنُم، اَرچند که مردم از نیلغَگی خُو گنُاه کارَن.»
اَزُوختی خدا اَولنَه رنگین کمُو رَه دَه نشانی وادِه خُو، جُور کَد. اَر وختیکه رنگین کمُو دَه آسمُو مالُوم مُوشُد، خدا وادِه خُو و قوم خُو رَه دَه یاد خُو مِیوُرد.
سالای زیادِ باد از سیل، باز اَم مردم بسیاری دَه دنیا بُودَن و اُونا اَنوز دَه برابر خدا و یگدِیگِه خو گناه مُوکدَن. اَزی خاطر که تمام اُونا دَه یگ زِبو تورَه مُوگفتَن، اونا دَه جای اَزیکه امر خدا رَه قبول کَنَن و دَه رُوی زِمِی تِیتپَرک شونَن، بیخی شی دَه یگ جای جَم شُدَن و یگ شار رَه جور کَدَن.
اُونا غَدَر مغرور بودَن و دِل شی نَمشُدن امرِ خدا رَه که گفته بود چِی رقم باید زندگی کَنَن، قبول کَنَن. اُونا اَینُم دَه جُورکَدُن یگ بُرج بلَن که دَه آسمُو مِیرسِید، شُروع کَدَن. خدا دید که اَگَه تمام اِینا دَه اِی کارای بَد خُو ادامه بِدیَن، مِیتنَن کَلُوتَر اَزِی کارای گناه دار کَنَن.
اَزُوختی خدا زِبُونِ اَز وا رَه دَه رقم رقم زِبُونای دیگه بَدَل کد و مردم رَه دَه سرتاسر دُنیا تِیتپَرَک کد. شارِی که اُونا جُور کَدُون شِی رَه شروع کَدَه بُودن، بابُل نام دَشت و مانایشِی "سردرگُم" بود.
صدا سال باد، خدا کَد یگ مرتیکه که نام شِی اَبرام بود، تُورَه گُفت. خدا بَلدِه شی گفت: «وطن و آلاَولاد خو رَه اِیلَه‌کُو و دَه زِمِینِ بُورُو که ما بَلدِه تُو نِشُو خاد دَدُم. مَا تُو رَه برکت خاد دَدُوم و تو رَه یگ طایفه کلان جُور خاد کدوم. نام تُو رَه کلان خاد کَدوم، اُونای رَه که دَه تو برکت میدیَن، برکت خاد دَدوم و اُونای که تو رَه نالَت مونَن، نالَت خاد کدوم. تمام فامیلا دَه روی زِمِی از خاطر اَز تُو برکت خاد گرفتَن.»
اَزُوختی اَبرام تورِه خدا رَه قبول کَد. او خاتُون خُو سارای، تمام خذمتگارای خو و تمام مال و منال خو رَه جَم کَد و دَه زِمِینِ رافت که خدا در شِی نِشُو ددَد، زِمِین کنعان.
وختی اَبرام دَه کنعان رسید، خدا گفت: «چار طرف خو توُغ کو. ما بِیخِین اَزی زِمِینارَه دَه تو خاد دَدوم و نَبِیرِه تو دایِم خُوندِه شِی خاد بودن. باد اَزُو اَبرام دَه اَمو زِمِی جای بجای شد.
دَه اُونجِی یگ مرتیکه بود که مِلکِیصِدِق نام دَشت و کاهن خدای بلَن مرتبه بود. یگ روز، باد اَزیکه اَبرام دَه یگ جنگ بود، او و اَبرام یگدیگه خو رَه ملاقات کدَن. مِلکِیصِدِق اَبرام رَه برکت دَد و گفت : «خدای بلَن مرتبه که خوندِه آسمو و زِمِی یَه، دَه اَبرام برکت بِدیَه.» باد آزُو اَبرام دَه‌یَک از اُولجَه‌یِ رَه که از جنگ اَوُردَد، دَه مِلکِیصِدِق دَد.
سالا تِیر شُد، ولی اَبرام و سارای اَنوز اولادِ بَچَه نَدَشتَن. خدا کَد اَبرام تورَه گفت و باز اَم وادَه دَد که او خوندِه یگ بچه خاد شد و نَبِیرِه شِی قَدَر اِستِرای آسمو خاد شد. اَبرام وادِه خدا رَه باور کَد و خدا اَبرام رَه عادل شمُرد، از خاطریکه وادِه خدا رَه باوَر کَدَد.
باد اَزو خدا کَد اَبرام یگ پیمان بسته کَد. مامُولَه که یگ پیمان، یگ قرارداد دَه بین دو طرف، بلدِه انجام دَدون یگ کار بلدِه یگدیگه شی یَه. ولی دَه اِی قَضِیَه، وختیکه اَبرام دَه یگ خاو تاتو بود، خدا کَد اَزُو پیمان بسته کَد، مَگم او اَنوز اَواز خدا رَه مِیشنوید. خدا گفت: «ما بَلدِه تو یگ بچه از خونِ خود تو خاد دَدُوم و زِمین کنعان رَه دَه نَبِیرِه تو میدوم.» ولی اَبرام تا اَنوز بچه ندَشت.
دا سال باد از رسیدونِ اَبرام و سارای دَه کنعان، اونا اَنوز اولاد ندَشتَن. اَزُوختی، سارای خاتونِ آبرام دَه او گفت: «تابالی خاست خدا نبودَه که ما اولاد دِشتَه‌شُم و یالی بلدِه اولاد کدُو کَلُو پیر شُدوم، کنیز مَه هاجر اَستَه. کَد اَزو اَم آروسی کُو که او مِیتنَه بَلدِه مَه اولاد بَیرَه.»
باد اَزو اَبرام کَد هاجر آروسی کَد. هاجر یگ بچه کَد و اَبرام نام اَزو رَه اسماعیل اِیشت. ولی سارای کَد هاجر بَخِیلی مُوکَد. وَختیکه اسماعیل سیزده سلَه بود، خدا بِسَم کَد اَبرام تورَه گفت.
خدا گفت: «ما خدای بلَن مرتبه اَستُم. ما کَد از تو پیمان بستَه خاد کدُوم.» باد اَزو آبرام دَه زِمِی سجده کَد. خدا اَمو رقم دَه آبرام گفت: «تو آتِه طایفای زیادِ خاد بُودِی. ما زِمینِ کنعان رَه بَلدِه از تو و آل‌اولاد تو، دَه عنوان ملکیت شُوم خاد دَدُم و تا ابدالاباد خدای اونا خاد بُودُوم. تو باید تمام مرتیکونِ فامیلخُو رَه سُنّت کَنی.»
«خاتون¬تو، سارای، بچه خاد کَد که او بچه وادَه¬شدَه، خاد بود. نام¬ شی رَه اسحاق بِیلُو. ما کَد شی پیمان خاد کَدوم و او یگ طایفه کلان خاد شد. ما اسماعیل رَه اَم یگ طایفه کلان جُور خاد کَدوم، ولی پیمان مَه کَد اسحاق خاد بود.» باد اَزو خدا نام اَبرام رَه دَه ابراهیم بدَل کَد که "آتِه خیلییا" مانا میدیَه. خدا اَمُو رقم نام سارای رَه دَه سارا بَدَل کَد که مانای ¬شی "شادُخت" اَستَه.
دَه اَمو روز ابراهیم بیخی مرتیکونِ خَنوار خو رَه سُنّت کَد. قریبِ یگ سال باد، وختیکه ابراهیم ۱۰۰ ساله و سارا ۹۰ ساله بودَن، سارا بچه ابراهیم رَه دَه دنیا اَوُرد. اونا نام¬ شی رَه اسحاق اِیشتَن، اَمو رقم که خدا گفتَد.
وختیکه اسحاق یگ مرتیکه جُوان بود، خدا ایمانِ ابراهیم رَه کَد گفتونِ اِی گپ امتحان کَد: «تَنا بچه خو اسحاق رَه بیگَر و دَه عنوان قربانی بلدِه مَه بُکَش.» ابراهیم باز اَم از خدا اطاعت کَد. او آمادَه شد که بچه خو رَه قربانی کنَه.
دَه آلی¬که ابراهیم و اسحاق دَه طرف قربانی‌جگه مُورافت، اسحاق پُرسان کَد: «آتی، مُو بلدِه قربانی چُو دِیرِیم، ولی بارَه کُجایَه؟» ابراهیم جُواب دَد: «بچه مَه، خدا بارَه بلدِه قربانی تَیار خاد کَد.»
وختیکه اونا دَه قربانی¬جگَه رسیدن، ابراهیم بچه خو اسحاق رَه بستَه کَد و او رَه دَه قربانی¬جگه اِیشت. او قریب بود که بچه خو رَه بُکشَه که خدا گفت: «صبر کو! بچه رَه اَوگار نَکُو! یالی مُوفامُوم که تو از مَه مِیتِرسی اَزیکه یگانه بچه خو رَه از مَه دِریغ نَکدِی.»
دَه اَمو نِزدیکا، ابراهیم دید که یگ قُوچَّه دَه بین یگ بوٹه بَن مَندَه. خدا قوچَّه رَه بجای اسحاق بلدِه قربانی حاضر کدَد. ابراهیم دَه خوشی قُوچَّه رَه دَه رای خدا قربانی کَد.
باد اَزو خدا دَه ابراهیم گفت: «از خاطریکه تو حاضر بودی اَر چیز خو مه رَه بِدِی، اَینَم یگانه بچه خو رَه، ما وادَه مُونُوم که تو رَه برکت بیدُوم. نبِیرِه ¬تو زیادتر از ایستِرای آسمو خاد بود. از خاطریکه تو از مَه اطاعت کَدی، ما دَه وسیله فامیل از تو، دَه تمام فامیلای دنیا برکت خاد دَدُم».
وختِیکه ابراهیم کَلو پیر شُدَد، بچِه شی اسحاق کلان مرتیکه شُدَد. اَزُوختی ابراهیم یگ نفر از خِذمتگارای خو رَه دَه جایی رَیِی کَد که اقارب شی دَه اُونجِی زِندگِی مُوکَدَن تا بلدِه بچهِ شی، اسحاق خاتو بَیرَه.
بَاد از یگ سفرِ دُوردراز دَه منطقِه که دوست‌آبست ابراهیم زِندِگِی مُکَدَن، خدا خذمَتگارِ رَه سن رِبِکا رانمایی کَد. او نوسِه دختری بِرار ابراهیم بود.
رِبِکا قبول کَد که فامیل خو رَه اِیلَه کنَه و کَد خِذمَتگار دَه خانِه اسحاق بورَه. اَمیکه او دَه خانه رسید اسحاق قَنجغِه شی آروسی کَد.
باد از وختای زیاد، ابراهیم از دنیا رافت. باد اَزُو خدا بچهِ ابراهیم، اسحاق رَه از خاطر پیمانِ که کَد ابراهیم بستَه کدَد، برکت دَد. یگی از وادای خدا دَه او پیمان اِی بود کِه ابراهیم نسلِ بی‌‌حسابی خاد دَشت. ولی خاتونِ اسحاق، رِبِکا، صاحب اولاد نشد.
اسحاق بلدِه رِبِکا دُعا کَد و دَه خاست خدا او دُوگنی باردار شُد. اَردو نیلغَه غَیتیکه دَه کَورِه رِبِکا بُودَن کَد یگدِیگهِ خو جنگ مُوکَدَن، اَزِی خاطر رِبِکا از خدا پُرسان کَد کِه چِیز گپ شده.
خدا دَه رِبِکا گفت: «تو دو بچه دَه دنیا خاد اَوُردی. نَبیره اُونا دَه دو ملت مختلف تبدیل خاد شُدَن. اُونا کَد یگدیگه خو دَه جنگ خاد بودَن. مگم ملتی که از بچهِ کلانتر مَیَه باید از ملتی که از بچهِ رِیزَه‌تر مَیَه اِطاعت کنَه.»
وختیکه بچای ربکا دَه دنیا اَمادَن، بچه کلانتر موی‌تُو و رنگ شی سرخ بود و اُونا او رَه عیسو نام کَدَن. باد اَزُو بچه ریزه پیدا شد که از بُوربی عیسو ماکَم گرفتَد و اُونا نام اَزُو رَه یعقوب ایشتَن.
وختی بچا کلان شدن، یعقوب دوست دَشت دَه خانه باشه ولی عیسو دوست دَشت اَیوانا رَه شکار کَنَه. رِبِکا یعقوب رَه دوست دَشت ولی اسحاق عیسو رَه دوست دَشت.
یگ روز وختی عیسو از شکار اَماد، او غَدر گُشنا شدَد. عیسو دَه یعقوب گفت: «امزو نان که جور کِدی، یَقس شِی ما رَه بِدی.» یعقوب در شِی گفت: «اول کَد مَه وادَه کو، اَرچیز رَه که از خاطر اول پیدا شُدو بلدِه تو میرسَه، تمام شِی رَه در مه بِدی.» عیسو وادَه کَد که تمام او چیزا رَه دَه یعقوب بدیَه. باد اَزُو یعقوب یَقس نان بلدِه شِی دَد.
اسحاق دل شِی بود که برکت خو رَه دَه عیسو بیدیَه. مگم پیش اَزِی کار، رِبِکا و یعقوب او رَه فریب دَد، یعقوب خود خو رَه دَه جای عیسو زَد. اسحاق پیر شدَد و دیگه نمِیتنِست بینگِرنه. اَزُوختی یعقوب کالای عیسو رَه پوشید و پوست بُز رَه دَه بَلِه گردُو و دِستای‌خو اِیشت.
یعقوب دَه پیش اسحاق اَماد و گفت: «ما عیسو یُوم و اَمدوم که ما رَه برکت بیدی.» وختی اسحاق موی بُز رَه دِست زد و کالای شِی رَه بوی کَد، فکر کَد عیسو یَه و او رَه برکت دَد.
عیسو از یعقوب بیزار بود، از خاطریکه او، حق اول پیدا شُدو و برکت شِی رَه دُوزی کدَد. اَزُوختی نقشه کشید که باد از مرگ آتِه خو، یعقوب رَه بُکشَه.
ولی رِبکا از تصمیم عیسو خبر شد. باد اَزُو او و اسحاق، یعقوب رَه دَه یگ جای دور رَیی کَد که کَد خویشای رِبِکا زندگی کَنَه.
یعقوب سالای زیاد کَد خویشای رِبِکا زندگی کَد. دَه اُو وخت یعقوب طُوی کَد و ۱۲ بچه و یگ دُختر دَشت. خدا یعقوب رَه کلُو بَیُو کَد.
یعقوب باد از ۲۰ سال دوری از خانه خو دَه کنعان، کَد آل‌آولاد، خذمتگارا و تمام گَلایی اَیوانای خو، پس دَه کنعان اَماد.
یعقوب کَلُو ترس خوردَد از خاطریکه فکر موکَد عیسو تبالی قصد درَه که او رَه بُکشَه. اَزُو خاطر زیادی از اَیوانای خو رَه بلدِه عیسو تحفه رَیِی کَد. خذمتگارایی که اَیوانا رَه دَه عیسو اَوردهدَن، دَه او گفتن: «اِی اَیوانا رَه خذمتگار تو یعقوب بلدِه تو رَیی کدَه ، او دَه زودی میَه».
ولی عیسو دیگه قصد نَدَشت که دَه یعقوب ضرر بِرسِّنَه، دَه عِوَض او کلو خوشال بود که بسَم یعقوب رَه بینگرنَه. اَر دو برار دَه آرامی دَه کنعان زندگی موکَدن. باد اَزو اسحاق مُرد و یعقوب و عیسو او رَه دَفن کَدَن. پیمانی رَه که خدا کَد ابراهیم بسته کدَد، باد از اسحاق دَه یعقوب رسید.
باد از سالای زیاد، وختیکه یعقوب یگ مرتیکه پیر بود، بچه نازُولَی خو یوسف رَه رَیی کَد تا از دیگه بِرارون خو که چِپونِی موکدَن، اَوال بِگرَه.
بِرارُونِ یوسف اَزُو بَدبُور بودن، بَلدِه اَزیکه آته شی یوسف رَه کلو دوست دشت و یوسف خاو دِدَد که بلِه ازوا اُکومت خاد کَد. غیتیکه یوسف پیش برارون خو اَماد، اونا او رَه بندی و دَه برده فروشا سودا کَدن.
پیش اَزیکه بِرارُونِ یوسف دَه خانه بِرسَن، چپن یوسف رَه پاره کَدَه و دَه خون بُز چَل کدَن. اونا چپن رَه دَه آته خو نِشُو ددَن که او فکر کنه یگ اَیوان دَرِندَه یوسف رَه کُشته. یعقوب کلو دِق شد.
برده فروشا، یوسف رَه دَه مصر بُردن. مصر یگ مُلگ کلان و زُورتُو دَه بغلُونِ دریای نیل بود. برده فروشا یوسف رَه یگ برده اَلدِی، دَه یگ مقام پولدار اُکومتی سودا کَدَن. یوسف دَه ارباب خو خوب خذمت موکد و خدا یوسف رَه برکت دَد.
خاتون ارباب شی شَلَّه بود که کَد یوسف خاو کنه ولی یوسف قبول نَکد که اَزی را، دَه برابر خدا گناه کنَه. او قار شی اَماد و دَه پای یوسف تُومت ناق بسته کَد، ازو خاطر یوسف دِستگیر و بَندِی شد. او اَینَم دَه بندِی خانه دَه خدا وفادار مَن و خدا او رَه برکت دَد.
باد از دو سال، یوسف گرچن که بیگناه بود، مگم تَبالَه بَندی بود. یگ شاو فرعون که مصریا اونا رَه پادشایون خُو موگفتن، دو خاو دید که او رَه زیاد آزار مِیدَد. اِیج کُدَم از مشاورای شی، خاوای فرعون رَه مانا نَتَنِستَن.
خدا دَه یوسف قدرت مانا کدون خاو رَه ددَد. دَه ای دلیل، فرعون یوسف رَه از زندان دَه پیش خو تَلبِیست. یوسف خاو رَه بَلدِه شی مانا کد و گفت: «قراره که خدا هفت سال سِیرِی بَیرَه و باد ازو هفت سال دیگه گشنگی بایَه.»
فرعون اُوقس زیر تاثیر یوسف رافت که او رَه دَه عنوان دویُم نفر زوردار دَه تمام مصر انتخاب کَد.
یوسف بَلدِه مردم گفت که دَه طول هفت سال سِیری، خوب کلو غاله ذخیره کنن. وختی هفت سال گشنگی رسید، یوسف غاله رَه دَه مردم سودا کَد تا که اونا غاله بَسغو بلدِه خوردو دَشته شَن.
گُشنگی تنا دَه مصر شدید نبود بلکه دَه کنعان اَم که یعقوب کَد آل‌اولاد شی دَه اونجی زندگی موکدَن، شدید بود.
ازو خاطر یعقوب بَچّای کلان خو رَه بلدِه غاله خریدو دَه مصر رَیِی کَد. برارُون شی غیتیکه بلدِه خریدون غاله دَه پیش یوسف اِیستَه شدَن، یوسف رَه نَشِناختَن ولی یوسف اونا رَه شناخت.
باد اَزیکه یوسف برارون خو رَه امتحان کَد که فرق کدَن یا نه، دَه اونا گفت: «ما برار شوم یوسف استوم! ترس نخرید. شمو کار بدی کدید غیتیکه ما رَه دَه عنوان یگ برده سودا کدید ولی خدا از کار بد دَه رای خیر استفاده کد! بَیِن دَه مصر زندگی کید. ما مِیتنُوم که خرج شمو و آل‌اولاد شوم رَه تیار کنوم.»
غیتیکه برارون یوسف پس دَه خانه رافتن، کَد آته خو یعقوب گفت که یوسف تَبالی زنده یَه، او کلو خوشال شد.
گرچن که یعقوب یگ مرتیکه پیر بود، او کَد تمام آل‌آولاد خو دَه مصر رافتن و تمام شی دَه اونجی زندگی موکدَن. پیش ازیکه یعقوب فوت کنه، تمام بچای خو رَه برکت دَد.
واده و پیمانِ رَه که خدا دَه ابراهیم دِدَد، دَه اسحق و باد ازو دَه یعقوب، ۱۲ بچه شی و آل‌اولاد شی رسید. نبِیرِه ۱۲ بچه، ۱۲ قبیله اسرائیل شدَن.
باد از مرگ یوسف، تمام خَنوارِی¬ او دَه مصر مَندَن. اونا و نَبیرای شی سالای زیاد دَه مصر زندگی کدَن و خُوندِه اولادای زیاد شدَن. اونا رَه اسرائیلیا مُوگفتَن
باد از صدا سال، تعداد اسرائیلیا کَلُو زیاد شدَه¬دَن. مصریا دیگه قدردان کمکای زیادی که یوسف دَه اونا کدَد، نبودَن. مصریا از اسرائیلیا ترس مُوخوردَن از خاطریکِه اونا دَه اُونجی کَلُو زیاد بودَن. اَزُوختی فرعونِ که دَه او غَیتا بلِه مصر اُکومت موکَد، اسرائیلیا رَه غلام مصریا جُور کَد.
مصریا، اسرائیلیا رَه مجبور کدَن تا آباتی زیاد و اَینَم تمام شارا رَه جُور کنَن. کارای سخت، زندگی رَه بلدِه از وا زار کدَد ولی خدا اونا رَه بَرکَت دَد و اونا اَینَم اولادای زیاد دَشتَن.
فرعون دید که اسرائیلیا کَلو اولاد دَه دنیا مَیرَن، اَزی خاطر قوم خو رَه تُوش کَد تا بیخی نِلغای بچه اونا رَه دَه مِینِه دریای نیل بِندِزنَن تا بُمرَن.
یگ خاتونِ اسرائیلی یگ نِلغِه بچه دَه دنیا اَوُرد. او تا وادِه که مِیتنِست نِلغَه رَه تاشَه کَد.
وختیکه آبِه بَچه دیگه او رَه تاشَه نَمِیتنِست، نِلغَه رَه دَه یگ سَبَد آوباز دَه بین نیزارای لَب دریای نِیل اِشت تا او رَه از کُشتَه شُدو نِجات بِیدیَه. خُوار کلان ¬شی از دور تُوغ مُوکُد که بینگِرنَه بلِه اَزُو چیز بَلا وادِی مُوشَه.
دختر فرعون سَبَد رَه اُوش کَد و مینِه شی رَه تُوغ کَد. وختیکه نِلغَه رَه دید، او رَه دَه عنوان بچه خو قبول کَد. او یگ خاتونِ اسرائیلی رَه کِرا کَد تا نِلغَه رَه شیر بیدیَه ولی نَمُوفامید که او زن، آبِه اَمزو نِلغَه یَه. وادِه که نِلغَه از سینه بُور شُد، آبِه ¬شی او رَه دَه دختر فرعون پَس دَد و او رَه "موسی" نام کَد.
یگ روز، وختیکه موسی کلان شدَد، یگ مصری رَه اُوش کَد که یگ غلام اسرائیلی رَه مِیزنَه. موسی پَرپَلدَه کَد که بِرارِ اسرائیلی خو رَه نجات بیدیَه.
موسی گمان موکَد که کس اُوش نخاد کَد؛ او مصری رَه کُشت و تای خاک کَد ولی یگ نفر دید که موسی چیز کار کَد.
فرعون خبر شد که موسی چیز کار کدَه. او کوشش کَد که موسی رَه بُکشَه ولی موسی از مصر سُن دَشت تُوتّا کَد و عسکرای فرعون او رَه اُونجی پیدا نَتَنِستَن.
موسی دَه یگ صارای که دور از مصر بود چِپُو شِشت. دَه اَمُونجی او کَد یگ زن آروسی کَد و خوندِه دو اولاد شُد.
موسی چِپُونِی رامایِ گوسپُندونِ خُسُر خو رَه موکَد. یگ روز او، یگ بوٹه رَه اُوش کَد که دَه آتِش مُوسوخت ولی از بین نَمُورافت. او نِزدیگ بوٹه رافت که تُوغ کنَه. وختیکه او خیلی نِزدیگ بود، خدا کَد شی گپ زَد و گفت: «موسی! کَلُوشای خو لُود کُو، که تو دَه جای مقدس اِیستَه یِی.»
اَزُوختی خدا گفت: «ما جفا و زامَتِ مردم خو رَه دِیدُم. ما تو رَه دَه پیش فرعون رَیِی مُونوم تا اسرائیلیا رَه از غلامی دَه مصر بُر کَنِی. ما زِمِینِ کنعان رَه دَه اونا خاد دَدُم، زِمینِ رَه که ما دَه ابراهیم، اسحاق و یعقوب وادَه دِیدَه‌دُم.»
موسی سوال کَد: «اَگَه مردم از مَه پرسان کنَه که ما رَه کی رَیِی کِیدَه، دَه اونا چیز بُوگُم؟» خدا گفت: «"هستم آنکه هستم". دَه اونا بُوگی که، «من را "هستم" رَیِی کِیدَه. اِیره اَم بُوگی که من یَهُوَه، خدای اَجداد شُوم ابراهیم، اسحاق و یعقوب استُوم. نام مَه تا ابدالاباد اَمی یَه.»
موسی ترس خوردَد و دِل‌شی نَمشُد که پیش فرعون بُورَه، اَزی¬ خاطر که فکر موکَد خوب تُورَه گفته نَمِتنَه، اَزُوختی خدا بِرار موسی، هارون رَه رَیِی کَد تا او رَه کُمگ کَنَه.
خدا موسی و هارون رَه اخطار دَد کِه فِرعون سنگ‌دِل خاد بود. وختیکِه اُونا دَه پِیشِ فِرعون رافتَن، گفتن: «خدای اسرائیل اِی رقم مُوگَه: قومِ مرَه بِیلُو که بُورَن!» ولی فِرعون دَه تُورای اُونا گوش نَدَد. او دَه جای اَزیکه اسرائیلیا رَه آزاد کنَه، اُونا رَه مجبور کَد تا سخت‌تر کار کنَن!
فرعون مردم رَه نَمِیشت که بُورَن، اَزی خاطر خدا دا بلای بَد رَه بَلهِ مِصرِیا رَیِی کَد. خدا کَد اَزیِ بلاها، دَه فرعون نِشُو دَد که او، از فرعون و تمام خدایونِ مِصر کدَه زورتُو تَرَه.
خدا آوِ دریای نیل رَه دَه خون بَدَل کَد. ولی فرعون اَنوز اَم اسرائیلیا رَه نَیِشت که بُورَن.
خدا قُوقرِی‌یا رَه دَه تمامِ مِصر رَیِی کَد. فرعون پیشِ موسی زارِی کَد تا قُوقرِی‌یا رَه از بَین بُبرَه. مگم باد اَزِیکه تمام قُوقری‌یا مُردَن، فرعون بِی‌رحم شد و اجازه نَدَد تا اسرائیلیا مِصر رَه ترک کنَن.
اَزُو خاطر خدا بلای پَشّا رَه رَیی کَد. باد اَزُو بلای مگسا رَه رَیی کَد. فرعون، موسی و هارون رَه طَلَب کَد و اُونا رَه گفت که اگَه بلا رَه اِیسته کنِین، اسرائیلیا مِیتنَه که مصر رَه تَرک کنَن. وَختِی موسی دعا کَد، خدا تمامِ مگسا رَه از مصر گُم کَد! مگم فرعون بی رحم‌تر شد و اجازه نَدَد مردم اسرائیل آزاد شُونَن.
باد اَزُو، خدا تمام ایوانایِ اهلی رَه که دَه مردم مصر تالُق دَشتَن گرفتار مرض کَد و مُردَن. مگم فرعون بِی رَحم شُدَد و اجازه نَدَد کِه اسرائیلیا بُورَن.
باد اَزُو خدا موسی رَه گفت که دَه پِیشِ روی فرعون خَگِشتَر رَه دَه هوا باد کُو. وَختی او اِی کار رَه کَد، زَخمای پُر درد پُوستی دَه مِصریا مالُوم شُد، مگم اسرائیلیا گِرِفتار اَزِی زخما نشُدن. خدا دلِ فرعون رَه سخت کَد و فرعون اجازه نَدَد تا اسرائیلیا آزاد شُونَن.
باد اَزُو، خدا بَلای زاله رَه رَیی کَد که زیادتَر غالای مصریا رَه از بین بُرد و اَرکس رَه که بُرو رافت کُشت. فرعون، موسی و هارون رَه طَلَب کَد و اُونا رَه گفت: «ما گُناه کدُم، شُمُو مِتنِین بُورین.» اَزُوختی موسی دُعا کَد و بارِیدُونِ زاله از آسمُو اِیستَه شد.
مگم فرعون بَسَم گُناه کَد و سنگ‌دل شد. او اجازه نَدَد که اسرائیلیا آزاد شُنَن.
اَزُو باد خدا، گله‌ی از ملخا رَه بَلهِ مصر رَیِی کَد. اِی ملخا تمام غالای رَه کِه زاله بِیرُو نَکدَد، خُوردَن.
باد اَزُو، خدا بلای تَرِیکی رَه رَیی کَد که سه روز دوام کَد. اُقَس کَلو تَریِگ بود که مصریا نَمِتنِستَن از خانای خُو بُور شُونَن. مگم جایِی که اسرائیلیا زندگی مُکَدَن رُوشنی بود.
اَینَم باد اَزی نُه بَلا، فرعون باز اَم اسرائیلیا رَه نَمِیشت که بُورَن. از خاطریکه فرعون گوش نَمی‌دَد، خدا تصمِیم گرِفت تا یگ بَلای آخِریِ رَه رَیِی کنَه. اِی نظر فرعون رَه تغییر خاد دَد.
خدا موسی و هارون رَه رَیی کَد که دَه فرعون بُوگَن، اسرائیلیا رَه بِیله که بُورَن. اُونا او رَه اخطار دَدن، اگه اسرائیلیا رَه اِیله نکنَه، خدا تمام بچای اول باری و ایوانای مصر رَه خاد کُشت. وختیکه فرعون اِی رَه شِنید، او اَنوز قبول نَدشت که دَه خدا ایمان بَیرَه و اَزُو اطاعت کنَه.
خدا دَه کسایکه دَرشِی ایمان دَشت، یگ را جُور کَد تا بچای اول باری شی اَزِی بلا نجات پیدا کنَن. اَر فامیل باید یگ بارِه بی عیب رَه انتخاب کدَه و او رَه قربانی موکدَن.
خدا دَه اسرائیلیا گفت خونِ اَزِی بارَه رَه، دَه گِرد گوشه درگِه خانای خو بُملِید. اونا باید گوشت رَه بِریُو مُوکَدَن و باد اَزو تیز قَد نانِ پتیر مُوخُوردَن. خدا بلدِه اَزوا اِی رَه اَم گفت که تَیار شونَن باد اَزیکه نان رَه خُوردن، زود مصر رَه ترک کنَن.
اسرائیلیا امو رقم که خدا اَمر کدَد، انجام ددَن. خدا دَه نیمای شاو، از بَله مصر تیر شد و بچای اول باری مصریا رَه کُشت.
گِرد گوشه دَرگِه تمام خانای اسرائیلیا خون دَشت، خدا از بَله خانای اَز وا تیر شُد و تمام کسایکه دَه مِینه اَزُو خانا بودن، دَه اَمان مَندَن. اونا از خاطر خون بارَه نجات پیدا کدَن.
ولی مصریای که دَه خدا ایمان نَدَشتَن یا از خدا اطاعت نمُوکدَن، اَزُوختی خدا از بَلِه خانای اَز وا تیر نشُد. خدا کُل بچای اول باری مصریا رَه کُشت.
تمام بچای اول باری مصریا مُردن، از بچه اول باری فرعون گرفته تا بچه اول باری بَندِی اِی که دَه زندان بود. زیاد مردم دَه مصر از غصه کلُو، وُیِی و زارِی مُوکدَن.
دَه اَمو شاو، فرعون موسی و هارون رَه تَلبِیست و گفت: «اسرائیلیا رَه گرفته تیز از مصر بُورِین!» مردم مصر اَم اسرائیلیا رَه ماکَم شدَن که زود مصر رَه اِیلَه کنَن.
اسرائیلیا کلو خوشال بودَن که مصر رَه ترک موکدَن. اونا دیگه بَرده نبودَن و سن زِمِینِ وادَه شدَه مورافتن! اسرائیلیا اَر چیزی رَه که از مصریا تَلبِیستَن، بلدِه اَز وا ددَن؛ اَینم طِلا، غجیری و دیگه چیزای قیمتی. باضی مردم از دیگه طایفا که دَه خدا باور دَشتن، غیتیکه اسرائیلیا مِصر رَه ترک موکدَن، قنجیغی اَز وا رافتن.
یگ ستون دراز آوُر دَه طول روز پیشلون اونا مورافت که شاو دَه ستون دراز آتِش بدل مُوشُد. خدا که دَه ستون آوُر و ستون آتِش بود، اَگمِی دَه قنجیغی اونا بود و دَه زمان مسافرت اونا رَه رهنمایی موکد. بیخی اَز وا باید از پشت اَزُو مورافتن.
باد از یگ کم وخت، فرعون و مردم شی تصمیم خو رَه تغییر ددَن. اونا می خاستن اسرائیلیا رَه بَسَم ده بَردگی بِیگرَن. آمزی خاطر اسرائیلیا رَه تعقیب کدَن. اِی خاست خدا بود که نظرای اونا بدل شونه، چون خدا می خاست کُلّگِی بوفامَن که یَهُوَه کَلو زورتو تر از فرعون و تمام خدایونِ مصریا یَه.
وختی اسرائیلیا دید که لشکر مصریا مَیَه، اونا فکر کدَن که بین لشکر فرعون و دریای سرخ بَن مندَن. اونا غَدر ترسیده‌دَن و جِیغ میزَدن: «چره مصر رَه اِیله کدیم؟ مُو قریبَه که بومریم!»
موسی دَه اسرائیلیا گفت: «ترس نخرید! امروز خدا بلدِه شوم جنگ خاد کَد و شمو رَه نجات خاد دَد.» باد ازو خدا دَه موسی گفت: «مردم رَه بوگی که سن دریای سرخ بورَن.»
باد اَزو، ستون آوُر بین اسرائیلیا و مصریا اَرکت کَد و شاو دَه یگ لمبَه آتِش بدل شد که مصریا نتَنِستَن دَه تمام شاو نزدیگ اسرائیلیا شونَن.
خدا دَه موسی گفت که دِست خو رَه سن بلِه دریا بال کو. باد ازو به خاست خدا؛ باد، آوِ دریا رَه دَه طرف راس و چپ دو نیم کَد و از مینِه دریا را جور شد.
اسرائیلیا که دَه اَردو بغل شی آو بود دَه بین دریا سُن خشکی، پیش مورافتن.
باد اَزو مصریا دِیدَن که اسرائیلیا تُوتّا مُونَن. مصریا بازَم اونا رَه دُمبال کدَن.
اَزُوختی، اونا اسرائیلیا رَه از رای که دَه بین دریا بود دُمبال کدَن ولی خدا مصریا رَه دَه وحشت اندَخت و به خاست او، ارابای اَز وا بند مَندَن. اونا چیغ میزدَن: «تُوتّا کید! خدا بلدِه اسرائیلیا جنگ مونَه!»
تمام اسرائيلیا دَه او سُنِ دریا رسیدَن. باد ازو خدا دَه موسی گفت بازَم دِست خو رَه طرف آو بال کو. وختیکه موسی اِیکار رَه کَد، آو بلِه لشکر مصریا اَماد و دریا گَینه خو الدِی شد و بیخی لشکر مصریا غرق شدَن.
وختی اسرائیلیا دیدَن که مصریا مُردَن، اونا دَه خدا اعتماد کدَن و باور کدَن که موسی پیغُمبر خدا یَه.
اسرائیلیا اَم کلو خوشال بودَن که خدا اونا رَه از مُردو و بَردگی نجات ددَد. یالی اونا مِیتنِستَن که آزادانه خدا رَه پرستش و از او اطاعت کَنَن. اسرائیلیا سرودای زیاد خواندن تا آزادی نَو خو رَه، جشن بیگرَن و خدا رَه ستایش کَنَن از خاطریکه او، اونا رَه از لشکر مصریا نجات ددَد.
خدا دَه اسرائیلیا امر کد که اِی عید رَه اَر سال جشن بِیگرَن تا دَه یاد شی بومنَن که خدا چی رقم مصریا رَه شکست دَده و شمو رَه از بردگی آزاد کدَه. نام اِی عید رَه پسخ اِیشتَن. دَه اِی جشن اونا باید یگ بارِه بی عیب رَه کشته، بِریُو کده و کَد نان پتیر موخودرَن.
باد اَزیکه خدا اسرائیلیا رَه از دریای سرخ هدایت کَد، او اونا رَه از رای بیابان سن کویی که سینا نام دَشت رانمایِی کَد. اِی اَمو کویِی بود که موسی بوٹه سوزان رَه دَه اُونجی اُوش کِدَد. مردم خیمای خو رَه دَه پای کُو ایستِلجی کدَن.
خدا دَه موسی و دَه تمام قوم اسرائیل گفت: «شُمو دایِم باید از مَه اطاعت کَنید و دَه پیمانِ که کَد شُمو بستَه مُونُوم وفادار بُمنِید. اَگه شُمو اِی کار رَه کَنِین، شُمُو ثروت ارزشمند مَه، یگ پادشایِی کاهنان و یگ ملتِ مقدس خاد بودین.»
مردم بلدِه سه روز خودگون خو رَه تیار کدَن تا خدا دَه نِزدیگ از وا بایَه. اَزُوختی خدا دَه بَلِه کوی سینا تا شد. وختی او اَماد، اُونجی غُرِّیش، اَتِشک، دود و صدای بِلَن شَیپور، بَل شد. باد اَزو موسی دَه تنایی بلِه کُو رافت.
اَزُو باد خدا کَد مردم یگ پیمان بسته کَد. او گفت: «من یَهُوَه هستم، خدای شُوم. اِی ما یُوم که شُمو رَه از بردگی دَه مصر نجات دَدوم. اِیج خدای دیگه رَه پرستش نکِین.»
«بُت جور نکید و اونا رَه پرستش نکید؛ از خاطریکه ما یَهُوَه، باید یگانه خدای شُوم باشُم. نام مَه رَه دَه بی احترامی یاد نکِید. روز شبات رَه حتمَن مقدس نِگا کِید. دَه عبارت دیگه، تمام کارای خو رَه دَه شش روز انجام بِدین، بلدِه اَزیکه روز هفتم، روز دَمراسی شُوم و یاد از مَه یَه.»
«آتَه و آبِه خو رَه احترام کید. قتل نکید. زنا نَکِید. دُزی نکید. دروغ نَگِید. بلِه خاتو، خانه و یا اَر چیزیکه از اَمسایِه شُوم اَستَه، چِیم سُرخ نَکِید.»
مردم بیخِین شی قبول کدَن تا از قانونای که خدا دَه اونا ددَه، پیروی کنَن. اونا قبول کدَن که تَنا مال خدا باشَن و تنا او رَه پرستش کَنَن.
خدا دَه اسرائیلیا اِی رَه اَم گفت که یگ خیمه کلان (خیمه ملاقات) جُور کنَن. او دقیقَن دَه اونا گفت که خیمه رَه چیز رقم جُور کنَن و چه چیزای دَه مینِه شی بِلَن. او دَه اونا گفت که یگ پرده کلان جُور کنَن تا خیمه رَه دَه دو اتاق تقسیم کنَه. خدا دَه اتاق دَه پاس پرده مِیماد و دَه اُونجی مُومَند. تَنا کاهن اعظم اجازه دَشت دَه اتاقِ که خدا بود، بُورَه.
مردم باید یگ قربانی¬جگه اَم دَه پیشِ خیمه ملاقات، جُور کَنَن. اَرکس که از قانون خدا اطاعت نَمُوکَد، باید یگ اَیوان رَه دَه قربانی¬جگه مِیوُرد. یگ کاهن او رَه دَه قربانی‌جگه کُشتَه، سوختَندَه و بلدِه خدا قربانی مُوکَد. خدا گفت که خون اَیوان، گناهی او نفر رَه مُوپُوشنَه. دَه اِی رقم، خدا دیگه او گناه رَه نَمِینگرنَه و او آدم دَه نظر خدا پاک مُوشَه. خدا بِرارِ موسی، هارون و نبیرای هارون رَه انتخاب کَد تا کاهنای او باشَن.
خدا اِی دا فرمان رَه دَه روی دو لوحه سنگ نوشته کدَه و اونا رَه دَه موسی دَد. خدا دَه مردم قانونا و فرمانای دیگه اَم دَد تا پیروی کنَن. خدا وادَه دَد، اگه مردم از اِی قانونا پیروی کنَن اونا رَه برکت خاد دَد و از اونا محافظت خاد کَد. ولی او گفت، اَگَه اونا اَزو اطاعت نَکنَن، اونا رَه جزا خاد دَد.
موسی روزای زیادی بَلِه کوی سینا مَند. او کَد خدا تورَه مُگُفت. ولی مردم از مَتَل کدو بلدِه پس اَمدون شی مَندَه شدَه¬دَن. اَزُوختی اونا بلدِه هارون طلا اَوُردن و از او خاستَن که بلدِه از وا یگ بُت جُور کنَه تا دَه جای خدا، او رَه پرستش کنَن. دَه اِی رقم، اونا دَه برابر خدا گناهی ترسناکی کدَن.
هارون یگ بُت طلایی دَه شکل گُوسلَه جُور کَد. مردم وحشیانه دَه پرستش بُت شروع کدَن و بلدِه شی قربانی کدَن! خدا سر اَز وا، از خاطر گناهی شی کلُو قار بود. خدا دَه موسی گفت که میخایه وا رَه نابود کَنَه. ولی موسی از خدا خاست که وا رَه نَکشَه. خدا دُعای موسی رَه گوش کَد و اونا رَه نابود نکَد.
وختیکه موسی از کُوی سینا تَیلُو اَماد، دو دَنه لوحه سنگ رَه اَوُرد که خدا دا فرمان رَه دَه روی شی نوشته کدَد. وختیکه موسی بُت رَه اُوش کَد، او اُقس قار شی بَل اَماد که لوحا رَه میدَه کَد.
باد اَزُو موسی بُت رَه دَر دَد و او رَه خَگِیشتر جُور کَد. او خَگِیشتر رَه دَه یگ جوی اندَخت و مردم رَه مجبور کَد که اَزُو آو بُخرَن. خدا یگ بلا دَه بلِه مردم نازل کَد و زیادی از وا مُردَن.
موسی دَه جایی لوحای سنگی که میدَه کدَد، لوحای نو بلدِه دا فرمان جُور کَد. اَزو پاس او بازم دَه بلِه کُو رافت و دُعا کَد تا خدا مردم رَه بُبُخشه. خدا دُعای موسی رَه گوش کَد و وا رَه بخشید. موسی کَد دا فرمان روی لوحای نَو، از کُو پس تا شُد. باد اَزو خدا اسرائیلیا رَه از کوی سینا سن زِمین وادَه شده هدایت کَد.
خدا بلدِه اسرائیلیا بیخی قانونا رَه گفت و اونا باید از خاطر پیمانِ که کَد خدا بسته کدَه‌دَن، اَزِی قانونا اطاعت موکدَن. باد اَزُو خدا وا رَه از کوی سینا دَه دیگه طرف هدایت کَد. او قصد دَشت که اونا رَه دَه زمین وادَه شده بُبرَه. اَمِی زِمین رَه کنعان اَم موگفتَن. خدا دَه ستون آوُر پیشلُون از وا مورافت و دِیگرو از پاس شی مورافتَن.
خدا دَه ابراهیم، اسحاق و یعقوب وادَه کدَد که زمین وادَه شده رَه دَه نبیرای از وا خاد دَد. ولی دَه او وخت گُرُوای زیادی از مردم دَه اونجی زندگی موکدَن. اونا رَه کنعانیا موگفتَن. کنعانیا خدا رَه عبادت و یا پیروی نکدَن. اونا خدای دروغی رَه عبادت و کلو کارای شیطانی کَدن.
خدا دَه اسرائیلیا گفت: «باد ازیکه دَه زمین وادَه شده رافتین، شمو باید بیخین کنعانیا رَه اَزُونجی بور کَنِین. کَد از وا آشتی و طُوی نَکنِین. شمو باید تمام بُتای از وا رَه خراب کَنین. اگه شمو از مه اطاعت نکَنین، دَه آخر شمو بُتای از وا رَه دَه جای از مه پرستش خاد کدِین.
وختیکه اسرائیلیا دَه مرز کنعان رسیدن، موسی ۱۲ نفر رَه انتخاب کَد، از اَر طایفه اسرائیل یگ نفر. او مرتیکو رَه دستور دَد که بلدِه جاسوسی دَه او سرزمین بُورَن و تُوغ کَنَن که چیز رقم اَسته. اونا دَه بارِه کنعانیا اَم باید جاسوسی موکَدَن که زورتو یَن یا کم زور.
امو ۱۲ نفر مرتیکه ۴۰ روز، کُل کنعان رَه گشتَن و باد اَزو پس اَمادن. اونا دَه مردم گفتن: «زِمِی کَلو حاصل خیزه و حاصلات زیاد دِرَه!» ولی دا نفر اَزو جاسوسا گفتن: «شارا خیلی ماکمَه و مردم شی غُولَه! اگه بلِه از وا اَملَه کَنیم وا حتمن مو رَه شکست ددَه و خاد کُشتَن!»
فَورَن، دو جاسوس دیگه، کالیب و یوشع گفتن: «درسته که مردم کنعان قد بِلَن و زورتُو یَن، ولی مو وا رَه حتمن شکست ددَه میتنیم! خدا بلدِه از مو جنگ خاد کَد!»
ولی مردم گپای کالیب و یوشع رَه گوش نَکدَن. اونا سر موسی و هارون قار شی اَماد و گفتن: «چِکَه مو رَه دَه اِی جای ترسناک اَوردین؟ مو باید دَه مصر مومَندیم. اگه مو دَه او زِمِی بوریم، دَه جنگ کشته خاد شدیم و کنعانیا خاتونو و اولادای از مو رَه مجبور خاد کدَن که بَرده اَزوا باشَن.» مردم خاستَن که یگ رهبر دیگه انتخاب کنَن تا اونا رَه پس دَه مصر بوبرَه.
وختی مردم اِی گپا رَه گفتن، خدا کلو قار شد. او دَه خیمه ملاقات اَماد و گفت: «شمو دَه برابر از مه سرکش شدِین. اَزُوختی بیخین شُم باید دَه بیابان سرگردُو شونین. اَر کس که عمر شی از بیست سال کَلو یَه، دَه اونجی خاد مُردَن و اِیج وخت دَه زمین که ما بلدِه شُم مِیدُم داخل نخاد شدَن. تنا کالیب و یوشع داخل خاد شدَن.»
وختی مردم شنیدن که خدا اِی رقم موگه، اونا از گنای خو پِیشِیمو شدن. اَزُوختی اونا تصمیم گرفتن که بلِه مردم کنعان اَملَه کنَن. موسی اونا رَه اخطار دَد که نَرین، از خاطریکه خدا کَد شُم نخاد رافت اما اونا دَه تورای موسی گوش نَکدَن.
خدا دَه اِی جنگ کَد از وا نرافت. اَزُوختی کنعانیا وا رَه شکست ددَه و بسیاری از وا رَه کشتَن. باد اَزُو اسرائیلیا از کنعان پس اَمادَن. تا ۴۰ سال دیگه، اونا دَه بیابان سرگردُو بودن.
دَه ۴۰ سالِ که اسرائیلیا دَه بیابان سرگردُو بودَن، خدا بلدِه از وا آماده موکَد: او وا رَه از آسمو نان میدَد که نام شی "مَنّا" بود. او اَمچنان گله بُودَنه رَه دَه قرارگاه از وا رَیی کَد تا که گوشت بلدِه خوردو دَشته شَن. دَه تمام امزو وخت، خدا نه اِیشت که کالا و کَلُوشای از وا پاره شونه.
خدا کَد معجزه خو، آو خوردو رَه بلدِه از وا از بین سنگ بُور کَد. ولی دَه اِی حال اَم، مردم اسرائیل از خدا و موسی شکایت و ناله موکدَن. دَه اِی حال، خدا اَنوز وفادار بود. او امو رقم که وادَه کدَد دَه نبیرای ابراهیم، اسحاق و یعقوب انجام دَد.
دفه دیگه وختیکه مردم اِیج آو ندَشتَن، خدا دَه موسی گفت: «دَه سنگ بوگی و آو از شی بُور خاد شد.» ولی موسی دَه جای ازیکه دَه سنگ بوگیه، او رَه دو دفه کَد تیاغ زد که کَد ازی کار خو دَه خدا بی احترامی کَد. آو از سنگ بُور شد تا مردم بوخرَن ولی خدا سر موسی قار شد. خدا گفت: «از خاطر اِی کار، تو دَه زمینِ وادَه شده داخل نخاد شدی.»
باد از۴۰ سال سرگردانی اسرائیلیا دَه بیابان، تمام کسایکه که دَه برابر خدا شورش کَدَه‌دَن، مُردَه‌دَن. خدا بسَم مردم رَه سن مرز زمین وادَه شده هدایت کَد. دَه او وخت موسی کلو پیر شُدَد. اَزُوختی خدا یوشع رَه بلدِه رهبری مردم انتخاب کَد. خدا دَه موسی اَم واده دَد که یگ روز، رقم خود شی اَلدِی پیغُمبر بلدِه مردم رَیی خاد کَد.
باد اَزُو خدا دَه موسی گفت، دَه بلِه کوه بورو تا زِمِین وادَه شده رَه توغ کدَه بِیتنی. موسی زِمینِ وادَه شده رَه دید ولی خدا اجازه داخل شدُو دَه اونجی رَه نَدَد. باد اَزو موسی مُرد و اسرائیلیا ۳۰ روز رَه ماتم گرفتن. یوشع رهبر نو از وا شد. او یگ رهبرِ خوب بود، از خاطریکه او دَه خدا باور دَشت و از شِی اطاعت موکَد.
دَه آخر، وخت داخل شدون اسرائیلیا دَه کنعان، سرزمین واده شده رسید. دَه او زِمِین یگ شار بود که "اریحا" نام دَشت و گِرداگِرد خو دِیوالای ماکَمِ دَشت تا اَزو نگاداری کنَه. یُوشَع دو مُخبِر رَه دَه او شار رَیی کَد. یگ خاتون بَدکارَه که "رَحَاب" نام دَشت، دَه او شار زندگی موُکَد. او اِی مُخبِرا رَه تاشَه کَد و باد اَزو، وا رَه کمک کَد تا از شار تُوتّا کنَن. او اِی کار رَه از خاطری کَد که دَه خدا ایمان دَشت. مُخبِرا دَه رحاب واده دِدَن که باد از نابودی شار اریحا دَه دِست اسرائیلیا، از او و فامیل شی نگاداری کَنَن.
اسرائیلیا بلدِه داخل شدو دَه مُلکِ وادَه شُده باید از دَریای اُردُن تِیر مُشُدَن. خدا دَه یوشَع گفت: «اول کاهنا رَه بوگی که بُورَن.» وَختیکه کاهنا پای خو رَه دَه دریای اُردُن اِیشتَن، اَمدونِ آو از بالتَر اِیستَه شد تا اسرائیلیا بِتنَن دَه دیگه طرف دریا دَه خشکی بُورَن.
باد ازیکه مردم از دریای اُردُن تیر شُدَن خدا دَه یوشَع گفت، بلدِه اَملَه کدو دَه شار اریحا تیار شُنین؛ گرچن او شار کَلو ماکَم بود. خدا دَه مردم گفت که کاهنا و عسکرای از وا باید بلدِه شش روز، روزِ یگ دفه دَه شار مانَور بُورَن. اَزُوختی کاهنا و عسکرا اِی کار رَه کدَن.
خدا بَسَم گفت کِه دَه روز هفتم، اسرائیلیا باید هفت دفه دَه گِرد شار مانَور بُورَن. باد اَزو کاهنا باید شَیپور بِزنَن و تمام مردم باید بُلن چیغ بِزنَن. اَزُوختی اُونا اِی کار رَه کدَن.
اَزُوختی دیوالای اطراف شار اریحا چپه شد! اَمو رقم که خدا دستور دِدَد، اسرائیلیا اَر چیز رَه دَه شار بِیرُو کدَن. اُونا تنا رحاب و فامیل شی رَه که دَه جَمِ اسرائیلیا اَمدَدَن، امان ددَن. وَختی دیگه مردم کنعان خبر شُدَن کِه اسرائیلیا شار اریحا رَه نابود کدَن، اونا ترسیده‌دَن که اسرائیلیا دَه بلِه از وا اَم اَملَه خاد کدَن.
خدا دَه اسرائیلیا دَستور دِدَد کِه قنجیغه اِیج کُدَم از قبیلای کنعان، پیمان آشتی بسته نکنَن. مَگَم یگ قبیله کنعانی که جَبعونیا نام دَشت، دَه یوشَع دروغ گفتَن که اُونا از یگ جای دورتر از کنعان استَن. اُونا از یوشَع خاستَن که کَد از وا پیمان آشتی بَسته کنَن. یوشَع و دیگه رهبرای اسرائیلیا از خدا پرسان نَکدَن کِه چیز کار کنَن. دَه جای شی، اُونا کَد قبیله جَبعونیا پیمان آشتی بسته کدَن.
سه روز باد، اسرائیلیا فامیدَن کِه جَبعونیا از راستی دَه کنعان زندگی موکدَن. اُونا بسیار قار بودَن، بلدِه ازیکه جَبعونیا وا رَه بازی دِدَه‌‌دَن. ولی اُونا دَه پیمان آشتی کِه کَد از وا بسته کدَه‌دَن، پایبَن مَندَن از خاطریکه اِی یگ واده دَه پیشگای خدا بود. باد از چَن وخت، پادشایونِ یگ قبیله دیگه دَه کنعان، که نام شی اموریا بود، خبر شدَن که جَبعونیا کَد اسرائیلیا پیمان آشتی بسته کدَن، اَزُوختی لشکرای خو رَه دَه یگ لشکر کلان جَم کدَن و بلِه جَبعون اَملَه کدَن. جَبعونیا دَه یوشَع پیغام رَیی کدَن و از او کمگ تَلبِستَن.
اَزُوختی یوشَع لشکر اسرائیل رَه جَم کَد. اُونا تمام شاو مانَور رافتَن تا دَه جَبعونیا بِرسَن. گَصّوبای‌گا، اُونا لشکر اموریا رَه غافلگیر کدَه و بَلِه از وا اَملَه کدَن.
خدا اَمُوم روز بلدِه اسرائیل جنگ کَد. او اموریا رَه لالوان کَد و زالای کٹه کٹه رَیی کَد که زیادی از اموریا رَه کُشت.
به خاست خدا، آفتاو دَه یگ جَگَه دَه آسمو ایستَه مَند تا اسرائیلیا وَخت پوره بلدِه شکست مکمل اموریا رَه دِشتَه شَن. دَه او روز خدا پیروزی کلانِ رَه نصیب اسرائیل کَد.
باد ازیکه خدا او لشکرا رَه شکست دَد، بسیاری از قبیلای دیگه کنعانی یگجَی جَم شُدَن تا بلِه اسرائیل اَملَه کنَن. یوشَع کَد اسرائیلیا دَه بلِه اُونا اَملَه کدَن و وا رَه نابود کدَن.
باد ازی جنگا، خدا بلدِه اَر قبیله اسرائیل جایایی خودگون شی رَه از زمین وادَه شده، دَد. باد اَزو، خدا دَه تمام مرزای اسرائیل آرامی رَه اَوُرد.
وختی یوشع پیر شدَد، بیخین قوم اسرائیل رَه جَم کَد. باد اَزو یوشع دَه یاد مردم اَوُرد که اُونا وادَه کده‌دَن تا از پیمانِ که خدا کَد اسرائیلیا دَه کویِ سینا بسته کِدَد، اطاعت کَنَن. مردم قول دِدَن که دَه خدا وفادار بُمنَن و از شریعت او پیروی کَنَن.
باد از مرگ یوشَع، اسرائیلیا از خدا نافرمانی کدَن. اونا امر خدا رَه قبول نکدَن و باقِیمَنده کنعانیا رَه از زمین واده شده بُر نکدَن. اسرائیلیا دَه جای یَهُوَه، خدای حقیقی؛ دَه پرستش خدای کنعایا شروع کدَن. اسرائیلیا پادشا ندَشتَن، اَزی خاطر اَرکس اَر کاری رَه که موفامیدَن درسته، انجام مِیدَدن.
اسرائیلیا کَد نافرمانی خو از خدا، الگوی رَه شروع کدَن که بارا تکرار شد. الگو اِی رقم بود: اسرائیلیا چندین سالا از خدا نافرمانی موکدَن و باد ازو خدا اونا رَه جزا میدَد و دَه دشمنای اسرائیل اجازه میدَد که اونا رَه شکست بِدیَن؛ اِی دشمنا چیزایی رَه از اسرائیلیا دُزِی موکدَن، جَیداد اونا رَه نابود کده و بسیاری اونا رَه مُوکُشتَن. باد اَزیکه دشمنای اسرائیلیا سالای زیاد بلِه اونا ظلم موکدَن، اسرائیلیا از گنای خو توبه موکدَن و از خدا میتِلبِستَن که اونا رَه نجات بدیه.
اَر دفه که اسرائیلیا توبه موکدَن، خدا اونا رَه نجات میدَد. خدا اِی کار رَه کد رَیی کَدون یگ نجات دهندَه انجام میدَد؛ یگ کسی که دَه مقابل دشمنای اونا جنگ موکَد و اونا رَه شکست میدَد. باد ازو دَه اُو سرزمین صلح موشُد و نجات دهنده بلِه تمام مردم اُکمرانی موکَد. خدا بسیاری از نجات دهندا رَه بلدِه نجات مردم رَیی کَد. خدا بسم اَمِی کار رَه کَد، باد ازیکه دَه مدیانیا که دشمنای نزدیگ اسرائیلیا بودَن، اجازه دَد تا اسرائیلیا رَه شکست بِدیَن.
مدیانیا هفت سال تمام، بیخی حاصلات اسرائیلیا رَه بردَن. اسرائیلیا از بسکه ترسیده‌دَن دَه غارا تاشه شدَه‌دَن تا که مدیانیا اونا رَه پیدا نَتنَن. دَه آخر، اونا دَه پیش خدا جیغ زدَن تا اونا رَه نجات بدیَه.
یگ مرتیکِه اسرائیلی بود که جدعون نام دَشت. یگ روز که او دَه یگ جای تَشکِی غاله میخرید تا که مدیانیا دُزی نکنَن، فرشتِه یَهُوَه امآد و گفت: «خدا کَد از تو یَه، جنگجوی قوی. برو و اسرائیلیا رَه از شر مدیانیا نجات بِدی.»
آته جَدعُون یگ قربانی‌جگه دشت که بلدِه یگ بُت وقف کدَد. اولین تورِه که خدا دَه جدعون گفت اِی بود که او قربانی‌جگه رَه خراب کنَه ولی جَدعُون از مردم ترس موخورد و اَزِی خاطر او تا شاو صبر کَد. باد اَزو، قربانی‌جگه رَه بِیرو و مَیده مَیده کَد. او یگ قربانی‌جگه نو دَه نزدیگ اَزُو بلدِه خدا جور کَد و دَه اونجی دَه رای خدا یگ قربانی کَد.
صَبا گصُّبا، مردم دِیدَن که کُدَم کس قربانی‌جگه رَه چپه و بِیرو کَده، اونا غدر قار بودَن و دَه خانه جَدعِون رافتَن که اُو رَه بُکشَه ولی آتِه جَدعُون گفت: «چَرَه کوشش مُونین که خدای خو رَه کمگ کَنِین؟ اگه اُو خدا یَه، بِیلِید خود شی از خود خو نِگا داری کَنَه!» از خاطریکه او اِی گپ رَه گفت، مردم جَدعُون رَه نکُشت.
باد اَزو مدیانیا بازَم اَمادَن که از اسرائیلیا دُزی کَنَن. تعداد اونا از حساب بوُر کلو بُودَن. جَدعُون اسرائیلیا رَه تَلبِیستَن که جَم شده و دَه مقابل مدیانیا جنگ کَنَن. جدعون از خدا دو نشان تَلبِیست تا یقین پیدا کنَه که خدا دَه راستی دَه او گفته تا اسرائیل رَه نجات بدیَه.
بلدِه نشان اول، جدعون یگ پوست گوسپو رَه دَه روی زِمی اَوآر کَد و از خدا خاست که شُودرِی گَصُّبا تنا دَه بلِه پوست گوسپو بوفته نه دَه رُوی زِمِی. خدا امو رقم کَد. شاو دیگه از خدا خاست که زِمِی تر شونه و پوست گوسپو خُشک بُمنَه. خدا بازَم امو رقم کَد. بخاطر اَمی دو نشان، جدعون باور کَد که خدا میخایَه اسرائیلیا رَه از دِست مدیانیا نجات بدیَه.
باد ازو جدعون عسکرا رَه دَه پیش خو تَلبِیست و دَه تعداد ۳۲۰۰۰ مرتیکه امآدَن ولی خدا گفت که اِی تعداد خیلی زیاده. جدعون ۲۲۰۰۰ مرتیکه رَه که از جنگ کُدو ترس موخوردَن، پس سن خانای شی ریی کَد. خدا دَه جدعون گفت اَنوز مرتیکونِ زیادی دِرِه، ازُوختی جدعون به جز ۳۰۰ عسکر، تمام از وا رَه سن خانای شی ریی کَد.
امو شاو خدا دَه جدعون گفت: «دَه قرارگاه مدیانیا بُرو و تورای از وا رَه گوش کو.» غیتیکه بشنوی اونا چیز موگَن، دیگه از اَملَه کدو بلِه اونا ترس نموخری.» ازُوختی امو شاو جدعون دَه قرارگای مدیانیا رافت و شنید که یگ عسکر مدیانی خاوی رَه که دیدَد، کَد رفیق خو نَقل موکَد. رفیق شی گفت : «مانای خاو تو اِی یَه که عسکرای جدعون؛ مو، لشکر مدیانیا رَه شکست خاد ددَن!» غیتیکه جدعون اِی رَه شنید، خدا رَه پرستش کَد.
باد ازو جدعون پیش عسکرای خو پس اَماد و بلدِه اَرکُدَم شی یگ شاخ، یگ دیگ گِلی و یگ دانه گوُرز آتِشی دَد. اونا قرارگای رَه که عسکرای مدیانیا دَه اونجی خاو بودَن، گِردگِیری کدَن. ۳۰۰ عسکر جدعون گوُرزای آتِشی رَه دَه مِینِه دیگا تاشه کدَه‌دَن که مدیانیا روشنیگی گُورزا رَه اوش نَکنَن.
باد اَزو، عسکرای جدعون دیگای خو رَه میدَه کدَن و یگدفه‌ی آتش گُورزا رَه نِشو ددَن. اونا بوغ زدَن و فریاد کشیدَن: «یگ شمشیر بلدِه یَهُوَه و بلدِه جدعون!»
خدا مدیانیا رَه گیج کدَه و اَزِی خاطر اونا دَه جان یگدیگه خو اَملَه کدَن و یگدیگه خو رَه کُشتَن. فَورَن، جدعون دَه تعداد زیادی از اسرائیلیا اوآل دَد و گفت که از خانای خو بُورشِین و مدیانیا رَه دُمبال کِین. اونا زیادی از مدیانیا رَه کُشتَن و باقیمَنده شی رَه تا بُرُونِ خاک اسرائیل دُمبال کَدَن. به خاست خدا، ۱۲۰۰۰۰ مدیانی دَه امو روز کشته شدَن. خدا ایرقمی اسرائیل رَه نجات دَد.
مردم خاستَن که جدعون رَه پادشای خو انتخاب کَنَن. جدعون اجازه اِی کار رَه دَه اونا ندَد ولی از وا خاست تعدادی از انگشترییای طلا رَه که از مدیانیا گرفته دَن، دَر شِی بدیَن. مردم طلای زیاد دَه جدعون دَدن.
باد آزو جدعون از طلا بلدِه جور کَدون یگ کالای مخصوص رَقَمِ کالای که کاهن اعظم موپشید، استفاده کَد ولی مردم رقم یگ بُت دَه پرستش شی شروع کدَن. خدا بازَم اسرائیل رَه جزا دَد از خاطریکه اونا بُت رَه پرستش موکدَن. خدا دشمنای از وا رَه اجازه دَد تا اونا رَه شکست بِدیَن. آخرشی، اونا بازَم از خدا کمگ تَلبِیست و خدا بلدِه از وا یگ نجات دهنده دیگه رَه رَیی کَد تا اونا رَه نجات بدیَه.
اَمِی اتفاق بارا رُخ دَد: اسرائیلیا گناه موکدَن و خدا اونا رَه جزا میدَد. اونا توبه موکدَن و خدا کسی رَه بلدِه نجات اونا ریی موکَد. در طول سالای زیاد، خدا نجات دهندای زیادی رَه رَیی کَد تا اسرائیلیا رَه از شر دشمنای شی نجات بِدیَن.
آخرشی، مردم از خدا یگ پادشا تَلبِیستن رقمی که دیگه ملتا دشتَن. اونا یگ پادشای مِیتِلبِیستن که دراز و قوی باشه و کسی که بِتنَه اونا رَه دَه جنگ رهبری کَنَه. خدا اِی درخاست رَه خوش نَدَشت ولی امو رقم پادشای رَه رَیی کَد که اونا تَلبِیسته دَن.
اولنَه پادشای اسرائیل شائول بود. او قد بِلَن و خوش قیافه بود، اَمو رقم که مردم میخاستَن. شائول دَه چَن سال اول سلطنت خو بلِه مردم اسرائیل، یگ پادشای خوب بود. ولی باد اَزو، او دَه یگ آدم شرور بدَل شد که از خدا اطاعت نَمُوکَد، اَزو خاطر خدا یگ مرتیکه دیگه رَه انتخاب کَد که یگ روز دَه جای اَزو پادشا شنَه.
خدا جُوان اسرائیلی رَه که نام شی داوود بود انتخاب و او رَه تیار کَد تا یگ روز باد از شائول، پادشا شُنه. داوود یگ چِپُو از شار بیت-الحم بود. دَه زمانای مختلف، داوود یگ شیر و یگ خِرس رَه که دَه بلِه گوسپوندونِ آتِه شی اَملَه کده¬دَن، دَه حالیکه داوود اونا رَه اُوش موکَد، کُشت. داوود مرتیکه بیکِبر و راس کار بود. او دَه خدا باور دَشت و از او اطاعت مُوکَد.
وختیکه داوود اَنوز یگ مرتیکه جُوان بود، او کَد یگ غُول¬بیابُو که جالوت نام دَشت جنگ کَد. جالوت یگ عسکر کَلُو خوب بود. او کَلُو زورتُو بود و نِزدیگِ سه متر قَد دَشت! ولی خدا دَه داوود کُمگ کَد که جالوت رَه بُکشَه و اسرائیل رَه نجات بدیَه. باد اَزو، داوود زیاد پیروزیا رَه بلِه دشمنای اسرائیل دَه دِست اَوُرد. داوود یگ عسکر مُتَبَر شد و لشکر اسرائیل رَه دَه جنگای زیاد رهبری کَد. مردم او رَه بسیار زیاد تاریف مُوکدَن.
مردم داوود رَه غَدر دوست دَشتَن که شائول پادشاه کَد شی حسودی مُوکَد. آخر شائول خاست او رَه بُکشَه، اَزُوختی داوود سن بیابان تُوتّا کَد تا اَزو و عسکرای شی تاشَه شنَه. یگ روز وختی که شائول و عسکرای شی دَه دُمبال اَزو میگشتَن، شائول دَه یگ غار رافت. اِی امُو غار بود که داوود دَه اونجی تاشَه شدَد، ولی شائول او رَه ندید. داوود خیلی نِزدیگ پُشت سر شائول رافت و یگ تَخله از کالای ¬شی رَه مُنٹی کَد. اَزُو پاس، باد ازی که شائول از غار بُور شد، داوود سر اَزو بلَن چیغ زَد که سن کالای که دَه دِست شی بود سَیل کنَه. دَه اِی رقم، شائول فامید که داوود نمیخایه کَد کُشتُن اَزو دَه پادشایِی بِرسَه.
چَن وخت باد، شائول دَه جنگ کُشته شد و داوود پادشای اسرائیل شد. او یگ پادشای خوب بود و مردم او رَه دوست دَشتَن. خدا داوود رَه برکت دَد و او رَه کامیاب کَد. داوود جنگای زیادی کَد و خدا دَه او کُمگ کَد که دشمنای اسرائیل رَه شکست بدیَه. داوود دَه شار اورشلیم پیروز شد و اُونجی رَه پایتخت خو انتخاب کَد، دَه جایکه او زندگی و سلطنت موکَد. داوود ۴۰ سال پادشا بود. دَه اِی دَوران اسرائیل زورتُو و ثروتمَن شدَد.
داوود قصد دَشت که یگ معبَد جُور کنَه که دَه اُونجی بیخی اسرائیلیا بتنَن خدا رَه پرستش و بلدِه شی قربانی کَنَن. نزدیگ ۴۰۰ سال بود که مردم دَه خیمه ملاقات که موسی جُور کدَد، خدا رَه پرستش و بلدِه شی قربانی موکدَن.
ولی دَه اُونجی یگ پیغُمبر بود که ناتان نام دَشت. خدا او رَه رَیی کَد تا دَه داوود اِی رَه بوگیَه: «تو دَه جنگای زیاد جنگ کیدِه، اَزی خاطر تو اِی معبد رَه بلدِه از مه جُور نخاد کَدی. بچه تو او رَه جُور خاد کَد. ولی اَنوز اَم، ما تو رَه کَلو برکت خاد دَدُم. یکی از نبیرای تو تا ابدالاباد بلِه قوم مه پادشایی خاد کَد!» تَنا نسل داوود که مِیتنِیست تا ابدالاباد سلطنت کنَه، مسیح بود. مسیح انتخاب خدا بود که مردم دنیا رَه از گناهای شی نجات میدَد.
وختی داوود پیغام ناتان رَه شنید، او خدا رَه شکر کَده و او رَه ستایش کَد. خدا او رَه قَدر موکَد و دَه او زیاد برکت دَد. دَه یقین که، داوود نَمُوفامید خدا چه غَیتا اِی کارا رَه انجام خاد دَد. یالی مُو مُوفامیم که اسرائیلیا باید زیاد وختا رَه پیش از اَمدون مسیح صبر موکَدن، نِزدیگ ۱۰۰۰ سال.
داوود سالای زیاد بلِه قوم خو عادلانه سلطنت کَد. او صادقانه، خدا رَه اطاعت کَد و خدا او رَه برکت دَد. مگم، دَه سالای آخر عمر خو، او دَه برابر خدا گناهی کلان کَد.
یگ روز که داوود از قصر خو سن بُرُو توغ موکَد، یگ خاتونِ زیبا رَه اُوش کَد که دَرَو حمام مُونَه. داوود او رَه نمِشناخت، ولی فامید که نام شی بَتشِبَع اَستَه.
داوود دَه جای اَزیکه او رَه توغ نَکنَه، یگ نفر رَه رَیی کَد تا او رَه دَه پیش شی بَیره. او کَد شی خاو کَد و او رَه پس دَه خانه شی ریِی کَد. یگ کم وخت باد، بَتشِبَع بلدِه داوود آوال رَیِی کَد و گفت که او باردار شده.
شُوی بتشبَع یگ مرتیکه دَه نام اوریا بود. او یگی از عسکرای خوبِ داوود بود. او دَه اِی وخت دَه یگ دور جای دَه آل جنگ بود. داوود اوریا رَه از جنگ پَس تَلبِیست و دَه او گفت که بیخی خاتون خو بُرُو. ولی اوریا قبول نکَد، غَیتیکه دیگه عسکرا دَه جنگ باشَن ، او دَه خانه بورَه. باد اَزو داوود، اوریا رَه پَس دَه جنگ رَیِی کَد و دَه سرکَردِه جنگ گفت، او رَه دَه جایی که دشمن قوی‌تر اَستَه بِیلُو تا کُشته شنَه. امو رقم شد: اوریا دَه جنگ جان دَد.
باد از جان دِدون اوریا دَه جنگ، داوود کَد بَتشِبَع آروسی کَد. باد اَزو بچه داوود دَه دنیا اَماد. خدا اَزی کار که داوود کدَد، کَلو قار بود، اَزو خاطر ناتان نبی رَه ریِی کَد تا دَه داوود بوگَه که گناهی شی چِقس بَد بوده. داوود از گُنای خو تُوبَه کَد و خدا او رَه بخشید. داوود تا آخر عمر از خدا پیروی و اطاعت موکَد، اَینم دَه غَیتای سختی.
ولی بچه داوود مُرد و خدا داوود رَه اِی رقم جزا دَد. اَمی رقم، تا وخت مرگ داوود، باضی از خانوالای شی دَه ضِد اَزو شورش کدَن و داوود کَلُو قدرت خو رَه از دِست دَد. ولی خدا سر اَمزُو که داوود از او سرپیچی کدَد، اَنوز دَه وادای خو وفادار بود و اونا رَه انجام میدَد. اَزُوپاس، داوود و بَتشِبَع خوندِه یگ بچه دیگه شدَن و نام شی رَه سلیمان اِشتَن.
داوود پادشا ۴۰ سال اُکومت کَد. باد ازیکه او از دنیا رافت، بچِه شی سلیمان بلِه اسرائیل اُکومت کَد. خدا کَد سلیمان تورَه گفت و از شِی سوال کَد، چیزخیل رَه کلوتر میتِلبَه که خدا بلدِه شی بیدیَه؟ سلیمان از خدا تَلبِیست که او رَه کلو عقلتو کَنَه، اِی خدا رَه خوشال کَد. اَزُوختی خدا سلیمان رَه عاقل ترین مرتیکَه دَه دنیا جور کَد. سلیمان خیلی چیزا رَه یاد گرفت و کلو پادشا عقلتو بود. خدا او رَه زیاد دارا اَم کَد.
دَه اورشلیم، سلیمان یگ معبد رَه جور کَد که آتِه شی، داوود تصمیم دَشت و مواد شِی رَه جَم کدَد. یالی مردم میتنِستَن که دَه جای خیمه ملاقات، دَه اُونجی خدا رَه عبادت و بلدِه شی قربانی کَنَن. خدا اَماد و دَه معبد حاضر شد و دَه اونجی کَد قوم خو زنده گی کَد.
ولی سلیمان خاتونونِ دیگه مُلکا رَه دوست دَشت. او کَد عروسی کَدون خو کَد خاتونون زیاد، نِزدیگ ۱۰۰۰ خاتو، از خدا سرپیچی کَد! زیادی اَزِی خاتونو از مُلکای خارج اَمدَه‌دَن و خدایون خو رَه قَنجیغِه خو اَوُردَهدَن و پرستش موکَدن. وختیکه سلیمان پیر شدَد، او اَم خدایون از وا رَه پرستش موکَد.
خدا از خاطر اَمزی کار کَد سلیمان قار بود. خدا گفت که او رَه کَد تقسیم کدون قوم اسرائیل دَه دو پادشایی جزا خاد دَد. او اِی کار رَه باد از مرگ سلیمان خاد کَد.
باد از مرگ سلیمان، بچه شی رحُبعام پادشا شد. تمام مردمِ قوم اسرائیل یگجای جَم شدَن تا که او رَه دَه پادشایی خو قبول کَنَن. اونا پیش رحُبعام شکایت کدَن که سلیمان اونا رَه مجبور موکَد که کلو کارای گِیرُو کنَن و زیاد مالیه بِیدیَن. اونا از رحُبعام تَلبِیستن که سر از وا کم کار کنَه.
ولی رحُبعام اونا رَه خیلی جواب احمقانه دَد. او گفت: «شمو موگِین آتِه مه سلیمان، سر شوم سخت کار موکَد ولی ما سر شوم سخت تر اَزُو کار خاد کدوم و شمو رَه کلوتر اَزو آذاب خاد کدوم.»
غیتیکه مردم اِی تورای اَزو رَه شِنیدن، زیادترِ از وا دَه ضد شی شورش کدَن. دا قبیله رحُبعام رَه ترک کدَن و تنا دو قبیله کَد شِی مندَن. اَمِی دو قبیله خود گون خو رَه پادشایی یهودا نام کَدَن.
اِی دا قبیله دیگه، یک مرتیکه رَه که یربُعام نام دَشت پادشای خو انتخاب کدَن. اِی قبیلا دَه منطقای شمالی اَمزو سرزمین بودَن. اونا خودگون خو رَه پادشایی اسرائیل نام کَدن.
یربُعام دَه ضِد خدا اِیستَه شد و سبب شد که مردم گناه کَنَه. او دو دَنه بُت بلدِه مردم خو جور کَد که او رَه عبادت کَنَن. اونا دیگه بلدِه عبادت کدُو دَه اورشلیم دَه پادشایی یهودا نمورافتَن.
پادشایی یهودا و اسرائیل دَه مینِه خو دشمن شدَن و زیادتر وختا کَد یگ دیگه خو جنگ موکَدن.
دَه پادشایی نوِ اسرائیل، بِیخِین پادشایو شَرور بودن. زیادتر اَزی پادشایو توسط اسرائیلیای دیگه که قصد دَشتن دَه جگه از وا پادشا شونَن، کُشته شدَن.
بیِخِین پادشایو و زیادترِ مردمِ پادشایی اسرائیل، بُتا رَه پرستش موکَدَن. وختیکه اونا اِی کار رَه موکدَن؛ اونا بیشترِ وختا کَد زنای بد کاره خاو کدَه و باضی وختا اَینم زَوُستُون خو رَه بلدِه بُتا قربانی موکَدَن.
پادشایون یهودا از نبیره داوود بودَن. باضی اَزی پادشایو آدمای خوب بودَن که عادلانه اُکومت کدَه و خدا رَه پرستش موکَدَن. ولی زیادی از پادشایون یهودا شَرور بودَن. اونا بد اُکومت کَده و بُتا رَه پرستش موکَدَن. یک تعداد اَزِی پادشایو اَینم زَوُستُون خو رَه بلدِه خدایُون دروغی قربانی کَدن. زیادترِ مردم یهودا اَم امو رقم دَه مقابل خدا شورش کَده و خدایُون دیگه رَه پرستش کَدن.
خدا دایِم بلدِه اسرائیلیا پیغُمبرا رَه رَیی مُوکَد. پیغُمبرا، پیغامای خدا رَه مِشنِویدَن و اَزُوختی وا رَه دَه مردم نَقل مُوکدَن.
اِیلِیا دَه وختی پیغمبر بود که آخاب دَه پادشایی اسرائیل، پادشا بود. آخاب یگ مرتیکه شرور بود. او کوشش مُوکَد تا مردم رَه دَه پرستش یگ خدای دروغی که بَعَل نام دَشت، مجبور کَنَه. اَزی خاطر اِیلِیا دَه آخاب پادشا گفت که خدا قصد دِرَه مردم رَه جزا بِدیَه. او دَه آخاب گفت: «تا وَختیکه ما نَگِیم، دَه پادشایی اسرائیل باروُ نخاد بارید یا شُدری اَم نخاد کَد.» آخاب از تُورای اِیلِیا، اُوقس قار شی بَل اَماد که قصد کَد او رَه بُکشَه.
اَزی خاطر، خدا دَه اِیلِیا گفت، دَه بیابان بُورَه و از آخاب تَاشَه شُونَه. اِیلِیا دَه بیابان سن یگ جُولگه مخصوصِ که خدا او رَه هدایت کدَد، رافت. اَر شاو و صُبا مرغا بلدِه اِیلِیا نان و گوشت مِیوُردَن. دَه اِی دوران، آخاب و سربازای شی اِیلِیا رَه مُپالِیدَن ولی اُونا او رَه پیدا نَتَنِستَن.
از خاطریکه بارُو نبارید، باد از چَن وخت جُولگه خشک شد. اَزُوختی اِیلِیا دَه یگ ملگ دیگه که دَه نزدیک شی بود، رافت. دَه او کشور یگ بیوه غریب کَد بچه خو زندگی مُوکَد. نان اُونا قریب خلاص شُدَد از خاطر ازیکه دیگه غاله نَمندَد. ولی اَنوزم، اَزیکه او خاتو از اِیلِیا نگاداری مُوکَد، خدا بلدِه اَزو و بچه شی تیار کَد. کندوی آرد و ڈابه روغُون شی اِیج وخت خالی نشد و اُونا بلدِه تمام دورانِ گشنگی نان دَشتَن. اِیلِیا نزدیگ سه سال دَه اُونجی مَند.
باد از سه و نیم سال، خدا دَه اِیلِیا گفت، دَه خاست خدا بسَم بارُو خاد بارید. او دَه اِیلِیا گفت، پس دَه پادشایی اسرائیل بُرُو و کَد آخاب گپ دِه، اَزُوختی او پیش آخاب رافت. وَختی آخاب او رَه دید، بلدِه شی گفت: «تو دَه اِینجی یِی، او پِتنَه!» اِیلِیا جُواب دَد: «پِتنَه خود تویی! تو یَهُوَه رَه ترک کِدی، خدای راستِنی او یَه ولی تو بَعَل رَه پرستش مُونی. یالی تو باید بیخِین مردمِ پادشایی اسرائیل رَه دَه کُوی کَرمَل بَیری.»
اَزُوختی بیخِین مردم اسرائیل دَه کوی کَرمل رافتن. مرتِیکونِ که موگفتَن بلدِه بَعَل پیغام مِدیَن، اَم اَمادَن. اُونا پیغُمبرای بَعَل بودَن. تعداد از وا ۴۵۰ نفر بودَن. اِیلِیا دَه مردم گفت: «تا کی دل بی دل مُشین؟ اگه یَهُوَه خدا یَه، او رَه پرستش کین ولی اگه بَعَل خدا یَه، او رَه پرستش کِین!»
اَزو پاس اِیلِیا دَه پیغُمبرای بَعَل گفت: «یگ گَوِ نَر رَه بُکشین، گوشت شی رَه ریزه ریزه کده بلدِه قربانی دَه قربانی‌جگه بِلِین مگم آتِش وار نکید. باد اَزو ما اَم اِی کار رَه خاد کدوم و گوشت رَه دَه قربانی‌جگه دیگه خاد اِیشتُم. اَزُوختی اگه خدا بلدِه قربانی‌جگه آتش رَیی کَد، شُمو خاد فامیدِین که او خدای راستِنی یَه.» اَزُوختی پیغُمبرای بَعَل قربانی رَه تیار کدَن مگم آتش وار نَکدَن.
باد اَزو پیغُمبرای بَعَل دَه پیش بَعَل دعا کدَن: «گوش کو، اَی بَعَل!» اُونا کُل روز دعا کدَن، جیغ زدَن و اَینَم خودگون خو رَه کَد چاقوا لَش کدَن، مگم بَعَل جواب ندَد و اِیج آتِش رَیی نکَد.
پیغُمبرای بَعَل قریب کُل روز دَه پیشِ بَعَل دعا کدَن. آخِرشی اُونا دعا کَدو رَه بس کدَن. اَزُوختی اِیلیا گوشت گَوِ نَر دیگه رَه بلدِه خدا دَه قربانی‌جگه ایشت. باد اَزو او دَه مردم گفت که ۱۲ دیگ کلان آو دَه بلِه قربانی بِندِزنَن تا وختیکه گوشت، چوب و اَینَم زِمین گِرداگِرد قربانی‌جگه بیخی تَر شُونَه.
اَزُوختی اِیلِیا دعا کَد: «یَهُوَه، خدای ابراهیم، اسحاق و یعقوب، امروز دَه مُو نِشو بِدی که تو خدای اسرائیل استی و ما خذمتگار تو یُوم. جواب مه بِدی تا اِی مردم بوفامَن که تو خدای راستِنی استی.»
فَورَن، آتِش از آسمو تا شد. گوشت، چوب، سنگ، خاک و اَینَم آو رَه که دَه گِرداگِرد قربانی‌جگه بود، سوختَند. وختی مردم اِی رَه اُوش کدَن، دَه زِمِین سجده کده و گفتَن: «یَهُوَه خدا یَه! یَهُوَه خدا یَه!»
باد اَزو اِیلِیا گفت: «اِیج کُدم پیغُمبرای بَعَل رَه نَیلِید که توتّا کَنَن!» اَزُوختی مردم پیغُمبرای بَعَل رَه دِستگیرکده و اُونا رَه از اُونجی بُرده و کُشتَن.
اَزو پاس اِیلِیا دَه آخاب پادشا گفت: «تیز دَه خانه خو بُورو که بارو مَیَه.» آسمو غَدَر زود سیاه شد و بارُوی شدید شروع شد. یَهُوَه خشک سالی رَه خلاص مُوکَد و اَمو رقم نِشو دَد که او خدای راستِنی یَه.
وختیکه اِیلِیا کار خو رَه خلاص کَد، خدا یگ مرتیکهِ رَه که اِلیشَع نام دَشت پیغُمبر خو انتخاب کَد. خدا دَه واسطه اِلیشَع معجزای کَلو رَه انجام دَد. یگ دَنه اَزو معجزا بلدِه نعمان رُخ دَد. او سرکَردِه لشکر دشمو بود، مگم او یگ مرض بدِ پوستی دَشت. نعمان که دَه بارِه اِلیشَع شنید، پیش اِلیشَع رافت و از شی تَلبِیست که او رَه شفا بدیَه. اِلیشَع دَه نعمان گفت دَه دریای اُردُن بُورو و خود خو رَه هفت دفه دَه آو غوطَّه کو.
نعمان قارشی اَماد. او اِی کار رَه نکَد از خاطریکه دَه نظر شی احمقانه مِیماد، مگم پسان او نظر خو رَه تغییر دَد و دَه دریای اُردُن رافته، خود خو رَه هفت دفه دَه آو غوطَّه کَد. وختیکه بلدِه دفه آخری از آو بُر شد، خدا او رَه شفا دِدَد.
خدا پیغُمبرای دیگه رَه اَم بلدِه مردم اسرائیل رَیی کَد. تمام اُونا دَه مردم گفتَن که پرستش کَدون بُتا رَه بَس کید. دَه جای اَزو، مردم کَد یگدیگه خو عادلانه رفتار کَنَن و سر یگدیگه خو رحم کنَن. پیغُمبرا دَه مردم اخطار ددَن که باید از شرارت دِست بال کده و دَه جای شی از خدا پیروی کَنَن. اگه مردم اِی کار رَه نَکنَن، خدا اُونا رَه مجرم قضاوت خاد کَد و جزا خاد دَد.
زیادی وختا، مردم از خدا اطاعت نموکدَن. اُونا بارا کَد پیغُمبرا بد رفتاری کده و اَینم اُونا رَه موکُشتَن. یگ دفه، اُونا اَرمِیا پیغُمبر رَه دَه چای خُشک اندَختَن و او رَه دَه اُونجی اِیلَه کدَن تا بومرَه. او دَه قاف چا تای گِل و لَی شد. مگم پادشا دَه او رحم کَده و دَه خذمتگارای خو امر کَد تا اَرمِیا رَه پیش ازیکه بومرَه، از چا بُر کنَن.
گرچن مردم از پیغُمبرا بد شی مِیمادَن، مگم اُونا اَنوزم بلدِه خدا تُورَه موگفتَن. اُونا دَه مردم اخطار میدَدَن که اگه توبه نَکنَن، خدا اُونا رَه نابود خاد کَد. اُونا اَمو رقم دَه یاد مردم مِیوُردَن که خدا واده دِدَه تا مسیح رَه بلدِه از وا رَیی کنَه.
پادشایی اسرائیل و پادشایی یهودا اَردوی شی دَه پیشگای خدا گناه کدَن. اونا پیمانی رَه که خدا دَه کوی سینا کَد از وا بسته کدَد، میدَه کدَن. خدا پیغُمبرای خو رَه رَیی کَد که وا رَه اخطار بِدیَن تا توبه کَنَن و بازم خدا رَه پرستش کَنَن ولی اونا اطاعت نکَدَن.
اَزُوختی خدا اَردو پادشایی رَه جزا دَد و دشمنای اَز وا رَه اجازه دَد که اونا رَه نابود کَنَن. آشوریا یگ ملت دیگه بود که کلو زورتو شدَه‌دَن. آشوریا دَه برابر دیگه ملتا اَم کلو ظالم بودَن. اونا امادَن و پادشایی اسرائیل رَه نابود کدَن. آشوریا مردم زیاد رَه دَه پادشایی اسرائیل کُشتَن، اَر خیل رَه که دل از وا شدَ، بُردَن و جایای زیاد کشور رَه آتِش زدَن.
آشوریا تمام رهبرا، پولدارا و کسایی رَه که مِیتَنِست چیزای با ارزش جور کَنَن، یگ جای جم کدَن و اونا رَه دَه آشور بُردَن. تنا اسرائیلیای که کلو غریب بودَن دَه اسرائیل مَندَن.
باد ازو؛ آشوریا، خارجیا رَه اَوُردن که دَه او سرزمین زندگی کَنَن. خارجیا شار رَه از نو جور کَدَن و کَد اسرائیلیای که دَه اُونجی مَندَه‌دَن، اَروسی کَدَن. نبیره اَزی مردم رَه سامریا موگفتَن.
مردم دَه پادشایی یهودا دیدَن که خدا چه رقم مردمِ پادشایی اسرائیل رَه از خاطریکه دَه او باور ندَشت و اَز شی اطاعت نموکَدَن، جزا دَد. ولی اونا اَنوزَم، بُتا و خدایُون کنعانیا رَه پرستش موکدَن. خدا پیغُمبرا رَه رَیی کد تا اونا رَه اخطار بِدیَن ولی اونا گوش نموکَدَن.
نزدیگ ۱۰۰ سال باد ازیکه آشوریا، پادشایی اسرائیل رَه نابود کَدَن، خدا نِبوکَدنِصّر پادشای بابلیا رَه رَیی کَد تا بلِه پادشایی یهودا اَملَه کَنَه. بابلیا یگ زورتو ملت بودن. پادشای یهودا قبول کَد که خذمتگار نِبوکَدنِصّر شُنن و اَر ساله زیاد پول بلدِه شی بِدیَه.
ولی باد از چَن سال، پادشای یهودا دَه ضد بابل شورش کَد. بابلیا پس اَمادَن و دَه پادشایی یهودا اَمله کدَن. اونا شار اورشلیم رَه گرفتَن، معبد رَه نابود کَده و بیخی دارای یای شار و معبد رَه کَد خود گُون خو بُردَن.
از خاطر جزای پادشای یهودا که شورش کدَد، عسکرای نِبوکَدنِصّر بچای پادشا رَه دَه پیش روی شی کُشتَن و اَزوپاس، او رَه کور کَدَن. باد ازو اونا پادشا رَه کَد خود گون خو بُردَن که تا دَه زندانِ دَه بابل بومرَه.
نِبوکَدنِصّر و لشکر شی قریب تمام مردم پادشایی یهودا رَه دَه بابل بُردَن و تنا مردمای غدر غریب رَه بلده کِشت کدو دَه اونجی اِیشتَن. اِی دوران رَه که قوم خدا مجبور شدَن، سرزمین وادَه شده رَه ترک کَنَن، تبعید گفته موشه.
گرچن که خدا قوم خو رَه از خاطر گنای که کدَه‌دَن، جزا دَد و دَه تبعید رَیی کَد ولی نه اونا رَه فراموش کَد و نه وادای خو رَه. خدا اُوش شی سن قوم شی بود و از طریق پیغُمبرای خو کَد از وا تورَه موگفت. او وادَه دَد که باد از ۷۰ سال، اونا دَه سرزمین وادَه شده پس خاد امادَن.
قریب ۷۰ سال باد، کوروش پادشای پارسیا، بابلیا رَه شکست دَد و دَه جای امپراطوری بابلیا، امپراطوری پارسیا بلِه خیلی از ملتا اُکمرانی موکدَ. دَه امِی وخت اسرائیلیا رَه یهودی موگفتَن. زیادی از وا کُل عمر خو دَه بابل زندگی کدَه‌دَن. تنا تعداد کمی از یهودیایی پیر، سرزمین یهودا دَه یاد شی مَندَه‌دَن.
پارسیا خیلی زورتو بودَن، ولی اونا کَد مردمی که بَلِه از وا پیروز شدَه‌دَن مهربان بودَن. باد از یگ کم وخت که کوروش پادشای پارسیا شدَد، یگ فرمان دَد؛ اَر یهودی که قصد درَه پس دَه سرزمین یهودا بورَه، مِیتنَه که پارسیا رَه ترک کَنَه. او اینُم بلدِه ازونا پول دَد تا معبد رَه از نو جور کنَه. اَزُوختی باد از ۷۰ سال تبعید، یگ گرُوی رِیزِه یهودی دَه شار اورشلیم، سرزمین یهودا پس رافتَن.
وختی مردم دَه اورشلیم رسیدَن، اونا معبد و دیوالای دَور شار رَه از نو جور کدَن. پارسیا تا انوز بلِه اونا اُکمرانی موکَدَن، ولی یهودیا یگ دفِه دیگه دَه زمین وادَه شده زندگی و دَه معبد پرستش موکدَن.
اَینم وختیکه خدا دنیا رَه پیدا کَد، او موفامید که چَن دِیر باد مسیح رَه رَیی خاد کَد. او آدم و حوا رَه وادَه دَد که اِی کار رَه خاد کَد. او گفت، یگ نبیرِه حوا دَه دنیا خاد اَماد که سرِ مار رَه لَی خاد کَد. البته، شَیطان بلدِه بازی دِدُن حوا خود خو رَه دَه رقم مار جُور کَد. منظور خدا اِی بود که مسیح شیطان رَه کامل شکست خاد دَد.
خدا دَه ابراهیم وادَه دَد که تمام گُرُوایِ مردم دنیا دَه وسیله اَزُو برکت خاد گرفت. خدا اِی وادَه رَه کَد رَیی کَدُون مسیح چَن دیر پاس پورَه خاد کَد. مسیح مردم رَه از اَر قوم دَه دنیا، از گنای شی نجات خاد دَد.
خدا دَه موسی وادَه دَد که دَه آینده، او یگ پیغُمبرِ دیگه رقم موسی اَلدی رَیی خاد کَد. اِی پیغُمبر مسیح خاد بود. امِی رقم، خدا بسَم واده دَد که او مسیح رَه رَیی خاد کَد.
خدا دَه داوود پادشا وادَه دَد که یگی از نبیرای او، مسیح خاد بود. او پادشا خاد بود و تا ابدالاباد بلِه قوم خدا سلطنت خاد کَد.
خدا کَد ارمیا پیغُمبر صُوبت کَد و بلدِه شی گفت که او یگ روز پیمان نو بسته خاد کَد. پیمان نو رقم پیمان سابقه که خدا کَد اسرائیلیا دَه کوی سینا بسته کدَد، نخاد بود. وختیکه او پیمان نو خو رَه کَد مردم بسته مونه، اونا رَه مجبور خاد کَد که خدا رَه اَر کس خود شی بینِخشَه. اَرکس او رَه دوست خاد دشت و از شریعت شی پیروی خاد کَد. خدا گفت، اِی رقمی نوشته کَدُون شریعت شی دَه دِلای از وا خاد بود. اونا قوم شی خاد بود و خدا گنای از وا رَه خاد بخشید. اِی مسیح استَه که پیمان نو رَه کَد از وا بسته خاد کَد.
پیغُبرای خدا اَم گفتَن که مسیح یگ پیغُمبر، یگ کاهن و یگ پادشا خاد بود. پیغُمبر کسی یَه که کلام خدا رَه میشنِوَه و باد اَزُو پیغام خدا رَه دَه مردم اعلان مونه. مسیح رَه که خدا وادِه رَیی کَدُون شی رَه ددَد، پیغُمبر کامل خاد بود. او مسیح استَه که پیغامای خدا رَه کامل خاد شِنید، او پیغامای خدا رَه کامل خاد فامید و اونا رَه دَه مردم به طور کامل تعلیم خاد دَد.
کاهِنای اسرائیلی از طرف مردم بلدِه خدا قربانی موکَدَن. اِی قربانیا دَه جای گناهای مردم بود که خدا از خاطر شی وا رَه جزا مِیدَد. کاهِنا اَم دَه پیش خدا بلدِه مردم دعا موکَدَن. گرچَن که، مسیح کاهن اعظمِ کامل خاد بود که خود خو رَه دَه عنوان یگ قربانی کامل دَه پیشگای خدا پیشکش خاد کَد. دَه اِی مانا که، او اِیج وخت گناه نخاد کَد و وختیکه او خود خو رَه قربانی کَنَه، اِیج وخت دیگه قربانی بلدِه گناه لازم نخاد بود.
پادشایو و رئیسا بلِه گُروای از مردم اُکومت مونَن و اونا باضی وختا اشتبا مونَن. داوود پادشا تنا بلِه اسرائیلیا اُکومت کَد. ولی مسیح، یگ نبیره داوود، بلِه تمام مردم دنیا سلطنت خاد کَد و او تا ابدالاباد سلطنت خاد کَد. اَمچنان، او دایِم عادلانه سلطنت خاد کَد و تصمیمای صَیِه خاد گرفت.
پیغُمبرای خدا دَه باره مسیح چیزای زیاد دیگه اَم گفتَن. بلدِه نمونه، ملاکِی گفت که پیش از اَمدون مسیح، یگ پیغُمبر دیگه خاد اَماد. او پیغُمبر کلُو مهم خاد بود. اشعیا پیغُمبر اَم نوشته کدَد که مسیح از یگ باکِره پیدا خاد شد. و میکاه پیغُمبر گفت که مسیح دَه شار بیت لحم دَه دنیا خاد اَماد.
اشعیا پیغُمبر گفت که مسیح دَه منطقه جلیل زندگی خاد کَد. مسیح مردمای رَه که کلو غمگین اَستَن، دِلداری خاد دَد. او زندانیا رَه اَم آزاد خاد کَد. مسیح مردمای که مریضَن و کسای رَه که کَر، کُور، گُنگَه و یا شَل اَستَن، شِفا خاد دَد.
اشعیا پیغُمبر اِی رَه اَم گفت که مردم از مسیح بد بُور خاد شدن و او رَه قبول نخاد کَدن. پیغُمبرای دیگه اَم گفتن که یگ رفیق مسیح دَه ضد شِی بال خاد شد. زکریا پیغُمبر گفت که اَمِی رفیق شِی از خاطر اَزی کار خو ۳۰ دَنه سکه نقرا از دیگه مردم خاد گرفت. باضِی پیغُمبرا گفتَن که مردم مسیح رَه خاد کُشتن و اونا سر کالای شِی پِیشْک خاد اندَختَن.
پیغُمبرا دَه بارِه اَزِی اَم گفتَن که مسیح چه رقم خاد مُرد. اشعیا پیشگویی کَد که مردم بلِه اَزو تُف خاد اندَختَن. او رَه مسقرَه خاد کدَن و خاد زَدن. اونا جان شِی رَه سُولاخ خاد کدَن و او از درد و آذاب شدُون زیاد خاد مُرد، گرچَن که او اِیج کار غلط نکدَد.
پیغُمبرا، اِی رَه اَم گفتن که مسیح گناه نخاد کَد. او کامل خاد بود. ولی او خاد مُرد از خاطریکه خدا او رَه بلدِه گنای دیگه مردم جزا خاد دَد. وختیکه او بومره، مردم میتنَن کَد خدا صلح کَنَن. دَه اَمزِی دلیل، اِی نقشه خدا بود که مسیح باید بومرَه.
پیغُمبرا اِی رَه اَم گفتن که خدا مسیح رَه باد از مرگ بِلَن خاد کَد. اِی نیشو مِیدیَه که مرگ و رستاخیز مسیح نقشه خدا بلدِه بسته کَدُون پیمان نو بود، تا بِیتنَه مردم رَه که دَه برابر شِی گناه کَدَد نجات بیدیَه.
خدا دَه بارِه مسیح چیزای زیاد رَه بلدِه پیغُمبرا رُوش کَد. ولی مسیح دَه زمان اِیج کُدَم اِزی پیغُمبرا نَمدَد. زیادتر از ۴۰۰ سال باد از آخرین پیشگوی یایی که کدَه‌دَن، دقیقن دَه وخت مناسب، خدا مسیح رَه دَه دنیا رَیی کَد.
خدا دَه سابق کَد پیغُمبرای خو صُوبَت مُوکَد تا اُونا بیتنَن کَد قوم خو صُوبَت کَنَن. باد اَزو ۴۰۰ سال مَوداد شد که خدا کَد مرتیکو توره نگفت. اَزُوختی خدا یگ فرشته رَه پیش کاهنِ که زکریا نام دَشت، رَیی کَد. زکریا و خاتون شی الیزابت، خدا رَه گرامی مِیدَشتَن. اُونا غَدَر پیر بودَن و الیزابت اِیج اولاد نکدَد.
فرشته دَه زکریا گفت: «خاتون تو یگ بچه خاد دَشت. نام اَزو رَه یوحنا خاد ایشتی. خدا او رَه کَد روح القدوس پُر خاد کَد و یوحنا مردم رَه بلدِه قبول کَدون مسیح تیار خاد کَد!» زکریا جواب دَد: «ما و خاتون مه بلدِه اولاددار شدو غَدَر پیر شُدیم! چطور بُفامُم که تو کَد مه راس مُوگی؟»
فرشته دَه زکریا جواب دَد: «ما رَه خدا رَیی کدَه تا اِی خبر خوش رَه بلدِه تو بَیرُوم. از خاطریکه تو دَه مه باور نکدی، تا غَیتیکه نیلغه پیدا نَشدَه تورَه گفته نَمیتنی.» یگ دفه‌ی، زکریا از تورَه گفتو مَند. اَزُوختی فرشته زکریا رَه ترک کَد. اَزو پاس، زکریا خانه رافت و خاتون شی باردار شد.
وختیکه الیزابت شش مَینه باردار بود، اَمو فرشته ناگانی دَه مریم که خویشای الیزابت بود، خودخو رَه نِشو دَد. او یگ باکره بود و کَد یگ مرتیکه دَه نام یوسف نامزد شُدَد تا عروسی کَنَه. فرشته گفت: «تو باردار خاد شدی و یگ بچه دَه دنیا خاد اَوُردی. او رَه عیسی نام کو. او بچه خدای متعال خاد بود و تا ابدالاباد سُلطنت خاد کَد.»
مریم جواب دَد: «چطور امکان دِرَه اِی رقم شُونَه؟ تبالی ما باکره یُوم!» فرشته توضیح دَد: «روح القدس دَه تو خاد اَماد و قدرت خدا دَه تو خاد رسید. پس نیلغه مقدس خاد بود، او بچه خدا خاد بود.» مریم دَه چیزای که فرشته گفت باور کَد.
باد اَزی رُخداد، مریم دَه دیدون الیزابت رافت. اَمِیکه مریم دَه او سلام کَد، نیلغِه الیزابت دَه مِنِه کَورِه شی شور خورد. خاتونو از کاری که خدا بلدِه از وا انجام دِدَد، کَد یگدیگه خو خوشالی کَدَن. باد ازیکه مریم سه ماه دَه پیش الیزابت بود، پس دَه خانه خو رافت.
باد ازیکه بچه الیزابت دَه دنیا اَماد، زکریا و الیزابت اَمو رقم که فرشته دستور دِدَد، نیلغه رَه "یوحنا" نام کَدَن. اَزو پاس خدا زکریا رَه قدرت دَد که بسَم توره بوگه. زکریا گفت: «خدا رَه شکر، از خاطریکه او دَه یاد شی یَه تا دَه قوم خو کمک کَنَه! تو، بچه مه، پیغُمبر خدای متعال خاد بودِی. تو دَه مردم خاد گفتی که چیز رقم مِیتنَن بلدِه گناهای خو بخشش بِیگرَن!»
مریم کَد یگ مرتیکِه راس کار که یوسف نام دَشت نامزاد بود. وختی او شنید که مریم باردار شده، او فامید که نِیلغَه از او نیَه. سر اَزو اَم، او قصد نَدَشت که مریم رَه شرمندَه کَنَه، اَزو پاس تصمیم گرفت دَه او رحم کَنَه و او رَه تَشکِی طلاق بدیَه. ولی پیش اَزیکه او اِی کار رَه کَنَه، یگ فرشته دَه خاو شی اَماد و کَد شی تورَه گفت.
فرشته گفت: «یوسف، از اِیکه مریم رَه خاتو مُونی ترس نَخَر. نِیلغِه که دَه کورِه اَزو یَه، از روح القدس اَستَه. او یگ بچه دَه دنیا خاد اَوُرد. او رَه عیسی نام کِید (که مانای شی "یَهُوَه نجات میدیه" اَستَه). از خاطریکه او مردم رَه از گناهای شی نجات خاد دَد.»
اَزُوختی یوسف کَد مریم آروسی کَد و او رَه دَه عنوان خاتون خو دَه خانه خو بُرد. ولی تا وادِه که او اولاد نکدَد، کَد اَزو خاو نکَد.
وختیکه وادِه اولاد کَدُون مریم نِزدیگ شد، او و یوسف دَه یگ سفر دُوردِراز سن شار بیت لحم رافتَن. اونا باید دَه اُونجی مُورافتَن از خاطریکه مقامای رومی میخاستَن بیخین مردم رَه دَه سرزمین اسرائیل سرشماری کَنَن. اونا خاستَن اَرکس دَه جایی بورَن که اجداد شی دَه اُونجی زندگی موکدَن. داوود پادشا دَه بیت لحم دَه دنیا اَمدَد و او جَدِّ اَردُوی شی؛ مریم و یوسف بود.
مریم و یوسف دَه بیت لحم رافتَن، ولی دَه اُونجی اِیج جای بلدِه مَندونِ از وا نبود به غیر از جایی که باضی اَیوانا نیگا موشُدَن. اَمُونجی بود که مریم بچه خو رَه دَه دنیا اَوُرد. اَزیکه اُونجی اِیج جایِ خاو بلدِه اَزو نبود مریم او رَه دَه اَوخُور خاوکِلجِی کَد. اونا نام شی رَه عیسی اِیشتَن.
دَه اَمو شاو، چَن دَنه چِپُو دَه کِیشتای نِزدیگ رامای مال خو رَه اَی مِیگَند. یگ دفَه، یگ فرشته نورانی ظایِر شد و اونا ترس خوردَن. فرشته گفت: «ترس نَخرِید، اَزی خاطر که ما بلدِه شُوم خبرای خوش دروم. مسیح، خداوند، دَه بیت لحم دَه دنیا اَمدَه!»
«بُورید نِیلغَه رَه بُوپالِید و او رَه لُولپِید کدَه کَد تخلای کالا که دَه مینِه اَوْخور خاوکِلجَی یَه، پیدا خاد کَدید.» یگ دفه‌ی آسمونا از فرشتا پُر شدَن. اونا خدا رَه ستایش کَدَه، گفتَن: «خدا رَه دَه آسمونا جلال، دَه روی زِمی دَه بین مردمِ که مورد پسند خدا یَه، آرامی باشَه!».
باد اَزو فرشتا رافتَن. چِیپونُو گوسپندون خو رَه اِیلَه کدَن تا دَه دُمبال نِیلغَه بِگِردَن. اونا زود دَه جای که عیسی دَه اُونجی بود رسیدَن و او رَه خاو کِلجِی¬ کدَه دَه یگ اَوخُور پیدا کَدَن، اَمو رقم که فرشته کَد از وا گفتَد. اونا کَلو خوشال بودَن. اَزُوختی چِیپونُو سن کِشتایی که گوسپندون شی دَه اُونجی بودَن، پس رافتَن. اونا خدا رَه بلدِه اَر چیز که شنیدَه و دیده‌دَن ستایش مُوکدَن.
چَن مرتیکَه دَه یگ مُلگِ دور از شرق بودَن. اونا اِستِرَه شناس و کَلو عاقل¬ بودَن. اونا یگ اِستِرِه عجیب رَه دَه آسمو دیدَن. اونا گفتَن: اِی دَه اِی مانا یَه که یگ پادشای نوِی از یهودیا دَه دنیا اَمدَه. باد اَزو اونا تصمیم گرفتَن از مُلگِ خودگون خو سفر کَنَن تا نِلغَه رَه بِینگرنَن. باد از یگ سفر دُوردِراز، اونا دَه بیت لحم اَمادَن و خانِه رَه که عیسی کَد آتَه و آبی ¬شی دَه اُونجی زندگی مُوکَدَن، پیدا کَدَن.
وختی اِی مرتِیکو عیسی رَه کَد آبی شی اُوش کَدَن، اونا خَم شده و او رَه پرستَش کَدَن. اونا دَه عیسی تُحفای قیمت بای ددَن. باد اَزو اونا پَس خانه رافتَن.
یوحنا بچه زکریا و الزابت کتَه شده و دَه پیغُمبری رسید. او دَه بیابان زندگی موکَد، عسل کُویی و مَلخ موخورد و کالایِ از پاشوم اُشتُر مُوپشِید.
زیاد مردم دَه بیابان مِیمادَن که تورای یوحنا رَه گوش کَنَن. او مردم رَه نصیَت کَده و موگفت: «تُوبه کِید که پادشایی خدا نِزدیگه.»
وختی مردم پیغام یوحنا رَه شنیدَن، زیادِ از وا از گناهای خو تُوبه کدَن و یوحنا اونا رَه تعمید دَد. رهبرای مذهبی زیادی اَم اَمدَه‌دَن که یوحنا رَه بِینگِرنَن ولی اونا تُوبه نکدَن و دَه گناهای خو اَم اعتراف نَکدَن.
یوحنا دَه رهبرای مذهبی گفت: «اَی مارای زارتو! تُوبه کِید و رفتارای خو رَه تغیر بدِین. خدا اَر دِرختی رَه که میوِه خوب نَدیَه، قَط مونَه و دَه مینِه آتِش مِیندِزنَه.» یوحنا چیزای رَه که پیغُمبرو گفته‌دَن پورَه کَد: «سَیل کو، ما خیلی زود قاصد خو رَه پیشلُون تو رَیی خاد کدُوم و او، را رَه بلدِه تو تَیار خاد کَد.»
باضی رهبرای مذهبی از یوحنا پرسان کَدَن: «که تو مسیح اَستی؟» یوحنا گفت: «ما مسیح نیُوم ولی او باد از مَه مَیَه. او اُوقس بزرگه که ما لایق واز کَدونِ بَندِ چپلای شی اَم نِیوُم.»
صبای شی، عیسی بلدِه تعمید گرفتو پیش یوحنا اَماد. وختی یوحنا او رَه دید، گفت: «توخ کِید! اِی امو بارِه خدا یَه که گنای دنیا رَه از بین مُبرَه.»
یوحنا دَه عیسی گفت: «ما لایق تعمید ددُون از تو رَه ندروم، بلکه تو باید ما رَه تعمید بِدی.» ولی مسیح گفت: «تو باید ما رَه تعمید بِدی از خاطریکه کار صیِه اَمِی یَه.» ازُوختی یوحنا او رَه تعمید دَد گرچَن که عیسی اِیج وخت گنا نَکدَد.
وختی عیسی باد از تعمید از آو بُور شد، روح خدا دَه رقم یگ کوتر نازل شد و دَه بَلِه شی آرام گرفت. دَه امو وخت خدا از آسمو گپ زَد. او گفت: «اِی پسر مَه یَه. ما او رَه دوست درُوم و اَز او کلو خوش اَستُم.»
خدا دَه یوحنا گفتَد: «روح القدس دَه کسی که تو او رَه تعمید مِیدِی، نازل خاد شد. او نفر پسر خدا یَه.» تنا یگ خدا استه ولی وختی یوحنا عیسی رَه تعمید میدَد، او آواز خدای پدر رَه شنید، خدای پسر؛ عیسی رَه دید و او روح القدس رَه دید.
یگ دفه‌ی باد ازیکه عیسی تعمید گرفت، روح القدس او رَه سن بیابان هدایت کَد. عیسی مدت ۴۰ شاو روز دَه اُونجی بود. دَه او وخت، او روزه تُو بود، شیطان پیش عیسی اَماد که او رَه وسوسه کَنَه تا او گناه کَنَه.
اول شیطان دَه عیسی گفت: «اگه تو بچه خدا یی، اِی سنگا رَه نان جور کو تا خورده بیتنی!»
ولی عیسی دَه شیطان گفت: «دَه کلام خدا نوشته شده که: «مردم بلدِه زنده مَندون خو تنا دَه نان نِیاز نَدرَن، مگم دَه اَر چیزیکه خدا دَه اُونا موگه، نِیاز دِرَن!»
باد اَزو شَیطان عیسی رَه دَه بالترین جگه معبد بُرد و بلدِه شی گفت: «اگه تو بچه خدا یی، خود خو رَه تَیلو پورتَه کو. از خاطریکه نوشته شُده، خدا دَه فرشتای خو دستور خاد دَد که تو رَه بِیگرَن تا پای تو دَه سنگ نخرَه.»
ولی عیسی تورِه شیطان رَه گوش نکَد. دَه جای شی، او گفت: «خدا دَه بیخی موگه که: «خداوند، خدای خو رَه اِمتیان نَکِید.»
باد اَزو شیطان تمام پادشایییای دنیا رَه دَه عیسی نِشو دَد. او دَه عیسی نِشو دَد که اُونا چِقس زورتو و پولدار اَستَن. او دَه عیسی گفت: «اگه ما رَه سجده و پرستش کَنی، بیخی اَزیا رَه بلدِه از تو خاد دَدوم.»
عیسی جواب دَد: «اَی شیطان از مه دور شو! خدا دَه کلام‌خو، بلدِه قوم خو دستور دِدَه: «تنا خداوند خدای خو رَه پرستش کید و تنا او رَه دَه عنوان خدا احترام کید.»
عیسی دَه وسوسای شیطان تسلیم نشد. اَزُوختی شیطان او رَه ترک کَد. اَزوپاس فرشتا اَمادَن و عیسی رَه خذمت کَدَن.
باد اَزیکه عیسی وَسوَسای شیطان رَه رَد کَد، او پس دَه منطقه جلیل رافت. اِی اَمو جایی بود که او زندگی موکَد. روح ¬القدس او رَه کَلُو قدرت میدَد و عیسی منطقه دَه منطقه مُورافت و مردم رَه تعلیم مِیدَد. اَرکس دَه بارِه اَزو گپای خوب مُوگفتَن.
عیسی دَه شارِ ناصره رافت. اِی اَمو قریه بود که او دَه رِیزگِگی خو دَه اُونجی زندگی موکَد. دَه روزِ شبات، او دَه معبد رافت. رهبرا یگ طُومارِ پیغامای اشعیای نبی رَه دَه او ددَن. اونا اَزو خاستَن که طُومار رَه بخوانَه. اَزُوختی عیسی طُومار رَه وَاز کَد و یگ کم شی رَه بلدِه مردم خاند.
عیسی خاند: «خدا روح خو رَه در مَه دِدَه تا که بِتنُوم غریبا رَه بشارت بِیدُوم. او ما رَه ریِی کدَه که بندیا رَه آزاد کَنُم، کاری کَنُم که کُورا بِسَم بِینگِرنَه و کسایی رَه که دِیگرُو دَه بلِه از وا ظلم مُونَن، آزاد کنُوم. اِی وختی یَه که خداوند سر از مُو رحم کَدَه و مو رَه کُمگ خاد کَد.»
اَزُوختی عیسی تا شِیشت. کُلَّگی او رَه از نِزدیگ تُوغ مُوکَدَن. اونا مُوفامیدَن اَمی بخشِ از کتاب مقدس رَه که او دَه تازگی خاندَد، دَه بارِه مسیح اَستَه. عیسی گفت: «چیزایی رَه که تازَه بلدِه شُوم خاندُوم، اَمیالی رُخ دِدَه.» تمام مردم اَیران مندَه‌دَن و گفتَن: «اِی پسر یوسف نِیَه؟»
اَزُوختی عیسی گفت: «اِی راسَه که اِیج وخت مردم پیغُمبری رَه دَه شاری که کلان شدَه شَه، قبول نَمُونَن. دَه دوران اِلیا پیغُمبر خاتونونِ بیوه دَه اسرائیل زیاد بودَن. ولی وختی سه و نیم سال بارش نکَد، خدا اِلیا رَه ریِی نکَد تا یگ خاتون بیوه اسرائیلی رَه کمگ کَنَه دَه جای شی، اِیلیا رَه دَه بیخِ خاتونِ بیوه دَه قومِ دیگه رَیِی کَد.»
عیسی ادامه ددَه گفت: «و دَه دوران اِلِیشَع پیغُمبر، زیاد مردما دَه اسرائیل گرفتار ناجُوری پوستی بودَن. ولی اِلِیشَع اِیج کُدَم از وَا رَه شِفا ندَد. او تَنا ناجُوری پوستی نعمان، یگ سرکردِه دشمنای اسرائیل رَه شِفا دَد. ولی مردمِ که تورای عیسی رَه گوش مُوکَدَن یهودی بودَن. وختیکه اونا شنیدَن او اِی رقم مُوگَه، اونا بلِه اَزو قار شی بَل اَماد.
مردمِ ناصره عیسی رَه گرفت و او رَه از معبد بُر کَدَن. اونا او رَه دَه لبِه یگ سنگ بردَن که او رَه اَزُونجی تَیلُو پُورتَه کَنَن و بُکشَن. ولی عیسی از مینِه جَمِّیَت مردم تیر شد و شار ناصره رَه ترک کَد.
باد اَزو عیسی دَه سرتاسر منطقه جلیل رافت و جَمِّیَت زیاد دَه پالوی شی اَمادَن. اونا زیاد نفرا رَه که ناجُور یا معلول بودَن، مِیوُردَن. باضی از وا کُور، دیگرون شی شَل، کَر یا گُنگَه بودَن و عیسی اونا رَه شِفا دَد.
اَمو رقم خیلی از نفرا رَه که روح پلید (شیاطین) کَد خو دَشتَن دَه پیش عیسی اَوُردَن. عیسی دَه شیاطین امر کَد که از وا بُر شنَن، اَزُوختی شیاطین بُر شدَن. شیاطین کَلو چیغ زدَن: «تو پسر خدا یِی!» جَمِّیَت مردم اَیران مندَه‌دَن و خدا رَه پرستش مُوکَدَن.
اَزوپاس عیسی ۱۲ مرتیکه رَه از مینِه شاگردای خو انتخاب کَد تا نمایندای مخصوص شی باشَن. او اونا رَه "رسولان" نام کَد. اِی رسولا کَد عیسی سفر مُوکَدَن و اَزو یاد مِیگرفتَن.
یگ روز، یگ استاد شریعت یهود پیش عیسی اَماد. او قصد دشت دَه کُلَّگِی نِشو بدیَه که عیسی غلط تعلیم میدیَه. اَزی خاطر او گفت: «استاد، چیز کار کَنوم تا زندگی اَبَدِی دشته شُوم؟» عیسی جواب دَد: «دَه شریعت خدا چیز نوشته یَه؟»
او مرتیکه گفت: «موگه که، خداوند خدای خو رَه کَد تمام دل، جان، قوت و فکر خو دوست دشته شی و اَمسایه خو رَه رقم خود خو دوست دشته شی.» عیسی جواب دَد: «تو راس موگی! اگه تو اِی کار رَه کَنی، زندگی اَبدِی خاد دشتی.»
ولی استاد شریعت قصد دشت دَه مردم نِشو بدیَه که رَوُود زندگی شی دُرستَه. اَمزی خاطر از عیسی پرسان کَد: «خیلی خوب! اَمسایه مَه کیَه؟»
عیسی دَه استاد شریعت کَد گفتون اِی قصه، جواب دد: «یگ مرتیکِه یهودی از بَغلونِ را از اورشلیم سن اَریحا مورافت.»
«ولی باضی دُوزا او رَه دید و بلِه شی اَملَه کَدَن. اونا اَرچیز رَه که او دَشت، بُردن و اُوقس کلو زَدَن که قریب مُردَد. باد ازو، اونا تُوتّا کَدَن.»
«کَمِی پاستَر اَزو، یگ کاهن یهودی؛ تُتقِیرِی ازو را تیر موشُد. کاهن اُوش کَد که او مرتیکه دَه بلِه راه دِراز مَندَه. وختی کاهن او رَه اُوش کَد، از دیگه طرف را تیر شد و دَه رَفتُون خو ادامه دَد. کاهن او مرتیکه رَه بیخی نَدِیدَه گرفت.»
«کَمِی پاستر ازو، یگ لاوی از را تیر موشُد. (لاویا یگ قبلیه یهودی بود که کاهنای معبده رَه کمک موکَدَن.) لاوی اَم از دیگه بَغَل را تیر شد و او اَم مرتیکه رَه نَدیدَه گرفت.»
«نفر دیگه که اَزو را تیر موشُد یگ مرتیکه سامری بود. (سامریا و یهودیا از یکدیگه شی بد شی میمادَن.) سامری او مرتیکه رَه دَه را اُوش کَد. او توغ کَد که او مرتیکه یهودی یَه ولی او اَنوز اَم کلو دل شی سوخت. اَزُوختی سامری سن شی رافت و زخمای شی رَه پانسمان کَد.»
«باد اَزو، سامری او مرتیکه رَه دَه بلِه خر خو سُورَه کَد و دَه یگ اَوٹل دَه نزدیگ اَمزو را بُرد. دَه اونجی دَه اِلاج ازو ادامه دَد.»
«صبای شی سامری مجبور بود دَه سفر خو ادامه بِدیَه. او یگ کم پیسه دَه صایب اَوٹل دَد و درشی گفت: «اَزی مرتیکه نگاداری کو و اَگه اَزی کلوتر پیسَه خرج کَدِی، غیتیکه پس اَمادوم بلدِه تو خاد دَدُوم.»
باد ازو، عیسی از استاد شریعت پرسان کَد: «چیز فکر مونی؟ اَزو سه نفر کُدَم شی اَمسایَه ازو مرتیکه بود که دوزا اَزو دوزِی کدَد و او رَه زخمی کَدَد؟» استاد شریعت جُواب دَد: «امو که قد شی مهربان بود.» عیسی دَه او گفت : «تو بُورو و اینمی رقم کار کو.»
یگ روز، یگ اُکمران جُوانِ پیسه دار پیش عیسی اَماد و از او سُوال کَد: «استادِ خوب، باید چیز کار کنوم که زندگی ابدی دشته شوم؟» عیسی دَه او گفت: «چرَه ما رَه خوب موگی؟ تنا یکی یَه که خوبه و او خدایه. ولی اگه دل تو زندگی اَبدی مِیتِلبَه، از قانونای خدا پیروی کو.
او سُوال کَد: «از کُدَمای شی باید پیروی کَنوم؟» عیسی جواب دَد: «قتل نکو، زِنا نکو، دُوزِی نکو، دروغ نَگِی، آته و آبِه خو رَه احترام کو و همسایه خو رَه امو رقم که خود خو رَه دوست دِیرِه، دوست دشته باش.»
ولی مرتیکه جُوان گفت: «ما تمام اِی فرمان رَه از ریزگِگِی خو تبالی پیروی کَدوم؛ دیگه چیز کار باید کنوم که زندگی اَبدی دشته شوم؟» عیسی سن شی تُوغ کدَه و دَه او محبت کَد.
عیسی جُواب دَد: «اگه دل تو میتِلبَه که کامل باشی، بُورُو اَر چیز که دِیرِه سودا کو و پیسه شی رَه دَه غریبا بِیدی و تو دَه آسمو گنج خاد دَشتی؛ باد اَزُو بِیَه و از مَه پیروی کو.»
وختی مرتیکه جُوان تُورای عیسی رَه شِنید، او غَدَر دیق شد از خاطریکه او کلو دارا بود و دل شی نَمشُد که بیخِین دارایی خو رَه از دِست بیدیَه. او از عیسی روی گشتَند و از پیش شی رافت.
باد اَزُو عیسی دَه شاگردای خو گفت:« داخل شُدون یگ پیسه‌دار دَه پادشایی خدا کلو سخته! اَرِی، تیر شُدون یگ اُشتر از سولاخ سِیزُو آسو تر اَزی یَه که یگ پیسه‌دار دَه پادشایی خدا داخل شونه.»
وختی شاگردا گپای عیسی رَه شنیدن، اَیران مَندَن. اونا گفتن: «اگه اِی رقم باشه، خدا کِی رَه نجات خاد دَد؟»
عیسی سن شاگردا توغ کَد و گفت: «اِی بلدِه مردم ناممکِنَه که خودگون خو رَه نجات بِیدیَه ولی پیش خدا اِیج چیز ناممکن نیَه.»
پِترُس دَه عیسی گفت: «مو شاگردا کُل چیز رَه اِیله کِدیم و تو رَه پیروی مونیم، پاداش از مو چیز خِیله؟»
عیسی جواب دَد: «اَر کس که از خاطر از مه خانا، برارو، خوارو، آته، آبه، اولاد یا جَیداد خو رَه ایله کنَه ،۱۰۰ برابر شی رَه دَه دِست خاد اَوُرد و زندگی اَبدی نصیب شی خاد شد. ولی زیاد کسا که اول اَستَن آخیر خاد شُدن و زیاد کسا که آخیر اَستَن اول خاد شُدن.»
یگ روز، پترُس از عیسی پرسان کَد: «استاد، بیرار خو رَه که کَد مَه بدی مُونَه، چَن دفه باید بُبُخشُم؟ تا هفت دفه؟» عیسی گفت: «هفت دفه نه، اَینَم هفتاد و هفت دفه!» هدف عیسی از گفتُنِ اَزو، اِی بود که مو باید دایِم بُبخشیم. اَزوپاس عیسی اِی قصه رَه کَد.
عیسی گفت: «پادشایی خدا، رقم پادشای استَه که خاست کَد خذمتگارای خو تصفیه حساب کَنَه. یگی از خذمتگارای شی دَه ارزش ۲۰۰,۰۰۰ سال کار تَنخا، اَزو آغدار بود.»
«مگم او خذمتگار نَتَنِست آغ خو رَه بدیَه، ازُوختی پادشا گفت: «اِی مرتیکه و بیخی فامیل شی رَه دَه عنوان برده سودا کید تا آغ خو رَه آدا کَنَه.»
«خذمتگار دَه پیش پادشا زانو زِده، گفت: «لُطفَن سر از مه رحم کو، مه تمام آغِ رَه که از تو گرفته‌دُم آدا مونوم.» پادشا سر اَزو خذمتگار رحم کَده، تمام آغداری شی رَه بخشید و او رَه اِیشت که بُرَه.»
«مگم وختیکه خذمتگار از پیش پادشا رافت، او یگ خذمتگار زیر دِست خو رَه پیدا کَد که از او دَه ارزش چار ماه تنخا آغدار بود. او خذمتگار، خذمتگار زیر دِست خو رَه ماکَم گرفت و گفت: «پیسَه رَه که از مَه آغدار بودی، بِدی.»
«خذمتگار زیر دِست، پیش پای شی اُفتَدَه و گفت: «لُطفَن سر مَه رحم کو، مَه بیخی آغداری خو رَه آدا مُونُوم.» مگم او دَه جای شی، خذمتگار زیر دِست خو رَه دَه بندی خانه اندَخت تا که بِتنَه آغداری خو رَه آدا کَنَه.»
«باضی از غلامای دیگه که اِی رُخداد رَه اُوش کَدَن، غَدَر دِیق شُدَن. اُونا پیش پادشا رافتن و تمام چیز رَه دَه او قصه کَدَن.»
پادشا خذمتگار رَه طَلَب کَد و گفت: «اَی خذمتگار شریر! ما آغ خو رَه دَه تو بخشیدُم ازخاطریکه پیش مَه زاری کِدی؛ تو اَم باید اَمی رقَم مُوکَدی.» پادشا غَدَر قار شُدَد، او اَمو خذمتگار شریر رَه تا وختیکه بِتنَه تمام آغ خو رَه آدا کَنَه، بَندِی کَد.»
باد اَزو عیسی گفت: «پدر آسمانی مَه اَم کَد بیخی شوم اَمی رقَم خاد کَد، اگه شمو برار خو رَه از تای دل نَبخشِین.»
عیسی رسولای خو رَه بلدِه بِشارَت و تعلیم دِدُون مردم دَه زیاد قریا رَیِی کَد. اونا وختی پس دَه پیش عیسی اَمادَن، دَه او گفتَن که چی کارا رَه کَدَن. اَزُوختی عیسی اونا رَه کُوی کَد تا کَد شی دَه یگ جایی آرام دَه او سُن دریاچه بُرَن تا کَمَگ دَم خو راس کَنَن. اَزُوپاس، اونا دَه یگ کِشتی سُورَه شُدَن و دَه دیگه سُن دریاچه رافتَن.
ولی دَه اُونجی زیاد مردم بودَن که اُوش کَدَن عیسی و شاگردای شی دَه مِینِه کِشتی رافتَن. اِی مردم دَه بَغلُونِ دریاچه خِیز کَدَن تا پیشلُوتر از وا، دَه او طرف بِرسَن. باد اَزو، وختی عیسی و شاگردای شی رسیدَن؛ یگ گُرُوی کلانِ مردم پیشلُو دَه اُونجی مَتَل از وا بودَن.
جَمِّیَت کَلوتر از ۵۰۰۰ مرتیکه دَه اُونجی جَم بودَن، به غیر از خاتونُو و زَوُستُو. عیسی کَد مردم مهربانی زیاد دَشت. از نظر عیسی، اِی مردم رقَم گوسپندونِ بی چِپُو بودَن. اَزُوختی، او اونا رَه تعلیم ددَه و مریضایِ رَه که دَه بین مردم بودَن، شفا دَد.
دَه آخرای روز، شاگردا دَه عیسی گفتَن: «ناوخت شدَه و اِیج شاری دَه اِی نِزدیکِیا نِیَه. مردم رَه رَیِی کُو تا اونا یَگُو چیز بلدِه خُوردُو پیدا کَنَن.»
ولی عیسی دَه شاگردا گفت: «شُمو دَه اونا یَگُو چیز بلدِه خُوردُو بِدِید!» اونا جُواب دَد: «مُو چُطُور مِیتنِیم اِی کار رَه کَنِیم؟ مو تَنا پنج دَنه نان و دو دَنه مایِی چُوقنَی دِریم.»
عیسی دَه شاگردای خو گفت که دَه جَمِّیَت مردم بوگیَن تا دَه گروپای ۵۰ نَفرِی بلِه سبزَه بِیشیَن.
باد اَزُو عیسی پنج دَنه نان و دو دَنه ماهی رَه گرفت، سُن آسمو توغ کَد و خدا رَه بَلدِه غذا شکر کَد.
اَزُوختی عیسی نان و مایِی رَه ٹوٹه ٹوٹه کَد. او ٹوٹای نان رَه دَه شاگردای خو دَد تا دَه مردم بِیدیَن. شاگردا نان ددَه مورافت و اِیج خلاص نَمشُد! بیخِین مردم خوردَن و سیر شدَن.
باد اَزو، شاگردا نانای رَه که خوردَه نشدَد جَم کَدَن. اِی اَمُوقس بود که ۱۲ سبَد رَه پُور کَنَه. بیخی غذا از پنج دَنه نان و دو دَنه مایِی اَمدَد.
باد اَزیکه عیسی دَه جَمِّیت نان دَد، شاگردای خو رَه گفت که دَه کِشتی سورَه شُنَن. او دَه اونا گفت سن دیگه طرف دریاچه بورَن دَه آلی که خود شی بلدِه یگ کم وخت دَه اُونجی مَند. ازُوختی شاگردا رافتَن و عیسی جَمِّیت رَه سن خانای شی رَیی کَد. باد ازو عیسی بلدِه دعا کَدُو سن بَلِه کوه رافت. او دَه اُونجی تَنا بود و تا ناوخت شاو دعا کَد.
دَه اَمزی مدت که شاگردا کِشتی خو رَه پارو میزَدَن ولی باد قوی از روبَروی شی میزَد. ناوخت شاو شدَد ولی اونا تازه دَه نِصفِه دریاچه رسیدَه‌دَن.
دَه اَمو وخت، عیسی دعای خو تمام کَد و پَس اَرکَت کَد تا شاگردای خو رَه بینگِرنه. او از روی آو را گَشته سن کِشتی از وا رافت.
وختی شاگردا عیسی رَه اوش کَدَن، وا خیلی ترس خوردَه‌دَن از خاطریکه فکر موکَدَن او یگ روح اَسته. عیسی فامید که وا ترس خوردَن، پَس اونا رَه صدا کَد و گفت: «ترس نَخرِین. ما اَستوم!»
باد ازو، پِترُس دَه عیسی گفت: «استاد، اَگه تو اَستی، امر کو که ما از روی آو، پیش از تو بایوم.» عیسی دَه پِترُس گفت: «بِیَه!»
ازُوختی، پِترُس از کشتی بور شد و از روی آو سن عیسی اَرکَت کَد. ولی باد از یگ کم را رفتو، او چیمای خو رَه از عیسی سن دیگه طرف دَور دَد و سن امواج آو توغ کَد و باد قوی رَه احساس کَد.
ازُوختی پِترُس ترس خورد و مِینِه آو رافت. او جیغ زد: «استاد، ما رَه نجات بدی!» فورَن عیسی دِست خو دراز کَد و او رَه گرفت و باد اَزو دَه پِترُس گفت: «ایمان تو خیلی کَمَه! چرَه دَه مه اعتماد نَکدِی که دَه اَمان مُومَندی؟»
باد ازُو پِترُس و عیسی دَه کشتی سورَه شدَن و باد اَم فورَن اِیستَه شد. آو آرام شد و شاگردا اَیرُو مَندَن و دَه عیسی تعظیم کَدَن. اونا عیسی رَه پرستش کدَن و دَه او گفتن: «دَه راستی، تو پسر خدا هستی.»
عیسی و شاگردای شی کَد کشتی دَه منطِقِه‌ای که مردم جَدَرِیان زندگی موکدَن، رافتن. اونا دَه خُشکی رسیدَن و از کشتی خو بُور شُدن.
دَه اونجی یگ مرتیکِه جِن‌تو بود.
او مرتیکه کلو قوی بود و اِیج کس او رَه کانتُرول نمِتنِست. و باضی وختا اَینُم مردم دِست و پای اَزُو رَه کَد زنجیر بسته موکَدَن، ولی او زنجیرا رَه پارَه مُوکَد.
اَمو مرتیکه دَه قبرستونِ قریه زندگی موکَد. او مرتیکه تمام شاو و روز چیغ میزَد، کالا نمُوپشید و زیاد وختا خود خو رَه کَد سنگا لَش مُوکَد.
اِی مرتیکه سن عیسی دَیدَه کَد و دَه برابر شِی زانو زَد. باد اَزُو عیسی کَد جِنِ که دَه او مرتیکه بود گَپ زَد و گفت: «بُور شُو ازِی مرتیکه!»
جِن دَه صدای بِلَن جیغ زَد: «اَی عیسی، پسر خدای متعال، از مَه چیز خیل میتِلبِی؟ لطفن ما رَه شکنجه نکو!» باد اَزُو عیسی از جِن پرسان کَد: «نام تو چیز خیلَه؟» او جُواب دَد: «نام از مَه لِژیُون (لشکر) اَستَه، از خاطریکه مُو کَلُو یِی.»
جِنّا دَه پیش عیسی زاری کدَن: «لطفن مو رَه از اِی منطقه بُور نکو!» دَه اُونجی گَلِه خُوکا بود که دَه بلِه تِپَه مِیچرِیدَن. اَزُوختی جنّا دَه پیش عیسی زاری کدَن و گفتَن: «لطفن مو رَه دَه جای اَزی، دَه دَرُونِ خُوکا رَیِی کُو!» عیسی گفت: «سَیِه یَه، دَه دَرُونِ از وا بُورِین!»
اَزُوختی جنّا اَزو مرتیکه بور شُدَن و دَه دَرُونِ خوکا رافتَن. خوکا از یگ بغَل سن سر شِیوگِی دریا دَیدَه کدَن و غرق شدَن. دَه او گَله نِزدیگ ۲۰۰۰ دَنه خوک بودَن.
دَه اُونجی مردمای بودَن که از گَلِه خوکا نگاداری موکَدَن. وختی اونا اِی رُخداد رَه اُوش کَدَن، اونا سن شار دَیدَه کدَن. اونا دَه مردم گفتَن که عیسی چیز کار کَدَه. مردم از شار اَمادَن و مرتیکه جِن تو رَه اُوش کَدَن. او قرار شیشتَه، کالا پوشیدَه و رقم یگ آدم مامُولی رفتار مُونَه.
مردم کلو ترس خوردَه‌دَن و دَه عیسی گفتَن که از اُونجی بورَه. باد اَزُو عیسی دَه کشتی سورَه شد. مرتیکه جِن تو زاری کَد تا کَد عیسی بورَه.
مگَم عیسی دَه او گفت: «نه. ما میخایُم تو خانه خو بُوری و دَه بِیخِین مردم بوگی خدا بلدِه تو چیز کار کدَه و اونا رَه بوگی که خدا چیز رقم سر تو رحم کَد.»
باد اَزُو مرتیکه رافت و دَه کُلَّگِی گفت که عیسی بلدِه شی چیز کار کدَد. اَرکسِ که قصه شی رَه مِیشنِیدَن، اَیران مُومَندَن.
عیسی پس دَه دیگه طرف دریا اَماد. وختی او اُونجی رسید، جَمِیَت زیاد دَه گِرد شی جم شدَن و بلِه ¬شی فشار اَوُردَن. دَه بین جَمِیَت یگ خاتو بود که ۱۲ سال موشُد از دِست خونریزی دَه آذاب بود. او بیخی پیسِه خو رَه دَه داکترا ددَد که او رَه تداوی کنَه، ولی او بدتر شد.
او شنیدَد که عیسی مریضای زیاد رَه شفا ددَه و فکر موکَد: «ما باور دِروم اگه بیتنوم فقط کالای عیسی رَه دِست بزنُوم، ما اَم شفا پیدا خاد کَدُوم!» باد اَزُو، او خاتو دَه پشت سر عیسی اَماد و کالای¬ شی رَه دِست زَد. به ماضی که کالای شی رَه دِست ¬زد، خون ریزی شی اِیستَه شد.
فَورَن، عیسی فامید که نیروی از شِی خارج شده. باد اَزُو، او پاس¬ خو دَور خورد و پُرسان کَد: «کِی دَه مَه دِست زَد؟» شاگردا جواب ددَن:« زیاد مردما دَه گِردگوشِه تو میگِردَه و دَه بلِه تو فشار مَیرَن. چرَه پرسان کَدِی که «کِی دَه مَه دِست زَد؟»
او خاتو دَه آلِی که غَدَر ترس خوردَد و لرزَه موکَد دَه پیش عیسی زانو زَد و دَرشی گفت که چیز کار کدَه و چه رقم شفا پیدا کدَه. عیسی دَه او گفت: «تو رَه ایمان تو شفا ددَه. بُرو دَه سلامت.»
یگ روز، عیسی دَه بَغَل دریاچه شیشتَد. او یگ جَمِّیَت زیاد کلانِ از مردم رَه تعلیم میدَد. مردمای زیاد اَمادَن که تُورای اَزو رَه بِشنوَن. مگم عیسی جگه مناسب بلدِه صُوبَت کدو کَد بیخین از وا رَه ندَشت، اَزی خاطر او دَه یگ کِشتی که بلِه آو بود، سُوار شد. او دَه اُونجی شِیشت و مردم رَه تعلیم دَد.
عیسی اِی قصه رَه گفت: «یگ دِغُو بلدِه کشت کدون دانه دَه برُو رافت. وختیکه او دانه رَه کَد دِست خو پاش میدَد، یگ چَن دَنِه شی دَه بین را پَرید. مگم مرغا اَمادَن و بیخی اَزو دانا رَه خوردَن.»
«دانای دیگه روی زمِینِ سنگچَل پَریدَن، دَه جَگِه که خاک کم دَشت. دانِه که دَه بلِه زِمینِ سنگچَل پَریدَد زود سَوُز کَد. ولی ریشای شی دَه تای خاک رافته نمِیتنِست. وختی آفتاو بُر شد و روز گرم شد، آلافا شَلتَه شُده و از بین رافتن.»
«دانای دیگه دَه بین بوٹایِ خار پریدَه‌دَن. اِی دانا دَه آل سَوُز شُدو بودَن، مگم خارا او رَه سَوُز کدُو نَیِشت. اَزی خاطر دانای که دَه زِمین خارچَل سَوُز کدَد، اِیج آصِل نَددَن.»
«دانای دیگه دَه بلِه خاکِ خوب تِید شُدَن. اِی دانا سَوُز شُدَن و ۳۰، ۶۰ و اَینم ۱۰۰ چن دانای دیگه که کِشت شُدَد، آصِل ددَن. اَرکس که میخایه از خدا پیروی کَنَه، چیزی رَه که ما مُوگیم گوش کَنَه!»
اِی قصه شاگردا رَه گیج کَد. اَزی خاطر عیسی دَه اُونا توضیح دَد: «دانه، کلام خدا یَه. را، کسی یَه که کلام خدا رَه میشنَوَه ولی او رَه نَمُوفامَه، اَزُوختی شیطان کلام رَه ازُو دوزی مُونَه. ده اِی مانا که، شیطان نَمِیلَه تا او کلام خدا رَه بُوفامَه.»
«زِمینِ سنگچَل کسی یَه که کلام خدا رَه میشنَوَه و او رَه دَه خوشی قبول مُونَه، مگم وختی سختی رَه میکشَه و یا وختی کسایِ دیگه او رَه آزار میدیَه، او از خدا روی گردو مُوشَه. دَه اِی مانا که، اِی نفر دَه خدا بَوار نَنَه.»
«زمینِ خارچَل کسی یَه که کلام خدا رَه میشنَوَه، ولی بلدِه چیزای زیاد دیقی مُونَه. ولی او کوشش مُونَه پیسه زیاد پیدا کنَه و چیزای زیاد دَه دِست بَیرَه، باد از چَن وخت او دیگه نَمِیتنَه خدا رَه دوست دِشتَه شَه. اَزو باد چیزای رَه که از کلام خدا یاد گرفته، او رَه قادر دَه خُشنود کِدون خدا نَمنَه. او رقم ساقای گندم اَستَه که اِیج دانهِ رَه آصِل نمیدیَه.»
«مگم دانای دَه خاکِ خوب، رقم کسی یَه که کلام خدا رَه میشنَوَه، ایمان مَیرَه و مِیوَه میدیَه.»
عیسی زیاد قصای دیگه دَه بارِه پادشایِی خدا گفت. بلدِه نمونَه، او گفت: «پادشایی خدا رقَم یگ دانِه خَردَل واری یَه که باضیا دَه زِمین خو کِیشت مُونَه. شُمُو مُوفامید که دانه خَردَل چُوقنَی تر از بیخی دانا یَه.»
«ولی وادِه که دانه خَردَل کَٹَّه مُوشَه، اِی از بیخی گیاهای باغ کیدَه کلان مُوشَه، دَه اندازِه کلان مُوشَه که اَینُم مُرغا مَیَن و دَه شاخای شی دَم راسی مُونَن.»
عیسی قصه دیگه گفت: «پادشایِی خدا رقَم خمیر مایَه اَستَه که یگ خاتو او رَه دَه بلِه خمیرِ آرد مِیندِزنَه تا کَد بیخی خمیر گَد شُنَه.»
«پادشایِی خدا باز اَم خزانه اَلدِی یَه که یگ نفر او رَه دَه زِمی تاشَه کَدَه شَه. مرتیکه دیگه خزانه رَه پیدا کَد و اَزو کَلو خوش شی اَماد. اَزُوختی بِسَم او رَه چا کَد. او کَلو خوشال بود و رافت اَر چیز رَه که دَشت سودا کَد تا بِتنَه اَمو زِمی رَه که خزانه دَه اُونجی بود، بِخرَه.»
«پادشایی خدا رقَم یگ مروارید کامل اَرزشمَن استَه. وختی یگ سوداگرِ مروارید او رَه پیدا کَد، بیخی چیزای که دَشت سودا کَد تا بِتنَه او رَه بِخرَه.»
باضی مردم بودَن که فکر مُوکدَن خدا اونا رَه قبول خاد کَد بلدِه اَزیکه اونا کارای خوب انجام میدَه‌دَن. اِی مردم دیگرُو رَه که اَمو کارای خوب رَه انجام نَمیدَدَن، تحقیر مُوکدَن. باد اَزو عیسی اِی داستان رَه دَه اونا گفت: «دو مرتیکه بودَن که اَردو بلدِه دعا دَه معبد رافتَن. یگی از وا باجگیر و دیگِه شی یگ رهبر مذهبی بود.»
«رهبر مذهبی اِی رقَم دعا کَد: «خدایا! تو رَه شکر نُوم که رقَم دیگه مرتیکو واری گناه کار نِیُوم. رقَم دُزا، مرتیکونِ ظالم، زنا کارا، یا اَینم رقَم ازُو باجگیر وَرِی.»
«مثلَن ما دَه اَر هفته دو دفَه روزه مِیگیرُوم و دا یگ (دَه یک) از بیخی پیسا و مال خو رَه که پیدا نُم، دَه تو مِیدُوم.»
«ولی باجگیر از رهبر مذهبی دور اِیستَه شد. او اَینَم سُن آسمُو اَم تُوغ نکَد. دَه جای شی، کَد مُشت دَه سینه خو زَد و دعا کَد: خدایا دَه مَه رحم کو که ما گناه کارُوم.»
اَزُوختی عیسی گفت: «دَه شُمُو مُوگُوم، خدا دعای باجگیر رَه شنید و نِسبَد دَه رهبر مذهبی، او رَه عادل اعلان کَد. خدا اَرکس رَه که مغرور باشَه ذلیل مُونَه ولی آدم بِی‌کِبر رَه سربلَن خاد کَد.»
یگ روز، عیسی زیاد مردم رَه که بلدِه شِنیدُونِ تورای او جَم شدَه-دَن، تعلیم میدَد. اِی مردم باجگیرا بودَن و دیگه کسا اَم که از شریعت موسی پیروی نَموکدَن.
باضی از رهبرای مذهبی دیدَن که عیسی کَد اَزی مردم دوستانه گپ میزنَه. اَزُوختی اونا کَد یگدیگه خو گفتَن که عیسی کار غلط مونَه. عیسی تورای اونا رَه شنید اَزُو پاس بلدِه از وا اِی قصه رَه کَد.
یگ مرتیکه بود که دو بچه دَشت. بچه ریزه‌تر شی دَه آتِه خو گفت: «آتی، ما اَمیالی بَخشِیگی (اِرثیَه) خو رَه مِیتِلبُوم! اَزُوختی آتِه شی دارایی خو رَه دَه بین اَردو بچه خو تقسیم کَد.»
«خیلی زود بچه ریزه اَرچیز که دَشت، جَم کَد و دَه جایی دور رافت. او تمام پَیسِه خو رَه دَه کارای گناه آلود بَرباد کَد.»
«باد ازو، دَه سرزمینی که بچه رِیزَه بود، غَدَر سخت گُشنَگی اَماد و او پَیسَه ندَشت که بلدِه خو نان بِخرَه. او تنا کاری که مِیتنِست پیدا کنَه، آو آلاف ددُونِ خوگا بود. او اُقس بدبخت و گُشنا بود که خوراگ خوکا رَه موخورد.»
«دَه آخر بچه ریزه کَد خو گفت: «ما چیز کار مونوم؟ تمام نوکرای آتِه مَه نان زیاد بلدِه خوردو دِره ولی ما اینجی از گُشنِگی مُمرُوم. ما پس پیش آتِه خو مُوروم و اَز شی مِتِیلبُوم که یگی از نوکرای ¬شی باشوم.»
«ازُوپاس بچه ریزه پس سن خانه آتِه خو اَرکَت کَد. غیتیکه او اَنوز دُور بود، آتِه شی او رَه دِید و دل شی بلدِه اَزو سوخت. او سن بچه خو دَوِید او رَه بغل کَدَه و او رَه ماخ کَد.»
بچه دَه آتِه خو گفت: «آتی ما دَه برابر خدا و دَه برابر از تو گناه کدوم و لایق شی نِیُوم که بچه تو باشوم.»
«ولی آتِه شی دَه یگ خذمتگار خو گفت: «تِیز بُرو کالاهای خوبشی بَیرُو و دَه جان بچه مَه بِیدی! یگ انگشتری دَه دِست شی کو و یگ چَپلَق دَه پای شی بیدِی. یگ گوسلِه خوب رَه بُکَش که مِیله و شادی کنیم، از خاطر اَزیکه بچه مَه مُردَد ولی یالی زنده شده! او گُم شدَد ولی یالی او رَه پیدا کدیم.»
«اَزُوختی مردم دَه مِیلَه شروع کَدَن. کم وخت تیر شد که بچه کلان که دَه سر زِمینا کار موکَد، خانه اَماد. او که صدای ساز و آواز رَه شنید و رقص رَه دید، اَیرو مَند که چیز گپ شده.»
وختی بچه کلان فامید که اونا بلدِه پس اَمدونِ برار شی دَه خانه مِیلَه گرفتَن، کَلو قار شی بَل اَمدَد و دَه خانه نمورافت. آتِه شی بُرو اَماد و دَه پیش شی زارِی کَد که خانه بورَه و کَد از وا دَه مِیلَه شریگ شُونَه ولی او قبول نکَد.»
بچه کلان دَه آتِه خو گفت: «ما تمام اِی سالا بلدِه از تو دَه راستی کار کَدوم! ما اِیج وخت از تو سرپیچی نکدوم ولی تو تا بالی یگ بُز ریزَه رَه اَم بلدِه مَه نددی تا کَد رفیقای خو مِیلَه بیگروم. ولی اِی بچه تو تمام پیسِه تو رَه دَه کارای بد و گناه آلود بَرباد کَد. وختیکه او خانه اَماد، تو یگ گوسله خوب رَه کُشتِی و مِیلَه گرفتی!»
«آتِه شی جواب دَد: «بَچِیم، تو اَگمی کَد مَه اَستی و اَرخیل رَه که ما درُوم از تو یَه. ولی اِی خوب کارَه که بلدِه برار ریزِه تو که مُردَد و یالی زنده یَه، مِیلَه کنیم. او گُم شدَد مَگم یالی او رَه پیدا کدیم.»
یگ روز عیسی سه نفر از شاگردای خو؛ پترُس، یعقوب و یوحنا رَه کَد خو گرفت و سر یگ کُوی بِلَن رافتَن تا دعا کَنَن. (شاگردِ که یوحنا نام دَشت اَمو کسی نبود که عیسی رَه تعمید ددَد)
وختی عیسی دعا مُوکَد، روی شی رقم آفتاو اَلدِی جَلُو شد، کالای شی رقم نور وَری اِسپِی شد. اوقدر اِسپِی که اِیج کس دَه روی زِمی نَمیتنَه رقم شِی جُور کَنَه.
باد اَزُو موسی و اِیلیای نبی ظایِر شُدن. اِی مرتیکو، صدا سال پیش اَزِی دَه روی زِمِی زندگی موکدَن. اونا کَد عیسی دَه بارِه مُردون شی گپ زدن، از خاطریکه او دَه اَمِی چابُکیا دَه اورشلیم خاد مُرد.
وختیکه موسی و اِیلیا کَد عیسی گپ میزَدَن، پترُس دَه عیسی گفت: «بلدِه از مو خوبه که اینجی باشیم. مو رَه بِیلو که سه دَنه سایهبُو جور کَنیم، یگ دَنه بلدِه از تو، یگ دَنه بلدِه موسی و یگ دَنه بلدِه اِیلیا.» مگم پترُس نموفامید که چیز موگَه.
پترُس زَبِیتَه گپ میزد که یگ آوُر اِسپی تا شد و گِرد از وا رَه گرفت. باد اَزُو اونا یگ اَواز رَه از آوُر شِنیدَن، که گفت: «این پسر من است که ما او رَه دوست دروم و از او رازی یُوم. دَه او گوش کِید.» اَر سه شاگرد ترس خورده‌دَن و دَه روی زِمِی پریدَن.
عیسی در وا دِست کشید و گفت: «ترس نخرین، بَل شِین.» وختی اونا چار طرف خو تُوغ کَدَن، تنا کسِ که اَنوز دَه اُونجی بود، عیسی بود.
عیسی و اَرسه شاگرد از کوه تا شُدن. باد اَزُو عیسی اونا رَه گفت: «چیزای رَه که دَه اِینجی رُخ دَد یالی کَد اِیج کس نَگِید. ما زود خاد مُردُم و پس زنده موشوم. باد اَزُو میتنید کَد مردم بوگین.»
دَه اُونجی یگ مرتیکه بود که اِیلعازَر نام دَشت. او دو خُوار دَه نامای مریم و مَرتا دَشت. بیخی اُونا دوستای نِزدیگ عیسی بودَن؛ یگ روز یگ نفر دَه عیسی گفت که اِیلعازَر غَدَر مریض استَه. وختی عیسی اِی رَه شنید، او گفت: «اِی مریضی کَد مرگ اِیلعازَر خلاص نخاد شد. دَه جای شی، اِی سبَب موشَه تا مردم خدا رَه احترام کَنَن.»
عیسی رفیقای خو رَه دوست دَشت، ولی او دَه جایی که بود، دو روز مَتَل کَد. باد ازو دو روز، او دَه شاگردای خو گفت: «بَیِد که پس دَه یهودیه بُوریم.» شاگردا گفتَن: "استاد" «اَمی چن وخت پیش مردم ده اُنجی قصد دَشتَن که تو رَه بُکشَن!» عیسی گفت: «اِیلعازَر رفیق مو خاو رافته و ما باید او رَه بیدار کَنُم.»
شاگردای عیسی جُواب ددَن: «استاد، اگه اِیلعازَر خاو باشَه، او خوب خاد شد.» اَزُوختی عیسی دَه اُونا پوست کَندَه گفت: «اِیلعازَر مُرده. ما خوشالم ازیکه دَه اُنجی نَبدُوم تا شُمو دَر مَه ایمان بَیرِین.»
وختیکه عیسی دَه منطقه اِیلعازَر رسید، اِیلعازَر چار روز پیش شی مُردَد. مَرتا دَه دیدون عیسی رافته و گفت: «استاد، اگه شُمو دَه اِینجی موبودِین، برار مَه نَمومُرد. ولی مَه بَوار درُوم اَر چیز رَه که از خدا بیتِلبی بلدِه تو خاد دَد.»
عیسی جواب دَد: «من قیامت و حیات هستم. اَر کس که دَه مه ایمان دِشتَه شَه، اَینَم اگه بُمره، زنده خاد مَند. اَر کس که دَه مه ایمان دِشتَه شَه تا ابد نخاد مُرد. تو اِی رَه بَوار مونی؟» مَرتا جُواب دَد: «اَری استاد! مه ایمان دِرُم که تو مسیح، پسر خدا هستی.»
اَزُو پاس مریم رسید. او دَه بلِه پایای عیسی اُفتیدَه و گفت: «استاد، اگه شُمو دَه اِینجی موبودین، برار مَه نَمومُرد.» عیسی از وا پرسان کَد: «ایلعازر رَه دَه کجا اِشتِین؟» اُونا دَه او گفتَن: «دَه قبر. بِیَه تُوغ کو.» اَزُوختی عیسی گریه کَد.
قبر یگ غارِ بود که دَه دان شی یگ سنگ کلان رَه ایشتَه‌دَن. وَختیکه عیسی دَه سر قبر رسید، دَه اُونا گفت:«سنگ رَه پس کِید.» ولی مَرتا گفت: «او چار روز شده که مُردَه. بوی بد خاد دَد.»
عیسی جُواب دَد: «مه شُمو رَه نگفته‌دُم که اگه دَه مه ایمان دِشتَه شِید، قُدرت خدا رَه خاد دیدِین؟» اَزُوختی اُونا سنگ رَه پس کدَن.
باد اَزُو عیسی سَنِ آسمو توغ کَد و گفت: «پدر، شکر نُوم اَزیکه دَه مَه گوش میدی.» ما موفامُم که تو اَر وخت دَر مه گوش مِیدِی، ولی ما اِی رَه از خاطری گفتُم تا بلدِه تمام ازی مردم که دَه اِینجی ایستَه‌یَن کمگ کَنوم، تا اُونا ایمان بَیرَن که تو ما رَه رَیِی کَدی.» اَزُوختی عیسی بلَن کُوی کَد: «اِیلعازَر، بُرو بِیَه!»
اَزُوختی اِیلعازَر بُرو اَماد! او اَنوزم دَه مینِه کفن پیج بود. عیسی دَه اُونا گفت: «کَد ازو کمگ کین کفن شی رَه بِکشِین و او رَه آزاد کَنِین!» زیادِ یهودیا از خاطر اَزی معجزه دَه عیسی ایمان اَوُردَن.
ولی رهبرای مذهبی یهود دَه عیسی بخیلی کدَن، ازی خاطر اُونا یگ جای جمع شُدَن تا بلدِه کشتُنِ عیسی و اِیلعازَر نقشه بِکشَن.
اَر سال، یهودیا عید پِسَخ رَه مِیلَه میگرفتَن. اِی عید نِشُو میدَد که خدا چه رقَم اَجداد اونا رَه قَرنا پیش از بردگی دَه مصر نجات ددَد. نِزدیگ سه سال باد از اِیکه عیسی اول دَه موعظه و تعلیم عمومی شروع کَد، عیسی دَه شاگردای خو گفت که قصد دِرَه اِی عید پِسَخ رَه کَد از وا دَه اورشلیم مِیلَه بیگرَه و او دَه اُونجی کُشتَه خاد شد.
یگی از شاگردای عیسی یگ مرتیکه بود که یهودا نام دَشت. یهودا خزانه‌دار پَیسِه شاگردا بود، ولی خیلی وختا از کِیسَه، پَیسَه دوزی موکَد. باد اَزیکه عیسی و شاگردای شی دَه اورشلیم رسیدَن، یهودا پیش رهبرای یهود رافت. او دَه رهبرای یهود پیشنهاد کَد که عیسی رَه دَه برابر پَیسَه دَه گیر بیدیَه. او مُوفامید که رهبرای یهود قبول ندرَن که عیسی مسیح اَستَه. یهودا مُوفامید که اونا قصد دِرَن او رَه بُکشَن.
رهبرای یهود دَه سرکردگی کاهن اعظم دَه یهودا ۳۰ سِکَّه نُقرَه ددَن تا عیسی رَه دَه اونا تسلیم کنَه. اِی اَمو رقَم که انبیا گفته‌دَن رُخ دَد. یهودا جُور آمد کَد، پیسه رَه گرفت و رافت. او دُمبال فُرصت مِیگَشت تا اونا رَه دَه دِستگیری عیسی کُمگ کنَه.
عیسی دَه اورشلیم عید پسخ رَه کَد شاگردای خو مِیلَه گرفت. دَه وادِه نان (غذا) عید پَسَخ، عیسی یگ کَم نان خشک رَه گرفت و میدَه کَد. او گفت: «اِی رَه بِیگرِید و بُوخرِید. اِی بدن از مَه یَه که بلدِه شُم میدُوم. اِی کار رَه کَنید تا ما رَه دَه یاد دِشتَه شِید.» اَمی رقَم عیسی گفت که بلدِه از وا خاد مُرد و بدَن خو رَه بلدِه از وا قربانی خاد کَد.
اَزُوختی عیسی جام شراب رَه گرفت و گفت: «اِی رَه بُوخرِین. اِی خونِ از مَه یَه که بلدِه پیمانِ نَو میرزِنُّوم تا خدا گناهای شُوم رَه بُبُخشَه. کاری رَه که یالی ما مُونُوم، کَنِین تا اَر دَفَه که او رَه مُوخرِید دَه یاد از مَه باشِین.»
اَزُوختی عیسی دَه شاگردا گفت: «یگی از شُمو دَه مَه خیانت خاد کَدِید.» شاگردا اَیران مَندَن و پُرسان کدَن، اِی رقَم کار رَه کی خاد کَد؟ عیسی گفت: «اَمو کَس که ما اِی ٹوٹه نان رَه دَرشِی مِیدُوم، خیانتکار اَستَه.» اَزُو پاس او نان رَه دَه یهودا دَد.
باد از اِی که یهودا نان رَه گرفت، شیطان دَرشِی داخل شد. یهودا اَزُونجی رافت تا دَه رهبرای یهود بلدِه دِستگیری عیسی کُمگ کنَه. اِی دَه شاو بود.
باد از نان، عیسی و شاگردای شی سُن کوی زیتون رافتَن. عیسی گفت: «اِمشاو بیخی شُوم ما رَه تَرک خاد کَدِید. اِی نوشته شدَه: «چِیپُو رَه خاد زَدُوم و بیخی گوسپندو تِیدپَرَگ خاد شدَن.»
پترُس جُواب دَد: «اَینَم اَگه دِیگرو بیخی تو رَه تَرک کنَن، ما نخاد کَدُوم!» اَزُوختی عیسی دَه پترُس گفت: «شیطان قصد دِرَه بیخی شُوم رَه کَد خودخو دشتَه شَه، ولی مَه بلدِه تو دعا کَدُوم، پترُس، تا که ایمان تو از بَین نرَه. دَه اِی آل اَم، اِمشاو، پیش از بَنگ خُرُو، اَینَم سه دَفَه از شِنِختَون از مَه مُنکِر مُوشِی.»
اَزُوختی پترُس دَه عیسی گفت: «اَینَم اَگه بُمروم، اَم تو رَه اِنکار نخاد کَدُوم!» بِیخی شاگردای دیگه اَم، اَمی رَه گفتَن.
اَزُوپاس عیسی کَد شاگردای خو دَه منطقه جَتسَیمانی رافتَن. عیسی دَه شاگردای خو گفت که دعا کنَن تا گرفتار وسوسه شیطان نَشنَن. اَزُوختی عیسی دَه تَنایِی خو بلدِه دعا کدُو رافت.
عیسی سه دَفَه دعا کَد، «اَی پدر، اَگه امکان دِرَه، لطفَن اجازه بدی که مجبور نَشنُوم اِی جام رنج رَه بنوشُوم. ولی اَگه رای دیگه بلدِه بخشش گنای مردم نِیَه، اَزُوختی اجازه بِدی که اراده تو انجام شُونَه.» عیسی کَلو بی قرار شدَد و عَرَقای شی رقَم قطرای خون بود. خدا یگ فرشته رَه ریِی کَد تا او رَه تقویَه کنَه.
باد از اَر دَفَه دعا، عیسی دَه بیخِ شاگردای¬ خو پَس مِیماد، ولی اونا خاو بودَن. وختیکه دَفَه سوم پَس اَماد، گفت: «بَل شید، خیانتکار مَه اَمینجی یَه.»
یهودا کَد رهبرای یهود، عسکرا و جمِّیت کلان اَمادن. اونا کَد خودگون خو شمشیر و سُوٹه گرفته¬دَن. یهودا سُن عیسی اَماد و گفت: «سلام اَی استاد» و او رَه ماخ کَد. او اِی کار رَه کَد تا دَه رهبرای یهود نِشُو بیدیَه که اَمی مرتیکه باید دِستگیر شُونَه. باد اَزو عیسی گفت: «یهودا، کَد یگ ماخ دَه مَه خیانت مُونی؟»
وختیکه عسکرا، عیسی رَه دِستگیر کدَن، پترُس شمشیر خو رَه بور کَد و گوش یگ خذمتگار کاهن اعظم رَه مُونٹِی کَد. ولی عیسی دَه او گفت: «شمشیر خو رَه او طرف بِیلُو! ما میتنُوم از پدر خو یگ لشکر فرشتا رَه بِیتِلبُوم تا از مَه دفاع کَنه. ولی باید از پدر خو اطاعت کَنُوم.» عیسی گوش ازُو مرتیکه رَه شفا دَد. باد اَزُو بیخی شاگردا تُوتّا کدَن.
نِیمای شاو بود که عسکرا، عیسی رَه دَه خانه کاهن اعظم بُردَن تا اَزو تاقیق کنَه. پترُس اَم از پُشت سر از وا مِیماد. غَیتیکه عسکرا عیسی رَه مِینَه خانه بُردَن، پترُس دَه بُرونِ خانه شِیشتَد و کَد آتِش خودخو رَه گرم موکَد.
رهبرای یهود عیسی رَه دَه مِینِه خانه ماکمَه کَدَن. اونا شایِدای دروغی زیاد اوُردَن که دَه بارِه عیسی دروغ گفتَن. ولی گپای از وا کَد یگدیگه‌شی سر نَموخورد، اَزی خاطر رهبرای یهود ثابت نَتَنِستَن که او گناه کار اَسته. عیسی اِیج چیز نگفت.
دَه آخر، کاهن اعظم رُست سن عیسی توغ کَد و گفت: «دَه مو بوگی، تو مسیح اَستی، پسر خدای زنده؟»
عیسی گفت: «من هستم، ما رَه اُوش خاد کدید که کَد خدا شیشتَه باشُوم و از آسمو بایُوم.» کاهن اعظم از خاطر اَزیکه از تورای عیسی قارشی اَماد، کالای خو رَه چِیرَه کَد. او سر دیگه رهبرا چیغ زَد: «مو دیگه شایِد دَه کار نَدریم که بلدِه مو بوگیَن اِی مرتیکه چیز کار کَدَه! خودگون شوم شنیدِین که او مُوگَه ما پسر خدایُوم. تصمیم شُوم دَه بارِه شی چیَه؟»
تمام رهبرای یهود دَه جواب کاهن اعظم گفتَن: «سزای اَزو مرگَه!» باد اَزو، چیمای شی رَه بسته کَدَن، بَلِه ¬شی تُف اندَختَن، زدَن و او رَه مَسقرَه کدَن.
دَه بارِه پترُس، او دَه بُرونِ خانه مَتَل بود. یگ دختر خذمتگار او رَه دید. او دَه پترُس گفت: «تو اَم کَد عیسی بودی!» پترُس مُنکر شد. پسانتر یگ دختر دیگه اَم اَمو رقم گفت و پترُس باز اَم مُنکر شد. دَه آخر باضی مردم گفتَن: «مو موفامیم که تو کَد عیسی بودی از خاطریکه اَردوی شُوم از جلیل اَستِین.»
باد اَزو پترُس گفت: «خدا دَر مه نالَت کَنَه اگه اِی مرتیکه رَه بِنِخشُوم!» یگ دفه‌ی، باد اَزیکه پترُس اِی رقم قسم خورد، خُرُو بَنگ دَد. عیسی تَو خورد و سن پترُس تُوغ کَد.
پترُس رافت و ماکم وُیِی کَد. دَه اَمو وخت، یهودا، اَمو کس که دَه عیسی خیانت کدَد، دید که رهبرای یهود عیسی رَه دَه مرگ محکوم کَدَن. یهودا پر از غم شد و رافت و خود کشی کَد.
دَه اِی وخت، پیلاتُس والی یهودیه بود. او بلدِه روم کار مُوکَد. رهبرای یهود، عیسی را پیش اَزو اَوُردَن. اونا از پیلاتُس خاستَن که عیسی رَه محکوم کَنَه و بُکشَه. پیلاتُس اَز عیسی سوال کَد: «تو پادشای یهودیا یِی؟»
عیسی جواب دَد: «تو راس گفتی ولی پادشایی از مَه، اینجی دَه زِمِی نِیَه. اگه اِینجی موبود، خذمتگارای مَه بَلدِه مَه جنگ مُوکَدَن. ما دَه زِمِی اَمدُوم که حقیقت رَه دَه بارِه خدا بُگُوم. اَرکس که حقیقت رَه دوست دِرَه دَر مَه گوش بِدیَه.» پیلاتُس سُوال کَد: «حقیقت چیَه؟»
باد اَز صوبت کَدو کَد عیسی، پیلاتُس بورو دَه بین جمِّیت رافت و گفت: «ما اِیچ دلیل پیدا نکدُوم که اِی مرتیکه سزای شی مرگ باشه.» ولی رهبرای یهود و جَمِّیت مردم چیغ زَدَن: «او رَه مصلوب کو!» پیلاتُس جواب دَد: «او اِیچ کار غلط نَکدَه که گناه کار باشه.» ولی اونا بِلَن‌تر چیغ زدَن. باد اَزو پیلاتُس بلدِه بار سوم گفت: «او گناه کار نِیَه!»
پیلاتُس ترس خورد که جَمِّیت مردم شورش خاد کَدَن. اَزُوختی او قبول کَد که عسکرای شی عیسی رَه مصلوب کَنَه. عسکرای رومی عیسی رَه شلاق زدَن و یگ چَپَن پادشایی دَه جان شی دَده و یگ تاجی از خار بَلِه سر شی اِیشتَن. باد اَزو اونا عیسی رَه مَسقرَه کدَه و موگفتَن: «پادشای یهودیا رَه تُوغ کِید!»
باد اَزیکه عسکرا عیسی رَه مَسقرَه کَدَن، او رَه بُرو بُردَن تا که مصلوب کَنَه. اونا عیسی رَه مجبور کَدَن، امو صلیبی رَه که قراره دَه روی اَزو بُمرَه کَد خو بُوبرَه.
عسکرا عیسی رَه دَه یگ جای بُردَن که "جُلجُتا" نام دَشت (کاسه سر) و دِست و پای شِی رَه دَه صلیب مِیخ زدَن. ولی عیسی گفت: «پدر! اونا رَه بُبَخش، از خاطریکه اونا نموفامَن که چیز کار مونَن.» اونا یگ علامت رَه دَه بلِه صلیب، دَه بُلُونِ سر شی اَم اِیشتَن که درشِی نوشته شدَد: «پادشای یهودیا.» اِی امو چیز یَه که پیلاتُس وا رَه گفتَد تا نوشته کَنَن.
باد اَزُو عسکرا بلدِه کالای عیسی پِیشْک اندَختَن. وختیکه اونا اِی کار رَه کَدَن، اونا یگ پیشگویی پیغُمبر رَه برآورده کَدَن که گفتَد: «کالای مه رَه بین خو تقسیم مونَن و بلدِه کالای مَه پِیشْک میِندِزنَن.»
دَه اونجی دو نفر دُوز اَم بود که عسکرا دَه امو وخت اونا رَه دَه دو طرف عیسی دَه صلیب کشیدَن. یگی از دوزا عیسی رَه مَسقرَه کَد ولی دیگِه شی دَه او گفت: «ترس نموخرِی که خدا تو رَه جزا خاد دَد؟ مو از بَستِکِه کلو کارای بد انجام دِیدیم، گناه کاریم ولی اِی مرتیکه بی گناه یَه. اَزُو پاس او دَه عیسی گفت: «لطفن ما رَه دَه یاد خو بَیرُو، وختیکه دَه پادشایی خو پادشا شدی.» عیسی دَه جُواب شی گفت: «تو اَمِیم روز کَد از مه دَه بهشت خاد بودی.»
رهبرای یهود و دیگه مردم که دَه اُونجی بودَن، عیسی رَه مَسقرَه موکدَن. اونا دَه او موگفتَن: «اگه تو پسر خدا هستی، از صلیب تا شو و خود خو رَه نجات بِیدی! باد اَزُو مو دَه تو ایمان خاد اَوردیم.»
باد اَزُو آسمو دَه کُل منطقه کامل تَرِیگ شُد، گرچَن که نصف روز بود. از چاشت روز تَریگ شُد و تا سه سات تَرِیگ مَند.
باد اَزُو عیسی فریاد زَد: «تمام شد! پدر، ما روح خو رَه دَه دِستای از تو مِیدوم.» باد اَزُو سر خو تا کَد و روح خو رَه تسلیم کَد. وختی او مُرد، زلزله شد. و پرده کلان معبد که مردم رَه از حضور خدا جدا موکَد، از سر تا پای شِی دو پارَه شد.
عیسی کَد مرگ خو، را رَه بلدِه مردم واز کَد تا دَه پیش خدا بایَن. وختی یگ عسکر که عیسی رَه نگابانی موکَد اَر چیز رَه که روخ ددَد اُوش کَد و گفت: «از راستی که اِی مرتیکه بی گناه بود. او پسر خدا بود.»
باد اَزُو دو نفر از رهبرای یهود که یوسف و نَیقودِیمُوس نام دَشتَن اَمادَن و از پیلاتُس جسد عیسی رَه تَلبِیستَن. اونا ایمان دشتَن که عیسی اَمو مسیح موعود استَه. اونا جسد عیسی رَه کَد تیکه پیچ کَدَن و دَه قبری که دَه بین سنگ کندَه شدَد، اِیشتَن. باد اَزُو اونا یگ سنگ کلان رَه لول ددَن تا که سر قبر رَه بستَه کَنَه.
باد ازیکه عسکرا عیسی رَه مصلوب کَدَن، رهبرای یهود دَه پِیلاتُس گفتَن: «او، عیسای دروغگوی، گفتَد که باد از سه روز از مُردا بَل خاد شد. چن نفر باید از قبر نگاداری کَنَن تا خاطرجَم شُونیم که شاگردای شی جسد رَه دوزی نَمونَن. اگه اِی رقم کَنَن، اُونا خاد گفتَن که او از مُردا بَل شُده.»
پِیلاتُس گفت: «یگ تعداد از عسکرا رَه بُبرید و تا که میتنِین از قبر نگاداری کَنِین.» اَزُوختی اُونا سنگِ رَه که دَه دانِ قبر بود، مُهرلاک کدَن. اُونا عسکرا رَه اَم دَه اُونجی اِیشتَن تا خاطرجَم شونَن که اِیج کس نَمیتنَه جسد رَه دوزی کَنَه.
باد از روز مرگ عیسی، روز شبات بود. اِیج کس نَمیتنِست دَه روز شبات کار کَنَه، ازی خاطر اِیج کُدَم از دوستای عیسی دَه سر خاک شی نرافت. ولی باد از روزِ شبات، گَصُّبای گا، خاتونونِ زیاد تیار شدَن تا سر خاک عیسی بورَن. اُونا قصد دَشتَن دَه جسد شی دوای زیاد بِزنَن.
پیش از رسیدونِ خاتونو، دَه قبر زلزله کلان رُخ دَد. یگ فرشته از آسمو اَماد. او سنگِ رَه که دان قبر رَه پوشَندَد، او طرف اِیشت و دَه بلِه شی شِیشت. اِی فرشته رقم روشنی آتِشَکِ گُورگُوردُراغ اَلدی جَلَّس مُوکَد. عسکرای سر قبر، او رَه اُوش کدَن. اُونا اُوقس ترس خوردَه‌دَن که رقم مُردا وَرِی دَه زِمین پَریدَن.
وختی خاتونو دَه سر قبر رسیدَن، فرشته دَه اُونا گفت: «ترس نَخرین! عیسی دَه اِینجی نِیَه. او از مُردا بَل شُده، اَمو رقم که خود شی گفتَد! قبر رَه تُوغ کِید و بِنگِرنید. خاتونو مِنِه قبر رَه تُوغ کدَن که بِنگرنَن جسد عیسی رَه دَه کجا اِیشتَن. مگم جسد شی دَه اُونجی نبود!
اَزُوختی فرشته دَه خاتونو گفت: «بورید و دَه شاگردا بوگید که عیسی از مُردا بَل شده و او پیش از شُمو دَه جلیل خاد رافت.»
خاتونو اَیرُو مَندَه‌دَن و غَدَر خوشال بودَن. اُونا دَیدَه کدَن تا اِی خبر خوش رَه دَه شاگردا بُوگیَن.
وادِه که خاتونو دَه را بودَن تا بلدِه شاگردا خبر خوش رَه بُوگیَن، عیسی خود خو رَه دَه اُونا نِشو دَد. اُونا دَه پیش پای شی سجده کدَن. اَزُوختی عیسی گفت: «ترس نَخرِین! بُورِین و دَه شاگردای مَه بُوگین که دَه جلیل بُورَن. اُونا ما رَه دَه اُونجی اُوش خاد کدَن.»
روزیکه خدا عیسی رَه از مُردا بَل کَد، دو نفر از شاگردای¬ شی دَه یگ شار نِزدیگ مورافتَن. وادِه که اونا را مورافتَن دَه بارَه اَمو چیزای که بلدِه عیسی رُخ دِدَد تورَه موگفتَن. اونا دَه ِای امید بودَن که او "مسیح موعود" باشَه، ولی باد اَزو او کُشتَه شد. یالی خاتونو گفتَن که او پَس زنده شده. اونا نَموفامیدَن چی رَه بَوار کَنَن.
عیسی دَه اونا نِزدیگ شد و کَد از وا دَه را رافتُو شروع کَد، ولی اونا او رَه نَشناختَن. عیسی سوال کَد که اونا دَه بارِه چیز خیل تورَه مُوگفتَن. اونا تمام چیزای رَه که دَه چَن روز گذشته بلدِه عیسی رُخ ددَد، دَه او گفتَن. اونا فکر موکدَن کَد یگ خارجی تورَه موگَن که نَمُوفامَه دَه اورشلیم چیز رُخ دِدَه.
اَزُوختی، عیسی دَه اونا توضیح دَد که کلام خدا دَه بارِه مسیح چیز گفتَد. خیلی وخت پیش، پیغُمبرا گفته¬دَن که آدمای پَلِید باعث موشَن که مسیح رنج بُبرَه و بُمرَه. ولی پیغُمبرا اِی رَه اَم گفتَن که او دَه روز سوم پَس بَل خاد شد.
وختی اونا دَه شاری که دو مرتیکه قصد دشتَن بُمنَن رسیدَن، قابُو شام شدَد. اونا عیسی رَه صلا زَد که کَد از وا بُمنَه، اَزُوختی او کَد از وا دَه یگ خانه رافت. اونا شِیشتَن تا نان شاو خو رَه بُخرَن. عیسی یگ نان خُشک رَه بَل کَد، خدا رَه بخشِه اَزو شُکر کَد و باد اَزو او رَه میدَه کَد. یگ دَفَه¬یِی، یگی از وا شناختَن که او عیسی یَه. ولی دَه اَمو لازَه، او از نظر از وا غَیب شد.
اَمو دو مرتیکه دَه یگدیگه خو گفتَن: «او عیسی بود! اَمزو خاطر وادِه که او کلام خدا رَه بلدِه از مُو توضیح میدَد مُو هیجان ¬زدَه بودیم!» اونا فورَن اُونجی رَه ترک کَدَن و پَس دَه اورشلیم رافتَن. وَختیکه وا رسیدَن، اونا دَه شاگردا گفتَن: «عیسی زنده یَه! مُو او رَه اُوش کَدیم!»
وختیکه شاگردا تورَه موگفتَن، عیسی یَکَّی دَه اتاق دَه بین از وا ظایِر شد. او گفت: «درود دَه شُمو!» شاگردا فکر کَدَن او یگ روحَه، ولی عیسی گفت: «چَرَه شُمو ترس خوردِید؟ چرَه شُمو فکر نَمنِید اِی واقعَن ما یُوم، عیسی؟ دِست و پای مَه تُوغ کِید. ارواح رقَم از مَه اَلدِی جان نَدرَن.» بلدِه اَزی که نِشُو بِیدیَه او یگ روح نِیَه، او یَگُو خِیل بَلدِه خوردو تَلبِیست. اونا او رَه یگ کَمگ مایی دَدن و او، او رَه خورد.
عیسی گفت: « اَر چیز که کلام خدا دَه بارِه از مَه مُوگَه، رُخ خاد دَد، ما بلدِه شُوم گفتُوم که باید رُخ بِیدیَه.» باد اَزو عیسی دَه اونا کُمگ کَد تا کلام خدا رَه خوبتر بُفامَن. او گفت: «وَختا پیش، پیغُمبرا نوشته کدَن که ما، "مسیح موعود" رنج خاد بُردُم، خاد مُردُم و باد اَزو دَه روز سوم از مُردا بَل خاد شدُم.»
«پیغُمبرا اِی رَه اَم نوشته کَدَن که شاگردای مَه پیغامِ خدا رَه اعلان خاد کَدَن. اونا دَه اَرکس خاد گفتَن که توبه کَنَن. اَگَه اونا توبه کَنَن، خدا گناهای از وا رَه خاد بُوبُخشَه. شاگردای مَه اِی پیغام رَه از اورشلیم اعلان خاد کدَن. اَزُو باد اونا پیش تمام گُرُوای مردم دَه اَر جای خاد رافتَن. شُمو شایِد تمام اِی چیزای که ما گفتُوم، انجام دِدُوم و اَر چیز که دَه مَه رُخ دَد، اَستِین.»
تا ۴۰ روز دیگه، عیسی چَن بار دَه شاگردای خو ظایِر شد. یگ دَفَه، او اَینَم دَه زیادتر از ۵۰۰ نفر دَه یگ زمان ظایِر شد! او از طریقای مختلف دَه شاگردای خو ثابت کَد که او زنده یَه. او، اونا رَه دَه بارِه پادشایِی خدا تعلیم دَد.
عیسی دَه شاگردای خو گفت: «خدا دَه مَه اِی حق رَه ددَه که بلِه اَرکس دَه آسمو و زِمی سلطنت کَنُوم. اَزی خاطر ما یالی دَه شُمو مُوگُوم که: بُورِین و دَه تمام گرُوای مردم شاگرد جُور کِین. بلدِه انجام اَزی، شُمو باید اونا رَه دَه نام پدر، پسر و روح القدس تعمید بِدید. شُمو اَمو رقَم باید اونا رَه تعلیم بِدید تا از اَر چیز که ما دَه شُمو اَمر کِدُوم پیروی کَنَن. دَه یاد شُوم باشَه، ما دایِم کَد از شُمو خاد بودُوم.»
چهل روز باد اَزیکه عیسی از مُردَا بَل شد، او دَه شاگردای خو گفت: «دَه اورشلیم بُمنِید تا وختیکه پدرم شُمو رَه قدرت بیدیَه. او اِی کار رَه کَد رَیِی کَدونِ روح القدس دَه شُمو انجام خاد دَد.» اَزُوختی عیسی دَه آسمو رافت و یگ آوُر او رَه از چِیم از وا تاشَه کَد. عیسی دَه آسمو دَه دِست راس خدا شِیشت تا بلِه تمام چیزا سلطنت کَنَه.
باد اَزیکه عیسی پس دَه آسمو رافت. شاگردا اَمو رَقم که عیسی اَمر کَدَد، دَه اورشلیم مَندَن. ایماندارا دایِم دَه اُونجی یگ جای جَم موشُدَن تا دعا کَنَن.
اَر سال ۵۰ روز باد از عید پَسَخ، یهودیا یگ روز مهم رَه که نام شی پِنتیکاست بود، مِیلَه میگرِفتَن. پِنتیکاست غیتی بود که یهودیا آصِلات گندم رَه مِیلَه میگرِفتَن. یهودیا از تمام دنیا دَه اورشلیم مِیمادَن تا پِنتیکاست رَه کد یگدیگه خو مِیلَه بِیگرَن. دَه اَمو سال پِنتیکاست قریب یگ هفته باد از پس رافتونِ عیسی دَه آسمو بود.
وختیکه ایماندارا تمام شی دَه یگ خانه دَه یگ جای جَم شدَه‌دَن، یگ دفه‌ی اَمو خانه از اَوازی که رقم بادِ قوی اَلدِی بود، پُر شد. باد اَزو یگ چیز که رقم شعله آتِش وَرِی مالوم مُوشُد، دَه بَلهِ سر تمام ایماندارا ظایر شد. بیخِین از وا کَد روح القدس پُر شدَن و اونا خدا رَه دَه دیگه زِبونا پرستش کَدَن. اونا اِی زِبونا رَه نموفامِیدَن ولی روح القدس اونا رَه قدرت دَد تا دَه اِی زِبونا صوبت کَنَن.
وختی مردم دَه اورشلیم اِی آواز رَه شنیدَن، اونا یگ جای جَم شدَن تا بینگرنَن که چیز رُخ ددَه. اونا شنیدَن که ایماندارا کارهای کلان رَه که خدا انجام ددَد، اعلان مونَن. اونا اَیران مَندَه‌دَن از خاطریکه اونا موفامیدَن، گرچَن که از کشورای مختلف بودَن و دَه زِبونای مختلف تورَه موگفتَن. شاگردا از اسرائیل بودَن و دَه زِبونای آرامی، عبری و یونانی تورَه موگفتَن. ولی مردم اَر کُدَم دَه زبونِ مادری خو شنیدَن که خدا چیز کار کَدَه.
باضی اَزی مردم موگفتَن که شاگردا نِیشه یَن. ولی پترُس اِیستَه شد و دَه اونا گفت: «دَه مَه گوش کِین! اِی مردم نیشه نِییَن! چیزی رَه که اُوش مونِین، گفتای یوئیل پیغمبر اَسته که رُخ ددَه: خدا گفتَد: «دَه روزای آخر، من روح خود را بر تمام بشر خاهم ریخت.»
«اَی مرتیکون اسرائیل، عیسی مردی بود که کارای فوق العاده زیاد انجام دَد تا نِشو بِدیه که کی یَه. او کَد قدرت خدا، کارهای اّیران کنندِه زیاد انجام دَد. شمو اینا رَه موفامید از خاطریکه شمو اینا رَه دِیدِین. ولی شمو او رَه مصلوب کَدین.»
«عیسی مُرد ولی خدا او رَه از مُردا بَل کَد. اِی کار، چیزی ره که یگ پیغُمبر نوشته کدَد، عملی کَد. «شمو اجازه نخاد دَدِید که بدن پسر مقدس تو دَه قبر فاسد شُنه. مو شایِید اَستیم که خدا عیسی رَه بسَم زنده کَد.»
«یالی خدای پدر، عیسی رَه کَد شَندُو دَه دِست راسخو، گرامی دَشته و عیسی، روح القدس رَه امو رَقم که وادَه شدَد دَه ما رَیی کَد. روح القدس سبب چیزای شده که یالی شمو اُوش مونِین و میشنَوِین.»
«شمو اِی مرتیکه، عیسی رَه مصلوب کدید ولی یقین دشتَه شِین که خدا سبب شده او خداوند همه چیز و اَم مسیح موعود باشه.»
مردمای که دَه تورای پترُس گوش مِیدَهدَن، ماکَم زیر تاثیر صُوبتای او رافت. ازُوختی اونا از پترُس و شاگردا سوال کَدَن: « بِرارُو، مو باید چیز کار کَنیم؟»
پترُس دَه اونا جواب دَد: «تمام شوم نیاز درِین که خدا گناهای شوم رَه بُبُخشَه. پس توبه کِید و به نام عیسی مسیح تعمید بِگرِین. باد اَزو خدا بلدِه شوم روح القدس رَه اَم دَه عنوان تحفه خاد دَد.»
نِزدیگ ۳۰۰۰ نفر دَه گفتای پترُس ایمان اَوُردَن و شاگردای عیسی شدَن. اونا تعمید گرفتَن و یگ بخشی از کلیسا دَه اورشلیم شُدَن.
ایماندارا دوام دار دَه تعالیم رسولان گوش مِیدَهدَن. اونا زیادتر وختا یگ جای جَم موشودَن، نان موخوردَن و کَد یگدیگه خو دعا موکدَن. اونا خدا رَه باهم پرستش موکدَن و اَرخیل رَه که دَشتَن کَد یکدیگه خو شَرِیگ مُوکدَن. دَه شار اَرکس دَه بارِه از وا فکر خوب موکدَن و اَر روز مردم زیاد ایماندار موشُدَن.
یگ روز پترُس و یوحنا دَه معبد رافتَن. یگ مرتیکِه شَل دَه دان دَرگَه شِیشتَه گدایی موکَد.
پترُس سن مرتیکه شَل سَیل کَد و گفت: «ما اِیج پیسه نَدروم که تو رَه بیدوم ولی ما اَر خیل که دروم تو رَه میدوم. دَه نام عیسی، اِیستَه شو و را بُرُو!»
فَورَن، خدا اَمو مرتیکه شَل رَه شِفا دَد. او دَه را رافتو و ٹُوب ٹُوب کدو شروع کدَه و خدا رَه پرستش کَد. مردمِ که دَه حویلی معبد بودَن اَیرو مندَه‌دَن.
یگ جَم مردم تیز اَمادَن تا مرتیکه رَه که شِفا پیدا کدَه، بینگرنَن. پترُس دَه اونا گفت:«اِی مرتیکه خوبه ولی دَه اِی اَیرو نَمنِین. مو اِی رَه کَد قدرت خود خو یا از خاطریکه خدا رَه پرستش مونیم شِفا ندیدِم، اِی قدرت عیسی یَه که اِی مرتیکه رَه شِفا ددَه، از خاطریکه مو دَه عیسی ایمان دِریم.»
«شمو کسای اَستین که والی رومی رَه گفتین تا عیسی رَه بُکشَه. شمو کسی رَه کُشتین که دَه تمام مردم زندگی مِیدیَه. ولی خدا او رَه از بین مُردا بَل کَد. گرچَن شمو نموفامیدین که چیز کار مُوکَدِین، ولی کَد اَزی کار خو پیشگویی انبیا رَه ثابت کَدین. اونا گفته‌دَن که مسیح موعود آذاب خاد شد و خاد مُرد. خاست خدا بود که اَمی رقم شُونه. پس یالی، توبه کِین و سن خدا بایید تا که او گناهای شوم رَه پاک کَنَه.»
وختی رهبرای معبد گپای پترُس و یوحنا رَه شِنیدَن، اونا کلو قارشی بَل اَمادَن. اَزُوختی وا رَه دستگیر کدَه و دَه بندی خانه اندَختَن. ولی زیادی مردم تورای پترُس رَه بَوار کَدَن. تعداد مرتیکونِ که دَه عیسی ایمان اَوردَه‌دَن نزدیگ دَه ۵۰۰۰ نفر رسیدَد.
صبای شِی، رهبرای یهود پترُس و یوحنا رَه دَه پیش کاهن اعظم و دیگه رهبرای مذهبی اَوُردَن. اونا اَمو مرتیکه رَه که شَل شُدَد اَم اَوردن. اونا از پترُس و یوحنا سوال کَدَن: «کَد کُدَم قدرت اِی مرتیکه شَل رَه شِفا دِیدِن؟»
پترُس جواب دَد: «اِی مرتیکه که روی دَه روی تو اِیستَه یَه دَه قدرت عیسی مسیح شِفا پیدا کَدَه. شمو عیسی رَه مصلوب کَدِین، ولی خدا بِسَم او رَه زنده کَد! شمو او رَه رد کدِین، ولی دیگه اِیج رای نجات نِیَه بَغیر از قدرت عیسی.»
رهبرا اَزیکه پترُس و یوحنا بی باک صُوبَت موکَدَن، اَیرو مندَه‌دَن. اونا دیدن که اِی مرتیکو، آدمای مامولی و بی سواد بودَن. ولی باد اَزُو اونا دَه یاد شی اَمادَن که اِی مرتیکو کَد عیسی بودَن. اَزُوختی اونا رَه گفتَن: «اگه دیگه پیغام دَه باره عیسی بلدِه مردم بِدین شمو رَه کلو جزا خاد دَدُم.» باد از گفتون اِی چیزا، اونا پترُس و یوحنا رَه اِیلَه کَدَن.
یگی از رهبرا دَه بین اولین پیروای عیسی، یگ مرتیکه دَه نام استیفان بود. اَر کس دَه او احترام دَشت. روح القدس دَه او زیاد قدرت و حکمت دَد. استیفان معجزای زیادی انجام دَد. زیادی از مردم وختی استیفان وا رَه تعلیم میدَد که دَه عیسی ایمان بَیرَن، دَه او بَوار کدَن.
یگ روز وختیکه استیفان دَه باره عیسی تعلیم میدَد، باضی از یهودیا که دَه عیسی ایمان نَدشتَن، اَمادَن و کَد اَزو جر و بحث رَه شروع کَدَن. اونا کَلو قار شی بَل اَمادَن، اَزُوختی پیش رهبرای مذهبی رافتَن و دَه بارِه اَزو دروغ گفتَن. اونا گفتَن: «مو شنِیدیم که استیفان دَه بارِه موسی و خدا گپای ناروا موگَه!» اَزی خاطر رهبرای مذهبی استیفان رَه دستگیر کَدَن و او رَه پیش کاهن اعظم و دیگه رهبرای یهود اَوُردَن. شایِدای دروغِین زیاد اَمادَن و دَه اونا دَه بارِه استیفان دروغ گفتَن.
کاهن اعظم از استیفان پرسان کَد: «اَمی مرتیکو دَه بارِه از تو راس موگَن؟» استیفان چیزای زیاد دَه جُواب کاهن اعظم گفت. او گفت، خدا از وختیکه ابراهیم زندگی موکَد تا زمان عیسی، کَلو کارای تعجب آور بلدِه قوم اسرائیل انجام دِدَد. ولی مردم دایِم از خدا نافرمانی کَدَن. استیفان گفت: «شُمو مردم دَه برابر خدا سرسخت و سرکش اَستِین. شُمو دایِم روح القدس رَه رد مونین، اَمو رقم که اجداد مو اَگمِی خدا رَه منکر موشُدَن و دایِم پیغُمبرای شی رَه موکُشتَن. مگم شُمو کارای بدتر از وا رَه کدِین! شُمو مسیح موعود رَه کُشتِین!»
وختی رهبرای مذهبی اِی رَه شنیدَن، اونا اُوقس قار شی بَل اَمادَن که گوشای خو گرفته و دَه صدای بلَن جیغ زدَن. اونا استیفان رَه از شار بور کدَن و او رَه سنگ ٹوب کدَن تا که بُکشَن.
وختیکه استیفان دَه آل مُردو بود، او جیغ زد: «عیسی، روح مَره بیگر.» او کَد زانوی خو پرید و بسَم جیغ زد: «خداوندا، اِی گناه رَه دَه حق اونا نَگَر.» اَزُوختی او از دنیا رافت.
اَمو روز زیاد مردم دَه اورشلیم دَه آزار و اذیت پیروای عیسی شروع کَدَن، باد اَزو ایماندارا دَه جایای دیگه توتّا کَدَن. ولی سر اَزو مخالفتا اَم، اونا دَه اَر جای که مورافتَن دَه بارِه عیسی موعظه موکَدَن.
دَه اُونجی یگ پیرو عیسی بود که فیلیپُس نام دَشت. او از اورشلیم توتّا کَد، رقم زیادتر ایماندارای دیگه. او دَه منطقه سامره رافت و اُونجی دَه بارِه عیسی بلدِه مردم موعظه کَد. زیادی از مردم او رَه بَوار کَدَن و نجات پیدا کدَن. یگ روز، یگ فرشته از طرف خدا پیش فیلیپُس اَماد و دَه او گفت که دَه بیابان بُورَه و دَه یگ سرگ مُعَیَّن قدم بِزنَه. فیلیپُس دَه اُونجی رافت. اَمو رقم که دَه سرگ را مُورافت، یگ مرتیکه رَه اُوش کَد که دَه گادی خو سُورَه یَه. اِی مرتیکه یگ مقام بلَن رتبه از سرزمین حبشه بود. روح القدس دَه فیلیپُس گفت که بُورَه و کَد اَزی مرتیکه صُوَبت کَنَه.
اَزُوختی فیلیپُس سنِ گادی رافت. او شنید که حبشی کلام خدا رَه مِیخانَه. او اَمو چیز رَه که اشعیای نبی نوشته کَدَد میخاند. مرتیکه خاند: «او رَه رقم یگ بارَه وَرِی سَن کُشتو بُردَن و ازیکه بارَه آرامه، او اِیج گپ نزد. اونا کَد اَزو بی انصافی کَدَن و او رَه احترام نَکَدَن. اونا جان اَزو رَه گرفتَن.»
فیلیپُس از حبشی پرسان کَد: «موفامی که چیزخیل رَه میخانی؟» حبشی جُواب دَد: «نه. ما نَمیتنُم اِی رَه بُفامُم مگم اِیکه یگ کس بلدِه مه توضیح بِدیَه. لطفن بِیَه دَه بیخ مه بیشی. اشعیا دَه بارِه خود خو نوشته کدَه یا دَه بارِه کُدَم کس دیگه؟»
فیلیپُس دَه گادی سُورَه شد و شیشت. اَزُوختی دَه مرتیکه حبشی گفت که اشعیا دَه بارِه عیسی نوشته کَده. فیلیپُس دَه بارِه زیادی از بخشای دیگِه کلام خدا اَم صُوبَت کَد. اِینَمی رقم او خبر خوش رَه دَه بارِه عیسی دَه او مرتیکه گفت.
اَمو رقم که فیلیپُس و حبشی سفر مُوکَدَن، دَه کمِی آو رسیدَن، حبشی گفت: «تُوغ کو! اُونجی یگ کَمگ آو استَه! میتنُم که تعمید بیگرُم؟» و او دَه گادیوان گفت که گادی رَه اِیستَه کنَه.
باد اَزو اونا دَه مِینه آوُ رافتن و فیلیپُس، حبشی رَه تعمید آو دَد. باد ازیکه اونا از آوُ بور شُدَن، یگدفه‌ی روح القدس فیلیپُس رَه دَه یگ جای دیگه بُرد. دَه اُونجی اَم، فیلیپُس دَه بارِه عیسی دَه مردم موعظه مُوکَد.
حبشی دَه سفر سن خانه خو ادامه دَد. او اَزیکه عیسی رَه شِنِختَد خوشال بود.
یگ مرتیکه بود که سولُس نام دَشت و دَه عیسی ایمان نَدَشت. وختی او یگ مرتیکه جُوان بود، از چَپَنای مرتیکونِ که استیفان رَه کُشته‌دَن، نگاداری مُوکَد. باد اَزو، او ایمان دارا رَه اذیت موکَد. او دَه اورشلیم خانه دَه خانه مورافت تا مرتیکو و خاتُونو رَه دِستگِیر کَنَه و اونا رَه دَه بندی خانه بِندِیزنَه. اَزُوختی کاهن اعظم سولُس رَه اجازه دَد که دَه شارِ دمشق بُرَه. کاهن اعظم دَه سولُس گفت که دَه اُونجی پیروای عیسی رَه دِستگیر کَنَه و اونا رَه پَس دَه اورشلیم بَیرَه.
باد اَزو، سولُس سفر خو رَه سن دمشق شروع کَد. دقیق پیش اَزیکه او دَه شار بِرسَه، یگ نُور جَلُو از آسمو دَه گرداگِرد اَزو پیدا شد و او دَه زِمی اُفتاد. سولُس شنید که یگ نفر موگَه: «شائول شائول! چَرَه ما رَه اذیت مونی؟» سولُس پرسان کَد: «آقا! تو کی اَستی؟» عیسی در شی جُواب دَد: «ما عیسی یُوم. تو ما رَه اذیت مونی!»
وختی سولُس بَل شد، او نَمیتنِست که بِینگِرنَه. رفیقای شی مجبور شُدَن که او رَه سن دمشق بُبرَن. سولُس تا سه روز نه نان خورد نه آو.
دَه دمشق یگ شاگرد بود که حنانیا نام دَشت. خدا دَه او گفت: «دَه خانِه¬ بُرو که سولُس دَه اُونجی اَستَه. دِستای خو رَه دَه بَلِه شی بِکَش اَزُوختی او بِسَه مِیتنَه بینگِرنَه.» ولی حنانیا گفت: «خداوندا! ما شنیدوم که اِی مرتیکه چیز رقم ایمان دارا رَه اذیت مونَه.» خدا دَه او جُواب دَد: «برو! ما او رَه انتخاب کَدُوم تا نام از مَه رَه دَه یهودیا و از یگ مردم دَه دیگه گُروای مردم اعلان کَنَه. او بلدِه نام از مَه سختیای زیاد خاد کشید.
اَزوپاس حنانیا پیش سولُس رافت، دِستای خو رَه بَلِه شی اِیشت و گفت: «برادر شائول، عیسی که اُونجی دَه دانِ را دَه تو ظایِر شد، ما رَه پیش تو رَیِی کَدَه تا تو بِیتنی بِسَه بینگِرنی و اَزُوختی از روح القدس پُر شُونی.» دَه اَمو لازَه سولُس مِتنِیست بِسَم بینگِرنه و حنانیا او رَه تعمید دَد. اَزوباد سولُس کَمگ نان خورد و بِسَم قوی شد.
سولُس اَمو لازَه دَه دمشق دَه موعظه کیدو بلدِه یهودیا شروع کَد. او گفت: «عیسی پسر خدا یَه!» یهودیا اَیرُو مندَد از خاطریکه سولُس کوشش موکَد ایمان دارا رَه بُکشَه مگَم یالی او دَه عیسی ایمان اَوُردَد! سولُس کَد یهودیا بحث کَد. او نشان دَد که عیسی، اَمو مسیح موعود اَستَه.
باد از چَن روز، یهودیا نقشه کشیدن تا سولُس رَه بُکشَه. اونا مردم رَه رَیِی کَدَن تا دُمبال اَزو دَه دروازای شار بِگردَن تا او رَه بُکشَه. ولی سولُس از نقشه خبر شد و رفیقای¬ شی او رَه کُمگ کَد که تُوتّا کنَه. یگ شاو رفیقای ¬شی او رَه از دیوال شار دَه یگ سَبد تَیلو تا کَد. باد اَزیکه سولُس از دمشق تُوتّا کَد، او دَه موعظه کِیدو دَه بارِه عیسی ادامه دَد.
سولُس دَه اورشلیم رافت تا رسولا رَه بِنگِرنَه، ولی اونا از او ترس خوردَد. اَزُوختی یگ ایماندار که "برنابا" نام دَشت سولُس رَه پیش رسولا بُرد. او دَه اونا گفت چطور سولُس بی باکانه دَه دمشق موعظه کَدَد. باد اَزو رسولا سولُس رَه قبول کَدَن.
باضی ایمان دارای که از آزار و شکنجه شدو، از اورشلیم توتّا کدَه‌دَن، دَه یگ جای دور دَه شار اَنطاکِیه رافتَن و دَه بارِه عیسی موعظه کَدَن. زیادتر مردم دَه انطاکیه یهودی نبودَن، ولی بلدِه دَفَه اول، مردمی که یهودی نَبودَن، ایمان دار شُدَن. برنابا و سولُس دَه اورشلیم رافتَن تا ایمان دارای نو رَه زیادتر دَه بارِه عیسی تعلیم بیدیَن و کلیسا رَه تقویَه کَنَن. دَه انطاکیَه بود که ایماندارا دَه عیسی، بلدِه دفه اول "مسیحی" نام شدَن.
یگ روز که پیروای عیسی دَه انطاکیه روزه¬دار بودَن و دعا موکَدَن، روح القدس دَه اونا گفت: «برنابا و سولُس رَه جدا کِین تا بلدِه کاری که اونا رَه گفتوم، انجام بیدیَن.» اَزوپاس کلیسا دَه انطاکیَه بلدِه برنابا و سولُس دعا کَدَن و دِستای خو رَه بلِه از وا اِشتَن. اَزُوختی اونا، وا رَه رَیِی کَدَن تا دَه دیگه جایا خبر خوش عیسی رَه بشارت بدیَن. برنابا و سولُس، گروای مختلف مردم رَه تعلیم ددَن و مردم زیاد دَه عیسی ایمان اَوُردَن.
دَه دورانیکه سولُس دَه سراسر امپراطوری روم سفر مُوکَد، او از نام رومی خو "پولُس" استفاده مُوکَد. یگ روز پولُس کَد رفیق خو سیلاس دَه شار فیلپی رافتَن که خبر خوش دَه بارِه عیسی رَه موعظه کَنَن. اونا دَه یگ جای بیرون از شار دَه لب دریا رافتَن که دَه اونجی مردم بلدَه دعا کدو جَم شدَه‌دَن. دَه اُونجی، اونا کَد یگ خاتون تاجر که لیدیه نام دَشت، دیدَن کَد. او خدا رَه دوست دَشت و او رَه پرستش موکَد.
خدا لیدیه رَه کُمگ کَد که پیغام دَه بارِه عیسی رَه بَوار کنَه. پولُس و سیلاس، او رَه کَد فامیل شی تعمید ددَن. او از پولُس و سیلاس خاست که دَه خانه اَزو بِشیَن و ازُوختی اونا دَه اُونجی شِیشتَن.
پولُس و سیلاس زیادتر وختا مردم رَه دَه جای که یهودیا بَلدِه دعا جَم مُوشُدَن، دیدار مُوکَدَن. اَر روز که اونا اُونجی را مورافتَن، یگ دختر کنیز که جِنتُو بود، وارَه گِیتَه موکَد. او دَه کُمگ جِن، آینده رَه بلدِه مردم پیشگویی موکَد. ازی خاطر او دَه عنوان پالگیر، پیسِه زیاد بلدِه اربابای خو جَم مُوکَد.
وختیکه اونا را مورافتَن، دختر کنیز چیغ میزَد: «اِی مرتیکو خذمتگارای خدای متعال اَستَن. اینا رای نجات رَه بلدِه شوم موگیَن!» او اُقس اِی کار رَه کَد که پولُس ناراحت شد.
دَه آخر، یگ روز که دختر کنیز دَه چیغ زدو شروع کَد، پولُس رُوی خو دَور دَد و دَه جِن که دَه او دختر بود، گفت: «دَه نام عیسی، از او بُور شُو.» اَمو لازه، جِن اَز اُو بور شد.
خوندهگُونِ دختر کنیز کلو قار شی بَل اَمادَن! اونا فامیدَن که به غَیر جِن، دختر آینده رَه دَه مردم گفته نمیتینَه. دَه اِی مانا بود که مردم باد اَزی دَه خوندهگُون اَزو، پَیسَه نَمیدیَن تا آینده از وا رَه بوگَه.
اَزُوختی خوندهگُونِ دختر، پولُس و سیلاس رَه دَه پیش مقامای رومی بُردَن که اونا، پولُس و سیلاس رَه ٹب کَدَن و باد ازو وا رَه بندی کدَن.
اونا پولُس و سیلاس رَه ده اَمزُو جایی بندی خانه اندَختَن که نگابانای زیاد دَشت. اونا اَینُم پایای اَز وا رَه دَه چُوایِی کٹه بسته کَدَن. دَه نِصپای شاو، پولُس و سیلاس سرودای پرستشی خدا رَه مِیخاندَن.
یگ دفه‌ی، یگ زلزله ماکم شد. تمام دروازای بندی خانه واز شد و زنجیرای تمام بَندِیا پارَه شد.
باد اَزو زندان وان بیدار شد و دید که دروازای بندی خانه واز شده. او فکر موکَد تمام بَندِیا فرار کَدَن. او ترس خوردَد که مقامای رومی او رَه خاد کُشت بلدَه اَزیکه زندانیا رَه اِیشتَه تا توتّا کَنَن. اَزی خاطر او قصد دَشت خودکشی کَنَه ولی پولُس او رَه دید و جیغ زد: «صبر کو! خود خو رَه اوگار نکو. مو بِیخِی اِینجی اَستِیم.»
زندانوان لرزَه کَدَه دَه پیش پولُس و سیلاس اَماد و پرسان کَد: «چیز کار کَنوم که نجات پیدا کنوم؟» پولُس جواب دَد: «دَه عیسی، خداوند ایمان بَیرُو. خود تو و فامیل تو نجات پیدا خاد کَدِین.» باد اَزو زندانوان، پولُس و سیلاس رَه دَه خانه خو بُرد و زخمای شی رَه شُشت. پولُس خبر خوش دَه بارِه عیسی رَه بلدِه اَرکس دَه خانه اَزو موعظه کَد.
زندانوان و تمام فامیل شی دَه عیسی ایمان اَوُردَن و پولُس و سیلاس وا رَه تعمید ددَن. باد اَزو زندانوان دَه پولُس و سیلاس آو و نان دَد و اونا کَد یکدیگه خو خوشالی کَدَن.
صبای شی رهبرای شار، پولُس و سیلاس رَه از بندی خانه اِیلَه کَدَن و اَز وا خاستَن که از فلیپی بُورَن. پولُس و سیلاس لیدیه و باضی رفقای دیگه خو رَه ملاقات کَدَن و اَزوپاس از شار بُور شدَن. خبر خوش دَه باره عیسی دَه آل پخش شدو بود و کلیسا اَم رشد موکَد.
پولُس و دیگه رهبرای مسیحی دَه شارای زیاد سفر مُوکَدَن. اونا خبر خوش دَه باره عیسی رَه دَه مردم موعظه مُوکَدَن و اونا رَه تعلیم مِیدَهدَن. اونا نامه های زیاد بلدِه تشویق و تعلیم ایماندارا دَه کلیساها نوشته کَدَن. باضی اَزی نامه ها دَه کتابای، کتاب مقدس نوشته شدَن.
غیتیکه خدا دنیا رَه پیدا کَد، تمام چیز کامل بود. گناه نبود. آدم و حوا یگدیگه خو رَه دوست دَشتَن و اونا خدا رَه دوست دَشتَن. مریضی و مُردو نبود. دنیا اَمو رقم بود که خدا میخاست باشه.
شیطان دَه واسطه مارِ که دَه باغ بود، کَد حوا نَقل کَد. از خاطریکه قصد دَشت او رَه بازی بیدیَه. باد اَزُو، حوا و آدم دَه برابر خدا گناه کَدَن که از خاطر گنای اَز وا، بیخِی مردم روی زِمی مُومرَن.
از خاطریکه آدم و حوا گناه کَدَد، اَینم باضی چیزای بدتر رُخ دَد. اونا دشمنای خدا شدَن. دَه نتیجه، اَمزو وخت تَبالِی اَرکس گناه کَدَن. اَرکس از وختیکه پیدا مُوشَه، دشمن خدا یَه. بین خدا و مردم اِیج صلح نبود. ولی خدا میخاست که صلح کَنَه.
خدا وادَه دَد که از نبیرِه حوا یگ نفر سر شیطان رَه لَی خاد کَد و شیطان کُورِی پای اَزُو رَه نِیش خاد زد. دَه اِی مانا که شیطان مسیح رَه خاد کُشت، ولی خدا او رَه بسَم زنده خاد کَد. مسیح قدرت شیطان رَه بلدِه دایِم از بین خاد بُرد. باد از سالای زیاد، خدا نِشو دَد که عیسی اَمو مسیح موعود اَستَه.
خدا دَه نوح گفت که یگ کِشتی جور کَنَه تا فامیل خو رَه از سِیلِ که خدا قرار بود رَیی کَنَه، نجات بدیَه. دَه اَمِی رقم خدا کسایکه در شِی ایمان دَشتَن رَه نجات دَد. دَه اِی ترتیب، اَرکس از خاطر گنای خو، از طرف خدا سزاوار مرگ اَستَن. ولی خدا عیسی رَه رَیی کَد تا کسای رَه نجات بدیَه که دَه او (عیسی) ایمان مَیرَن.
بلدِه صدا سال، کاهنا دَه پیشگاه خدا قربانی مُوکَدَن. اِی کار دَه مردم نِشُو میدَد که اونا گناه کَدَن و سزاوار جزای خدا اَستَن. ولی او قربانیا نَمیتنِستَن سبب شُونه که خدا گنای اَز وا رَه بُبُخشَه. عیسی کاری کَد که کاهنا نَمیتنِستَن. او جان خو رَه دَد تا یگانه قربانی باشه که بِیتنَه گنای تمام مردم رَه از بین بُبرَه. او قبول کَد که از خاطر گنای تمام انسانا جزا بنِگیرنَه. اَمزِی خاطر عیسی کاهن اعظم اَستَه.
خدا دَه ابراهیم گفت: «ما دَه وسیله از تو تمام گُرُوایی مردم روی زمین رَه برکت خاد دَدُوم.» عیسی از نَبِیرَه ابراهیم بود. خدا تمام گُرُوایی مردم رَه دَه روی زِمِی دَه وسیله ابراهیم برکت میدیَه؛ از خاطریکه خدا اَرکس رَه که دَه عیسی ایمان مَیرَن، از گناه نجات میدیَه. وختی اِی مردم دَه عیسی ایمان مَیرَن، خدا اونا رَه دَه جَم نَبِیرای ابراهیم حساب مُونَه.
خدا دَه ابراهیم گفت که بچه خو، اسحاق رَه بلدِه شی قربانی کَنَه. ولی باد اَزُو خدا یگ قُوچَّه رَه دَد تا دَه جای اسحاق قربانی کَنَه. مو کُلَّگِی از خاطر گناهای خو باید بُومرِیم! ولی خدا عیسی رَه دَد تا دَه جای از مو قربانی شُونه و بُومرَه. اَمزِی خاطر مو عیسی رَه بارِه خدا مُوگیم.
وختی خدا آخرین بلا رَه ده مصر نازل کَد. او اَر خانه اسرائیلی رَه گفت که یگ بارَه بُکشَن. بارَه باید بی عیب مُوبُود. باد اَزُو اونا باید خون بارَه رَه دَه سر چارچوپ درگای خو و گِرداگِرد شی مُوملِیدَن. وختی خدا خون رَه اُوش کَد، از بلِه خانای اَز وا تیر شد و بچای اولنَه اَز وا رَه نَکُشت. وختی اِی کار رُخ دَد، خدا او رَه عید پِسَخ نام کَد.
عیسی رقم بارِه عید پِسَخ اَلدِی یَه. اُو اَرگز گناه نَکَد، اَمزِی خاطر او اِیج عَیب ندرَه. او دَه وخت مِیلَه عید پِسخ کشته شد. وختی کسی دَه عیسی ایمان مَیرَه، خون عیسی کفارِه گنای اَمو نفر رَه میدیَه. اِی مثل اَزِی یَه که خدا از گنای شی تیِر مُوشه و او رَه جزا نمِیدیَه.
خدا کَد اسرائیلیا یگ پیمان بسته کَد، از خاطریکه اونا مردمی بودَن که او بلدِه خو انتخاب کَدَد. ولی یالی خدا یگ پیمان نو رَه بسته کدَه که او بلدِه اَرکس اَستَه. اگه اَرکس از اَر گُروی مردم اِی پیمان نو رَه قبول کَنَن، کَد قوم خدا یگجای مُوشَن. او اِی کار رَه اَزِی خاطر مُونَه که دَه عیسی ایمان درَه.
موسی یگ پیغمبرِ بود که کلام خدا رَه دَه قدرت زیاد اعلان موکَد. ولی عیسی بزرگترینِ پیغُمبرا یَه. او خدا یَه، اَمزِی خاطر تمام چیزای رَه که گفته و انجام ددَه اعمال و کلام خدا بود. اَمزِی خاطر اَستَه که کتاب مقدس؛ عیسی رَه، کلام خدا مُوگه.
خدا داوود پادشا رَه وادَه دَد که یگی از نَبِیرای شی تا ابدالاباد بلِه قوم خدا پادشایی خاد کَد. عیسی پسر خدا و مسیح موعود اَستَه، پس او از نبیره داوود اَستَه که مِیتنَه تا ابدالاباد اُکومت کنَه.
داوود پادشای قوم اسرائیل بود، ولی عیسی پادشای کُل دنیا یَه! او بسَم خاد اَماد و تا ابدالاباد با صلح و عدالت، پادشایی خاد کَد.
یگ فرشته دَه یگ دختر جُوان که مریم نام دَشت گفت که او پسر خدا رَه دَه دنیا خاد اَوُرد. او اَنوز باکره بود، مگم روح القدس دَه او اَماد و او باردار شد. او یگ پسر دَه دنیا اَوُرد و نام شی رَه عیسی اِیشت. اَزی خاطر، عیسی اَردوی شی یَه. اَم خدا و اَم انسان.
عیسی معجزای زیادی انجام دَد که نِشو مِیدیَه او خدایَه. او دَه روی آو را رافت و طوفان رَه اِستَه کَد. او مریضای زیادی رَه شِفا دَد و ارواح ناپاک (جن) رَه از بسیاری مردم بُور کَد. او مُردا رَه زنده کَد. او کَد پنج دَنَه نان و دو دَنَه مایِی ریزه؛ نان بَسغُو بلدِه ۵۰۰۰ نفر جور کَد.
عیسی یگ معلم بزرگ اَم بود. اَر خیل رَه که تعلیم دَد، درست تعلیم دَد. مردم اَمو چیزی رَه که عیسی بلدِه اونا گفته باید انجام بِدیَن، چَرَه که او پسر خدایَه. بلدِه نمونه؛ او یاد دَد که شُمو باید دیگرو رَه اَمو رقم دوست دِشتَه شِین که خودگون خو رَه دوست دِرین.
او اِی رَه اَم تعلیم دَد که شُمو باید خدا رَه زیادتر از اَر چیزی دیگه دوست دِشتَه شِین، اَینَم زیادتر از تمام چیزای که صایِب شی اَستین.
عیسی گفت که زندگی کدو دَه پادشایی خدا، ارزش شی بالتر از اَر چیز دیگه دَه دنیا یَه. خدا باید شُمو رَه از گناهای شوم نجات بِدیَه تا دَه پادشایی شی داخل شونِین.
عیسی گفت باضی از مردم او رَه قبول خاد کَدَن و خدا اِی مردم رَه نجات خاد دَد. دَه اِی حال اَم، دیگَه مردم او رَه قبول نخاد کَدَن. او اِی رَه اَم گفت که باضی مردم رقم خاک خوب اَلدِی یَن. از خاطریکه اونا خبر خوش دَه بارِه عیسی رَه قبول مونَن و خدا اونا رَه نجات مِیدیَه. اَمی رقم، باضی از مردم خاک سخت اَلدِی دَه یگ را اَستَن و کلام خدا رقم دانه یَه که تا مُوپرَه، مگم چیزی دَه اُونجی سُویَه نَمنَه. اِی مردم پیغام دَه بارِه عیسی رَه رَد مونَن و اونا از داخل شدو دَه پادشایی خدا، خود داری مونَن.
عیسی تعلیم دَد که خدا گناه کارا رَه خیلی زیاد دوست دِرَه. او میخایه اُونا رَه بُبخشه و اُونا رَه اولادای خو جُور کَنَه.
عیسی اَمچنان دَه مو گفت که خدا از گناه بدشی مَیَه. از خاطریکه آدم و حوا گناه کَدَن، تمام نبیرای شی اَم گناه مونَن. اَرکس که دَه دنیا گناه مونَه و از خدا دُورَه، اَر کُدَم شی دشمن خدا یَه.
ولی خدا تمام مردم دنیا رَه اِی رقم محبت کَد: او پسر یگانه خو، عیسی رَه دَد تا خدا کسایی رَه که دَه عیسی ایمان دِرَن، جزا ندیَه. دَه جای شی، ایماندارا بلدِه دایِم کَد اَزو زندگی خاد کَدَن.
سزای از شُمو مرگَه، بلدِه اَزیکه گناه کَدین. خدا اِی حق رَه دِرَه که شُمو رَه جزا بِدیَه، مگم عیسی جزای گناه رَه دَه جای اَزمو دَه خود خو گرفت. خدا عیسی رَه کَد کُشتُن شی دَه روی صلیب جزا دَد.
عیسی اَصلَن گناه نکَد. او جزای گناه انسان، از جمله بدترین جزا یانی مرگ رَه قبول کَد. دَه اِی را، او قربانی کامل بود تا گناهای شُمو و تمام مردم جهان رَه دُور کَنَه. عیسی خود خو رَه دَه رای خدا قربانی کَد. اَزی خاطر خدا اَر گناه، اَینم گناهای خوفناک رَه از مردمی که دَه عیسی ایمان دِرَن، موبُخشَه.
اَینم اگه کارای غَدَر خوب اَم انجام بِدِین، اِی دلیل نموشَه که خدا شُمو رَه نجات بِدیَه. شُمو اِیج کار رَه دَه تنایی نَمیتنین انجام بِدِین تا که کَد خدا دوست شُونین. دَه جای شی، شُمو باید بَوار دِشتَه شین که عیسی پسر خدایَه، که دَه جای از شُمو دَه روی صلیب مُرد و خدا او رَه بسَم زنده کَد. اگه دَه اِی بَوار کَنِین، خدا گنای شُوم رَه موبُخشَه.
خدا اَر کس رَه که دَه عیسی ایمان دِشتَه شَه و او رَه دَه عنوان خداوند خو قبول کَنَه، نجات خاد دَد. مگم او کسایی رَه که دَه عیسی ایمان نَمَیرَن، نجات نخاد دَد. فرق نَمنَه که پولدار باشی یا غریب، مرتیکه یا خاتو، پیر یا جُوان و یا دَه کجا زندگی مونِین. خدا شُمو رَه دوست دِرَه و از شُمو میتِلبَه که دَه عیسی ایمان بَیرِین تا او بِتنَه کَد شُوم دوست باشه.
عیسی شُمو رَه دعوت مُونَه تا دَرشی ایمان بَیرِین و غسل تعمید بیگرین. شُمو بَوار دِرِین که عیسی مسیح، یگانه پسر خدا یَه؟ بَوار دِرِین که گناه کارین و از خاطر گنای خو سزاوار آذاب خدا اَستین؟ بَوار دِرِین که عیسی دَه روی صلیب مُرد تا گناهای شُوم رَه از بین بُبره؟
اگه دَه عیسی ایمان دِرِین و اعتراف مُونین که او بلدِه از شُمو چیز کار کَدَه، شُمو پیرو عیسی اَستِین! شیطان دیگه دَه پادشایی تَریک خو بلِه شُوم اوکومت نَمِیتنَه. یالی خدا دَه پادشایی نورانی خو بلِه شُوم سلطنت مونَه. خدا شُمو رَه قادر ساخت که دیگه رقم سابق وَرِی گناه نَکنِین. او یگ رای نو و دُرُست رَه دَه شُمو بلدِه زندگی ددَه.
اگه شُمو پیرو عیسی اَستِین، خدا گناهای شُوم رَه از خاطر کاری که عیسی انجام دَد، بخشیده. یالی، خدا تو رَه دَه جای دشمن، دوست نزدیگ خو میدنَه.
اگه شُمو دوست خدا و خذمتگار عیسای خداوند اَستین، از چیزای که عیسی بلدِه شُوم تعلیم دِدَه، پیروی کَنین. با وجود اَزیکه شُمو پیرو عیسی اَستین، شیطان اَنوز شُمو رَه وسوسه مونَه تا گناه کَنین. ولی خدا کاری رَه که موگیه دایِم انجام میدیَه. او موگه اگه دَه گنای خو اعتراف کَنین شُمو رَه موبُخشَه. او دَه شُمو قدرت مبارزه دَه برابر گناه رَه دِدَه.
خدا شُمو رَه مُوگَه که دعا کِید و کلام شی رَه بِخانِین. او اَمچنان بلدِه شُوم مُوگَه که کَد دیگه مسیحیا یگ جای شِین و او رَه پرستش کِین. شُمو باید دَه دیگه مردم اَم بوگین که او بلدِه شُوم چیز کار کَدَه. اگه شُمو تمام اَمزی کارا رَه انجام بدین، شُمو یگ دوست قوی اَزو خاد شدین.
نِزدیگ ۲۰۰۰ ساله که مردمِ بیشتر و بیشتر دَه سرتاسر دنیا خبر خوش رَه دَه بارِه عیسی مسیح مِیشنَوَن. کلیسا رشد کَدَه. عیسی وادَه دِدَه که او دَه آخر دنیا پَس خاد اَماد. گرچه او تَبالی پَس نَمدَه، ولی او دَه وادِه ¬خو وفا خاد کَد.
دَه آلی که مو منتظر پَس اَمدُون عیسی اَستِیم، خدا اَز مَو میخایَه قسمی زندگی کَنِیم که مقدس باشیم و او رَه جلال بِدِیم. او باز اَم از مُو میخایَه که دَه بارِه پادشایی اَزو (عیسی) دَه دیگرُو اَم بُوگِیم. وختیکه عیسی دَه روی زِمی زندگی موکَد، گفت: «شاگردای مه خبر خوش دَه بارِه پادشایی خدا رَه دَه اَر جای دنیا، بلدِه مردم موعظه خاد کَدَن و اَزُوختی آخر زمان خاد شد.»
زیادی از گُرُوای مردم دَه بارِه عیسی اَنُوز نَشنِیدَن. پیش اَزیکه او پس دَه آسمو بورَه، بلدِه پیروای خو گفت که خبر خوش رَه دَه کسایِکه اصلَن نَشنِیدَن اعلان کَنَن. او گفت: «بُورید و تمام گُروای مردم رَه شاگردای مَه جُور کِید!» و «کِشتا بلدِه دِرَو تَیارَه!»
عیسی اِی رَه اَم گفت: «خذمتگار از صایِب خو بالتَر نِیَه. آدمای مهم دَه اِی دنیا از مَه نفرت دشتَن و اونا به خاطر از مَه شُمو رَه اَم شکنجَه کَده و خاد کُشتَن. شُمو دَه اِی دنیا رنج خاد بُردِین، ولی قوی باشِین، از خاطریکه مَه شیطان رَه که دَه بلِه اِی دنیا سلطنت مونَه، شکست دیدُوم. اَگَه شُمو تا آخر دَه مَه وفادار بُومنِید، خدا شُمو رَه نجات خاد دَد!»
عیسی دَه شاگردای خو یگ قصه رَه گفت تا توضیح بدیَه که وختی دنیا دَه آخر میرسَه بلدِه مردم چیز رُخ خاد دَد. او گفت: «یگ مرتیکه دَه زِمین خو دانای خوب کِشت کَد. وختی که او خاو بود، دشمن شی آماد و دَه بین دانای گندم دانای آلاف بیکارَه کِشت کَد و اَزُوختی رافت.»
وختی کشتا سَوُز کَد، خذمتگارای او مرتیکه گفتَن: «ارباب، تو تُخُمِ خوب دَه زِمی کِشت کِدَدِی. مَگَم چِکَه دَه اُونجی آلافای بِیکارَه سُویَه کَدَه؟» مرتیکه جُواب دَد: «تَنا دشمنای مه میخایَن که وا رَه کِشت کَنَن. یگی از دشمنای مه اِی کار رَه کَدَه.»
«خذمتگارا دَه صایِب‌خو جُواب دَدَن: «باید آلافای بیکارَه رَه بِکنِّیم؟» ارباب گفت: «نه. اگر اِی کار رَه کَنِید، از گندما اَم کَندَه خاد شد. تا وادِه دِرَو صبر کِید. اَزوپاس آلافا رَه قَودَه کِید تا بِتنِید اونا رَه دَر بِیدِید. ولی گندم رَه دَه کَندُوای مَه بَیرِید.»
شاگردا مانای قصه رَه نَفامِیدَن، اَزوخاطر از عیسی خاستَن تا او رَه بلدِه ازوَا توضیح بیدیَه. عیسی گفت: «مرتیکه که تُخُم خوب رَه کِشت کَد، از مسیح نمایندگی مُونَه. کشتا دنیا رَه نِشُو مِیدیَه. تُخُم خوب از مردم دَه پادشایی خدا نمایندگی مُونَه.»
«آلافای بیکارَه مردمی رَه نِشُو مِیدیَه که دَه شیطان تالُوق دِرَه، یانی شیطان اَستَه. دشمنِ مرتیکه، اَمُو کس که آلافای بیکارَه رَه کِشت کَد، نمایندگی از شیطان مُونَه. دِرَو، آخر دنیا رَه نِشُو میدیَه و دِرَوگرا نمایندگی از فرشتای خدا مُونَن.»
«وختیکه دنیا دَه آخر بِرسَه، فرشتا تمام آدمای رَه که دَه شیطان تالُق درَن، جمع خاد کَدَن. فرشتا اونا رَه دَه آتِش بسیار داغ پُورتَه خاد کَدَن. او مردم دَه اُونجی وُیِی خاد کَدَن و دَندونای خو رَه از آذاب وحشتناک خاد خَیِیدَن. ولی مردمی که عادل اَستَن و از عیسی پیروی کَدَن، رقم آفتاو اَلدِی دَه پادشایی خدا؛ پدر خودگون خو، جَلَّس مونَن.
عیسی بَسَم گفت که دقیق پیش اَزیکه دنیا دَه آخر بِرسَه او پس دَه زِمی خاد اَماد. او اَمو قسم که رافتَد پس خاد اَماد. دَه اِی مانا که او بَدَن واقعی خاد دَشت و بلِه آوُرا دَه آسمُو خاد اَماد. وادِه که عیسی پس بایَه، اَر پیروی عیسی که مُردَه، از مردا بَل خاد شد و او رَه دَه آسمُو ملاقات خاد کَدَن.
اَزُوپاس پیروای عیسی که اَنُوز زنده یَن، دَه آسمُو بَل خاد شدَن و کَد دیگه پیروای عیسی که از مردا بَل شدَن یگ جای خاد شدَن. تمام اَز وا دَه اُونجی کَد عیسی خاد بودَن. باد اَزو، عیسی کَد قوم خو زندگی خاد کَد. اونا تا ابدالاباد دَه آرامش کامل کَد یگدیگه خو زندگی خاد کَدَن.
عیسی وادَه دَد بلدِه اَرکس که دَه او ایمان دِرَه یگ تاج بِدیَه. اونا کَد خدا بلِه تمام چیزا تا ابدالاباد سلطنت خاد کَدَن. اونا آرامش کامل خاد دَشتَن.
ولی خدا اَرکسی رَه که دَه عیسی ایمان نَدرَه قضاوت خاد کَد. او اونا رَه دَه دوزخ پُورتَه خاد کَد. دَه اُونجی وُیِی خَاد کَدَن و دَندونای¬ خو رَه خاد خیِیدَن و تا ابدالاباد آذاب خاد شدَن. آتِشی که اِیج خاموش نَمُوشَه، دایِم اونا رَه دَر خاد دَد و کِرِما اِیج وخت از خُوردُون از وا دِست نَمِیکشَن.
وختی عیسی پَس بایه، شیطان و پادشایی شی رَه بیخی نابود خاد کَد. او شیطان رَه دَه دوزخ پُورتَه خاد کَد. شیطان کَد تمام کسایی که دَه جای اطاعت از خدا، انتخاب کَدَن که از او پیروی کَنَن تا ابدالاباد دَه اُونجی خاد سوختَن.
از خاطریکه آدم و حوا از خدا نافرمانی کَدَن و گناه رَه دَه اِی دنیا اَوُردَن، خدا دنیا رَه نالَت کَد و تصمیم گرفت او رَه نابود کَنَه. ولی یگ روز، خدا آسمونِ نَو و زِمینِ نَو جُور خاد کَد که کامل خَاد بود.
عیسی و قوم شی بلِه زِمِین نو زندگی خاد کَدَن و او تا ابدالاباد بلِه تمام چیز پادشایی خاد کَد. او اَر اَودِیدَه رَه از چِیمای مردم پاک خاد کَد. دیگه اِیج کس آذاب و غمگین نخاد شد. اونا وُیِی نخاد کَدَن. اونا مریض نخاد شدَن یا نخاد مُوردَن. و اِیج چیزی بَد دَه اُونجی نخاد بود. عیسی دَه پادشایی خو با صلح و عدالت سلطنت خاد کَد. او تا اَبدالاباد کَد مردم¬خو خاد بود.